pobrano z www.umcs.net.pl
WSTĘP_DO_KOMUNIKOWANIA_SPOŁECZNEGO_
(2006, mgr Sylwia Nadgrodkiewicz)
1. zakres i treść pojęcia komunikacja
a. interdyscyplinarność pojęcia
sofiści, dialektyka, socjologia, psychologia, antropologia, lingwistyka,
pedagogika, filozofia, cybernetyka; na uczelniach dopiero po II WW,
b. definicja
łac. communis - robić coś wspólnie; rozprzestrzenianie informacji wyłącznie
pomiędzy ludźmi
ma charakter społeczny, jest wzajemna (co najmniej dwustronna),
wykorzystuje symbole, polega na dochodzeniu do wspólnego zrozumienia, jest
sposobem oddziaływania
cele: informowanie, wyraŜanie uczuć, pobudzanie wyobraźni, wywieranie
wpływu, zachowanie rytuału (spełnianie oczekiwań, np. powitanie)
c. redundancja, entropia, sprzęŜenie zwrotne
i. redundancja
to, co jest przewidywalne lub konwencjonalne w przekazie; wynik
duŜego prawdopodobieństwa; pomaga w dekodowaniu, dobór kanału
komunikacji wpływa na redundancję
ii. entropia
maksymalna nieprzewidywalność informacji; sprzyja stosowaniu
konwencji i wzorów, chaos w wypowiedzi
iii. feedback (sprzęŜenie zwrotne)
transmisja reakcji odbiorcy powracająca do nadawcy; przy
zastosowaniu niektórych kanałów szczególnie trudno o feedback,
pozwala dostosować nadawcy treść komunikatu do potrzeb odbiorcy
d. tradycje w teorii komunikacji:
i. socjopsychologiczna
dokładna i ścisła obserwacja pozwala odkryć prawdę o zjawiskach
komunikacyjnych, związki przyczynowo-skutkowe pozwalają
przewidzieć które zachowania komunikacyjne kończą się
powodzeniem; koncentracja na tym, co być powinno, a nie na tym co
jest (komunikacja idealna); kto, co, komu i z jakim skutkiem
przekazuje?;
ii. cybernetyczna
komunikacja jako przepływ informacji; maksymalna ilość informacji w
komunikacie, informacja odnosi się do redukcji niepewności, ale im
mniej przewidywalna treść komunikatu tym więcej informacji on
zawiera; przepustowość kanału = informacja + zakłócenia;
iii. retoryczna
mowa odróŜnia ludzi od zwierząt, mowa publiczna najefektywniejszym
sposobem komunikowania, komunikacja jednostronna _ perswazja,
retoryka, erystyka, przemówienia jako domena męŜczyzn
iv. semiotyczna
słowa jako znaki, komunikacja symboliczna, trójką semantyczny:
słowo (symbol), desygnat, myśl (odniesienie), percepcja rzeczywistości
kształtuje język
pobrano z www.umcs.net.pl
2
v. socjokulturowa
komunikacja to tworzenie i `odgrywanie' rzeczywistości społecznej;
język kształtuje percepcję rzeczywistości; rozmowa = tworzenie
odrębnego `świata społecznego'
vi. krytyczna
język jest kontrolowany przez władze, media tępią wraŜliwość na
presję, naiwna akceptacja `odkryć' empirycznych, komunikacja jako
oręŜ w ręku władzy
vii. fenomenologiczna
komunikacja to `doświadczanie' siebie i innych poprzez dialog;
empatia, zrozumienie, porównanie doświadczeń Ŝyciowych, warunek
zrozumienia się
2. komunikacja werbalna i niewerbalna
a. komunikacja werbalna
słowa (ich dobór, emocje, oddziaływanie na wyobraźnię, zbitki słowne)
formy gramatyczne (określają relację między nadawcą a odbiorcą)
budowa zdań (jedna myśl = jedno zdanie)
zwięzłość (dynamika i tempo wypowiedzi; pustosłowie)
przystosowanie komunikatu do odbiorcy (unikanie pojęć abstrakcyjnych;
Ŝargon)
b. komunikacja niewerbalna
i. kanał wizualny (55%)
postawa
kontakt wzrokowy
gesty (kontekst, kultura, zestaw gestów)
ruch
mimika
wygląd i uŜycie przedmiotów
ii. kanał wokalny (35%)
wysokość głosu
siła głosu, modulacja, akcent
artykulacja (wymowa, dykcja)
intonacja, pauza, tempo
iii. przestrzeń (proksemika)
dystans (sfery: intymna, osobista, społeczna, publiczna)
architektura
otoczenie
iv. czas
podejście `południowe' (mañana), i `amerykańskie' (czas to pieniądz)
v. dotyk
mowa ciała
3. typy i poziomy komunikowania
a. typy komunikowania
i. informacyjne
proces dzielenia się ludzi ich wiedzą o świecie
ii. perswazyjne
proces komunikowania, w którym podstawowym celem jest wpłynięcie
na odbiorcę
b. poziomy komunikowania
i. dwuosobowa (nieformalna/oficjalna)
ii. w małych grupach (efekt synergii)
pobrano z www.umcs.net.pl
3
iii. wystąpienia publiczne (formalne, zaplanowane, w miejscach
publicznych)
iv. w organizacji (w sieci zaleŜnych i powiązanych relacji
międzyludzkich)
v. masowa (najbardziej formalna i kosztowna, najbardziej redundantna)
vi. międzykulturowa (między członkami róŜnych kultur)
4. komunikowanie się w organizacji jako przykład komunikowania grupowego
a. teorie organizacji
i. mechanistyczna
człowiek pracuje tylko dla wynagrodzenia, pracownik = `tryb w
maszynie'; bezosobowość, rotacja kadr, fachowość
ii. zorientowana na relacje międzyludzkie
jednostka jest najwaŜniejszym elementem organizacji, powinna
pracować w sprzyjających warunkach, na efektywność pracy składa się
równieŜ wpływ jaki na pracownika wywiera otoczenie
iii. systemowa
system skoordynowanych działań (hierarchiczna organizacja)
iv. kulturowa
organizacja jest osobna kulturą (Japonia)
v. polityczna
w organizacji występuje ukryta lub otwarta walka o włądzę
b. pojęcie synergii
produkt końcowy jest lepszy niŜ suma wyników cząstkowych - praca w grupie
daje lepsze efekty niŜ połączone wyniki prac indywidualnych
syndrom myślenia grupowego: kiedy członkowie w grupie przesadnie troszczą
się o jej jednorodność (wszyscy zaczynają myśleć tak samo)
c. sieci komunikowania się w organizacji
i. nieustrukturalizowane
ii. łańcuch
iii. koło sterowe
iv. okrąg
v. gwiazda
vi. piramida
vii. piasta
d. kierunki komunikowania się w organizacji
w dół: do podwałdnych (czas, długość, jasność informacji)
w górę: do przełoŜonych (zniekształcenie komunikatu, ograniczenie
inicjatywy)
pobrano z www.umcs.net.pl
4
pozioma: rywalizacja, motywacja, specjalizacja, czas, bariery fizyczne
ukośna: rzadko stosowana, komunikacja osób na róŜnych szczeblach
znajdujących się w róŜnych strukturach (wydłuŜenie kanałów informacji)
5. komunikacja międzykulturowa
a. kultura jako komunikacja
język i związane z nim symbole są charakterystyczne dla danej kultury a
komunikacja nie moŜe bez nich istnieć; `zdania' mają znaczenie dopiero w
kontekście, który wynika z kultury; zbiory(słowa), diakryty (dźwięki) i wzorce
(składnia)
b. E. Hall - high-context i low-context cultures
większa/mniejsza część znaczenia komunikatu ukryta jest w kontekście;
kultury uzaleŜnione i niezaleŜne od kontekstu; Japońska (najbardziej
uzaleŜniona) - Arabska - Francuska - Amerykańska - Fińska (najmniej
uzaleŜniona)
c. etnocentryzm
skłonność do preferowania wartości własnej kultury i traktowania jej reguł
jako oczywistych i jedynie moŜliwych
d. relatywizm kulturowy
uznanie względności norm kaŜdej kultury i analizowanie kaŜdego jej elementu
jedynie w kontekście funkcji, jaką pełni on w `kulturze macierzystej'
e. komunikacja między kobietą a męŜczyzną
grender: kulturowa toŜsamość płciowa (kobiecość/męskość);
Kobiety MęŜczyźni
mowa = utrzymanie kontaktu
dzielą się swoimi przeŜyciami
mówi, by współpracować
kaŜdy moŜe liczyć na pomoc
zainteresowania = zachęta
rozmowa jest budowaniem
związków między ludźmi
mowa = prezentacja treści
nie mówi się o sobie
mówi, by dominować
kaŜdy liczy na siebie
asertywność
rozmowa prowadzi do
przekazania informacji i
osiągnięcia celu (dominacji)
6. komunikowanie masowe
a. media a kultura
pierwsi badacze zakładali 100% skuteczność przekazu niesionego przez media
(`podskórny zastrzyk'), publiczność jest jednak aktywna w doborze treści;
determinizm technologiczny twierdzi zaś, Ŝe obecna `rewolucja kulturowa' jest
skutkiem `bombardowania zmysłów'. Media pośredniczą w kulturze.
b. teorie komunikowania masowego
i. paradygmat dominujący
1. jednokierunkowy model działania mediów:
'podskórny zastrzyk', media czynnikiem obserwacji i integracji
społecznej,
2. Cooley, Mead i Park:
komunikowanie jest zjawiskiem wyłącznie ludzkim, zawsze
interaktywnym, prowadzącym do ustalenia wspólnego
znaczenia
pobrano z www.umcs.net.pl
5
3. nieuniwersalność badań amerykańskich - odmienne wyniki w
europie
4. nurt krytyczny:
hermeneutyczny (pojmujący) - krytyka stosowanych pomiarów
analizy makrostruktury - instytucje, np. monopol TV w USA
marksistowskiej teorii i metodologii (propaganda etc...)
południowoamerykański - próbuje teŜ budować własne teorie
5. nauka o komunikowaniu na usługach polityki, `marionetkowy
widz' nie istnieje, brak ogólnej teorii przyczynia się do chaosu,
ii. paradygmat alternatywny
1. paradygmat wykorzystania mediów:
nawiązuje do komunizmu, odbiorca odczytuje komunikat `jak
chce', komunikacja słuŜy utrwalaniu istniejących podziałów
społecznych
2. wiedza o komunikowaniu jako suma róŜnych ujęć tego samego
problemu (psychologicznych, lingwistycznych,
socjologicznych, historycznych etc...)
3. podejście `schematyczne':
nieredukowalne w komunikowaniu są tylko schematy (formy)
badanych zjawisk;
4. studia interdyscyplinarne:
Paislev: podział nauk na odnoszące się do poziomów
rzeczywistości społecznej i odwołujące się do typów zachowań
społecznych
nauka o łączności i sterowaniu (masowym, instytucjonalnym i
międzyosobowym);
synteza introligatorska - złączenie w jednej ksiąŜce artykułów z
róŜnych dziedzin
5. socjocybernetyka: Abraham Moles (nieaktualne)
6. historiozofia: Marschall McLuhan (nieaktualne)
7. paradygmat techniczny:
cykl społeczno-kulturalny: artyści, ich wytwory, odbiorcy,
środki upowszechniania, masowa publiczność;
8. etnografia komunikowania: Lull (powstaje)
odbiorca jako jednostka pasywna odbiorca jako jednostka częściowo aktywna
t. sygnałów agresji:
przez ukazywanie przemocy media katalizują
przemoc w Ŝyciu publicznym
t. kultywacji:
dobra wiadomość nie jest wiadomością, TV
buduje i kontynuuje stereotypy, badania
wykazują, Ŝe `kontrprogramy' nie działają
t. jednoetapowego przepływu:
media wywołują zmianę, ale odbiorca
podejmuje ostateczną decyzję po konsultacji z
`decision leaders'
t. wieloetapowego wpływu:
media nie dominują, są teŜ inne
oddziaływania, dziennikarze = selekcjonerzy
informacji
pobrano z www.umcs.net.pl
6
odbiorca jako jednostka aktywna
t. katharsis:
przemoc ukazana w mediach oczyszcza
społeczeństwo z brutalizmu
t. rezonansu:
agresja ukazana w mediach wzmaga agresję w
Ŝyciu społecznym
t. gry:
t. przeciwstawnego dekodowania:
rozkodowywanie: dominujące (zgodne z wolą
nadawcy), negocjowane (odbiorca
dopasowywuje do swoich przekonań) i
przeciwstawne (sprzeczne z intencjami
nadawcy)
t. krytyki i gratyfikacji:
widz reaguje juŜ w trakcie odbierania
komunikatów, wybierając te, które mu
odpowiadają; kontakt moŜe mieć charakter
rytualny lub instrumentalny
7. kino jako medium
a. koncepcje filmu jako sztuki
i. 1985 - patent na kinematograf braci Lumiere
ii. teorie formalistów (Kuleszow, Szkłowski)
kaŜdy kadr jest literą w słowie, opracowali teorie i zasady wszystkich
elementów filmu: scenografii, gry aktorskiej, scenopisu etc...
iii. 1927 - `Śpiewak Jazzbandu' - pierwszy film dźwiękowy (A. Crosland)
rozpoczyna się dyskusja nad `usuwaniem' tablic z napisami z filmów
iv. surrealizm (Buñuel)
złamanie wszystkich reguł filmu niemego tworzonych przez
formalistów
v. próby ręcznego `kolorowania' części taśmy (witraŜowanie)
w połowie lat 30tych w laboratoriach Agfacolor (Niemcy) stworzono
kolorową taśmę filmową
vi. neorealizm (de Santis, Visconti):
1943- Casablanka (Curtiz) -Bogart i Ingrid Bergman
vii. umasowienie TV pod koniec lat 50tych w USA - seriale i `soapoperas'
b. składniki języka filmowego i specyfika komunikacji przez film
mimesis - odtwarzanie rzeczywistości (realizm) łatwiej osiągalne niŜ w
innych sztukach
znaczny związek z językiem naturalnym; konfrontacja komunikatu werbalnego
ze znakami natury ikonicznej i muzycznej;
i. wersja napisowa:
minimalnie ingeruje w treść oryginalną, minimalizuje szum
informacyjny, uŜywana równieŜ w niektórych telewizjach
ii. wersja lektorska:
transkrypcja tłumaczenia symultanicznego, najpowszechniejsza,
narusza spójność dzieła, zakłóca percepcję obrazu, pozbawia percepcji
głosu aktora, niskie koszty, łatwa realizacja
iii. dubbing:
trudność skorelowania wypowiedzi lektora z ruchem warg aktora,
często jednak niektórzy filmowcy nagrywają niektóre sekwencje w
innej `formie' specjalnie dla wersji obcojęzycznych
iv. aromatyzacja: np. kiedy Meksykanie rozmawiają po hiszpańsku w
amerykańskim filmie
pobrano z www.umcs.net.pl
7
v. funkcje języka filmowego:
organizatora czasowego (pozwala rozróŜnić sekwencje)
selekcyjna (pozwala zorientować się w informacji wizualnej)
ekonomiczna (pozwala utrzymać tempo narracji)
c. rodzaje i gatunki filmowe
d. istota narracji filmowej; nadawca-odbiorca-relacja
i. voco-centrisme i verbo-centrisme (Miacheal Chion)
spośród róŜnych dźwięków, uwagę przykuwa przede wszystkim głos
ludzki (voco) i treść ludzkich słów (verbo); Stanley Kubrick - film
`literacki' jest `niefilmowy'
ii. Pere Gimferrer:
kino czerpie z literackich modeli narracji, organizacja przestrzeni
scenicznej jest na drugim planie (dyskusyjne), odbiór kinowy pozwala
na przewartościowanie odebranych komunikatów, tekst jest
przedmiotem i wynikiem komunikacji
iii. Łotman:
narracja filmowa często korzysta z metafory i przesunięcia referencji
znaczeń,
metafora in praesentia: gdy element metaforyczny i element
metaforyzowany są połączone widocznym związkiem (predykatywnym
lub apozycyjnym)
metafora in absentia: obecny jest tylko reprezentant metaforyczny
e. rola kina w kulturze multimedialnej
zwiększa się zaleŜność mediów od audiencji (liczby odbiorców, do których
dotarł przekaz)
plakat filmowy - nowy kierunek artystyczny (ikoniczny, językowy,
perswazyjny)
muzyka filmowa - dziś juŜ istnieje niezaleŜnie od filmu
f. film postmodernistyczny:
twórcą jest Peter Greenway, połączył on język awangardy z kinem sensacji:
i. magia liczb, klasyfikacji, symetrii - (Okna opowiada o 37 przypadkach
śmierci z powodu wypadnięcia z okna, Spacerkiem po H prezentuje
300 fikcyjnych map), pedanteria i racjonalność mają charakter
powierzchowny - są burzone przez fabułę.
ii. estetyka nadmiaru - chaos, wielość i róŜnorodność, cytaty,
zapoŜyczenia, bohaterowie innych dzieł
iii. dwukodowość:
łączenie kina awangardowego i popularnego (masowego), łączenie
sztuk: kina, telewizji, teatru, grafiki komputerowej
iv. simulacrum:
antyrzeczywistość, antypsychologizm, fikcja bez referencji, świat
nierealny - bez prawdy i fałszu;
v. śmierć à la postmodern:
brak głębi i zadumy, religii i metafizyki; demitologizacja śmierci, ,
rozkład, psucie się , gnicie - dekompozycja świata;
David Lynch jest kolejnym postmodernistą, wykorzystującym skrajne
koncepcje: kino małomiasteczkowe i brutalność, mity i rzeczywistość,
Quentin Tarantino, Pedro Alomodovar oraz Jim Jarmusch
karnewalizacja sztuki (filozofii): zmniejszanie przepaści między sztuką
(filozofią) dla mas i sztuką (filozofią) dla `wyŜszych sfer.
pobrano z www.umcs.net.pl
8
8. globalizacja, uniwersalizacja i toŜsamość
a. pojęcia
i. globalizacja
Ŝywiołowe kurczenie się czasoprzestrzeni, w której się poruszamy i w
której Ŝyjemy, zachodzi przede wszystkim w sferze `odczuć'; oznacza
współzaleŜność i systemowość świata, ale nie jednolitość,
wielopłaszczyznowość procesów; jednoczesna dywersyfikacja i
homogenizacja kultury; tworzenie światowego, ale wewnętrznie
zróŜnicowanego ładu społecznego
kultura globalna: szeroki zasięg w mediach, natychmiastowa obecność
ii. uniwersalizacja
proces, w wyniku którego wartości i postawy stają się powszechnie
znane i adaptowane (i akceptowane) przez jednostki częściowo lub w
całości jako własne
uniwersalne wytwory kultury: waŜne w skali przeszłości
(upamiętnianie), teraźniejszości i przyszłości (inspiracje, wzory,
klasycznosć)
iii. toŜsamość
społeczna - uświadomienie sobie wspólnych właściwości z grupą, w
której jednostka Ŝyje, poczucie przynaleŜności do grupy i dostrzeŜenie
odrębności grupy.
osobista - dostrzeŜenie tego, co róŜni jednostkę od innych,
powstawanie sądów na temat własne osoby.
b. kultury centralne i peryferyjne
i. kultury centralne:
kultury o długich tradycjach przewodnictwa duchowego i władzy
symbolicznej nad innymi
ii. kultury peryferyjne:
poddane wpływom kultury centralnej, z reguły kultury o mniejszym
`prestiŜu'
c. kultura globalna, kultura lokalna
i. kultura globalna: zastąpiła kultury centralne
ii. kultury peryferyjne - lokalne: toŜsamościowe
iii. dyfuzja cywilizacyjno - kulturowa
d. diagnoza i prognoza systemu globalnego w aspekcie kulturowym
i. dominacja kultury amerykańskiej:
kultura amerykańska jest juŜ `zglobalizowana' - jest mieszanką kultur,
jej wytwory są tak przygotowane, by mogły być skonsumowane
wszędzie; nie pełni ona jednak Ŝadnej misji pobudzenia rozwoju
kulturalnego
ii. amerykanie nie maja kultury narodowej (w europejskim znaczeniu) i
boją się o jej erozję; podkreśla się znaczenie ideologizacji przez
Hollywood;
iii. zderzenie cywilizacji - paradygmaty Huntingtona i Fukuyamy:
globalizacja doprowadzi do powstania globalnej kultury (schemat
jednowektorowej globalizacji kultury)- paradygmat ten został obalony
po wybuchu wojny w b. Jugosławii
pobrano z www.umcs.net.pl
9
iv. George Ritzer:
kultura globalna przenika kultury lokalne - powstają nowe
konfiguracje - bifurkacje policentrycznej struktury
v. teoria złoŜoności - James Rosenau:
zauwaŜa nieadekwatność języka analizy i wymyślanie terminów
wewnętrznie sprzecznych; mówi o analizie wieloczynnikowej; operuje
na pojęciu glokalizacji
vi. reakcje kultur na globalizację:
pełna akceptacja kultury globalnej (efekt nasladownictwa)
totalne odrzucenie (brak adaptacji)
selektywna adaptacja (modyfikacja)
hybrydyzacja (koadaptacja)
dualizm kulturowy (dwa poziomy kultury)
vii. global governance:
reŜimy: praw człowieka i WTO
viii. strategie polityczne:
ekspulsja (czyszczenie) etniczna
asymilacja (przymusowa - dziś standard prawny)
pluralizm etniczny
integracja obywatelska z poszanowaniem prawa `do róŜnicy'
ix. strategia ekonomiczna
x. kultura pomasowa:
indywidualizacja adresu konsumenta; marketyzacja kultury,
kosmopolityzm, homo mundialis, integracja socjo-ekoinfo-technosfery;
e. glokalizacja
Wolimierz: wiejska społeczność kulturalna usiłująca poprzez odsunięcie się
(geograficzne) od świata kultury masowej zachowywać i rozwijać kulturę
lokalną;
organizacja pokazów, przedstawień sztuki alternatywnej
są bardzo źle przyjmowani przez `tubylców'
podobny charakter ma wspólnota w Lubartowie
f. makdonaldyzacja
racjonalizacja `magii', formalizacja działań mających na celu wpływ
afektywny
9. internet w komunikacji społecznej
a. społeczeństwo informacyjne
komunikuje się w formie telematycznej; podlega translokacji, tworzy
cyberkulturę; kładzie nacisk na tworzenie infrastuktury informacyjnej;
integruje telekomunikację, informatykę i ekonomię; wykorzystuje cyfrowe
środki komunikowania się
i. publiczny dostęp do podstawowych usług elektronicznych
ii. wolny i szeroki dostęp do informacji
iii. społeczna świadomość implikacji
iv. wykształcenie społeczeństwa
v. społeczne poparcie dla wprowadzania nowych technologii
vi. usługi informacyjne powinny być łatwe w uŜyciu i przydatne
vii. nowe technologie powinny strzec `interesów publicznych'
viii. nowe technologie nie powinny naruszać wolności jednostek
ix. odpowiedzialność za wprowadzanie i stosowanie technologii powinna
być rozłoŜona pomiędzy strukturami państwa
pobrano z www.umcs.net.pl
10
b. zmiany w sposobie komunikowania
i. interaktywność:
komunikowanie jest generowaniem znaczeń (to odbiorca definiuje
znaczenie komunikatu)
ii. komunikowanie zapośredniczone:
odbywa się za pośrednictwem nośników elektronicznych, następuje
zawęŜenie czasoprzestrzeni; odbywa się przy pomocy symboli
iii. złoŜoność i róŜnorodność potrzeb komunikacyjnych
c. internet a polityka
i. gwarancja pluralizmu opinii i informacji
ii. umocnienie prawa obywateli do swobodnego dostępu do informacji
iii. zapewnienie nieograniczonego dostępu do informacji publicznej
iv. pogłębienie moŜliwości uczestnictwa obywateli w procesach
podejmowania decyzji
v. tworzą jednostkom moŜliwość bycia aktywnymi twórcami informacji
vi. poszerzają zakres komunikowania interpersonalnego
d. internet a sfera publiczna
i. potrzeba i metody ochrony róŜnorodności kulturalnej
ii. kształtowanie się `społeczeństw wirtualnych'
iii. tworzenie się wartości łączących te `społeczeństwa'
iv. implikacje kulturalne
v. role informacji w kulturze (nowoczesnej)
vi. moŜliwość integracji `kultury statycznej' z `kulturą dynamiczną'
e. usieciowienie relacji społecznych:
i. struktura społeczna oparta jest na sieciach informatycznych
ii. personalizacja wspólnot - sieciowy indywidualizm
iii. brak wyraźnych granic i podziałów na grupy
iv. Michael Maffesoli - powrót do trybalizmu
v. wzrost liczby grup i `miejsc' w których ludzie uczestniczą
vi. jednostki wykonują działania na rzecz integracji własnej sieci
vii. wspólnoty oparte na osobach a nie na miejscach
viii. spadek intensywności kontaktów w rodzinie i otoczeniu
ix. paradoks internetu - narzędzie wykorzystywane do komunikacji staje
się przyczyną jej zamierania (w rozumieniu klasycznym)
10. komunikacja a manipulacja i propaganda
a. manipulacja i sterowanie ludźmi
i. intencjonalne wpływanie na zachowania
ii. przedmiotowe traktowanie odbiorcy
iii. socjotechnika (część praktyczna)
b. język jako narzędzie manipulacji
i. celem jest redefinicja pojęć lub definicja rzeczywistości
ii. zmiana ocen nadawanych pojęciom
iii. metaforyczność języka
iv. skojarzenia
v. tworzenie sytuacji (pseudowydarzenia)
vi. potrzeba aktywowania poparcie dla określonej wspólnoty (politycznej)
vii. potrzeba przywiązania jednostek do systemów kultury
pobrano z www.umcs.net.pl
11
viii. reklama polityczna:
nastawiona jest na osiąganie szybkich efektów za pomocą prostych
efektów składniowych, eufemizmów, superlatywów, jest subdziedziną
socjotechniki
ix. świadome wykorzystywanie nieprecyzyjności języka potocznego
x. upolitycznienie/odpolitycznienie urzędów
c. proces komunikowania jako akt perswazji
i. teoria magicznego pocisku:
100% informacji dociera do odbiorcy i jest dekodowane zgodnie z
załoŜeniami nadawcy
ii. model ograniczonego wpływu:
media są tylko jednym z czynników kształtowania opinii
iii. teoria dwustopniowego przepływu informacji:
przekaz najpierw dociera do osób o statusie `lidera', później `lider'
przekazuje informacje (zgodnie ze swoimi opiniami i zamiarami)
innym odbiorcom
iv. teoria E. Halla:
dekodowanie dominująco-hegemoniczne (w obrębie skojarzeń
odbiorcy)
dekodowanie wynegocjowane (przyjmuje zasady hegemoniczne, lecz
sytuacyjnie wytwarza i stosuje własne zasady)
dekodowani opozycyjne (dekodowanie negatywne daje efekt
opozycyjny)
d. treści i formy manipulacyjnych zabiegów stosowanych w mediach
i. metoda sytuacji deprywacyjnej:
uniemoŜliwienie jednostce realizacji pewnych (elementarnych) potrzeb
_ wskazanie jej wyjścia z tej sytuacji
ii. metoda potęgowania potrzeb nieelementarnych:
i wskazywania metod zaspokajania tych potrzeb
iii. kanalizacja ideałów:
odwoływanie się do systemów wartości jednostek
iv. intensyfikacja lęku:
umoŜliwia sterowanie i podporządkowywanie sobie jednostek i
zwiększanie ich podatności na 3 pierwsze metody
v. sposoby kształtowania potrzeb:
autonomizacja (przyswajanie) i naśladownictwo
e. komunikowanie polityczne
i. władza w demokracji musi zabiegać o sympatię
ii. polityka przybiera większość cech ekonomiki
iii. kampania wyborcza _ gra o sumie zerowej
iv. komercjalizacja polityki
v. potencjał finansowy koreluje pozytywnie z sukcesem wyborczym
f. `pseudowydarzenie' i wydarzenie medialne
i. pseudowydarzenie:
wydarzenie `skonstruowane' (zaplanowane) specjalnie dla mediów, jest
pozbawione racjonalności i autentyczności, z reguły jest odpowiedzią
na zapotrzebowanie ze strony mediów
ii. wydarzenie medialne:
realne (spontaniczne) wydarzenie, które dzięki obróbce medialnej
przykuwa uwagę - wiadomość staje się medialna, gdy zostanie za taką
uznana przez dziennikarzy i producentów