Lek. Wet. Paweł Walendzik

Anatomia i fizjologia zwierząt

Nazewnictwo, definicje:

Anatomia- z gr. Anatome- sekcja, krajanie, dział nauki zajmujący się badaniem budowy organizmu.

Anatomia prawidłowa- dział anatomii zajmujący się badaniem i analizą prawidłowej budowy ciała.

Anatomia patologiczna- zajmuje się badaniem odstępstw od prawidłowej budowy ciała.

Anatomia porównawcza- dział anatomii analizujący budowę organizmu w oparciu o porównanie struktury oraz charakteru funkcjonalnego poszczególnych narządów i układów.

Anatomia topograficzna- nauka zajmująca się badaniem wzajemnego położenia narządów w ciele.

Anatomia ogólna, szczegółowa, stosowana.

Fizjologia- nauka o czynnościach organizmów żywych, ich narządów, tkanek i komórek.

Cytologia- nauka o budowie i czynnościach komórek roślinnych i zwierzęcych.

Histologia- nauka o budowie, czynności i rozwoju tkanek oraz narządów organów.

Osteologia kości, mitologia mięsnie, gastrologia, enterologia, endokrynologia ukł. dokrewny, hormony, urologia, neurologia układ nerwowy, ginekologia, andrologia, położnictwo.

Płaszczyzny-

Pośrodkowa- dzieli ciało na dwie symetryczne połowy- lewą i prawą,

Strzałkowa, przyśrodkowa- podobnie jak wyżej dzieli ciało na lewą i prawą część ale już symetrycznie, pionowo u człowieka u zwierząt od przodu do tyłu.

Grzbietowa- dzieli ciało na część górną i dolną u człowieka na czworaka, podział poziomy u zwierząt, na część przednią i tylnią u człowieka pionowo ,

Poprzeczna- dzieli ciało na część tylną i przednią u zwierząt,

Linia pośrodkowa dogrzbietowa-

Linia pośrodkowa dobrzuszna-

Okolica ciała-

Stratygrafia- opis warstw różnych okolic, leżących kolejno- do skóry kośćca lub jam ciała.

Holotopia- określanie położenia narządów w organizmie,

Skeletotopia- określanie położenia narządów względem kośćca,

Syntopia- określanie położenia narządów względem siebie.

UKŁADY ANATOMICZNE

Układ ruchu, w skład wchodzą układ szkieletowy i mięśniowy,

Układ pokarmowy, inaczej układ trawienny,

Układ nerwowy,

Narząd zmysłów, węchu, wzroku, smaku, słuchu, czucia, równowagi,

Układ dokrewny inaczej układ wewnątrzwydzielniczy,

Układ oddechowy,

Układ moczowo-płciowy,

Układ krążenia,

Układ krwiotwórczy,

Układ odpornościowy,

Układ powłokowy

UKŁAD RUCHU: UKŁAD SZKIELETOWY: kości, stawy, więzadła, UKŁAD MIĘSNIOWY: mięśnie, ścięgna, przyczepy mięśni.

Kościec- bierna część zespołu narządów ruchu i składa się z szeregu połączonych ze sobą kości, chrząstek i wiązadeł, które stanowią rusztowanie dla części miękkich, równocześnie nadają kształt ciału zwierzęcia.

Budowa kości

Okostna- cienka błona łącznotkankowa okrywająca całą kość oprócz powierzchni stawowych, jest bogato unaczyniona i unerwiona,

Istota zbita- leży tuż okostną, najgrubsza jej warstwa znajduje się w trzonie, przy nasadach jest coraz cieńsza,

Istota gąbczasta- koncentruje się zwykle przy nasadach kości długich; w kościach krótkich stanowi całą ich grubość,

Szpik kostny- rozróżniamy szpik żółty, będący zapasem składników odżywczych( sporo tk. Tłuszczowej), oraz szpik kostny czerwony, będący narządem krwiotwórczym,

Unaczynienie i unerwienie- naczynia krwionośne wnikają w substancję kostną od strony okostnej przez tzw. kanały Volkmana, na 1cm powierzchni przypada 25-30 kanałów. Oprócz tego do szpiku biegnie tętnica odżywcza, wchodząca najczęściej przez otwór odżywczy znajdujący się w obrębie trzonu. Krew odprowadzana jest żyłami, które poza kość przechodzą przez liczne otwory w nasadach kości. Podobnie nerwy tkanka kostna zaopatrzona jest przez okostną, która jest bogato unerwiona uczuciowo.

Wkleić budowę kości

TYPY KOŚCI: