Robert Biel
nauczyciel w-f.
PROGRAM PIERWSZEGO ETAPU NAUCZANIA PŁYWANIA
ZADANIA PIERWSZEGO ETAPU NAUCZANIA PŁYWANIA
Konieczno�ć podziału procesu nauczania pływania wynika z faktu, że przebiega on w zaplanowanym okresie. Chronologia narzuca okre�lonš kolejno�ć działań dydaktycznych. Nauczanie pływania wymaga wyodrębnienia trzech następujšcych po sobie czę�ci: przygotowanie do działania, realizacja wła�ciwych zadań, zakończenie działania.
Etap pierwszy, spełnia funkcję przygotowujšcš do sprawnej realizacji bezpo�redniego celu nauczania. Przygotowanie to musi być wszechstronne, obejmujšce sferę: motorycznš, psychicznš i wychowawczš, winno przygotować uczniów do wykonywania zadań w etapie drugim.
Adaptacja do �rodowiska wodnego i zwišzane z tym pokonywanie odczuć negatywnych występujšcych u uczniów, wpływajš na opanowanie w pierwszym etapie nauczania pływania podczas kursu 20-lekcyjnego, następujšcych zadań:
Opanowanie podstawowych czynno�ci w wodzie,
Zanurzanie głowy do wody,
Opanowanie wydechu do wody,
Wykonywanie leżenia na piersiach i grzbiecie,
Opanowanie po�lizgów na piersiach i grzbiecie,
Wykonywanie prostych skoków do wody płytkiej,
Opanowanie ruchów nóg do kraula na grzbiecie,
Wykonywanie ruchów nóg do kraula na piersiach,
Nauczenie pracy ramion do kraula na grzbiecie,
Nauczanie pracy ramion do kraula na piersiach,
Wykonywanie skoków do wody głębokiej.
Opanowanie pływania kraula na grzbiecie,
Próby pływania kraulem na piersiach,
Wykonywanie prostych w�lizgów do wody i prostych skoków do wody,
Opanowanie elementów nurkowania w dal i w głšb.
Sprawny przebieg procesu uczenia się pływania jest rezultatem wdrażania uczšcych się pływać do takich zachowań, które zapewniajš im bezpieczeństwo, zdrowie i prawidłowe kontakty społeczne. Postępowanie musi odbywać się w koordynacji z działaniami rodziców. W tego typu działaniach kładzie się nacisk na samodzielno�ć i odpowiedzialno�ć dziecka a nie tylko na dyscyplinę i posłuszeństwo.
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM PIERWSZEGO ETAPU NAUCZANIA PŁYWANIA
Wstępne oswojenie z wodš.
podstawowe czynno�ci wodzie
Zwiadowcy. Pocišg.
Marsze w wodzie.
Motorówki i żaglówki.
Baraszkujšce nied�wiedzie. Deszcz.
Odważni wojownicy. Szalone oko. Helikopter. Berek kucany.
Nauka podstawowych
elementów.
zanurzanie głowy pod wodę, otwieranie oczu pod wodš, nauka wydechu do wody.
Ryby w sieci.
Pocišg w tunelu.
Wodospad. Telewizor.
Kalkulator .Rozpylacz.
Poławiacze pereł.
Piłka w kole.
Gotujšca się woda.
nauka wydechu do wody, korek (próba leżenia),skoki na nogi do wody płytkiej,
Wesołe foki. Korek.
Pluskajšcy łoso�.
Zatapianie miny.
Pływaki. Meduza.
Wrzucanie kłody.
Sprężynki.
z przyborem, bez przyboru, otwieranie oczu, skoki do wody płytkiej.
Kloc drewna. Pływaki.
Karuzela. Wizytówka.
Liczenie palców.
Transport skarbów.
Wodowanie statku.
Skoki do dziupli.
Po�lizg na piersiach (1).
leżenie na piersiach,
po�lizg z odbicia od dna basenu (z przyborem, bez przyboru)
nauczanie wydechu do wody spady do wody.
Korek. Nad morzem.
Ławica �ledzi.
Pluskajšce rybki.
Wy�cig motorówek.
Wy�cig parostatków.
Wrzucanie kłody.
Po�lizg na grzbiecie (1).
leżenie na grzbiecie, po�lizg z odbicia od dna basenu,
(z deskš i bez deski),
nauczanie wydechu do wody, spady do wody z pozycji leżšcej.
Flisacy. �lizgacze.
Przepychanie kłody.
Wystrzelenie torpedy.
Wyrzucanie kłody.
z odbicia od �cian basenu (z deskš bez deski),
nurkowanie, skoki na nogi w dal.
z odbicia od �ciany basenu (z deskš bez deski)
wycišganie przedmiotów z dna basenu, skok na nogi w dal odbicie od dna po�lizg
Sprężynki. Skoki przez przeszkody. Wystrzelenie torpedy.
Pluskajšce rybki.
Wy�cigi w tunelu.
Klaskanie. Torped.
�lizgacze. Poławiacze pereł. Skoki do dziupli.
Badacze dna
Kraulowe ruchy nóg na piersiach.
na lšdzie, przy brzegu basenu, ze współćwiczšcym,
( w miejscu w po�lizgu) nauczanie wydechu,
skoki na nogi do wody głębokiej z przyborem.
Skok do dziupli.
Fontanna.
Badacze dna.
Pokonywanie rzeszkód. Fala.
Wrzucanie kłody.
Wy�cig piłeczek.
Pluskajšcy łoso�.
Kraulowe ruchy nóg na grzbiecie.
na lšdzie , na brzegu basenu, przy �cianie basenu, po�lizg na grzbiecie, ruchy nóg ze współćwiczšcym (w miejscu w po�lizgu), skoki na nogi z przysiadu.
Skok ratunkowy.
Nurek.
Kto mocniejszy.
Przecišganie.
Wy�cig �lizgaczy.
Holowanie drewna.
Kraulowe ruchy nóg na piersiach, ruchy ramion na grzbiecie.
ruchy ršk na lšdzie, kraulowe ruchy nóg w po�lizgu, z deskš z oddychaniem, ruch ršk na grzbiecie z partnerem (w miejscu, w marszu)
jednoczesne ruchy ršk na grzbiecie (deska między nogami), skoki na nogi do wody głębokiej.
Skaczšcy pstršg.
Pokonywanie przeszkód. Wiatraki.
Wrzucanie kłody.
Wy�cigi. Kto głębiej
Kraulowe ruchy nóg na grzbiecie, ruchy ramion na piersiach.
kraulowe ruchy ršk na lšdzie ruchy nóg na grzbiecie z deskš, praca nóg bez deski, kraulowe ruchy ršk przy �cianie basenu, kraulowe ruchy ršk z partnerem, (w miejscu w marszu) bez oddechu z oddechem.
Skok z salutowaniem.
Berek.
Holowanie kłody.
Wrzucanie kłody.
Przepychanka.
Taczki.
Kraulowe ruchy ramion na grzbiecie.
Kraulowe ruchy ramion na piersiach.
naprzemianstronne ruchy ramion z deskš,
(przytrzymanie dłoni przy biodrach), naprzemianstronna (cišgła) praca ramion z deskš, ruchy nóg do kraula na piersiach, skoki na nogi do wody głębokiej (samodzielne przepłynięcie przy pomocy nóg na grzbiecie do �ciany basenu).
kraulowe ruchy jednego ramienia z deskš z oddechem
kraulowe ruchy drugiego ramienia z oddechem,
kraulowe ruchy ršk z deskš (bez oddechu z oddechem) ruchy nóg do kraula na grzbiecie), skoki do wody ze słupka.
Berek kucany.
Szybowiec.
Badacze dna.
Wy�cigi fok.
Kto głębiej.
Baraszkujšce delfiny.
Berek.
Skoki do celu.
i nóg (kraul na grzbiecie).
praca nóg do kraula na grzbiecie (z deskš),
praca ramion do kraula na grzbiecie (z deskš),
łšczenie ruchów ramion i nóg z deskš �dokładanka� różne ułożenie deski
nurkowanie w dal, penetracja dna w linii prostej.
Zjeżdżalnia.
Badacze dna.
Slalom podwodny.
Bomba.
Koordynacja ruchów ramion
i nóg (kraul na piersiach)
praca nóg do kraula na piersiach (z deskš)
ruchy ramion do kraula z deskš (bez oddechu z oddechem), łšczenie ruchów ramion i nóg, oraz oddechu
próby przepłynięcia kraulem na piersiach kilku metrów (bez oddechu), w�lizg do wody na głowę.
Pływanie kraulem na grzbiecie.
skoki do wody głębokiej na głowę z półprzysiadu, praca nóg do kraula na grzbiecie (bez deski), praca ršk na grzbiecie, łšczenie ruchów
ramion i nóg do kraula na grzbiecie (bez deski), zej�cie do dna basenu.
Bomba.
Poławiacze pereł.
Wy�cig w tunelu.
Pływanie kraulem na grzbiecie
praca N. do kraula z deskš, praca R. do kraula (bez oddychania, z oddychaniem) próba przepłynięcia kilku metrów kraulem na piersiach z oddychaniem pływanie kraulem na grzbiecie.
Wrzucanie kłody.
Szczupaki i rybki.
Katapulta.
Doskonalenie poznanych elementów.
skok do wody z przysiadu pływanie rękami i nogami do kraula na grzbiecie, (próby cišgłej pracy ršk), praca nóg do kraula na piersiach, próby pływania kraulem na piersiach w pełnej koordynacji, sprawdzian z nurkowania (w�lizg wycišgnięcie przedmiotu
Klaskanie.
Szybowiec.
Przepychanka.
Sprawdzian praktyczny końcowy
skoki na głowę z przysiadu, półprzysiadu, łšczenie ruchów ramion i nóg do kraula na grzbiecie, doskonalenie elementów kraula na piersiach, sprawdzian końcowy :
(według autora 2 próby, względnie test 6 ćwiczeń E. Bartkowiaka).
R.Karpiński �Pływanie�, Podstawy techniki. Nauczanie, s. 65-71.
AWF Katowice wydanie drugie poprawione.
Sprawdzian umiejętno�ci praktycznych zalecany przez autora zawiera 2 próby, które w sposób kompleksowy ujmujš wszystkie czynniki �wiadczšce o stopniu realizacji 20-sto lekcyjnego kursu nauczania pływania:
skok do wody głębokiej na nogi,
rzucenie się na powierzchnię wody i przyjęcie pozycji pionowej,
przepłynięcie 25m przy pomocy ramion i nóg, na grzbiecie.
pokonanie odcinka 12,5m kraulem na piersiach.
Inny sposób oceny umiejętno�ci pływackich po I etapie nauczania pływania podaje E.Bartkowiak, którego test zawiera 6 prób:
skok na nogi z wysoko�ci 1m,
wycišgnięcie przedmiotu z dna (głęboko�ć 1,6m)
przepłynięcie 25m w sposób dowolny.
Przykłady innych planów kursu pływania dostępne sš w literaturze fachowej:
�Nauczaniu � uczeniu się pływania� Wojciech Wiesner AWF we Wrocławiu s 45-55.
Lider �Program nauczania pływania dzieci w klasach II i III � Marian Troszczyński, Marcin Przepióra Stargard Szczeciński s. 28-30.
Niniejsze opracowanie jest czę�ciš pracy dyplomowej I ETAP NAUCZANIA PŁYWANIA.
Do przygotowania opracowania posłużyłem się:
�Nauczanie � uczenie się pływania� Wojciech Wesner AWF Wrocław.
�Pływanie� Ryszard Karpiński AWF Katowice, oraz własnymi spostrzeżeniami.
PRZYPADKI TRUDNE W NAUCZANIU PŁYWANIA
Uczeniu się pływania towarzyszš silne emocje, sš one ważne dla przebiegu i spodziewanych efektów nauczania. Mogš pozytywnie wzmacniać informacje zwišzane z nowymi umiejętno�ciami pływackimi, mogš także hamować proces uczenia się. Rolš nauczyciela pływania jest dobór takich metod do dobrze skonstruowanego planu, by proces nauczania pływania przebiegał naturalnie. By uczeń przyjmował nowe wiadomo�ci i zadania jako co� przyjaznego, pozytywnego nie stwarzajšcego sytuacji stresowych.
Najtrudniejsze dla nauczyciela jest przezwyciężenie u uczniów lęku który paraliżuje ich poczynania, choć ilo�ć takich dzieci nie jest duża ( ok. 10 %) to skala trudno�ci, na jakie napotyka nauczyciel, jest bardzo wysoka. Jest to poważny problem nie ilo�ciowy, lecz jako�ciowy, wymagajšcy wielkiego zaangażowania, cierpliwo�ci i delikatno�ci od nauczyciela.
Postępowanie nauczyciela pływania wymaga od niego przestrzegania okre�lonej kolejno�ci działań. Można je sprowadzić do następujšcych czynno�ci:
Zapobieganie sytuacjom lękowym.
Natychmiastowe rozpoznanie dzieci przejawiajšcych lęki przed wodš.
Indywidualne podej�cie do dzieci, u których wystšpiły lęki.
Okre�lenie przyczyn powstałego lęku.
Rozładowanie napięcia przez ograniczenie wpływu przyczyn lęku.
Wyja�nienie dziecku przyczyn jego niepokoju.
Zapewnienie dziecku bliskiego kontaktu w wodzie z zaufanš osobš.
Stosowanie wesołych, ciekawych i bezpiecznych zabaw w wodzie.
Rezygnacja z uczenia pływania dziecka, które przejawia zbyt silny lęk przed wodš.
Podczas działań dydaktycznych ukierunkowanych na emocje uczšcych się należy pamiętać o tym, że po�rednim celem nauczania pływania jest wszechstronny rozwój osobowo�ci ucznia. A to wymaga od nauczyciela rozwijania pozytywnych emocji ucznia.
Pływanie i proces uczenia się ruchu w wodzie powinny uczšcemu się dostarczać wiele rado�ci przyjemno�ci, zadowolenia, satysfakcji i odprężenia. Aby było to możliwe należy spełnić następujšce warunki:
estetyczne i atrakcyjne miejsce zajęć,
znajomo�ć �rodowiska wodnego,
poczucie bezpieczeństwa uczšcych się,
zaufanie i akceptacja nauczyciela,
poczucie więzi z kolegami,
przyjemna i spokojna atmosfera na zajęciach,
atrakcyjno�ć stosowanych metod,
umiarkowane trudno�ci w realizowanych zadaniach.
Jednocze�nie informuję, że chętnie udostępnię opracowania 20�stu konspektów lekcji nauczania pływania. (Opracowanie w formacie PDF dostępne jest na stronie Autora w niniejszym serwisie — przyp. redakcji.)
Opracowanie wykonał Robert Biel � nauczyciel wychowania fizycznego w Zespole Szkół nr 3 w Kwaczale tel. 012 283-007. Życzę powodzenia.
|