Wywiad psychologiczny

Jacek Kasprzak

Przeprowadzanie wywiadu z pacjentem jest podstawową czynnością terapeuty uzależnień. Na bazie informacji jakie uzyska konstruuje osobisty plan terapii pacjenta.

Czy nasze zwyczaje są umocowane w nauce ? Czy prawidłowo używamy określenia wywiad ?

Pozwoliłem sobie poszukać wyjaśnień na ten temat i chciałbym podzielić się kilkoma informacjami.

Stanisław Gerstman w książce „Rozmowa i wywiad w psychologii” proponuje używanie terminu „wywiad” do określania czynności zbierania ważnych informacji o pacjencie. Natomiast kontakt z pacjentem określa mianem „rozmowy”. Sformułowanie „porozmawiaj z pacjentem” według Gerstmana byłoby więc bliższe temu, co robimy w kontakcie z klientem.

Warto wiedzieć, że opracowanie i rozwinięcie „rozmowy” jako metody klinicznej jest dziełem J. Piageta. Uważa on, że „do dobrego poznania zaburzeń - lekarz sam dochodzi za pomocą anamnezy subiektywnej (czyli rozmowy z pacjentem). Wykorzystuje w niej obserwację, przeświadczenia i postawy pacjenta. Psycholog - lekarz przystępuje do rozmowy z hipotezami, które weryfikuje w trakcie rozmowy. Metodologicznie rozmowa kliniczna jest więc małym badaniem naukowym, które weryfikuje nasze hipotezy”.

Podobnie wywiad definiuje Wł. Szewczuk w „Słowniku psychologicznym” według niego „wywiad psychologiczny to metoda badawcza mająca na celu zebranie danych o faktach związanych z ludzką aktywnością i wzmacniającymi ją czynnikami. Wywiad psychologiczny opiera się na swobodnej rozmowie odbywającej się podczas spotkania psychologa z osobą dostarczającą informacji o badanym”. Niestety Wł. Szewczuk nie tłumaczy, czy możemy określić wywiadem rozmowę, kiedy informacji udziela sam pacjent.

W literaturze amerykańskiej, dla oznaczenia zdobywania informacji, używa się tylko określenia „wywiad”. Według amerykańskich psychologów społecznych (E. Maccoby, N. Maccoby) „wywiad jest to rozmowa z drugą osobą w normalnej sytuacji społecznej tzn. twarzą w twarz. Prowadzący wywiad taki kieruje jego przebiegiem, aby najpełniej zrealizować główny cel: zebranie informacji o rozmaitych faktach, zebranie opinii, przekonań, poznanie typu osobowości”.

Ciekawe poglądy na temat wywiadu prezentuje H.S. Sullivan. Korzysta on z doświadczenia tzw. „dynamicznej psychiatrii”. Według tej koncepcji „wywiad jest to sytuacja społeczna, w której się odbywa spotkannie dwojga osób. Dochodzi między nimi do powstania specyficznej relacji fachowiec - klient. Wywiad skupia się na podstawowych problemach klienta, który jest przekonany, że ich ujawnnienie przyniesie mu korzyść. Prowadzący wywiad jest więc osobą, której działanie jest pożyteczne dla klienta. W czasie wywiadu dochodzi do procesu integracji (badacz - badany). Ma tu również miejsce zaspokojenie potrzeb klienta (bezpieczeństwo w kontakcie). Wywiad ma dostarczyć terapeucie wiedzy o źródłach trudności życiowych pacjenta oraz pomóc w ustaleniu związku między tymi doświadczeniami, a aktualną sytuacją życiową klienta”.

Podobnie jak Sullivan jestem przekonany, że wywiad ma znaczenie terapeutyczne. W trakcie prowadzenia go mamy bowiem okazję do nawiązania bliskiego kontaktu z klientem. Zdobycia zaufania pozwala zaś na dotarcie do najistotniejszych jego problemów. Dobrze przeprowadzony wywiad pokazuje całą mapę problemów i trudności pacjenta oraz wyznacza kierunki pracy terapeutycznej.

Przeprowadzając wywiad należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach:

Język, którym się posługujemy, powinien ułatwiać nam kontakt intelektualny z pacjentem. Należy sprawdzić, czy rozumie on znaczenie słów i sens pytań. Trzeba posługiwać się aparatem pojęciowym rozmówcy, co daje szansę na rzetelne i trafne przeprowadzenie wywiadu.

Kolejność zadawanych pytań określa cel wywiadu. Należy jednak pamiętać, aby tzw. trudnych pytań nie zadawać w pierwszej kolejności. Wymaga to uwagi i elastyczności. Dobrze jest zachęcić klienta do poszerzania i pogłębiania wypowiedzi (np. Powiedz o tym coś więcej. Jakie to ma dla ciebie znaczenie ?). W celu zachowania porządku dobrze jest mieć przygotowany scenariusz wywiadu (ankieta, kwestionariusz). Mamy wtedy pewność, że zapytaliśmy o wszystko, co może być nam przydatne w lepszym rozumieniu klienta.

Rodzaj pytań - w wywiadzie stosuje się pytania otwarte i zamknięte. Pytania otwarte dają dużo swobody w wyborze treści i formy odpowiedzi, należy jednak uważać, aby badana osoba nie zbaczała z tematu. Pomagają one w utrzymywaniu kontaktu z rozmówcą, stwarzają korzystny nastrój. Pytania zamknięte wyznaczają zaś postać odpowiedzi. Są wygodne, kiedy badany ma wskazać jeden z faktów.

Zapis wywiadu - wydaje się z pozoru błahy, jednak w praktyce stwarza terapeutom kłopot. Bezpośredni zapis wypowiedzi osoby badanej ma plusy i minusy. Na przykład, gdy terapeuta notuje, badany milknie, próbuje dyktować wypowiedzi. Tymczasem terapeuta powinien zapisywać też swoje spostrzeżenia, uwagi, pomysły na dalszy kierunek badania. Według mnie sprawdzonym sposobem jest zapis magnetofonowy (należy uzgodnić to z klientem). Pozwala on na dokładną analizę wypowiedzi. W praktyce psychoterapii uzależnień materiał ten może być dalej wykorzystany w terapii. Terapeuta ma zatem możliwość skoncentrowania się na rozmowie oraz notowania dodatkowych uwag i spostrzeżeń przydatnych do analizy wypowiedzi.

Teraz, kiedy mamy już przynajmniej podstawową wiedzę o wywiadzie, możemy podjąć próbę jego poprawnego przeprowadzenia. Chciałbym zaproponować pewien, sądzę, że użyteczny w praktyce terapeuty uzależnień, schemat zbierania wywiadu. Proponowane przeze mnie tematy, jakimi warto się zająć, to podstawowe płaszczyzny funkcjonowanie człowieka: rozwój fizyczny i zdrowie, rozwój psycho - seksualny, życie emocjonalne, życie duchowe, relacje rodzinne, relacje społeczne, nauka i praca, relacje z prawem, sytuacja materialna, kontakty z alkoholem.

Każdy z podanych tematów można analizować tak, aby uzyskać od klienta informacje o przekonaniach i postawach jakie w danym temacie obowiązywały w jego domu rodzinnym, jak on sam realizował własne przekonania i normy w tym zakresie, jak wyglądał rozwój danego zachowania, jaką ma wiedzę na dany temat, jakie ma umiejętności, co ważnego wydarzyło się w jego życiu, zarówno pozytywnego jak i negatywnego, oraz jakie ma cele w danym obszarze. Analizę można przeprowadzić bardzo szczegółowo analizując poszczególne etapy życia (np. co siedem lat) lub ogólnie, odnośnie całego życia badanego.

Analiza uzyskanych danych wyznacza kierunki pracy terapeutycznej. Im więcej problemów w danym zakresie, tym większa pewność, że jest to ważny kierunek dalszej pracy z klientem.

Możliwe kierunki pracy to: zmiana przekonań, zmiana destrukcyjnych schematów funkcjonowania, dostarczanie wiedzy, zwiększanie kompetencji, psychoterapia urazów, budowanie konstruktywnych wizji życia. Poniżej zamieszczam arkusz zbiorczy, na którym terapeuta może zaznaczyć sobie te obszary (pytania), które sugerują istnienie problemów.

	Przekonania, postawy, wyniesione z domu	Realizacja własnych przekonań, norm, postaw	Wiedza	Zakres umiejętności i kompetencji	Ważne wydarzenia, sukcesy	Wydarzenia traumatyczne	Cele i plany. Zmiany w hierarchii wartości
Rozwój fizyczny - zdrowie	A-1	A-2	A-3	A-4	A-5	A-6	A-7
Rozwój psycho - seksualny	B-1	B-2	B-3	B-4	B-5	B-6	B-7
Życie emocjonalne	C-1	C-2	C-3	C-4	C-5	C-6	C-7
Życie duchowe	D-1	D-2	D-3	D-4	D-5	D-6	D-7
Relacje rodzinne	E-1	E-2	E-3	E-4	E-5	E-6	E-7
Relacje społeczne	F-1	F-2	F-3	F-4	F-5	F-6	F-7
Nauka, praca	G-1	G-2	G-3	G-4	G-5	G-6	G-7
Relacje z prawem	H-1	H-2	H-3	H-4	H-5	H-6	H-7
Sytuacja materialna	I-1	I-2	I-3	I-4	I-5	I-6	I-7
Kontakty z alkoholem	J-1	J-2	J-3	J-4	J-5	J-6	J-7
Kierunki pracy terapeutycznej	Zmiana przekonań i postaw	Zmiana destrukcyjnych schematów funkcjonowania	Dostarczanie wiedzy	Zwiększanie umiejętności	Budowanie i wzmacnianie konstruktywnych wzorców funkcjonowania	Psychoterapia urazów	Budowanie konstruktywnej wizji życia

A. Rozwój fizyczny - zdrowie

L.p.	Zakres	Pytania pomocnicze	Odpowiedzi pacjenta
A-1	Przekonania, postawy wyniesione z domu na temat zdrowia i rozwoju fizycznego	Jakie obyczaje związane ze zdrowiem fizycznym obowiązywały w twoim domu ? Czego dowiedziałeś się w nim na temat rozwoju fizycznego ?
A-2	Realizacja własnych norm, zasad, przekonań związanych ze zdrowiem i rozwojem fizycznym	Jak przebiegał twój rozwój fizyczny ? Jak sam dbałeś o swoją kondycję fizyczną ? Które z norm i zasad wyniesionych z domu realizowałeś po jego opuszczeniu, a jakie zasady sam wprowadziłeś ? Które z nich są dla ciebie najważniejsze ?
A-3	Wiedza na temat zdrowia i rozwoju fizycznego	Co dla ciebie oznacza higieniczny tryb życia ? Co wiesz o zasadach zdrowego życia ? Skąd czerpiesz wiedzę na temat zdrowia i prawidłowego rozwoju ?
A-4	Zakres umiejętności i kompetencji związanych ze zdrowiem i rozwojem fizycznym	Jak wygląda twoja dieta ? Jak odpoczywasz i jak się relaksujesz ? Jakie zdolności i umiejętności pomagają ci w rozwoju i dbaniu o własne zdrowie ?
A-5	Ważne wydarzenia, sukcesy związane ze zdrowiem, rozwojem fizycznym	Opowiedz o swoich sukcesach i osiągnięciach w tym zakresie.
A-6	Wydarzenia traumatyczne związane ze zdrowiem i rozwojem fizycznym	Jakie choroby i urazy przechodziłeś ? Co najgorszego spotkało cię w związku z twoim zdrowiem ? Jaki wpływ miał na to alkohol i twoje picie ?
A-7	Cele i plany w obszarze fizycznego funkcjonowania i zdrowia. Zmiany w hierarchii wartości	Jakie masz plany w związku ze swoim zdrowiem ? Co chciałbyś osiągnąć, a co zmienić w tym zakresie ? Jak zamierzasz te cele realizować ?

B. Rozwój psycho - seksualny

L.p.	Zakres	Pytania pomocnicze	Odpowiedzi pacjenta
B-1	Przekonania, postawy wyniesione z domu na temat rozwoju psychicznego i seksualnego	Jakie przekonania, obyczaje dotyczące zdrowia psychicznego obowiązywały w twoim domu ? Jak odnoszono się do kobiet i mężczyzn? Kto wprowadził cię w tajniki życia seksualnego ? Jak traktowano sprawy płciowości ?
B-2	Realizacja własnych norm, zasad, przekonań związanych z rozwojem psycho - seksualnym	Jak przebiegał twój rozwój seksualny ? Jak pracowałeś nad rozwojem psychicznym ? Co uważasz za swój talent, mocną stronę ? W jaki sposób zmieniały się i rozwijały twoje zachowania seksualne ? Jak zmieniał się stosunek do płci przeciwnej i jakie normy regulują twoje zachowania seksualne ?
B-3	Wiedza na temat psychicznego i seksualnego funkcjonowania człowieka	Co wiesz o zdrowiu psychicznym ? Jaka masz wiedzę na temat rozwoju psychicznego człowieka i jego potrzeb ? Co wiesz o seksualności człowieka ? Skąd czerpiesz wiedzę na ten temat ?
B-4	Zakres umiejętności i kompetencji związanych z psychicznym i seksualnym funkcjonowaniem	Jakie zdolności i umiejętności umożliwiają ci dbanie o własne potrzeby psychiczne ? W jaki sposób realizujesz swoje zdolności i talenty ? Co uważasz za swoją mocna stronę w obszarze życia seksualnego ?
B-5	Ważne wydarzenia, sukcesy związane z rozwojem psycho - seksualnym	Jakie sytuacje, wydarzenia i zachowania związane ze zdrowiem psychicznym i seksualnym możesz uznać za pożyteczne i satysfakcjonujące ?
B-6	Wydarzenia traumatyczne związane z psychicznym i seksualnym funkcjonowaniem	Jakie zaburzenia w rozwoju psycho - seksualnym występowały u ciebie ? Czy, w związku z seksem doświadczyłeś bolesnych wydarzeń? Jakich ? Jaki wpływ miał na to alkohol i twoje picie ?
B-7	Cele i plany w obszarze funkcjonowania psycho - seksualnego. Zmiany w hierarchii wartości	Jakie sobie stawiasz cele i co chciałbyś zmienić w tym obszarze ? Jak zamierzasz te cele realizować ?

C. Życie emocjonalne

L.p.	Zakres	Pytania pomocnicze	Odpowiedzi pacjenta
C-1	Przekonania, postawy wyniesione z domu na temat uczuć	Jakie obyczaje i normy dotyczące przeżywania i wyrażania uczuć panowały w twoim domu ? Jak okazywano uczucia ? Czego dowiedziałeś się w nim na ten temat w swoim domu ?
C-2	Realizacja własnych norm, zasad, przekonań związanych z uczuciami	Jak ty przeżywałeś uczucia ? Jak je okazywałeś ? Jakie są obecnie twoje przekonania na temat uczuć ?
C-3	Wiedza na temat życia emocjonalnego	Co wiesz o uczuciach ? Co wiesz na temat ich przeżywania i wyrażania ? Skąd czerpiesz wiedzę na temat życia emocjonalnego ?
C-4	Zakres umiejętności i kompetencji związanych życiem emocjonalnym	Jak przeżywasz i wyrażasz przyjemne uczucia ? Jak przeżywasz i wyrażasz nieprzyjemne uczucia ? W jaki sposób kontrolujesz uczucia ?
C-5	Ważne wydarzenia, sukcesy związane z życiem emocjonalnym	Jakie wydarzenia związane z życiem emocjonalnym możesz uznać za swój sukces ?
C-6	Wydarzenia traumatyczne związane z życiem emocjonalnym	Jakich bolesnych wydarzeń związanych z uczuciami doświadczyłeś ? Opowiedz o wydarzeniach, w których zraniono twoje uczucia. Jaki wpływ miał na to alkohol i twoje picie ?
C-7	Cele i plany w obszarze życia emocjonalnego. Zmiany w hierarchii wartości	Co chciałbyś zmienić w tym obszarze swojego życia ? Jak zamierzasz te cele realizować ?

D. Życie duchowe

L.p.	Zakres	Pytania pomocnicze	Odpowiedzi pacjenta
D-1	Przekonania, postawy wyniesione z domu na temat Siły Wyższej i duchowości	Jakie tradycje i obyczaje związane Siłą Wyższą obowiązywały w twoim domu ? Co było uznawane jako Siła Wyższa ? Jakie normy i zasady obowiązywały ?
D-2	Realizacja własnych norm, zasad, przekonań związanych z życiem duchowym	Jak wyglądał twój kontakt z Siłą Wyższą ? Co to dla ciebie znaczyło ? Jakich norm, zasad i wartości przestrzegałeś ? Jak rozwijałeś duchowość ?
D-3	Wiedza na temat życia duchowego i Siły Wyższej	Co dla ciebie oznacza duchowość? Skąd czerpiesz wiedzę na temat duchowości i Siły Wyższej ? Co jest dla ciebie ważne ?
D-4	Zakres umiejętności i kompetencji związanych z życiem duchowym	W jaki sposób spełniasz swoją duchowość ? Jakie umiejętności pomagają ci w lepszym kontakcie z Siłą Wyższą ?
D-5	Ważne wydarzenia, sukcesy związane z życiem duchowym i Siłą Wyższą	Jakie odniosłeś sukcesy w zakresie życia duchowego ? Opowiedz, jak realizowałeś swoje wartości i sens życia.
D-6	Wydarzenia traumatyczne związane życiem duchowym	Jakie bolesne wydarzenia związane z życiem duchowym miały miejsce w twoim życiu ? Jak traciłeś sens życia i wiarę ? Jaki wpływ na to miał alkohol i twoje picie ?
D-7	Cele i plany w obszarze życia duchowego. Zmiany w hierarchii wartości	Jakie masz plany i zamierzenia w sferze duchowości i kontaktu z Siłą wyższą? Jak masz zamiar realizować te wartości ? Jakie wartości wyznaczają sens twojego życia ?

E. Relacje rodzinne

L.p.	Zakres	Pytania pomocnicze	Odpowiedzi pacjenta
E-1	Przekonania, postawy wyniesione z domu na temat rodziny i życia rodzinnego	Jakie tradycje związane z życiem rodzinnym kultywowano w twoim domu ? Czego dowiedziałeś się w domu na temat życia rodzinnego ? Jaka pozycję w rodzinie zajmował ojciec, matka, dziadek ?
E-2	Realizacja własnych norm, zasad, przekonań związanych z życiem rodzinnym	W jakich relacjach pozostawałeś z członkami rodziny pochodzenia ? Jakie normy i zasady regulujące życie rodzinne wprowadziłeś w swoim domu ?
E-3	Wiedza na temat życia rodzinnego	Jak oceniasz stopień swojej wiedzy na temat życia rodzinnego ? Skąd czerpiesz wiedzę na ten temat ?
E-4	Zakres umiejętności i kompetencji związanych funkcjonowaniem w relacjach rodzinnych	Co potrafisz dać dla dobra rodziny ? Jak podtrzymujesz tradycje rodzinne ? Co robisz, aby wzmacniać więzy rodzinne ?
E-5	Ważne wydarzenia, sukcesy związane funkcjonowaniem w rodzinie	Jakie swoje działania w rodzinie możesz uznać za sukces ? Jakie wydarzenia w rodzinie uważasz za wyjątkowo ważne ?
E-6	Wydarzenia traumatyczne związane z życiem rodzinnym	Jakie wydarzenia wstrząsnęły życiem twojej rodziny ? Jakie kryzysy rodzinne przechodziłeś ? Co najgorszego spotkało cię w rodzinie ? Jaki wpływ miał na to alkohol i twoje picie ?
E-7	Cele i plany w obszarze życia rodzinnego. Zmiany w hierarchii wartości	Jakie masz plany związane z rodziną ? Co chciałbyś osiągnąć, zmienić ? Jak zamierzasz te cele realizować ?

F. Relacje społeczne

L.p.	Zakres	Pytania pomocnicze	Odpowiedzi pacjenta
F-1	Przekonania, postawy wyniesione z domu na temat życia społecznego i ról społecznych	Jakie zasady i normy związane z życiem społecznym i pełnieniem ról kultywowano w twoim domu ? Czego dowiedziałeś się w domu odnośnie zasad współżycia z innymi ludźmi ?
F-2	Realizacja własnych norm, zasad, przekonań związanych z życiem społecznym	Jakie zasady, normy społecznego funkcjonowania realizowałeś ? Jak pełniłeś role społeczne ?
F-3	Wiedza na temat życia społecznego	Co wiesz na temat życia społecznego i skąd czerpiesz tę wiedzę ?
F-4	Zakres umiejętności i kompetencji związanych z funkcjonowaniem w rolach społecznych	Jak wypełniasz role społeczne ? Co potrafisz robić, aby utrzymać prestiż społeczny ?
F-5	Ważne wydarzenia, sukcesy związane z funkcjonowaniem w rolach społecznych	Jakie wydarzenia w życiu społecznym uznajesz za sukces ?
F-6	Wydarzenia traumatyczne związane życiem społecznym	Jakie wydarzenia społeczne wstrząsnęły twoim życiem ? Jakie kryzysy przechodziłeś w związku z pełnieniem ról społecznych ? Co najgorszego spotkało cię w rodzinie ? Jaki wpływ miał na to alkohol i twoje picie ?
F-7	Cele i plany w obszarze relacji społecznych. Zmiany w hierarchii wartości	Jakie masz plany związane z życiem społecznym ? Co chciałbyś osiągnąć, zmienić w społecznym funkcjonowaniu ? Jakie wartości masz zamiar realizować w życiu społecznym ?

G. Nauka - praca

L.p.	Zakres	Pytania pomocnicze	Odpowiedzi pacjenta
G-1	Przekonania, postawy wyniesione z domu na temat nauki i pracy	Jak traktowano w twoim domu naukę i pracę ? Jakie normy i zasady związane z nauką i praca wyniosłeś z domu ?
G-2	Realizacja własnych norm, zasad, przekonań związanych z nauką i pracą	Jak przebiegał proces twojej edukacji ? Jak się wywiązywałeś z obowiązków szkolnych ? Jaki masz stosunek do pracy ? Jakim jesteś pracownikiem ? Jak przebiegała twoja kariera zawodowa ?
G-3	Wiedza na temat uczenia się i pracy	W jaki sposób zdobywałeś wiedzę ? Skąd wiesz w jaki sposób można się uczyć ? Jak zdobywasz wiedzę o pracy ? Jak doskonalisz (uzupełniasz) wiedzę zawodową ?
G-4	Zakres umiejętności i kompetencji związanych z uczeniem się i pracą	W jaki sposób się uczysz ? Co potrafisz zrobić ? Jakie masz kompetencje zawodowe ?
G-5	Ważne wydarzenia, sukcesy związane z nauką i pracą	Jakie odniosłeś sukcesy w związku z nauką ? Jakie odniosłeś sukcesy zawodowe ?
G-6	Wydarzenia traumatyczne związane nauką i pracą	Jakich bolesnych wydarzeń, związanych z nauką lub praca doświadczyłeś ? Jaki wpływ miał na to alkohol i twoje picie ?
G-7	Cele i plany w obszarze nauki i pracy. Zmiany w hierarchii wartości	Jakie masz plany związane z nauką i pracą? Co chciałbyś jeszcze osiągnąć w tym zakresie ?

H. Relacje z prawem

L.p.	Zakres	Pytania pomocnicze	Odpowiedzi pacjenta
H-1	Przekonania, postawy wyniesione z domu na temat prawa i praworządności	Jaki był stosunek do prawa w twoim domu ? Jak przestrzegano praworządności ? Jakie normy, zasady obowiązywały w domu w zakresie kontaktów z prawem ?
H-2	Realizacja własnych norm, zasad, przekonań związanych ze stosunkiem do prawa	Jak realizowałeś w życiu postanowienia prawa ? Jakie normy i zasady wyznajesz ?
H-3	Wiedza na temat prawa i praworządności	Jakie znasz przepisy prawne ? W jakim obszarze prawa masz najlepszą wiedzę ? Skąd czerpałeś naukę na temat prawa, praworządności ?
H-4	Zakres umiejętności i kompetencji związanych ze stosunkiem do prawa	Jakie posiadasz umiejętności ważne dla przestrzegania prawa ?
H-5	Ważne wydarzenia, sukcesy związane z prawem i praworządnością	Jakie sukcesy osiągnąłeś w związku z przestrzeganiem prawa ? Co dobrego zrobiłeś w tym zakresie ?
H-6	Wydarzenia traumatyczne związane przestrzeganiem prawa	Jakich bolesnych wydarzeń, związanych z prawem i praworządnością, doświadczyłeś ? Jakie kary, wyroki ciążą na tobie ? Jaki wpływ miał alkohol i twoje picie na te wydarzenia ?
H-7	Cele i plany w obszarze relacji z prawem. Zmiany w hierarchii wartości	Jakie masz plany i zamierzenia na przyszłość w związku z przestrzeganiem prawa, praworządnością ?

I. Sytuacja materialna

L.p.	Zakres	Pytania pomocnicze	Odpowiedzi pacjenta
I-1	Przekonania, postawy wyniesione z domu na temat dóbr materialnych i statusu materialnego	Jak traktowano w twoim domu dobra materialne ? Jaki był stosunek do pieniędzy, biedy, bogactwa ?
I-2	Realizacja własnych norm, zasad, przekonań związanych sytuacją materialną	Czym dla ciebie były dobra materialne ? Jakie normy i zasady w tym zakresie wyznajesz ?
I-3	Wiedza na temat osiągania odpowiedniego statusu materialnego	Skąd masz wiedzę o tym jak zdobyć pieniądze ? Co wiesz na temat statusu materialnego ?
I-4	Zakres umiejętności i kompetencji związanych osiąganiem odpowiedniego statusu materialnego	Jakie masz umiejętności niezbędne do zdobycia odpowiedniego poziomu materialnego ?
I-5	Ważne wydarzenia, sukcesy związane z sytuacją materialną	Jakie sukcesy odniosłeś w zakresie uzyskania dóbr materialnych ?
I-6	Wydarzenia traumatyczne związane z sytuacją materialną	Jakie najboleśniejsze wydarzenia, związane z poziomem materialnym cię spotkały ? Co straciłeś w życiu ? Jaki był w tym udział alkoholu i twojego picia ?
I-7	Cele i plany w obszarze sytuacji materialnej. Zmiany w hierarchii wartości	Jakie dobra materialne pragniesz zdobyć ? Jakie masz w związku z tym plany i zamierzenia ?

J. Kontakty z alkoholem

L.p.	Zakres	Pytania pomocnicze	Odpowiedzi pacjenta
J-1	Przekonania, postawy wyniesione z domu na temat alkoholu, picia, alkoholizmu	Jakie normy i obyczaje związane z alkoholem obowiązywały w twoim domu ? Jaki był stosunek do alkoholu, alkoholików, alkoholizmu ?
J-2	Realizacja własnych norm, zasad, przekonań związanych piciem alkoholu, alkoholizmem	Jak wyglądał twój kontakt z alkoholem ? Jak wygląda historia twojego picia ? Jakie normy, obyczaje związane z piciem wprowadziłeś ? Do czego służył ci alkohol ?
J-3	Wiedza na temat alkoholu, picia, alkoholizmu	Co wiesz na temat alkoholu, picia, uzależnienia ? Skąd czerpałeś wiedzę na ten temat ? Co to oznacza być alkoholikiem ?
J-4	Zakres umiejętności i kompetencji związanych z alkoholem, piciem, alkoholizmem	Jakie masz umiejętności pomocne w kontrolowaniu picia ? Co potrafisz zrobić, aby utrzymać abstynencję ? W jaki sposób odmawiasz picia alkoholu ?
J-5	Ważne wydarzenia, sukcesy związane utrzymywaniem abstynencji	Jakie odniosłeś sukcesy w związku z piciem alkoholu ? Jaka jest twoja najdłuższa abstynencja ?
J-6	Wydarzenia traumatyczne związane z alkoholem, piciem, alkoholizmem	Jakie masz bolesne doświadczenia związane z piciem alkoholu ?
J-7	Cele i plany w obszarze kontaktów z alkoholem. Zmiany w hierarchii wartości	Jakie masz zamierzenia i plany związane z kontaktem z alkoholem ? Jak sobie wyobrażasz przyszłość bez alkoholu ?

Wszystkie odpowiedzi są zapisywane przez terapeutę. Jest to autorska propozycja wywiadu Jacka Kasprzaka. Każda konstruktywna inspirująca zmiana jest przez autora dozwolona.

Jacek Kasprzak - Wywiad psychologiczny Strona 3

ALW

---