Praca zaliczeniowa

FINANSE PUBLICZNE

STRUKTURA DOCHODÓW BUDŻETU CENTRALNEGO

Budżet jest publicznym planem finansowym odnosi się do zdarzeń mających się wydarzyć w przyszłości. Jest to plan wyrażony w pieniądzu ze wskazaniem na podmiotowych wykonawców planu i rzeczowym wyszczególnieniem zadań, na które środki finansowe mają być przeznaczone. Budżet jest publicznym planem finansowym opracowywanym, uchwalanym i wykonywanym w sposób określony w przepisach prawnych, zawierającym szczegółowe zestawienie przewidywanych na dany okres przychodów i rozchodów państwa lub innego podmiotu publicznego, na podstawie którego prowadzi on swoją działalność.

Ujęcie budżetu jako planu finansowego aktu prawnego zawierają część zasad budżetowych - jawności, szczegółowości, uprzedniości, zakresu czasowego.

Budżet to także określony zasób środków pieniężnych (fundusz), z którego pokrywane są w ciągu roku wydatki państwa określane w planie. Ekonomiczną istotę budżetu najlepiej oddaje definicja określająca budżet jako strumienie wydatków i dochodów, które w danym czasie równoważą się.

Budżetowi przypisywana jest szczególna rola w systemie finansów publicznych. Wynika to z tego, że w budżecie państwa gromadzona jest i dzielona największa część funduszów publicznych oraz z faktu, że władze państwowe stanowią dominujący podmiot systemu politycznego, gospodarczego społecznego w państwie.

Budżet państwa obejmuje dochody i wydatki organów i instytucji państwowych.

Istotnym podziałem jest podział na:

1. budżet zwyczajny

2. budżet (-ty) nadzwyczajny (-e)

Budżety nadzwyczajne dotyczą zwykle wydatków, których konieczność poniesienia ujawnia się już w trakcie trwania roku budżetowego, budżetowego dla pokrycia których planuje się dodatkowe dochody.

Kolejny podział wyodrębnia budżety bieżące i majątkowe. Budżety majątkowe stanowią źródło finansowania inwestycji, związanych najczęściej z rozwojem gospodarczym, na przykład inwestycji publicznych. Budżet bieżący obejmuje dochody i wydatki na utrzymanie państwa i jego instytucji.

Analiza instytucji budżetu państwa określić jego podstawowe cechy:

1. Budżet państwa jest scentralizowanym funduszem redystrybucyjnym, służącym realizacji zadań (funkcji) państwa.

2. Gromadzenie środków w budżecie ma ( z pewnymi wyjątkami) charakter przymusowy i bezzwrotny.

3. Budżet państwa ma najczęściej charakter ustawy.

4. Proces gromadzenia i wydatkowania środków budżetowych ma nie tylko charakter ekonomiczny, ale także społeczny, co determinuje poziom dochodów z jednej strony, z drugiej natomiast kształtuje sytuację socjalną społeczeństwa.

5. Budżet państwa jest urządzeniem planistycznym w zakresie kształtowania dochodów i wydatków państwa.

6. Budżet państwa określają strumienie dochodów i wydatków państwa.

7. Budżet państwa nie odzwierciedla całokształtu finansowych operacji państwa, co oznacza, że jego kształtowanie się nie może być jedynym kryterium oceny działalności państwa.

Podsumowując można stwierdzić, że w Polsce przez pojęcie budżetu rozumiemy plan finansowy, uchwalony na okres jednego roku kalendarzowego, zawierający ustawowo określone źródła dochodów i rodzaje wydatków państwa, opracowywany w terminach i na warunkach określonych w ustawie przez Radę Ministrów wykonywany pod jej kierunkiem Ministerstwem Finansów na czele.

Dochody budżetowe są to środki pieniężne pobierane przez państwo lub gminę od podmiotów gospodarczych, osób fizycznych ( fizycznych w przypadku budżetu gminy również z budżetu państwa) oraz innych źródeł na sfinansowanie wydatków związanych z realizacją zadań państwowych. Dochody budżetów gmin pochodzące z budżetu państwa nie zwiększają ogólnej kwoty dochodów budżetowych nazywane są rozliczeniowymi lub transferami międzybudżetowymi. Dochody budżetowe mogą być klasyfikowane według kryterium:

1. ekonomicznego,

2. prawnego,

3. organizacyjnego.

Według kryterium ekonomicznego dochody budżetowe grupowane są według źródeł pochodzenia. Źródła dochodów budżetu państwa i budżetów gmin są określone ustawowo.

Listę dochodów budżetu państwa określa ustawa Prawo budżetowe, a listę dochodów budżetów gminnych ustawa o finansach gmin oraz ustawa o samorządzie terytorialnym.

Dochodami budżetu państwa - z wyłączeniem dochodów gmin i dochodów zwrotnych są:

1. podatki, opłaty oraz obowiązkowe wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych jednoosobowych spółek Skarbu Państwa

2. cła

3. wpłaty z zysku NBP

4. dochody państwowych jednostek budżetowych oraz jednostek gospodarki pozabudżetowej, w tym wpływy z państwowych funduszów celowych

5. dochody ze sprzedaży, najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa

6. opłaty od poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa ze środków budżetu państwa.

7. odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych

8. pieniężne darowizny, spadki i zapisy na rzecz Skarbu Państwa

9. inne wpłaty na mocy innych ustaw będące dochodami budżetu państwa

Głównym źródłem dochodów są wpływy z podatków od podmiotów gospodarczych osób fizycznych. Kryterium prawne dzieli dochody budżetowe na:

1. bezzwrotne i zwrotne

2. odpłatne i nieodpłatne

3. przymusowe i dobrowolne

4. zasadnicze i uboczne

Bezzwrotny charakter ma większość dochodów budżetowych (podatki, cła, opłaty). Do dochodów o charakterze zwrotnym zaliczamy pożyczki krajowe i zagraniczne oraz lokaty budżetowe. Pożyczki wewnętrzne (krajowe) zaciągane są w Polsce za pomocą emisji papierów wartościowych w postaci bonów skarbowych i obligacji skarbowych. Kredytobiorcą jest w tym wypadku Skarb Państwa, który pożycza pieniądze w celu sfinansowania zaplanowanych wydatków budżetowych. Lokata budżetowa polega na zwrotnym i przymusowym umieszczeniu w budżecie przez różne instytucje finansowe części swoich funduszów, niepotrzebnych do wykonywania bieżących zadań. Instytucja lokat budżetowych nie występuje obecnie w Polsce.

Większość dochodów budżetowych ma charakter nieodpłatny, to znaczy, że w zamian za wpłacenie świadczenia pieniężnego na rzecz budżetu wpłacający nie otrzymuje żadnego świadczenia wzajemnego ze strony państwa. Przykładem świadczeń odpłatnych jest opłata skarbowa, opłata targowa czy administracyjna.

Zdecydowana większość wpływów budżetowych ma charakter przymusowy, wynikający ze zwierzchności władzy państwowej, która wyraża się w nakładaniu na rozmaite podmioty obowiązku dokonywania wpłat na rzecz budżetu państwa według reguł ustalonych przez państwo za pomocą odpowiednich przepisów prawnych. Dobrowolne dochody budżetowe to pożyczki od ludności, banków i przedsiębiorstw krajowych oraz zagranicy, a także darowizny.

Zasadnicze dochody budżetu wynikają z realizacji funkcji lokacyjnej, stabilizacyjnej i redystrybucyjnej. Są nimi podatki i opłaty. Dochody uboczne stanowią środki uzyskiwane przy okazji realizacji innych zadań państwa, na przykład grzywny, cła.

Struktura dochodów budżetu państwa, czyli ich układ i wzajemne proporcje występujące między poszczególnymi grupami dochodów oddają ekonomiczną treść budżetu.

Na dochody budżetu państwa składają się dochody krajowe i zagraniczne.

Dochody krajowe obejmują:

1. dochody podatkowe:

1. podatki pośrednie, tj.:

- podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy wprowadzone z dniem 5 VII 1993 r. zastępując podatek obrotowy. Opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski, eksport i import towarów lub usług. Dochody z podatku akcyzowego obejmują wpływy z opodatkowania towarów, produkcji krajowej i towarów importowanych.

- podatek od gier losowych i zakładów wzajemnych (wprowadzony z dniem 10 XII 1992r.)

2. podatek dochodowy od osób prawnych i osób fizycznych (wprowadzony z dniem 1 I 1992 r.) zastąpił funkcjonujący do tego czasu podatek od wynagrodzeń (płac) i podatek wyrównawczy.

3. Inne dochody podatkowe - obejmują wpływy z podatków zniesionych, m.in. z podatku od wynagrodzeń (płac), wyrównawczego, obrotowego (od 1996r.)

2. Dochody niepodatkowe:

1. dywidenda - pod pojęciem dywidendy rozumie się zarówno wpłaty z zysku przez jednoosobowe spółki Skarbu Państwa i przedsiębiorstwa państwowe, jak i dochody z tytułu udziałów Skarbu Państwa w spółkach prawa handlowego, bankach i pozostałych instytucjach finansowych.

2. Wpłaty z zysku NBP pochodzące głównie z dochodów uzyskanych w obrocie papierami wartościowymi Skarbu Państwa.

3. Wpływy z cła

4. Pozostałe dochody niepodatkowe - wpłaty o charakterze sanacyjnym, w tym odsetki od zaległych zobowiązań budżetu państwa.

3. Dochody z prywatyzacji - dochody ze sprzedaży, najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa. W 1998 r. zgodnie z ustawą budżetową na 1998r. (Dz.U. Nr 28, poz.156) nie stanowią one dochodów budżetu państwa, lecz są źródłem finansowania deficytu jako przychody z prywatyzacji.

4. Dochody zagraniczne obejmują wpływy z odsetek od kredytów i pożyczek zagranicznych udzielonych przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej oraz prowizje z tytułu gwarantowania (poręczeń) przez rząd kredytów zagranicznych.

Dochody budżetu pańwta według rodzajów
	WYSZCZEGÓLNIENIE				1998	w %	1999	w %	2000	w %
								w mln zł
	OGÓŁEM				126 559,90	100,0	125 922,20	100,0	135 663,90	100,0
	1.Dochody krajowe				126 552,30	100,0	125 856,80	99,9	135 530,10	99,9
	1.1. Dochody podatkowe				113 949,50	90,0	112 776,90	89,5	119 643,90	88,2
	1.1.1. Podatki pośrednie				64 432,30	50,9	74 567,20	59,2	79 670,50	58,7
	1.1.1.1. podatek od towarów i usług				42 868,60	33,9	48 803,60	38,8	51 749,80	38,1
	1.1.1.2.Podatek akcyzowy				21 068,50	16,6	25 208,10	20,0	27 312,00	20,1
	1.2.1. Podatek dochodowy				49 473,00	39,1	38 175,60	30,3	39 956,30	29,4
	1.2.1.1. od osób fizycznych				34 664,00	27,4	23 115,20	18,4	23 088,60	17,0
	1.2.1.2. od osób prawnych				14 809,00	11,7	15 060,40	12,0	16 867,70	12,4
	1.2. Dochody niepodatkowe				12 602,80	10,0	13 079,90	10,4	15 886,20	11,7
	1.2.1. dochody jednostek budżetowych				4 105,60	3,3	5 393,70	4,3	6 523,30	4,8
	1.2.2. wpłaty z zysku NPB				321,90	0,3	502,40	0,4	2 205,60	1,6
	1.2.3. wpływy z cła				6 076,50	4,8	5 566,00	4,4	5 080,30	3,7
	2. Dochody zagraniczne				7,60	0,00	65,40	0,10	133,80	0,1

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---