I w płaszczyźnie przedmiotowej i w podmiotowej pojęciowo administracja państwowa obejmuje wszystkie przejawy działalności i wszystkie organy, które są państwowe. A zatem obejmuje także administrację rządową, która w współczesnej literaturze utożsamiana jest nieraz z administracją państwową, a z kolei administracja państwowa utożsamiana jest z administracją rządową.
Mimo więc okoliczności, iż administracja rządowa jest także administracją państwową dla potrzeb precyzyjnego rozdzielenia struktur i zakresów działania, a także dla lepszego uwidocznienia relacji między administracją rządową i samorządową, a w końcu z obowiązku odzwierciedlenia w nauce realnych faktów organizacyjnych wyróżnienie osobnej administracji państwowej, w obręb której nie wchodzi administracja rządowa, jest celowe, logiczne i niezbędne.
W dzisiejszym stanie państwa do administracji, państwowej należy zaliczyć:
- Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
- organy Najwyższej Izby Kontroli,
- Krajową Radę Radiofonii i Telewizji,
- Rzecznika Praw Obywatelskich,
- Krajową Radę Sądownictwa,
- organy Narodowego Banku Polskiego, w tym Krajową Radę Polityki Pieniężnej,
- centralne organy administracji podległe Sejmowi,
- ambasadorów i konsulów Rzeczypospolitej Polskiej jako organy administracji państwowej funkcjonujące za granicami państwa.
Wszystkie organy administracji państwowej powołane są do realizacji
i ochrony najwyższego stopnia interesu publicznego, to jest interesu państwowego.
b) Wyróżnienie administracji władzy ustawodawczej
Trzeba koniecznie koncepcyjnie i organizacyjnie, a. także funkcjonalnie wyodrębnić administrację Sejmu i Senatu, czyli ten fragment działalności państwowej, który ma poważne znaczenie dla funkcjonowania całego państwa, a który dotychczas nie był zaliczany do administracji publicznej, choć istniał i stale się rozbudowywał, a który, oczywiście, nie może być zaliczany także do działalności prawodawczej. Fragment ten cechuje się zwartą strukturą organizacyjną nasyconą pierwiastkiem hierarchiczności, znacznym obszarem działania, mimo iż wyróżniony został wyłącznie na potrzeby Sejmu i Senatu, widocznym udziałem w wydatkach budżetu państwa. Jest analogiczny do tej części Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej, która służy procesowi prawo-
48
dawczemu lub realizacji tych z uprawnień Prezydenta, które są paralelne do kompetencji Sejmu.
Działalność administracji sejmowej i senackiej nie jest regulowana prawem administracyjnym na wzór innych regulacji organów administracji publicznej, ponieważ nie obejmuje kompetencji w rozumieniu nauk administracyjnych. Kompetencje ma tutaj wyłącznie Sejm i jego organy, a opisywana administracja jedynie organizuje i świadczy pracę niezbędną do realizacji tych kompetencji. Jest po prostu rodzajem przydanego do pomocy organom państwowym urzędu, wyróżnionego swoistością nazwy. Jest też oczywiste, iż nie załatwia indywidualnych spraw z zakresu administracji państwowej.
c) Wyróżnienie administracji wymiaru sprawiedliwości
Wyróżnienie administracji wymiaru sprawiedliwości konstrukcyjnie odpowiada wyróżnieniu administracji parlamentarnej, bowiem i władza ustawodawcza, i władza sądownicza we współczesnym polskim państwie prawnym są segmentami osobnymi od administracji publicznej. Niemniej jednak wyróżnienie administracji wymiaru sprawiedliwości jest łatwe, ponieważ administracja ta oddzielona jest w prawie cezurą od działalności orzeczniczej sądów, ma osobne (także konstytucyjne) organy, oparta jest na wyróżnianym prawie organizacyjnym, materialnym i procesowym.
Organy administracji wymiaru sprawiedliwości nie sprawuj ą działalności orzeczniczej. Zajmują się wyłącznie normowaniem organizowania i organizowaniem pracy sądów i trybunałów. Do organów tych należą: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Rada Ministrów, Minister Sprawiedliwości i Prokurator Generalny RP, Krajowa Rada Sądownictwa, prezesi wszystkich trybunałów i sądów.
Zakres regulowanych prawem spraw wchodzących merytorycznie w obręb pola administracji wymiaru sprawiedliwości jest duży, mimo że nie obejmuje kontroli wyroków i postanowień sądowych. (Trzeba też wiedzieć, że niektóre zarządzenia i dekretacje sądowe mają ewidentną postać aktów administracyjnych).
W najogólniejszym ujęciu podzielić go można na dwa segmenty, z których pierwszy obejmowałby sprawy określone w prawie expressis verbis, np. sprawy organizowania pracy sądów, powoływania i odwoływania sędziów, odpo-
49