LEKI ANTYARYTMICZNE I LECZENIE ZABURZEŃ RYTMU SERCA
Zaburzenia rytmu serca, czyli arytmie dzielimy na:
- arytmie komorowe
- arytmie nadkomorowe
Wśród nadkomorowych zaburzeń rytmu wyróżniamy:
- Migotanie przedsionków ( AF- atrial fibrillation)
- Migotanie przedsionków w zespole tachykardia-bradykardia
- Trzepotanie przedsionków (AFL- atrial flatler)
- Nawrotny częstoskurcz przedsionkowo-komorowy z łącza (AFNRT)
- Nawrotny częstoskurcz przedsionkowo-komorowy przewodzony dodatkową drogą AV
- Częstoskurcz przedsionkowy wieloogniskowy
- Częstoskurcz przedsionkowy z blokiem przedsionkowo-komorowym
- Częstoskurcz zatokowy
- Przedwczesne pobudzenie nadkomorowe
- Najczęściej stwierdzaną arytmią nadkomorową jest migotanie przedsionków
Wśród arytmii komorowych wyróżniamy
- 1. Pojedyncze lub gromadne PCV
- 2. Skurcze dodatkowe komorowe (PCV) pochodzące z jednego lub różnych ognisk
- 3. Pary i salwy skurczów dodatkowych
- 4. Skurcze dodatkowe R/T
- 5. Częstoskurcz komorowy nieutrwalony nsVT i utrwalony sVT
- 6. Trzepotanie i migotanie komory (UF i VF)
Zaburzenia rytmu serca występują w przebiegu różnych chorób układu sercowo-naczyniowego:
- choroby wieńcowej
- kardiomiopatii
- nadciśnienia tętniczego
- wad serca
- niewydolności krążenia
- zapalenia mięśnia sercowego
Zaburzenia rytmu serca mogą towarzyszyć chorobom w obrębie innych narządów i układów:
- nadczynności tarczycy
- niedokrwistości
- infekcji
- choroby zapalnej w obrębie jamy brzusznej
- zaburzenia elektrolitowe
- leki sympatykomimetyczne
- hipoksja, hipotermia
- używki: kofeina, nikotyna, alkohol
- stres psychiczny
Prognostyczny podział komorowych zaburzeń rytmu serca
ŁAGODNE
Holter: przedwczesne pobudzenie komorowe (PVC), mogą być pary i nieutrwalony częstoskurcz komorowy
(nsVT)
Choroba organiczna: brak lub minimalna
Ryzyko zgonu: minimalne
POTENCJALNIE ZŁOŚLIWE
Holter: przedwczesne pobudzenie komorowe (PVC), pary , nieutrwalony częstoskurcz komorowy (nsVT)
Choroba organiczna: obecna-różnego stopnia
Ryzyko zgonu: umiarkowane
ZŁOŚLIWE
Kliniczne: utrwalony częstoskurcz komorowy (sVT) lub migotanie komór (VF)
Holter: przedwczesne pobudzenie komorowe (PVC), pary , nieutrwalony częstoskurcz komorowy (nsVT)
Choroba organiczna: zwykle poważna
Ryzyko zgonu: poważne
Podział leków przeciwarytmicznych wg Vaughan-Williamsa
Decydując się u chorego na zastosowanie leku przeciwarytmicznego należy wybrać lek
zapewniający najwyższą:
- skuteczność
- bezpieczeństwo
- tolerancję
Jednym ze wskaźników skuteczności leku przeciwarytmicznego jest zmniejszenie liczby PVC w kontrolnej 24-godzinnej rejestracji EKG metodą Holtera Porównawcza cecha skuteczności leków przeciwarytmicznych- holterowska ocena zdolności tłumienia przedwczesnych pobudzeń komorowych
Badanie CATS opublikowane w roku 1989 wykazało, że flekainid i enkainid (leki silnie tłumiące PVC) zastosowane u chorych po zawale serca w porównaniu z placebo zwiększały ryzyko zgonu Program CATS zmienił dość zasadniczo wskazania do stosowania antyarytmików
Wielokrotnie zastanawiano się dlaczego leki przeciwarytmiczne skuteczne w terapii PVC mogą
zwiększać zagrożenie pacjenta?
Odpowiedź: Leki te nie eliminują substratu arytmii a jedynie modyfikują go poprzez wpływ na refrakcję,
przewodzenie lub mechanizmy wyzwalające
Substrat arytmii jest niestabilny może być modyfikowany przez zaburzenia jonowe, autonomiczne,
niedokrwienne i inne. Stąd lek antyarytmiczny może wykazywać zarówno działanie
przeciwarytmiczne jak i proarytmiczne
Obecnie wydaje się ,że najlepszymi lekami w leczeniu komorowych zaburzeń rytmu serca są leki
klasy III
AMIODARON
Wykazuje złożone działanie elektrofizjologiczne:
- wpływa na kanał sodowy, potasowy i wapniowy (efekt klasy I, III i IV)
- Jest niekompetytywnym blokerem alfa i beta receptorów adrenergicznych (efekt klasy II)
- Amiodaron stosowany dożylnie w trybie ostrym powoduje odmienne następstwa
elektrofizjologiczne, nie podawany przewlekle
- Wpływ amiodaronu podanego dożylnie i w przewlekłej terapii doustnej na właściwości
elektrofizjologiczne serca
Farmakologia amiodaronu jest skomplikowana:
- okres półtrwania wynosi 30 dni
- stan równowagi ustala się po około 3 m
- działanie antyarytmiczne utrzymuje się do 150 dni po jego odstawieniu
- Nie istnieje optymalny schemat wysycenia i ustalenia dawki podtrzymującej
AMIODARON (CORDARONE, OPACORDEN, SEDACORN)
tabl. á 0,2 g. amp. á 0,15 g/3 ml
Dawkowanie:
Doustnie: pierwszy tydzień 3· dziennie 200-400 mg
drugi tydzień 2 · dziennie 200 mg
a następnie dawki podtrzymujące:
400 mg/ dobę
200 mg/ dobę
200 mg co drugi dzień
200 mg przez 5 dni w tygodniu;
2 dni przerwy
100 mg/ dobę
Dożylnie:
150- 300 mg we wlewie kroplowym max co 6 godzin 300 mg 2-3 · dziennie
W badaniu CAMIAT proarytmię stwierdzono u :
- 0,3% leczonych amiodaronem
- 3% otrzymujących placebo
- Amiodaron cechuje się niskim ryzykiem proarytmii
- Amiodaron nie powoduje upośledzenia kurczliwości mięśnia sercowego (nie wykazuje ujemnego działania inotropowego)
Objawy niepożądane:
- niedoczynność tarczycy 5-8 %
- nadczynność tarczycy 1,5- 2%
- śródmiąższowe zapalenie płuc
- zwłóknienie płuc 1-5 %
- depozyty rogówkowe -prawie u wszystkich chorych leczonych przewlekle dolegliwości z przewodu pokarmowego 25%,nudności , wymioty, zaparcia, brak łaknienia
- nadwrażliwość skóry na słońce
- wysypki, niebieskie zabarwienie skóry
- uszkodzenie wątroby
- objawy ze strony OUN- 20-60%, neuropatia obwodowa, bóle głowy, drżenia, omamy, osłabienie siły mięśniowej ,zaburzenia koordynacji ruchowej
- odsetek odstawień leku z powodu objawów niepożądanych dość wysoki:
- po roku leczenia 31 %
- po 2 latach leczenia 41 %
Przeciwwskazania:
- bradykardia zatokowa, bloki przedsionkowo-komorowe
- niedociśnienie, wstrząs
- zaburzenia czynności tarczycy (amiodaron ma budowę podobną do tyroksyny)
- uczulenie na jod
- dysfunkcja wątroby
SOTALOL
Biosotal 40 (Sanofi-Synthelabo) tabl.á 0,04
Biosotal 80 (Sanofi-Synthelabo) tabl.á 0,08
Biosotal 160 (Sanofi-Synthelabo) tabl.á 0,16
Darob (Knoll) tabl. á 0,08 i 0,16
Gilucor mite (Soluay Pharmaceuticals) tabl.á 0,08
Sotahexal (Hexal A6) inj á 0,04 g/4 ml iv tabl. á 0,08 i o,16
Sotalex (Bristol-Myers Squibb) amp. á 0,04 g/4 ml iv
Dawkowanie:
Doustnie: 80-480 mg/dobę
dawka min 2 · 40 mg, dawka przeciętna 2 · 80 mg; dawka wysoka 2 · 160 mg;
dawka max 3 · 160 mg
Dożylnie:
40-60 mg w ciągu 2-3 minut (można dawkę powtórzyć po 10 minutach)
Sotalol wykazuje działanie beta-adrenolityczne przy dawce 25 mg/dobę.
Efekt klasy III ujawnia się od dawki 160 mg/dobę
Sotalol posiada korzystne właściwości farmakokinetyczne:
- 100% biodostępności
- Brak metabolizmu wątrobowego i efektu przejścia przez wątrobę
- Okres półtrwania dość długi T1/2 7-12 h
- Maksymalne stężenie w surowicy 2-3 h
- 75% leku wydal się przez nerki
- Stan równowagi ustala się po 2-3 dniach ( można już ocenić skuteczność)
W dużym zestawieniu 1228 chorych leczonych sotalolem proarytmię stwierdzono w 4,3 %
przypadkach. Najczęściej narażeni są chorzy z wydłużonym QT( powyżej 500 ms) i hipokaliemią
Objawy niepożądane
- bradykardia, hipotonia
- duszność, drgawki
- osłabienie siły mięśniowej
- wysychanie błony śluzowej, zapalenie spojówek
- zawroty, bóle głowy
- zaburzenia potencji
LEKI ANTYARYTMICZNE GRUPY I A
CHINIDYNA
- stabilizuje błony komórkowe
- działa hamująco na kanał sodowy i potasowy
- blokuje receptory á-adrenergiczne w sercu i na obwodzie
- hamuje receptory muskarynowe (działanie wagolityczne)
- ma silne działanie proarytmiczne
Działania niepożądane
- zaburzenia wzroku i słuchu
- bóle i zawroty głowy
- spadek ciśnienia tętniczego krwi
- niedokrwistość hemolityczna, trombocytopenia
- alergiczne reakcje skórne
- toczeń rumieniowaty
- zapalenie wątroby
- nudności, biegunki ( trudne do opanowania, prowadzące do zaburzeń elektrolitowych)
Preparat :
Chinidinum sulfuricum (Polfa Warszawa) draż. á 0,2
Kinidin Durulees (Astra Zencear) tabl. á 0,2
Dawkowanie:
Stosuje się tylko doustnie
Dawka próbna 200 mg ( wyklucza nadwrażliwość)
Po 1-2 h 400 mg (uzyskanie stężenia terepeutycznego)
Następnie 200 mg co 6 h lub 400 mg co 8 h
Chinidyna wchodzi w interakcje z 6N- zwiększa stężenie digoksyny o 100 - 300%
PROKAINAMID
Jest to amid prokainy- pochodnej leku znieczulającego miejscowo
Właściwości farmakologiczne:
- okres półtrwania T1/2 3-5 h
- czas stężenia max t max 1-2 h
- wiąże się z białkami osocza 15%
- Stężenie terapeutyczne 4-8 µg/ml
- metabolizowany w wątrobie do czynnego N-acetylo-prokainoamidu, który ma właściwości przeciwarytmiczne leków klasy III
- wydalany przez nerki w stanie niezmienionym oraz w postaci czynnych metabolitów w równych częściach
- Metabolizm prokainamidu jest uwarunkowany genetycznie
- acetylatorzy szybcy
- acetylatorzy powolni (indukowany toczeń rumieniowaty u 20% przewlekle leczonych)
Preparaty:
Procainamid (Polfa) tabl.á 0,25 g; amp. 0,5 g/5 ml
Dawkowanie:
Doustne: początkowe 0,5-1,0 g, następnie co 4-5 h 0,25-0,5 maksymalnie 3g/ dobę
im. 0,5-1,0 g co 4-6 h
iv. 0,1g co 5 min lub w wlewie kroplowym do przerwania zaburzeń rytmu serca maksymalnie 1,0 g/ dobę. Podanie domięśniowe nie ma przewagi nad doustną formą leczenia
Objawy niepożądane
- działanie proarytmicznie
- nudności, wymioty,bóle brzucha,biegunka
- OUN: zawroty głowy, depresja,psychozy,urojenia
- układ krwiotwórczy: zaburzenia najczęściej w ciągu 3 pierwszych miesięcy (kontrola morfologii co 2 tygodnie) neutropenia, agranulocytoza, niedokrwistość hemolityczna, trombocytopenia
- zmiany dermatologiczne: osutki plamisto-grudkowate, pokrzywka, zaczerwienienie skóry, świąd
- obrzęk naczynioruchowy
DISOPIRAMID
- działa podobnie do chinidyny i prokainoamidu
- ma silne działanie działanie inotropowe- ujemne
- działa proarytmicznie
Właściwości farmakokinetyczne
- wchłania się w 80-90% z przewodu pokarmowego
- dostępność biologiczna 85-95% (efekt pierwszego pasażu przez wątrobę)
- czas stężenia maksymalnego tmax 0,5-3,0 h
- okres półtrwania u zdrowych 5-7 h
- 20%-40% leku wydalane jest przez nereki pozostała część metabolizowana w wątrobie do
N-dezalkylodizepinamidu, który ma połowę aktywności leku macierzystego
- dizepinamid i jego N dezalkilowe pochodne występują w postaci dwóch izomerów optycznych S(+) i D(-)
- Kinetyka i działanie obu izomerów są różne
- S(+) dizepinamid odpowiedzialny jest za działanie antyarytmiczne zwłaszcza przedsionkowe
Preparaty:
DISOCOR,PALPITIN, RYTHMODAN, RYTMILEN
caps i tabl.á 0,1 g, amp. 0,1/10 ml
Dawkowanie:
Doustnie (p.o) - dawka uderzeniowa 300 mg, a następnie 100-200 mg co 6-8 h u osób z
niewydolnością krążenia 100 mg co 8h
Dożylnie iv - 50-200 mg w ciągu godziny
Działanie niepożądane
- cholinolityczne
- suchość w ustach, zatrzymanie moczu, nieostre widzenie
- krążeniowe zależne od dawki
- hipotonia, niewydolność krążenia
- krążeniowe mało zależne od dawki
- arytmie komorowe:pobudzenia dodatkowe częstoskurcz komorowy i nadkomorowy
- torsades de pointes
- zaburzenia przewodzenia
- INNE:
- hipoglikemia,zaburzenia orientacji, ostra psychoza, cholestaza wewnątrzwątrobowa, kurcze macicy
GRUPA I B
LIDOKAINA (jest powszechnie stosowanym lekiem znieczulającym miejscowo)
- wywiera słabe działanie proarytmiczne
- zmniejsza aktywacją kanału sodowego w przeciwieństwie do leków grupy IA (chinidyna, prekainamid) lidokaina skraca czas trwania potencjału czynnościowego i okres skutecznej refrakcji
- silnie działa na włókna wolnoprzewodzące oraz niedokrwienie
- wpływ na spoczynkową depolaryzację (faza 4) uwidacznia się tylko w komórkach o dużym stopniu polaryzacji
- lek nie upośledza przewodzenia przedsionkowo-komorowego w uszkodzonym obszarze mięśnia sercowego przerywa mechanizm reentry
- Lidokaina jest lekiem szeroko stosowanym, który ma bardzo wysoką skuteczność antyarytmiczną 80-90% w komorowych zaburzeniach rytmu
- jest lekiem pierwszej linii u chorych z arytmią komorową w pierwszej dobie zawału serca
- stosowana w arytmiach komorowych ponaparstnicowych i wywołanych lekami antydepresyjnymi
- w wielokształtnym częstoskurczu komorowym (torsade de pointes) i zespole WPW
- jest lekiem bezpiecznym podczas krótkotrwałego stosowania
- nie upośledza kurczliwości mięśnia sercowego
- podawana może być tylko dożylnie
- Lidokaina jest metabolizowana w wątrobie do licznych metabolitów, które są wydalane drogą nerek
- metabolity:
- monoetyloglicynoksylidyd -ME6X
- glicynoksylidyd- GX
- są aktywne biologicznie i odpowiedzialne za działania niepożądane w postaci wymiotów i drgawek
- okres półtrwania t1/2 -100 min (podczas krótkotrwałego stosowania) po 2 dobach infuzji wydłuża się do 4 h
- stan stacjonarny występuje po 6-12 h od rozpoczęcia leczenia
- istnieje zależność pomiędzy stężeniem leku we krwi a jego działaniem klinicznym - przedział dążeń terapeutycznych lidokainy 1,5-50 µg/ml
Objawy niepożądane z OUN mogą u niektórych chorych występować już przy wartościach 6 mg/ml
w świeżym zawale serca skuteczność jest wysoka przy zwykłych dawkach i niskich stężeniach
Dawkowanie:
Arytmie zagrażające życiu lub zapobieganie nawrotom częstoskurczu komorowego UV i FV iv 100 mg ( w ciągu 2 min) po 10 min- 100 mg lub 4 dawki po 50 mg co 5 min następnie wlew dożylny za pomocą pompy z szybkością 1-4 mg/min najczęściej 3 mg/min
Arytmia komorowa 2-3 dawki iv 50 mg i wlew kroplowy
Objawy niepożądane:
- neurologiczne:
- niepokój, zawroty głowy, nudności, zaburzenie mowy, dezorientacja, psychozy, drżenia
mięśniowe, drgawki, śpiączka, zatrzymanie oddechu
- krążeniowe:
- bradykardia, zahamowanie zatokowe (u chorych z niewydolnością WZ)
- zaburzenia przewodzenia śródkomorowego
- działanie proarytmiczne
- nasilenie NK, hipotonia
MEKSYLETYNA
lek o podobnej budowie chemicznej i podobnych właściwościach przeciwarytmicznych do lidokainy
- działa inotropowo dodatnio i słabo arytmogennie
- skuteczność antyarytmiczna w KZR wynosi średnio 70%
- lek ma wąski indeks terapeutyczny (łatwe przedawkowanie)
- dla poprawienia skuteczności terapii powinno się oznaczać stężenie leku w surowicy.
Przedział terapeutyczny 0,5-1,6 µg/ml
- wchłanianie praktycznie całkowite
- dostępność biologiczna 90%
- szczyt stężenia tmax 2-4 h
- okres półtrwania t1/2 6,3-11,5 h
- intensywnie metabolizowana przez wątrobę
Preparaty:
MEXICCRD,MEXITIL,MEXITIL-depot.KATEN
caps á 0,1 i 0,2 g postać depet 0,36
amp 0,25g/10 ml
Dawkowanie:
W stanach naglących 250 mg iv w czasie 5-10 min, następnie wlew kroplowy 250 mg II 30-60 min
250 mg II 2h
Dawka podtrzymująca 0,5-1 mg/min
Stany nienagłe
300 µg / kg /min-10 min; 50 µg / kg /min- 1h; 25 µg / kg /min- 2h
Objawy niepożądane
- z przewodu pokarmowego : nudności, wymioty, bóle brzucha
- neurologiczne: drżenie, zawroty głowy, zaburzenia koordynacji ruchowej, drgawki zaburzenia mowy
- krążeniowe: hipotonia, bradykardia ( częste po szybkim iv) nasilenie NK, działanie proarytmiczne
- skórne - świąd, skórne odczyny alergiczne
- badanie laboratoryjne: podwyższenie ALT i AST, trombocytopenia, dodatni test na przeciwciała przeciw jądrowe
FENYTOINA
- od wielu lat stosowane jako lek przeciwpadaczkowy później wykryto, że ma działanie przeciwarytmiczne
- zmniejsza szybkość narastania potencjału czynnościowego
- skraca okres refrakcji, zmniejsz automatyzm włókien Purkiniego
- nie wydłuża przewodzenia przedsionkowo-komorowego, może je przyspieszyć
- nie upośledzona kurczliwości mięśnia sercowego
Wskazania:
arytmie komorowe po przedawkowaniu digoksyny i inne zaburzenia komorowe
Preparaty:
PHENYTOINUM, EPANUTIN, parenteral
tabl.á 0,1 amp. 0,25 g /5 ml
Dawkowanie:
p.o. 300-600 mg dziennie w 3 dawkach
100 mg (15 mg/kg) 1 doba następnie 300-600 mg/dobę
i.v. dawka 15 mg/kg (po 30 min uzyskuje się max stężenie) lub 100 mg co 5 min do ustąpienia
czynnika lub osiągnięcia dawki sumarycznej 1000 mg. Później podawanie doustne.
Po podaniu dożylnym leku obserwowano zapaści- z tego względu nie stosować
Objawy niepożądane
OUN:
- senność
- oczopląs
- zawroty głowy
- nudności
GRUPA I C
PROPAFENON
Oprócz działania charakterystycznego dla grupy IC posiada słabe działanie blokujące receptory β-
adrenergiczne (1/40 siły działania prepranololu)
Blokuje kanał wapniowy (100 razy słabiej niż werapamil)
Zastosowanie:
- arytmie nadkomorowe, węzłowe oraz towarzyszące zespołowi WPW
- arytmie komorowe, częstoskurcz komorowy,VF
PROPAFENON
- Ma działanie proarytmiczne i upośledza kurczliwość mięśnia sercowego
- Jest prawie całkowicie metabolizowany w wątrobie. Metabolizm jest uwarunkowany genetycznie:
- szybki fenotyp oksydacji
- wolny fenotyp oksydacji
- wchłania się dobrze i szybko z przewodu pokarmowego, ale podlega metabolizmowi pierwszego przejścia przez wątrobę, dlatego ma małą dostępność biologiczną 4,8 % i 12% zależną od dawki (150 mg i 300 mg)
- okres półtrwania t1/2 s.m. 2-6 h w.m.12-36 h
- u ludzi w podeszłym wieku stosować mniejsze dawki (zmniejsza objętość dystrybucji, eliminacji, upośledzona czynność wątroby i nerek)
Preparaty:
POLFENON, RYTMONORM, PROLEKOFEN
tabl.á 0,15 i 0,3 g draż pediatryczna 0,01 g
amp. 0,035/10 ml i 0,07 g/20 ml
Dawkowanie:
i.v. 0,5-2,5 mg/ kg masy ciała w ciągu 3-5 min
Przeciętnie, skutecznie dobrze traktowana jest dawka 1 mg/kg masy ciała, w przypadku braku skuteczności po 90-120 min zwiększyć do 2 mg/kg masy ciała lub 0,5-1 mg/min
Max dobowa dawka i.v. 560 mg
Dawka przeciętna <70 roku życia 300 mg/24h
nie należy podawać leku w 0,9% NaCl stosować tylko w 5% Glucosi
Działanie niepożądane
- sercowe: działanie proarytmiczne, bradykardia,bloki A-V i śródkomorowe, hipotonia, nasilenie NK
- pozasercowe: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, cholestaza wewnątrzwątrobowa, zaburzenia z OUN, odczyny alergiczne, leukopenia, trombocytopenia
ENKAINID
- silne działanie antyarytmiczne , proarytmiczne
- właściwości farmakokinetyczne niekorzystne i bardzo złożone
- podlega intensywnemu metabolizmowi pierwszego przejścia przez wątrobę
- ma bardzo zmienną dostępność biologiczną waha się od 7-82% śred. 42%
- wykazuje genetycznie uwarunkowany polimorfizm osób
- szybko metabolizujące- EM
- wolno metabolizujące- PM-znacznie większa ilość objawów niepożądanych
Okres półtrwania zmienny
- u EM 2,8±3,1 h
- u PM 9,4 ± 6,1 h
Zakres stężenia terapeutycznego szeroki 0,01-0,14 µg/ml ( z powodu złożonej kinetyki)
Dawkowanie:
150-200 mg/ dobę
FLEKAINID
- korzystne właściwości farmakokinetyczne
- wysoka dostępność biologiczna- 95%
- długi okres półtrwania 7-23 h śred 14 h
- brak efektu pierwszego przejścia przez wątrobę
- mało znaczące metabolity
- silne działanie proarytmiczne szczególnie u osób z obniżoną EF
Preparaty:
FLECAINE, TAMBOCOR
tabl. 100 mg amp. 40 mg/4 ml tabl.100 amp 50 mg/5 ml
Dawkowanie:
p.o. 200-400 mg przeciętna 2x 100 mg
i.v. 40-50 mg w ciągu 5 min do dawki dobowej 300-400 mg
Blokery receptora adrenergicznego β - β-blokery
Β -blokery wiążą się wybiórczo z receptorami adrenergicznymi β wywołując kompetycyjny i odwracalny antagonizm względem efektu oddziaływań bodźców β -adrenergicznych na różne narządy
Działania za pośrednictwem receptorów adrenergicznych β1i β2
Β -blokery działają:
- antyarytmicznie
- przeciwniedokrwiennie
- przeciwnadciśnieniowo
Działanie przeciwarytmiczne wynika z bezpośrednich efektów elektrofizjologicznych
Klasyfikacja β-blokerów
- nieselektywne (blokada receptora Β1 i β2)
- selektywne ( znacznie większe powinowactwo do Β1 niż β2)
- z wewnętrzną aktywnością sympatykomimetyczną
- ( pobudzają i blokują receptor)
- ze zdolnością do rozszerzania naczyń obwodowych (blokowanie receptora á1 działanie
antagonistyczna na receptor β2, mechanizmy niezależne od blokady receptora β-adrenergicznego
- lipofilne - dobrze wchłaniają się z przewodu pokarmowego, przenikają do OUN mają krótkie T1/2
- hydrofilne- nie całkowicie są wchłaniają w znikomym stopniu pokonują bariery krew-mózg, długie T1/2, nie wchodzą w interakcję z innymi lekami metabolizowanymi w wątrobie
Działanie niepożądane:
- sercowo naczyniowe: bradykardia, bloki A-V, hioptonia, ziębniecie kończyn
- metaboliczne :tłumią objawy hipoglikemii
- płucne: skurcz oskrzeli
- OUN: zmęczenie ,ból głowy, zaburzenia snu,bezsenność,depresja
- zaburzenia seksualne: mogą wywoływać impotencję
Nagłe odstawienie może doprowadzić do objawów z odbicia:
Wzrostu RR, zaburzenia rytmu, zaostrzenia dławicy piersiowej
Przeciwwskazania:
Bradykardia,bloki A-V, hipotnia, astma oskrzelowa
GRUPA IV
ANTAGONIŚCI WAPNIA:
- WERAPAMIL
- DILTIAZEM
WERAPAMIL
- hamuje przezbłonowy napływ jonów Ca do komórek mięśnia sercowego i komórek mięsni gładkich
- na mięsień sercowy działa ujemnie
- chrono, dromo, batmo, ino, tonotropowo
- zwiększa przepływ wieńcowy
- zwiększa opór obwodowy
- obniża napięcie układu sympatycznego
- zmniejsza stężenie noradrenaliny
- obniża stężenie CH-C i CH-LDL
Właściwości farmakokinetyczne:
- bardzo dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego 90%
- wiąże się z białkami osocza 90%
- ma niską biodostępność 22% (efekt pierwszego przejścia w wątrobie)
- czas półtrwania 3-7 h
- stężenie maksymalne tmax 1-2 h
- metabolizowany w wątrobie
Zastosowanie:
- jako lek przeciwarytmiczny
- leczenie i zapobieganie nadkomorowym i komorowym zaburzeniom rytmu serca
Preparaty:
ISOPTIN tabl.0,04 i 0,08 amp.0,005g/2 ml
ISOPTIN SR-E tabl.0,24
LEKOPTIN draż.0,04 0,08 0,12 amp. 0,005 g/2ml tabl.retard 0,24
STAVERAN tabl. 0,04 0,08 tabl.prolongatum 0,12
WERAPAMIL tabl. 0,04 amp. 0,005g/2ml
APO-VERAP tabl. 0,08 0,12
Dawkowanie:
p.o. 3-4 x dz. 40-120 mg o przedłużonym działaniu 1-3 x 120 mg lub 1x 240 mg
i.v. 5-10 mg jednorazowo, po 30 min dawkę powtórzyć a następnie wlew 5-10 mg
Objawy niepożądane:
- bóle brzucha, zaparcia
- bradykardia, bloki przedsionkowo-komorowe, hipotonia
- zarumienienie twarzy, obrzęki
- bóle i zawroty głowy
DILTIAZEM
działa podobnie jak werapamil, ale słabiej
Preparaty:
BLOCALCIN tabl. 0,06 0,09
DILTIAZEM tabl. 0,03
DILZEM tabl.0,06 amp. 0,025 g retad 0,09 0,12 0,18
CXYCARDIL tabl.0,06 o przedłużonym uwalnianiu 0,12 0,18 0,24
Dawkowanie:
p.o. 30-90 mg 3-4 x dz. - o przedłużonym działaniu 90-240 1-2 x dz.
i.v. 0,025 g w ciągu 2-3 min po 30 min dawkę powtórzyć, a następnie wlew kroplowy 25-50 mg max
na dobę 300 mg
Objawy niepożądane:
jak werapamil