WSPÓŁCZESNE SYSTEMY PEDAGOGICZNE
Pytań na zaliczenie będzie 2 w tym:
pytanie dotyczące głównie treści z wykładów w tym (1,2,3,5 z punktów podanych poniżej) pytanie generalnie dotyczących treści z ćw. w tym 4 punkt z wykładów (Steiner)
pytanie generalnie dotyczących treści z ćw. w tym 4 punkt z wykładów (Steiner)
Poza genezami i założeniami proszę o własną ocenę systemu pod względem znaczenia dla współczesnej oświaty i nauczania.
Przykład pytania:
„W jakich systemie pedagogicznym nie było matury i ocen itp.?”
Odp. W systemie pedagogicznym Rudolfa Steinera ponieważ ... (rozwinąć)
Termin system i jego funkcjonowanie w naukach pedagogicznych - ogólnie
Co to jest system pedagogiczny ?
System to zbiór elementów oraz związków zachodzących między nimi tworzących trwałość o charakterze statycznym i dynamicznym , to zespół norm i sposobów działania regulujących określoną dziedzinę życia.
System spełnia 3 funkcje ;
- f. nadrzędne w stosunku do systemu pedagogicznego
- f. sprawne podsystemy(szkoła) systemu pedagogicznego
- f. osiąganie pozytywnych rezultatów
Co to jest doktryna pedagogiczna ?
Doktryna - ogół poglądów twierdzeń i założeń z określonej dziedziny wiedzy , konkretyzacja ideologii
Doktryna pedagogiczna charakteryzuje się:
dotyczy wychowania jako całości, całości wyodrębnionej przez autora, obejmujące zasadnicze kwestie wychowania, czyli ideały, cele wychowania oraz środki ich urzeczywistnienia
jest koncepcją opracowaną z intencją jej praktycznego zastosowania
potencjalnie jej źródłem jest rzetelna refleksja łącząca wnioski wyprowadzone z przyjmowanych bardziej lub mniej jawne, z założeń filozoficznych i metodologicznych oraz wnioski wynikające z bardziej lub mniej bogatego i różnorodnego zakresu danych faktograficznych.
Zależność między w/w terminami ?
???
Główne doktryny pedagogiki ideologicznej
Odmiany pedagogiki ideologicznej:
ped. wychowania narodowego
ped. wychowania państwowego
ped. wychowania komunistycznego ( socjalistycznego)
ped. wychowania religijnego
Odmiany te współoddziaływały na siebie i wiązały się.
Wychowanie narodowe:
Ideologia wych. narodowego.
Wskazówką tej ideologii była formuła „ dobro narodu- niech będzie największym prawem” . Ideą wych. narod. Był egoizm narodowy i ideał żołnierza - obywatela charakteryzujący się harmonią aktywnością religijnością .
Ideologia ta rozwija się wtedy gdy jakiś naród jest pozbawiony swej odrębności i państwowości jest uciskany a jednocześnie dąży do niepodległości . ideologia wych. narod dominuje do dnia dzisiejszego.
Wychowanie państwowe:
Ideo. wych. państwowego
Polega na przeżyciu zasad regulujących zachowanie dużej zbiorowości , a to kształtuje sumienie , patryjotyzm przestrzeganie norm jest czynnikiem ładu i porządku we współżyciu współdziałaniu obywateli , a także szacunek do najgłębszych treści przeżyć rozumowych i emocjonalnych i nakłania do ich kultywowania i rozwoju
Wychowanie socjalistyczne - szczegółowo:
Idea. Wych . socjalistycznego
Wywodzi się z Manifestu Partii Komunistycznej opracowanego przez Marksa i Engelsa.
Dokonuje się przez szeroko rozumiany system edukacyjny ( przez wychowanie oraz wychowanie i oświatę pozaszkolną i poszkolną ) to utrzymywanie oświaty i wychowania na szczycie humanistycznych celów rozwoju społecznego . Jednak nastąpiło załamanie polityki edukacyjnej na rzecz polityki kadrowej ; kształcenia ; wychowania wykwalifikowanych kadr usłużnych łatwych do manipulowania przez aparat rządzący . Nie dostrzegano potrzeby zaspokajania potrzeb rozwoju jednostki . System załamał się wraz z likwidacją ustroju socjalistycznego.
Sys. ped. Heliodora Muszyńskiego jako przykład pedagogiki socjalistycznej
System wychowania moralnego
PRZEDMIOTEM wychowania moralnego są wszystkie dyspozycje, od których w sposób względnie trwały zależą moralne postępki jednostki w różnych sytuacjach. proces wychowania moralnego polega na stopniowym wdrażaniu jednostki do zachowań pożądanych z punktu widzenia norm uznawanych w obrębie określonej społeczności
Wychowanie religijne
wychowanie religijne- istotą wychowania religijnego jest krzewienie i rozwijanie wiary, utrwalenie w świadomości dzieci i młodzieży obrazu Boga kochającego ich i zapewniającego im poczucie bezpieczeństwa i oczekującego od nich takiej samej postawy wobec bliźnich.
System pedagogiki Skautowskiej
Na czym polega ?
System pedagogiki skautowskiej był stworzony dla potrzeb kształtowania wojowników walczących o niepodległość. Prekursorem tej pedagogiki był Andrzej Nałkowski który przetłumaczył w 1911r „skauting boys”(książka o systemie ped. Skautowskiej) na język polski .System ten polegał na prowadzeniu zajęć na
świeżym powietrzu, które idą w parze z osobistymi zainteresowaniami dzieci.
Założenia ?
Cechy wychowania skautowskiego:
podniesienie poziomu moralnego, fizycznego i intelektualnego młodzieży - przyszłych obywateli
zamiast uczyć skłaniać do samowychowania
umiejętność służby innym
Kiedy się tworzył ?
1911r Skauting - ruch społeczny i pedagogiczny, sformalizowany później w szeregu organizacji młodzieżowych w wielu krajach, który został zapoczątkowany na przełomie XIX i XX w. w Anglii przez Roberta Baden-Powella i Ernesta Thompson Setona w USA.
Jak to wyglądało w Polsce ?
W 1913r. powstała na Lubelszczyźnie w miejscowości Suchodoły pierwsza grupa, która miała zajęcia właśnie prowadzone na powietrzu.
W 1932r. dzieci wyjeżdżają na wycieczki, by poznawały historię swojego kraju, narodu.
W drużynach harcerskich uczono higieny osobistej. Z tego powodu J. Piłsudski kazał wszystkim dzieciom przystąpić do harcerstwa. System wychowania harcerskiego jest jednym systemem którym trwa przeszło 100 lat i jest wciąż obecny.
Sys. ped. Aleksandra Kamieńskiego - w polsce znany jako harcerstwo czyli polska odmiana skautingu.
Metoda Kamieńskiego polega na nauczaniu i wychowaniu, na początku obejmowała tylko chłopców w każdej grupie męskiej i żeńskiej.
Podział grup harcerskich wziął się z trzech gałęzi skautingu czyli:
dla dzieci od 8 do 12 lat - gałąź wilcząt ( u chłopców ) i krasnoludków ( u dziewcząt )
dla młodzieży od 12 do 17 lat - gałąź skautowa
dla młodzieży od 17 roku życia - gałąź wędrowców
najpopularniejsza jest środkowa gałąź
Harcerstwa nie można przekształcić w szkołę gdzie harcerze byliby uczniami a nauczyciele drużynowymi, ponieważ harcerz musi czuć potrzebę wewnętrzną iż chcę poświęcić się tzw. „życiu harcerskiemu”. Tak więc przeniesienie harcerstwa na teren klasy szkolnej jest nie możliwe. Można natomiast zastosować w nauczaniu i wychowaniu szkolnym niektóre elementy metody harcerskiej. Tymi metodami są :
1.zabawa
2.zastęp
3.sprawności oraz swoista atmosfera
Zabawa w najszerszym tego słowa znaczeniu, jako przejaw zainteresowań i to tych zainteresowań, które są identyczne z potrzebami rozwijającego się życia fizycznego psychicznego społecznego i duchowego. Oczywiście zabawa nie może być częścą składową każdej lekcji, musi ewoluować z wiekiem od zabaw prostych do złożonych, od tematyki konkretnej do abstrakcyjnej, od zabaw luźnych do opartych na konkretnych zasadach. Tak więc najpierw będzie miejsce gdzie zabawa będzie się odbywać dla zabawy, późnej będzie to ćwiczenie gruntujące umiejętności i jako sposób uzyskania wiedzy i na koniec będzie to zabawa kształcąca osobowość.
System zastępowy nazwany na rzecz szkoły systemem gromadkowym gdzie zastępowy to gromadkowy, który musi odpowiadać całej grupie, a sama grupa licząca najlepiej 6 osób musi być tworzona na zasadzie spontaniczności. Tylko wtedy taka grupa będzie się upodobniać do grupy ulicznej przez co będzie naturalna. Zadania i obowiązki gromadek zmieniały by się w miarę dorastania.
Sprawności powinny być wprowadzane w celu rozwinięcia osobowości dziecka, wykrycia jego uzdolnień i zamiłowań, co pomoże mu wybrać w przyszłości karierę życiową. W niższej szkole średniej sprawności miałyby ujawnić uzdolnienia i zainteresowania młodzieży, a przez co idzie rozwijanie ich, natomiast w szkole początkowej sprawności miałyby spełnić zadanie utrwalania wyników nauczania.
Atmosfera jest nie do sprecyzowania, jest najbardziej ulotna a wyzwala chęć pracy nad sobą. Na terenie szkoły jest to do uzyskania tylko wtedy gdy są wręcz rodzinne stosunki między nauczycielem a wychowankiem.
Aleksander Kamieński wyodrębnił trzy typy pracy grupowej:
grupy rozwojowo-wychowawcze, których zadaniem jest stymulowanie osobistego rozwoju wszystkich członków, którzy w różnym stopniu utożsamiają się z grupą (przykład takich grup stanowią organizacje młodzieżowe)
grupy rewalidacyjne, których zadaniem jest ułatwianie osobom częściowo nieprzystosowanym do życia spełnianie czynności społecznych (przykładem takich grup są placówki opiekuńczo-wychowawcze i kulturalno-oświatowe);
grupy psychoterapeutyczne, które w oparciu o metody psychologii klinicznej, ułatwiają potrzebującym pomocy osiąganie sprawności społecznej i psychicznej.
Jakie trzy typy działań wychowawczych wyróżnił Aleksander Kamiński?
Kamiński wyróżnia trzy typy działań wychowawczych:
kontakt oparty jest na indywidualnym stosunku wychowawca- wychowanek,
wychowanie zespołowe w grupie odpowiednio zostało zaktywizowane wychowawczo,
wychowanie przebiega w toku ulepszania środowiska siłami tegoż środowiska.
Czym jest według Aleksandra Kamińskiego pedagogika społeczna?
wg Kamińskiego, pedagogika społeczna:
jest przede wszystkim nauką praktyczną
ma służyć aktualnym potrzebom społecznym i jednostkowym,
koncentrować się na problematyce środowiska wychowawczego, traktując je jako zespół działających na wychowanka i warunkujących jego rozwój oraz efekty i wyniki planowej działalności oświatowo-wychowawczej.
współdziała z innymi naukami społecznymi i biologicznymi.
Jak rozumiany był przez Aleksandra Kamińskiego proces wychowania?
A. Kamiński kojarzył pedagogikę społeczności ze swoiście rozumianym procesem wychowania.
Proces wychowania- dokonuje się w różnorodnych sytuacjach życiowych i obejmuje wszystkie etapy życia człowieka.
System pedagogiczny Rudolfa Steinera - bez matury, ocen itp.
Najważniejsze elementy pedagogiki Steinerowskiej
wychowanie pełnego człowieka w aspekcie fizycznym psychicznym i duchowym
kształcenie ogólne
zasada równomiernego rozwoju woli, emocji, intelektu od narodzin do pełnej dojrzałości, nie traktuje się odrębnie ped. Przedszkolnej i szkolnej
autorytet nauczyciela( poczucie pewności siebie i bezpieczeństwa)
nauka nie może być autorytarna
kontakt bliski z naturą i nauczycielami
zabawki u dzieci najmłodszych zrobione samodzielnie
obserwacja swobodnego, naturalnego rozwoju dziecka
nie należy rozwoju opóźniać ani też przyśpieszać
należy dostosować nauczanie do rozwoju dziecka.
Szkoły Waldorfskie w Polsce i innych krajach
Powstała szkoła typu - Waldorf:
Prywatna , niezależna od systemu szkół państwowych, ich programów.
Dla dzieci robotników i urzędników fabryki (Waldorf - Astoria).
Radykalna forma kształcenia nauczycieli (kurs z zakresu wiedzy ogólnej o człowieku, dydaktyki i metodyki nauczania, wiedzy o charakterze ćwiczeń językowych.
Nie kieruje się narzuconymi zasadami.
Popularność szkół tkwi w poglądach Steinera dotyczących wolności człowieka. Chciał on stworzyć społeczeństwo przyszłości. Takie społ. Funkcjonuje w 3 sferach: duchowo-kulturowej, gospodarczej i prawno- politycznej.Podstawowym warunkiem zaistnienia w duchowej jest WOLNOŚĆ. Nie wyklucza on praw moralnych, ale je w sobie zawiera.Wychowawca ma zapewnić dziecku takie warunki,które umożliwiają rozwijanie indywidualności zdolności, niezależnie od interesów gospodarczych, militarnych,politycznych państwa.W konsekwencji szkoły powinny być od nich wolne- samorządne, utrzymujące się z fundacji, składek. Zarządzanie wspólnie przez nauczycieli i rodziców.
Pierwsza szkoła steinerowska powstała 7 września 1919 roku w Stuttgardzie- prywatna z inicjatywy rodziców- 8 klasowa.Powstało 10 takich szkół jeszcze m.in. W Niemczech, Holandii, Anglii,Szwajcarii.Rozwój szkół tych trwał do 1938r. Po II wojnie odnowienie idei w poglądach i obecnie istnieje 450 szkół wald. Na 5 kontynentach,w 28 krajach.
W Polsce pierwsza szkoła powstała dopiero w 1989r w Warszawie, potem też :Bielsko-Biała, Poznań, Kraków, Katowice.
W Polsce w ostatnich latach powstało wiele prywatnych szkół i przedszkoli. Wśród nich są takie, które działają na zasadach antropozofii, która w pedagogice funkcjonuje pod nazwą szkół waldorfskich lub steinerowskich. Są one pod auspicjami Unii Europejskiej, która daje pieniądze na Studium Edukacji Niezależnej. Jest to trzyletnia, bezpłatna edukacja w Warszawie i roczna w Poznaniu, z możliwością wyjazdu na staże do Austrii, Holandii i innych krajów Europy. W ramach pedagogik alternatywnych system steinerowski jest promowany w Polsce zarówno przez pedagogów ze stopniami naukowymi, jak również studentów kierunków pedagogicznych, wykorzystujących bezpłatną szansę nauki w Studium Edukacji Niezależnej.
W Polsce szkoły waldorfskie istnieją w Warszawie, pod Olsztynem, a w Poznaniu funkcjonuje przedszkole. Pedagogika waldorfska w Polsce zdobywa ostatnio nowych zwolenników i rozwija się zakładając nowe szkoły i przedszkola. Podstawą systemu edukacyjnego tych placówek jest pedagogika Rudolfa Steinera (1861-1925), założyciela Towarzystwa Antropozoficznego (1914).
Antropozofia, czyli „wiedza o człowieku”, według R. Steinera ma charakter parareligijny, a człowiek jest w niej interpretowany w sposób okultystyczny. Pedagogika waldorfska jest wtajemniczeniem w antropozofię, a antropozofii nie da się pogodzić z chrześcijańskim pojmowaniem człowieka.
Wychowanie religijne w szkołach steinerowskich jest zawsze łączone z ideą wolności. Mamy tu jednak do czynienia z wyjątkową przewrotnością intelektualną i kamuflowaniem prawdziwych treści. Otóż proponuje się tzw. „wolne nauczanie religii chrześcijańskiej”. Podstawy tego nauczania są chrześcijańskie, ale bez jakichkolwiek powiązań z poszczególnymi wyznaniami.
Dzięki temu uczniowie powinni otrzymać podstawy dla „stworzenia własnego, wszechstronnie ugruntowanego poglądu na sprawy religii”. Jak pisze Frans Carlgren w książce - „Wychowanie do wolności”- „pielęgnuje się w ten sposób religijność dzieci, nie wiążąc jej jednak z żadnym konkretnym wyznaniem”.
System pedagogiczny chrześcijańskiej - personalizm chrześcijański
Pedagogika chrześcijańska- inaczej humanizm chrześcijański
Oparta na chrześcijańskich podstawach filozoficznych i światopoglądowych oraz na doktrynie wychowawczej Kościoła katolickiego. Zakłada pełne rozwijanie osobowości wychowanka jako człowieka. Aby mógł on rozwijać się wszechstronnie pod względem umysłowym, fizycznym i duchowym misi przejść przez cztery społeczności wychowania: rodzinę , państwo, Kościół, szkołę katolicką, które wychowują do pokoju z Bogiem i ludźmi. Przedstawiciele: Jan Bosko, ks. Kard. S. Wyszyński, K.Wojtyła- Jan Paweł II, ks. M.Nowak, Kunowski.
Źródłem chrześcijańskiego systemu wychowania jest pogląd, że człowiek wykracza
poza przyrodę, ma jako byt osobowy naturę transcendentną, a jego istotę stanowi dusza.
Władzami duszy są rozum i wola. Rozumem człowiek poznaje prawdę o obiektywnych,
niezmiennych i odwiecznych prawach naturalnych, natomiast wola dąży do dobra
nieskończonego, czyli do samego Boga.
Personalizm chrześcijański podkreślenie godności i wartości każdego człowieka jako osoby, czyli z natury istoty rozumnej i wolnej, nastawiony jest bowiem na psychoosobowe relacje między ludźmi i między Bogiem.
Personalizm chrześcijański - kierunek filozofii chrześcijańskiej oparty na założeniu, że najwyższą wartością świata stworzonego przez Boga jest osoba, pojęta jako byt natury duchowej, obdarzony samoświadomością i wolą.
Mumier
Emmanuel Mounier - twórca personalizmu nowożytnego. Jego zdaniem personalizm jest pewną perspektywą spojrzenia na problemy ludzkie w odpowiedzi na powstające totalitaryzmy. Nie jest systemem ani narzędziem politycznym ale perspektywą, metodą, zobowiązaniem. Władze, pojęcia i uczucia są niedostosowane do świata w którym żyje. Kryzys człowieka w/g Mouniera polega na wyobcowaniu, trzeba przywrócić go samemu sobie i jego losowi. Ma to polegać na rozwoju życia osobowego. Mounier uważał, że personalizm ma być perspektywą problemów ludzkich w odpowiedzi na powstające totalitaryzmy.
Dla Bogusława Śliwerskiego elementem konstytutywnym dla personalizmu jest afirmowanie zdolności osoby do miłości oraz samo świadomości. Osoba ludzka posiada w sobie walor niepowtarzalny i nadrzędny wobec wszystkich wartości materialnych, struktur ekonomicznych czy społeczno politycznych .
Może coś więcej ???
SYSTEM PEDAGOGICZNY M. MONTESSORI
Do jakiego kierunku zaliczamy system M. Montessori?
Odp. Do indywidualizmu pedagogicznego. (pedagogika + psychologia)
Jakich zabawek nie ma w systemie Montessori ??
Odp. Lalek, samochodów , odrzuca zabawki dla samej zabawy ,które niczego nie uczą ,dzięki temu dzieci kończąc przedszkole umiały czytać i pisać.
W jakim systemie pedagogicznym dzieci nie mają zabawek niedydaktycznych ??
Odp. M . Montessori
Zabawki w sys. ped. M. Montessori.
Chcąc budzić w dziecku wrażliwość zmysłową wprowadza Montessori do swojej szkoły specjalne zabawki, mające zapoznać dziecko z różnymi kształtami, materiałami, oraz rozbudzać jego zmysł dotyku, wzroku czy węchu. Zabawki były małe i lekkie i dostosowane do wzrostu i rozwoju fizycznego dziecka.Są to zabawki edukacyjne.
Rodzaje zabawek (przykłady)???
Montessori stworzyła system wychowania przedszkolnego , zamiast autokratycznego wychowania mamy miłego , wyrozumiałego pedagoga. Ze szkoły wyniosła złe wspomnienia związane z poskramianiem samodzielnego działania.
Skończyła naukę na wydziale medycyny i pracowała w klinice psychiatrycznej gdzie obserwowała dzieci upośledzone umysłowo, pozwoliło jej to wysunąć wnioski że dzieci te są obdarzone siłą wewnętrzną , która pobudza je do aktywności . Zaobserwowała ,że dzieci te są w stanie wiele pojąć , gdy są nauczane w odpowiedni sposób . Takim dzieciom należy zapewnić prawidłowe warunki wychowawcze dostosowane do ich poziomu , treści nauczania oraz specjalne metody pracy.
Udowodniono że dzieci nauczane jej metodą czyniły większe postępy i szybciej przyswajały wiedze niż dzieci zdrowe. Przedszkole wyposażone było w meble przystosowane do zapotrzebowań dzieci.
Domy Casa Bambini „ Domy dziecięce” - dziś można mówić placówki opiekuńczo wychowawcze.
To w nich stworzyła swój system .
Wyposażone były w meble lekkie przystosowane do wzrostu , oraz zaprojektowała materiały dydaktyczne.
Metoda Montessori- fundamentalne znaczenie przyznaje się dziecku i jego rozwojowi , lata dziecięce są bardzo istotnym czasem rozwoju i kształtowania jednostki. Rozwój dotyczy zarówno umysłu duszy i ciała każdym dzieckiem kieruje ciekawość , aktywność , chęć oświadczenia.
Montessori podzieliła dzieci ze względu na wiek;
Poziom I 3 -6 lat przedszkolaki
II 6 -9 lat uczeń szkoły podstawowej
III 9 -12 lat -//- -//- -//-
Cały system Montessori stwarza szanse jednostce na uniwersalny rozwój dotyczy zarówno umysłu , ciała , duszy kultury człowieka. Pobudza dziecięcą twórczość i samodzielne działanie. Zadanie metody to rozwój indywidualnych cech osobowości, kształtowanie charakteru i temperamentu , przekazywanie potrzebnej wiedzy i zdolności .
Zamierzenia Montessori:
- uczenie poprzez działanie
- wolność - sami decydują gdzie i w jakiej formie podejmują pracę
- skupienie
- lekcje ciszy - uczą się jak pracować w ciszy
- porządek- uczą się jak utrzymywać ład w swoim otoczeniu
- reguły społeczne - uczą się poszanowania czasu, osób, przyjaznej postawy ,
- obserwacja
- indywidualny tok nauczania dziecka
Pomoce naukowe Marii Montessori posiadają kilka cech stałych;
łatwość
poddanie zasadzie stopniowania trudności
dostosowanie do poziomu dziecka
pobudzenie zainteresowania dziecka
powiązanie tematyczne
Pomoce dydaktyczne są wykonane estetycznie , funkcjonalnie dokładnie odporne na zniszczenia. Są zbudowane tak by wychowankowie mogli sami sprawować kontrolę nad swoim postępowaniem i korygować błędy.
Biorą pod uwagę regułę stopniowania trudności.
Przykładowe pomoce:
piramidka - trójkąt o różnych ramionach , każdy z boków ma inną barwę , służy do nauki podstawowych zadań matematycznych ( dodawanie , odejmowanie , mnoż. , dzielenie do 100)
szablonowy termometr z paskiem do przesuwania
zegar
Rola nauczyciela:
- wspomaganie i kierowanie dziecka na odpowiednie tory
- wspierać uczniowską samodzielność nie może niczego narzucać lecz pomagać gdy zachodzi taka potrzeba
-zniesienie kar i nagród
Aby dziecko mogło uczęszczać do szkoły musiało być czyste dbać o higienę i wygląd zewnętrzny.
Do dzisiaj pozostało :
Samodzielność , pomoce dydaktyczne , własna szafka ,
Wychowanie wszechstronne - moralne, fizyczne, intelektualne
Dzieci uczyły się :
Samodzielności ,porządku ,odpowiedzialności, pewności siebie , współdziałania , wyobraźni.
JANUSZ KORCZAK
Wykaż że system Korczaka jest ideologią wchodzącą system pedagogiki socjologicznej???
Odp; Był przekonany ,że trzeba ograniczać zasięg i skutki społecznego zła na płaszczyźnie stworzenia dzieciom warunków radosnego dzieciństwa i wychowanie w duchu prawdziwego humanizmu , stwarzanie takich warunków wszystkim dzieciom bez różnicy a szczególnie dzieciom opuszczonym.
Był obrońcą praw , spraw dziecka , a także o prawo dziecka do szczęśliwego dzieciństwa.
Jest reformatorem wychowania zwłaszcza zbiorowego, jest twórcą oryginalnego wychowania opiekuńczego opartego na zaufaniu , miłości, szacunku, i porozumienia się z dzieckiem realizowanego przez samorząd dziecięcy.
Zorganizował i prowadził domy sierot i Nasz dom pokazując jak powinien wyglądać prawdziwy zakład wychowawczy. Zakłady stają się prawdziwymi domami dziecka opuszczonego, miejscami zastępującymi mu dom w pełni organizujący mu życie.
W systemie wychowawczym stara się realizować koncepcję społeczeństwa dziecięcego w którym rządzą się same poza realnym życiem społecznym.
Ważna była tablica do porozumiewania się z dziećmi na której wywiesza się wszelkie zawiadomienia i ogłoszenia. Skrzynka do listów uczy dzieci namysłu i odróżnienia spraw drobnych od istotnych , cierpliwości, poczekania na odpowiedź. Szafka rzeczy znalezionych.
Gazetka dziecięca uczy sumiennego wypełniania dobrowolnych zobowiązań czy planowej pracy, śmiałości w wypowiadaniu przekonań. Wspólne posiedzenia z dziećmi uczą się technik prowadzenia posiedzeń, system dyżurów praca nad utrzymaniem czystości , praca w kuchni, pomoc słabszym opieka nad chorymi .
Najważniejszy SĄD KOLEŻEŃSKI - z oryginalnym kodeksem przebaczania, dzieci mogły poddawać nie tylko siebie ale i dorosłych , był związkiem równouprawnienia dziecka , zmusza do ogłoszenia praw dziecka. Dziecko ma prawo do poważnego traktowania jego spraw do sprawiedliwego ich rozważania. Sąd musi dbać o cichych by nie dokuczali im silniejsi musi dbać o porządek .
Sądowi na równi z dziećmi na równi z dziećmi podlegali wychowawcy z całym personelem.
SEJM - do zadań sejmu należało zatwierdzanie lub odrzucanie postanowień Rady Samorządowej wyznaczanie świąt, wydarzeń w życiu zakładu
Znaczenie samorządu - regulowanie współżycia między jednostkami a grupą , a także nawiązywanie współpracy z wychowawcami.
Zasadą systemu jest współżycie wychowanków i nauczycieli z dziećmi i młodzieżą na płaszczyźnie tolerancji , zrozumienia , zaufania , wzajemnej pomocy, czyli pełnouprawnienie dzieci i personelu pedagogicznego.
Korczak jako prekursor walki o prawa dziecka.
U podstaw działalności wychowawczej leżało dziecko i jego osobowość, Korczak uważał ,że dziecko ma prawo do pełni rozwoju do wypowiadania się i podejmowania decyzji , do dużej swobody , szacunku i samostanowienia o sobie.
„ trzeba patrzeć na problemy dziecka jego oczyma”
Zwracał uwagę na nierównoprawną pozycję dziecka w społeczeństwie ich zależność od dorosłych . Domagał się uznania dziecka za pełnoprawnego członka społ. od narodzin
Na każdym etapie swego istnienia ma prawo być sobą takim jakim jest.
Idee te znalazły odbicie w stworzonym przez Korczaka nowatorskim podejściu do wychowania.
Apel do wychowawców aby zatroszczyli się o prawa:
Prawo do:
Szacunku
Miłości
Tajemnicy
Samostanowienia
Własności
Własnego rozwoju
Ruchu , zabawy
Sprawiedliwości
Jak rozumiał prawo dziecka do szacunku ???
Odp: Należy patrzeć na dziecko jako indywidualność ale nie egoistyczną , ma prawo do własnego zdania , szacunek jako do człowieka rozwijającego się poprzez własną aktywność.
CELESTYN FREINET szkoła elementarna
System ped. Celestyna Freineta jako przykład indywidualizmu pedagogicznego (psychiczny, fizyczny, środowiskowy)
???
Geza koncepcji C. Freineta: własne doświadczenia, przeżycia itp.
System pedagogiczny Freineta
C. Freinet tworzył swój system w oparciu o doświadczenie , o własną pracę z dziećmi (oparty na praktyce). Zerwał ze szkołą tradycyjną (krytyka nauczania tradycyjnego) i poszukiwał nowych metod nauczania przez doświadczenie. Zasługą Freineta jest wprowadzenie nowych technik nauczania i wychowania.
Łączenie teorii z praktyką.
Założenia pedagogiki Freineta
Nie ma podziału na dydaktykę i wychowanie,
Szkoła nie może selekcjonować dzieci na lepsze i gorsze, lecz powinna pracować z dziećmi o różnych możliwościach intelektualnych,
W pracy pedagogicznej najważniejszy jest rozwój osobowości każdego dziecka,
Pedagogika oparta jest na prawach dziecka, szacunku dla jego osoby, potrzeb i dążeń,
W rozwoju zawodowym nauczyciela ważna jest wymiana doświadczeń,
Założenia pedagogiczne realizowane są za pomocą TECHNIK, które ułatwiają pracę nauczyciela
Program według Freineta powinien być elastyczny, dostosowany do warunków w jakich dzieci się uczą. Odrzuca on ocenę, konwencję podręcznika, uwzględnia indywidualne tempo pracy. Inny jest sposób zdobywania wiedzy przez ucznia. Freinet szczególną uwagę zwracał na rozwój samorządności, czyli pracę w małych grupach.
Dzieci w szkole Freineta
Dzieci organizują wszystkie dziedziny i rodzaje działalności w szkole. Pracują nie w klasach, lecz w pracowniach wyposażonych w materiały i pomoce kształcące, odpowiednio poklasyfikowane i dostępne w każdej chwili. Uczniowie sami określają zadania do wykonania na cały tydzień, wyznaczają osoby odpowiedzialne, dokumentują pracę. Na koniec tygodnia następuje samoocena i ocena pracy. Ma ona charakter graficzny. Zamiast ocen dzieci uzyskują sprawności i dyplomy. Taki sposób oceniania wysiłków dzieci sprawia, że znika niezdrowa rywalizacja, a każde dziecko może zdobyć sprawność intelektualną lub manualną zgodnie ze swoim wyborem.
Dzieci współtworzą szkołę:
prowadzą samorząd
współdecydują o finansach szkoły
wspólnie z nauczycielami opracowują swój tygodniowy indywidualny prac pracy
współdziałają z szkołą
są partnerami
Nauczyciel :
Musi on przezwyciężyć w sobie postawę dogmatyczną, autorytarną, narzucającą, aby wejść między uczniów, by razem z nimi pracować i szukać rozwiązań. Wychowawca ma inspirować, regulować i pomagać.
Relacja nauczyciel <>uczeń - partnerskie
Techniki Freineta :
Techniki swobodnego tekstu: - ma na celu kształcenie umiejętność poprawnego wypowiadania swoich myśli, wrażeń i przeżyć. Swobodny tekst jest to wolna od jakiegokolwiek narzucania tematu czy formy, pisemna wypowiedź dziecka. Jest swobodna i umotywowana, stanowi punkt wyjścia i ośrodek pracy szkolnej:
Gazetka szkolna - wyrażanie swoich myśli, zmusza ucznia do samodzielnego działania
Książką życia
Korespondencja międzyszkolna - Uczniowie korespondują z rówieśnikami z innej szkoły. Obejmuje ona głównie LISTY. Dzieci poznają zasady kompozycyjne pisania listów, używania wielkiej litery w zwrotach grzecznościowych. Oprócz tego dzieci mogą wysyłać rysunki, gazetki szkolne i klasowe oraz ciekawe teksty własne, krzyżówki, rebusy, zagadki.
Ekspresja plastyczna - Freinet proponował swobodną ekspresję plastyczną, zauważając przy tym związek między tymi dwiema kategoriami ekspresji. Proponował także rozszerzenie tej ekspresji na takie dziedziny, jak: muzyka, teatr i taniec. Każda z tych form ekspresji umożliwia dziecku swobodną twórczość, która z kolei uwalnia dziecko od napięć psychicznych i pomaga w wyrażaniu własnych reakcji, cech szczegółowych, przeżyć, a nawet atmosfery panującej w środowisku rodzinnym. Dzięki temu nauczyciel może poznać bliżej ucznia i nawiązać z nim bliższy kontakt. Poza tym uczniowie, obserwując prace kolegów mogą dostrzec różne sposoby wyrażania własnych przeżyć i mają możliwość wyrabiania w sobie kryteriów oceny dzieł sztuki. Z kolei teatr, obok tak określonych celów, może także spełniać rolę terapeutyczną czy reedukacyjną, szczególnie w przypadkach długotrwałych, a często zahamowanych napięć psychicznych. Każda z tych ekspresji, niezależnie od jej specyfiki i jakości indywidualnych doświadczeń uczniów, pomaga w kształtowaniu odpowiedzialności za dzieła.
Doświadczenia poszukujące - to rozwiązywanie różnorodnych problemów w zakresie wszystkich przedmiotów nauczania, ćwiczeń, umiejętności szkolnych za pomocą fiszek, referatów, opracowań tematycznych na podstawie informacji z różnych źródeł.
Fiszki samokontrole - Są to kartoniki z zadaniami dla uczniów i kartoniki z prawidłowymi odpowiedziami. Zadania mogą dotyczyć wiadomości gramatycznych lub tematyki lekcji. Każdy uczeń pracuje samodzielnie, bierze jedno zadanie i wykonuje je w specjalnym zeszycie. Po wykonaniu zadania uczeń odnosi zadanie i bierze kartonik z prawidłową odpowiedzią. Uczeń sam sprawdza poprawność wykonania, poprawia błędy. Jest to nauka samokontroli. Nauczyciel nie ocenia i nie kontroluje uczniów. Fiszki można wielokrotnie wykorzystywać, wzbogacać, zmieniać przykłady.
Drukarnie - przykłady ???( na opiekuńczej nie podała tego)
Pracowanie, warsztaty - przykłady ???(tego też nie było)
„Im więcej zmysłów jest zaangażowanych w nauczaniu tym sukces jest większy.” - C. Freinet
Prawdy pedagogiczne (ze Źródeł):
???
Jak Freinet rozumiał prawo do szacunku?
Prawo do szacunku dla dziecka, dla jego swobodnej ekspresji i osobowości.
Może coś więcej???
Praktyka ped. Celestyna Freineta w Polsce:
Miejsca występowania i stosowania metod oraz praktyk C. Freineta w Polsce:
Sanatoria np. w Otwocku (Eksperyment Otwock)
Oddziały szkolne przy Hospicjach i Szpitalach
11