co to jest inwentaryzacja i do czego służy (20 str), Ekonomia, ekonomia

1.CO TO JEST INWENTARYZACJA I DO, CZEGO SŁUŻY?

Inwentaryzacja jest to zespół czynności zmierzających do ustalenia w sposób udokumentowany rzeczywistego stanu składników aktywów i pasywów na dany dzień. Służy ona do okresowego sprawdzania stanu pasywów i aktywów wykazanego w księgach rachunkowych lub jego ustalenia, jeżeli nie prowadzi się bieżącej ewidencji stanów (np. produkty w toku, materiały, towary odpisywane w koszty w momencie ich zakupu).

Zgodnie z art.4 ust.1 ustawy o rachunkowości ¹jednostki obowiązane są do stosowania zasad rachunkowości w sposób prawidłowy, zapewniając rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej, wyniku finansowego oraz rentowności Art. 4 ust.2 pkt 3 wskazuje, iż rachunkowość obejmuje m.in. okresowe ustalenie lub sprawdzenie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów.

Do podstawowych funkcji inwentaryzacji zalicza się:

funkcję kontrolną - ponieważ jest ona jedną z metod oceny skuteczności działania wewnętrznego systemu ewidencji i kontroli (ujawnia nieporządki w magazynach, dokumentacji oraz ewidencji księgowej),
funkcję informacyjna - gdyż jest ona cennym źródłem informacji w systemie zarządzania jednostką wykorzystywanych w decyzjach operacyjnych, biznes planach, analizach i prognozach.
funkcję ochrony mienia - ponieważ jest jedną z metod zapobiegania niedoborom i stratom, a poza tym stwarza okazję do uporządkowania magazynów, wyselekcjonowania tego, co popsute i zbędne.

Inwentaryzacją należy objąć wszystkie składniki aktywów i pasywów na ostatni dzień każdego roku obrotowego (art. 26 ust. 1). Inwentaryzacją należy objąć również znajdujące się w jednostce składniki majątkowe:

ujęte wyłącznie w ewidencji ilościowej
będące własnością innych jednostek (np. zapasy obce)

W zależności od rodzaju składników aktywów i pasywów stosuje się następujące sposoby inwentaryzacji:

a) spis z natury - polegający na dokonaniu fizycznego pomiaru ilości składników majątkowych drogą ich policzenia, zmierzenia, zważenia przez fachowy zespół, niezależny od osób sprawujących pieczę nad tymi składnikami na co dzień. Dotyczy on składników policzalnych, mierzalnych, będących w bezpośredniej dyspozycji jednostki. W dalszej fazie czynności inwentaryzacyjnych jest on uzupełniany wyceną spisanych składników majątku, porównaniem wartości z danymi ksiąg rachunkowych i wyprowadzeniem na tej podstawie ewentualnych różnic inwentaryzacyjnych, które należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach tego roku obrotowego, na który przypadł termin inwentaryzacji.

b) uzgodnienie salda rozrachunków poprzez uzyskanie od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości stanów wykazanych w księgach należności i zobowiązań, wyjaśnienie i rozliczenie ewentualnych różnic,

c) porównanie danych wynikających z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacją realnej wartości inwentaryzowanych składników. Ten sposób inwentaryzacji obejmuje aktywa i pasywa nie objęte spisem z natury lub uzgodnieniem salda.

Zasadniczym celem inwentaryzacji jest dokonanie weryfikacji zapisów księgowych, co w rezultacie umożliwi wprowadzenie w niej niezbędnych korekt zapewniających jej zgodność ze stanem rzeczywistym. Ustawa o rachunkowości formułuje jedynie ogólne zasady inwentaryzacji, sposoby jej przeprowadzania, terminy, zasady ujęcia wyników itp. W akcie tym nie ma natomiast procedur związanych z organizacją inwentaryzacji. Odsyła się do zasad utrwalonych powszechnie praktyką i zwyczajami. Inwentaryzacja może być przeprowadzana metodą:

- pełnej inwentaryzacji okresowej, która polega na ustaleniu rzeczywistego stanu wszystkich składników danych zapasów w dniu, na który przypadł termin inwentaryzacji.

- pełnej inwentaryzacji ciągłej, polegającej natomiast na sukcesywnym ustaleniu rzeczywistego stanu poszczególnych składników majątku objętych inwentaryzacją tak, aby w wyznaczonym czasie stan ten został ustalony dla wszystkich aktywów i pasywów.

Zasady sporządzania spisu z natury przeprowadza się zgodnie z przepisami w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, spis z natury powinien być przeprowadzony:

- przed zaprowadzeniem podatkowej księgi przychodów i rozchodów, na koniec każdego roku podatkowego,

- w razie zmiany, przystąpienia i ustąpienia wspólnika spółki cywilnej osób fizycznych,

- w razie zmiany proporcji udziałów wspólników spółki cywilnej,

- w razie likwidacji działalności gospodarczej,

- gdy jego przeprowadzenie zarządził urząd skarbowy. Spisem z natury należy objąć towary, którymi w rozumieniu przepisów o podatkowej księdze przychodów i rozchodów są towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze, półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe, braki i odpadki oraz materiały przyjęte od zamawiających do przerobu lub obróbki.

Towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym; towarami handlowymi są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych.

Materiałami (surowcami) podstawowymi są materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu; do materiałów podstawowych zalicza się również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania - puszki, butelki itp.) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety itp.), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi. Natomiast materiałami pomocniczymi są materiały nie będące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalności gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości.

Wyrobami gotowymi są wyroby własnej produkcji, których proces przerobu został całkowicie zakończony, wykonane usługi, prace naukowo- badawcze; prace projektowe, geodezyjne - kartograficzne, zakończone roboty, w tym także budowlane itp. Natomiast produkcją niezakończoną jest produkcja w toku oraz półwyroby (półfabrykaty), to jest nie gotowe jeszcze produkty własnej produkcji, a także wykonywane roboty, usługi itp. przed ich ukończeniem.
Brakami są nieodpowiadające wymaganiom technicznym wyroby własnej produkcji, całkowicie wykończone bądź też doprowadzone do określonej fazy produkcji; brakami są również towary handlowe, które na skutek uszkodzenia lub zniszczenia w czasie transportu bądź magazynowania utraciły częściowo swą pierwotną wartość. Natomiast odpadkami są materiały, które na skutek procesów technologicznych lub na skutek zniszczenia albo uszkodzenia utraciły całkowicie swą pierwotną wartość użytkową.

Spis z natury powinien obejmować również;

towary stanowiące własność podatnika, znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem podatnika,
towary obce znajdujące się w zakładzie podatnika,
wyposażenie - w razie likwidacji działalności,
niesprzedane wartości dewizowe w przypadku działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
rzeczy zastawione pod udzielone pożyczki - w przypadku działalności polegającej na udzielaniu pożyczek pod zastaw,
nie zużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz ilość zwierząt według gatunków z podziałem na grupy-w przypadku prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej.

Sporządzony spis z natury składników majątkowych wyżej opisanych, powinien być wpisany do podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Spis towarów podlega wpisaniu do księgi także wówczas, gdy osoby prowadzące działalność gospodarczą sporządzają go za okresy miesięczne. Spis z natury powinien być wpisany do księgi według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników. Zestawienie to powinno być przechowywane łącznie z księgą.

O zamiarze sporządzenia spisu z natury towarów, w innym terminie niż na dzień l stycznia, 31 grudnia oraz na dzień rozpoczęcia działalności podatnicy są obowiązani zawiadomić właściwy urząd skarbowy w terminie siedmiu dni przed datą sporządzenia tego spisu.
Spis z natury towarów powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały oraz zawierać co najmniej:

- imię i nazwisko właściciela zakładu,

- datę spisu,

- numer kolejny pozycji arkusza spisu,

- szczegółowe określenie towaru,

- jednostkę miary,

- ilość stwierdzoną w czasie spisu,

- cenę jednostki miary,

- ogólną wartość wynikającą z pomnożenia towaru przez cenę jednostkową z tym, że: przy prowadzeniu księgarń i antykwariatów księgarskich - spisem z natury można obejmować jedną pozycje wydawnictwa o tej samej, cenie bez względu na nazwę i nazwisko autora, z podziałem na książki, broszury, albumy itp.; działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych-spisem z natury należy objąć niesprzedane wartości dewizowe ; działalności polegającej na udzieleniu pożyczek pod zastaw-spisem z natury należy objąć rzeczy zastawione pod udzielone pożyczki ; działów specjalnych produkcji rolnej-spisem z natury należy objąć nie zużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz ilości zwierząt według gatunków z podziałem na grupy,

- łączną wartość spisu z natury,

- klauzulę "Spis zakończono na pozycji...",

- podpisy osób sporządzających spis,

- oraz podpis właściciela zakładu (wspólników).

Podatnik jest zobowiązany wycenić towary objęte spisem z natury najpóźniej w terminie czternastu dni od jego zakończenia.

Objęte spisem z natury materiały i towary handlowe wycenia się według cen zakupu lub nabycia, albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia. Ceną zakupu jest cena, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszona o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami a przy imporcie powiększona o należne cło, podatek akcyzowy, podatek importowy, opłaty wyrównawcze oraz opłaty celne dodatkowe. Cena nabycia to cena zakupu powiększona o koszty uboczne związane z zakupem towarów i składników majątku trwałego do chwili złożenia w magazynie według ich cen zakupu, a w szczególności koszty transportu oraz załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze. W celu ustalenia wartości poszczególnych składników spisu z natury materiałów i towarów handlowych według cen nabycia należy ustalić procentowy wskaźnik kosztów ubocznych zakupu w stosunku do ogólnej wartości zakupu towarów handlowych i materiałów zaewidencjonowanych (suma kosztów ubocznych zakupu pomnożona przez 100 i podzielona przez wartość zakupu). O tak ustalony wskaźnik należy podwyższyć jednostkowy koszt zakupu, a następnie ustalić wartość poszczególnych składników spisu z natury. Można również dokonać wyceny wartości materiałów i towarów handlowych według cen zakupu tzn. bez podwyższeni tej ceny o wskaźnik kosztów ubocznych zakupu.
Spis natury półwyrobów (półfabrykatów), wyrobów gotowych i braków własnej produkcji wycenie się według kosztów wytworzenia. Koszt wytworzenia to wszelkie koszty związane bezpośrednio i pośrednio z przerobem materiałów, z wykonywaniem usług lub pozyskaniem (wydobyciem) kopalin, z wyłączeniem kosztów sprzedaży wyrobów gotowych i usług.

Spis z natury odpadków użytkowych, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania.

W razie przyjęcia wyceny towarów w kwocie niższej od ceny zakupu lub nabycia, albo od kosztów wytworzenia, np. z powodu uszkodzenia, wyjścia z mody, należy przy poszczególnych pozycjach uwidocznić również jednostkową cenę zakupu (nabycia) lub koszt wytworzenia.
Spis z natury niesprzedanych wartości dewizowych wycenia się według cen zakupu z dnia sporządzenia spisu, a w dniu kończącym rok podatkowy - według cen zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ustalony przez Prezesa Narodowego Banku Polski w dniu kończącym rok podatkowy, a wartość rzeczy zastawionych - według ich wartości rynkowej.

Przy działalności usługowej i budowlanej produkcję niezakończoną wycenia się według kosztów wytworzenia, z tym, że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej. Produkcję zwierzęcą objętą spisem z natury wycenia się według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt. Podatnik jest obowiązany wycenić towary oraz wyposażenie objęte spisem z natury, sporządzonym na dzień likwidacji działalności, według cen zakupu.

Zgodnie z przepisami o rachunkowości, jednoosobową odpowiedzialność za prawidłowe przeprowadzenie inwentaryzacji ponosi kierownik jednostki. Art. 4 ust. 4 tej ustawy mówi, że kierownik jednostki odpowiedzialny jest za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości chyba, że obowiązki te przypisane zostały innym osobom za ich zgodą. Przyjęcie odpowiedzialności przez inne osoby powinno być stwierdzone dokumentem. W przypadku, gdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, a nie została wskazana osoba odpowiedzialna, odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie tego organu. W tym miejscu należałoby wspomnieć, iż zgodnie z art. 138 ust. 1 pkt. 13 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych, zaniechanie przeprowadzania i rozliczania inwentaryzacji lub dokonanie inwentaryzacji w sposób niezgodny ze stanem rzeczywistym jest naruszeniem dyscypliny finansów publicznych.

Pomimo, iż ustawa o rachunkowości nie wskazuje na potrzebę wydania wewnętrznego zarządzenia dotyczącego inwentaryzacji, a art. 10 stanowi jedynie, iż każda jednostka powinna posiadać dokumentację opisującą przyjęte przez nią zasady rachunkowości, opracowanie instrukcji inwentaryzacyjnej powinno być jednak oczywiste. Dlatego zadaniem kierownika jednostki jest organizacyjne przygotowanie prac inwentaryzacyjnych w celu rzetelnego i terminowego jej przebiegu, czyli m.in. powołanie komisji inwentaryzacyjnej i wydanie zarządzenia.

Niezbędne przepisy wewnętrzne dotyczące organizacji inwentaryzacji powinny być zatwierdzone przez kierownika jednostki jako instrukcja inwentaryzacyjna oraz wydane w formie dokumentu. Instrukcja inwentaryzacyjna powinna zawierać informacje dotyczące przygotowania, rozpoczęcia, przebiegu i zakończenia inwentaryzacji.

Część ogólna instrukcji inwentaryzacyjnej powinna określać:

stanowiska pracy odpowiedzialne za rozpoczęcie inwentaryzacji,
skład zespołu spisowego oraz ich obowiązki,
cele inwentaryzacji,
sposoby inwentaryzacji,
metody inwentaryzacji (w tym inwentaryzacji uproszczonej),

2. SKŁADNIKI ROCZNEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Sprawozdawczość jednostek obejmuje ogół sporządzonych przez nie sprawozdań, które mają najczęściej postać zestawień liczbowych. Ze względu na charakter zawartych w nich danych, a także ich źródło, wyróżnia się sprawozdania rzeczowe i finansowe.

Sprawozdania rzeczowe zawierają głównie dane wyrażone w jednostkach naturalnych tym że mogą wystąpić w nich dane wartościowe. Źródłem pochodzenia danych do tych sprawozdań jest ewidencja operatywna i statystyka.

Sprawozdania finansowe są sporządzane w ujęciu wartościowym na podstawie informacji pochodzących z rachunkowości. Dzięki odpowiedniemu uporządkowaniu i zgrupowaniu informacji sprawozdania finansowe umożliwiają ocenę sytuacji majątkowej i finansowej jednostki oraz osiągniętych przez nią rezultatów z działalności gospodarczej.

W procesie informacyjnym rachunkowości sprawozdania finansowe są końcowym ogniwem, które służy do prezentacji informacji uzyskanych w wyniku gromadzenia danych (dokumentacja księgowa) i ich przetwarzanie (ewidencja księgowa ,rozliczenie i kalkulacja). Informacje zawarte w sprawozdaniach spełniają następującą rolę:

- pozwalają określić stan faktyczny,

-umożliwiają ocenę realizacji zamierzeń,

-stwarzają podstawy analizy działalności gospodarczej,

-sprzyjają kontroli prowadzonej działalności,

-tworzą podstawy planowania,

-ułatwiają podejmowanie decyzji.

Ustawa o rachunkowości obliguje jednostki do sporządzenia jednolitego sprawozdania finansowego, stanowiącego zamknięcie roczne. Obejmuje ono swym zakresem:

-bilans,

-rachunek zysków i strat,

-informację dodatkową,

-zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym,

-rachunek przepływów pieniężnych,

-sprawozdanie z działalności jednostki.

Bilans jest głównym elementem zamknięcia rocznego. Przedstawia on wartościowo stan środków gospodarczych i źródeł ich pochodzenia na określony moment (dzień bilansowy) i w określonej formie. W bilansie są wykazywane stany wszystkich kont bilansowych zachowaniem zasady równowagi bilansowej, zgodnie, z którą każda pozycja aktywów musi mieć źródło pochodzenia w pasywach bilansu.

Obowiązujące w Polsce wzory bilansu określają załączniki 1-3 do ustawy o rachunkowości. Zgodnie z obowiązującymi przepisami jednostki sporządzają bilans metodą netto.

Ocena jednostki na podstawie bilansu jest określona jako czytanie bilansu. Pionowe czytanie bilansu pozwala ocenić sytuacje majątkową (struktura aktywów) oraz sytuacje finansową ( struktura pasywów) jednostki. Poziome czytanie bilansu umożliwia oszacowanie realizacji między składnikami aktywów, a źródłami ich finansowania. W tym celu należy przestrzegać dwóch zasad:

-„złotej reguły bilansowej” zgodnie, z którą aktywa trwałe należy finansować głównie kapitałem (funduszem) własnym oraz w razie potrzeby długoterminowym kapitałem (funduszem) obcym, natomiast aktywa obrotowe powinny znaleźć częściowe pokrycie w kapitale (funduszu) własnym i długoterminowym obcym oraz częściowo krótkoterminowym kapitale (funduszu) obcym

-„złotej reguły finansowej” zgodnie, z którą określony składnik aktywów powinien być powiązany, z tą częścią kapitału, która będzie do dyspozycji przez czas nie krótszy niż wymaga tego płynność danego składnika.- załącznik nr 1 str.14-17

Rachunek zysków i strat jest sprawozdaniem finansowym, w którym wykazuje się pozycje wywierające wpływ na wynik finansowy, czyli przychody, zyski, koszty i straty. Rachunek zysków i strat może być sporządzony w:

wariancie porównawczym (ujęcie kosztów według rodzajów z uwzględnieniem zmiany stanu produktów)

- wariancie kalkulacyjnym (koszty wytwarzania sprzedanych produktów oraz wyodrębnione koszty sprzedaży i ogólnego zarządu)-załącznik nr.2 str.18-20

W Polsce rachunek zysków i strat jest sporządzany metodą mieszaną polegającą na tym, że dla niektórych pozycji podaje się wynik, a dla innych odrębnie ujmuje się koszty i przychody.

Informacja dodatkowa składa się z wprowadzenia, zamieszczanego na początku sprawozdania finansowego oraz z dodatkowych informacji i objaśnień, ujmujących szczegółowe dane nie zawarte w innych elementach sprawozdania finansowego. Ta część jest zamieszczana na końcu sprawozdania. Wymagania względem informacji dodatkowej określa załącznik do ustawy o rachunkowości, przy czym ustawodawca nie sprecyzował obligatoryjnej postaci sprawozdania, dlatego jednostki mogą przyjąć jego dowolną formę.

Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym muszą sporządzać jednostki gospodarcze, których sprawozdanie podlega obowiązkowi badania przez biegłego rewidenta. Zestawienie to ukazuje zmiany takich składników kapitału (funduszu) własnego jak: kapitał (fundusz) podstawowy, zapasowy, z aktualizacji wyceny, rezerwowy, wynik finansowy netto z lat ubiegłych oraz bieżącego roku. Zamieszcza się w nim także informacje o zmianach należnych wpłat na poczet kapitału (funduszu) podstawowego oraz udziałów (akcji) własnych do umorzenia.

Rachunek przepływów pieniężnych obrazuje wpływy i wydatki środków pieniężnych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W strukturze tego sprawozdania wyodrębnia się przepływy związane z działalnością operacyjną, inwestycyjna i finansowa, ukazując wielkość i charakter zmian (dodatnie, ujemne) środków pieniężnych w ramach poszczególnych rodzajów działalności. Sumując zmiany środków pieniężnych wskutek prowadzenia poszczególnych rodzajów działalności, ustala się ostateczną zmianę środków pieniężnych w jednostce gospodarczej w okresie objętym sprawozdaniem. Dodając do ustalonej zmiany stan środków pieniężnych na początek okresu można obliczyć stan środków pieniężnych na koniec okresu. Rachunek przepływów pieniężnych można sporządzać metodą bezpośrednią lub pośrednią. W Polsce ustawa o rachunkowości określa układ tego sprawozdania dla obu metod pozostawiając jednostce swobodę wyboru określonej wersji. Zgodnie z ustawą o rachunkowości rachunek przepływów pieniężnych muszą opracowywać jednostki, których zamknięcie roczne podlega obowiązkowi badania przez biegłego rewidenta i ogłaszania.

Sprawozdanie z działalności jednostki muszą sporządzać spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnie przedsiębiorstwa państwowe wraz z sprawozdaniem finansowym. Zawiera ono informacje o ważniejszych zdarzeniach przeszłych i przyszłych , o osiągnięciach w zakresie rozwoju, o aktualnej i przyszłej sytuacji finansowej jednostki gospodarczej. Informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym mogą być wykazywane ze szczegółowością większą niż określona w załączniku do ustawy, jeżeli wynika to z potrzeb lub specyfikacji jednostki.

Jednostka, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, nie osiągnęła dwóch z następujących z trzech wielkości:

- średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób,

-suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego w walucie polskiej nie przekroczyła równowartości 2 000 000 EURO,

- przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej nie przekroczyły równowartości 4 000 000 EURO, może sporządzić sprawozdania finansowe w formie uproszczonej, wykazując informację w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 literami cyframi rzymskimi. Informacje dodatkową sporządza się w odpowiednio uproszczonej formie.

W przypadku gdy informacje dotyczą poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego nie wystąpiły w jednostce zarówno w roku obrotowym, jak i za rok poprzedzający rok obrotowy, to przy sporządzaniu sprawozdania finansowego pozycje te omija się.

Jednostka, w skład w której wchodzą jednostki organizacyjne sporządzające samodzielne sprawozdanie finansowe, sporządza łączne sprawozdanie finansowe, będące sumą sprawozdania finansowego jednostki i wszystkich jej oddziałów (zakładów), wyłączając odpowiednio:

-aktywa i fundusze wydzielone,

-wzajemne należności i zobowiązania oraz inne rozrachunki o podobnym charakterze,

-przychody i koszty z tytułu operacji dokonywanych między jednostką a jej oddziałami (zakładami) lub miedzy jej oddziałami (zakładami),

-wynik finansowy operacji gospodarczych dokonywanych wewnątrz jednostki, zawarty w aktywach jednostki lub jej oddziałów (zakładów).

Do sprawozdania finansowego jednostki, w której w skład wchodzą oddziały (zakłady) znajdujące się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i tam sporządzające sprawozdanie finansowe, włącza się odpowiednie dane wynikające z bilansów tych oddziałów (zakładów), wyrażone w walutach obcych, przeliczane na walutę polską po obowiązującym na dzień bilansowy średnim kursie ustalonym dla danej waluty przez NBP, natomiast z rachunków zysków i strat - po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną średnich kursów na dzień kończący każdy miesiąc roku obrotowego, a w uzasadnionych przypadkach - po kursie będącym średnią arytmetyczną średnich kursów na dzień kończący poprzedni rok obrotowy i dzień kończący bieżący rok obrotowy, ustalonych dla danej waluty przez NBP. Powstały na wskutek tych przeliczeń wykazuje się w łącznym sprawozdaniu finansowym jednostki, w pozycji „ Różnice kursowe z przeliczenia”, jako składnik kapitału (funduszu) z aktualizacji wyceny.

3.KIEDY UZNAJE SIĘ, ŻE KSIĘGI RACHUNKOWE PROWADZONE SĄ RZETELNIE I BIEŻĄCO?

W prowadzeniu ksiąg rachunkowych, oprócz nadrzędnych zasad, należy przestrzegać następujących ogólnych wymogów:

- księgi prowadzi się w języku i w walucie polskiej;

- księgi mogą być prowadzone w siedzibie zarządu (oddziału) jednostki lub poza siedzibą zarządu przez wyspecjalizowane firmy, jeżeli powiadomi się urząd skarbowy o miejscu prowadzenia ksiąg w terminie 15 dni od ich wydania oraz zapewni się dostępność ksiąg rachunkowych do badania;

- księgi otwiera się na dzień rozpoczęcia działalności, na początek każdego roku obrotowego oraz na dzień zmiany formy prawnej, a także na dzień rozpoczęcia likwidacji lub postępowania upadłościowego w ciągu 15 dni od dnia tych zdarzeń;

- zamyka się księgi na dzień kończący rok obrotowy, na dzień zakończenia działalności oraz dzień poprzedzający zmianę formy prawnej, a także na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub upadłości, nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dni tych zdarzeń;

- można nie zamykać i nie otwierać ksiąg rachunkowych w przypadku przekształcenia.

Ustawa o rachunkowości formułuje wymóg, aby księgi rachunkowe były prowadzone:

-.rzetelnie,

- bezbłędnie,

- sprawdzalnie,

- bieżąco,

Księgi rachunkowe uważa się za prowadzone rzetelnie, jeżeli dokonywane w nich zapisy wiernie odzwierciedlają rzeczywisty przebieg operacji gospodarczych, które dokumentują, a w dalszej konsekwencji stany elementów majątku i procesów.

Na bezbłędność ksiąg składa się:

-kompletne ujęcie w nich dowodów dotyczących operacji gospodarczych,

-poprawnie zakwalifikowane do zaksięgowania w danym miesiącu dowody księgowe,

-prawidłowe, zgodne z zakładowym planem kont zaksięgowanie dowodów księgowych,

-ciągłość stosowanych metod,

-nie wadliwe działanie stosowanych procedur obliczeniowych.

Księgi rachunkowe są sprawdzalne jeżeli:

-zapewniają zachowanie tzw. śladu rewizyjnego, pozwalającego na powiązanie zapisów księgowych z dowodami i odwrotnie,

-umożliwiają uporządkowanie zapisów w celu sporządzania obowiązującej jednostkę gospodarczą sprawozdawczości finansowej, deklaracji podatkowych oraz dokonanie rozliczeń finansowych;

-stwarzają możliwość uzyskania w dowolnym momencie informacji o treści zapisów dokonanych w księgach rachunkowych,

-w przypadku prowadzenia ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera zapewniona jest kontrola kompletności zbiorów systemu rachunkowości oraz parametrów przetwarzania danych.

Bieżące prowadzenie ksiąg rachunkowych jest zachowane, gdy:

-ujmuje się w dniu dokonania operacji zapisów dotyczących operacji gotówką, czekami i wekslami obcymi oraz obrotu detalicznego i gastronomii.

-zestawienia obrotów i sald księgi głównej są sporządzane nie później niż wynika to z terminów rozliczeń podatkowych, sporządzenia sprawozdań finansowych, finansowych za rok obrotowy - nie później niż do 85 dnia kalendarzowego następującego po dniu bilansowym

-sporządza się w terminie obowiązujące sprawozdania finansowe i deklaracje podatkowe.

ZAŁĄCZNIK NR.1

BILANS

Aktywa

Aktywa trwałe

Wartości niematerialne i prawne

Koszty zakończonych prac rozwojowych
Wartości firmy
Inne wartości niematerialne i prawne
Zaliczki na wartości niematerialne i prawne

Rzeczowe aktywa trwałe

Środki trwałe

a)grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu)

b)budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej

c)urządzenia techniczne i maszyny

d)środki transportu

e)inne środki trwałe

Środki trwałe w budowie
Zaliczki na środki trwałe w budowie

Należności długoterminowe

Od jednostek powiązanych
Od pozostałych jednostek

IV. Inwestycje długoterminowe

Nieruchomości
Wartości niematerialne i prawne
Długoterminowe aktywa finansowe

a)w jednostkach powiązanych

-udziały lub akcje

-inne papiery wartościowe

-udzielone pożyczki

-inne długoterminowe aktywa finansowe

b)w pozostałych jednostkach

-udziały lub akcje

-inne papiery wartościowe

-udzielone pożyczki

-inne długoterminowe aktywa finansowe

Inne inwestycje długoterminowe

Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Inne rozliczenia międzyokresowe

Aktywa obrotowe

Zapasy

Materiały
Półprodukty i produkty w toku
Produkty gotowe
Towary
Zaliczki na dostawy

Należności krótkoterminowe

Należności od jednostek powiązanych

z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:

-do 12 miesięcy

-powyżej 12 miesięcy

inne

Należności od pozostałych jednostek

z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:

-do 12 miesięcy

-powyżej 12 miesięcy

z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń
inne
dochodzone na drodze sądowej

Inwestycje krótkoterminowe

Krótkoterminowe aktywa finansowe

a) w jednostkach powiązanych

-udziały lub akcje

-inne papiery wartościowe

-udzielone pożyczki

-inne krótkoterminowe aktywa finansowe

b)w pozostałych jednostkach

-udziały lub akcje

-inne papiery wartościowe

-udzielone pożyczki

-inne krótkoterminowe aktywa finansowe

c)środki pieniężne i inne aktywa pieniężne

-środki pieniężne w kasie i na rachunkach

-inne środki pieniężne

-inne aktywa pieniężne

Inne inwestycje krótkoterminowe

Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

Aktywa razem

Pasywa

Kapitał (fundusz) własny

Kapitał (fundusz) podstawowy
Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)
Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)
Kapitał (fundusz) zapasowy
Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
Zysk (strata) z lat ubiegłych
Zysk (strata)netto
Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)

B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

Rezerwy na zobowiązania

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne

-długoterminowa

-krótkoterminowa

Pozostałe rezerwy

-długoterminowe

-krótkoterminowe

Zobowiązania długoterminowe

Wobec jednostek powiązanych
Wobec pozostałych jednostek

a)kredyty i pożyczki

b)z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

c)inne zobowiązania finansowe

d)inne

Zobowiązania krótkoterminowe

Wobec jednostek powiązanych

tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności:

-do 12 miesięcy

-powyżej 12 miesięcy

inne

Wobec pozostałych jednostek

a)kredyty i [pożyczki

b)z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

c)inne zobowiązania finansowe

d)z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności:

-do 12 miesięcy

-powyżej 12 miesięcy

e)zaliczki otrzymane na dostawy

f)zobowiązania wekslowe

g)z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń

h)z tytułu wynagrodzeń

i)inne

Fundusze specjalne

Rozliczenia międzyokresowe

Ujemna wartość firmy
Inne rozliczenia międzyokresowe

-długoterminowe

-krótkoterminowe

Pasywa razem

ZAŁĄCZNIK NR.2

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

1.Wariant porównawczy.

A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nim w tym :

od jednostek powiązanych

Przychody netto za sprzedaży produktów
Zmiana stanu produktów (zwiększenie -wartość dodatnia, zmniejszenie -wartość ujemna)
Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki
Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów

B. Koszty działalności operacyjnej