Łączniki: - rozbieralne (bez niszcz.elem); - nierozb. (łączą konst.na stałe). Podział ze wzgl. na wytrzym.: - projektowane na wytrzym.; - proj.na szczelność; Łączniki to: nity, śruby, śruby sprężające, spoiny, zgrzejnie, kleje, kołki, nity jednostronne, wkręty samogwintujące Nity - jeden z pierwszych najstarszych łączników, obecnie występują sporadycznie, dobry rodz.połączenia, pracochłon. Zakładane są w stanie nagrzanym- dopiero wtedy formuje się zakuwkę, nit stygnie w wyniku czego następuje dociśnięcie elem.dzięki skurczu. W trzpieniu nita jest wys. siła rozciąg; połą-czenie jest trwałe i szczelne; wada-poł.jest b.rozbud. Śruby - grupa połączeń rozbieral. Zbud.podobnie do nita. Składa się z łba, trzpienia(cz.gładka i gwintow), podkładka, nakrętka. Śruby dzielimy na 3 klasy dokł: - I dokładne, II -śr dokładne(kl.podstaw.), III -zgrubne - stosow w bud drugorzędnych i tymczasow. Śruby pasowane - wysoka klasa dokładności, poł niepodatne, Poł.podatne - możliwość unikania śruby - działa podobnie jak przegub. Śruby pasowane - taki sam otwór jak śr. nominalna (wysoka dokł.wyk.śrub). Wbijane w otwór. Stos.do poł.niepodatnych i poł.dynamicznych. Są pracochłon, drogie i stosuje się je rzadko, zastępują nity. Sworznie - porównywane ze śrubami zwykłymi, stos.tam gdzie potrzebne są duże średnice, żadko w konstukcjach Spoiny - w połączeniach stos.w 70%, połącz.b. wydajne, szczelne. Spoina jest to połączenie uzyskane przez przetopienie mat.rodzimego z obcym. Rodzaje:czołowe, pachwinowe, bruzdowe, otworowe Ze wzgl.na poz.spawania spoiny dzielimy na: -podolna (najwygodniejsza w stos.do spawanego elem., dokładny ogląd spoiny, pełny dostęp); -pułapowa (zw.sufitową, spawacz pod spoiną, mniejsza wydajność, poz.najtrudniejsza; nie ma gwarancji dobrego wykon.,obniżamy wytrz o 10%); -naścienna (pozioma, lub zbliżona do poziomej, wyk.na ścianie pionowej); -pionowa - również na ścianie pionowej Układ sił grawit.jest zawsze taki, że: ciekły metal działa do środka nie kapiąc Mechanizm pracy śruby zwykłej I - silne śruby i słaby mat II-silny mat i słaby łacznik Dla połączenia rzeczywistego należy zbadać wytrzymałość materiału i łącznika. I - słaby mat II - słaby łącznik σ = P/Ad τ = P/Aś Ad - pow. docisku Aś - pow ścinania Mechanizm pracy śruby sprężającej. Połączenie dzięki sile tarcia N=μ * PS μ - wsp.tarcia Ps - siła sprężenia Dla eliminacji docisku i ścinania w mechaniźmie pracy śruby sprężającej wyk.się otwory większe od średnicy trzpienia o min. 2mm Cechy: -geom.połączenia b.dokładna, -poł.b.drogie - doskonałe do poł.dynamicznych, -wys.wsp.bezpiecz wynikający z tąd że po zniszczeniu połączenia (wytw poślizgu między powierz.) połączenie pracuje jak połączenie zwykłe (ścinanie i docisk). Sposób uzyskiwania siły spężającej Ps: Poprzez docisk.specj.kluczem dynamometrycznym μ-wsp.tarcia(0,2-0,3) przyjmowany zgodnie z war.fiz zależy od stanu pow, możemy go poprawić i modyfikować (0,3-pow oczyszczone szczotkami metalowymi;0,4-oczyszczone przez opalanie;0,45 - pow. śrutowane i piaskowane; 0,2-0,45 -pokryte farbami cynkowo-krzemianow.;0,18-pow.nieprzyg Jest to połączenie drogie i bardzo pracochłonne Zgrzeina - rodz. połączenia stosowany przy łączeniu cienkich blach (uzyskanie przetop. mat.rodzimego i wymieszaniu go ze sobą, przy wytw.silnego nacisku) Kleje - stosowane jako łącznik w konstrukcjach, budowl., stos.mniej powszechnie w elem.konstr; sto-sowane również jako dodatkowe połączenie uzupełn. Np. śruba+klej-najczęstsze poł. Jest to poł.sprawne, wytrzymałe, starzeją się tracąc początkowe wartości. Kołki - umożliwia łączenie elem.wykończenia (mat. Cienkiego i grubego) z konstrukcją nośną; łączony jest drogą wstzeliwania w konstrukcję. Połączenie dzięki kołnierzowi który dociska do mocowania ścian, płyt dachowych i elem.ozdobnych; szybko się go montuje i jest tani
|
Połączenia dziel. na kategorie: - połącz. zakładkowe: - IA - p.śrubowe zwykłe i pasowe,sprężane i niesprężane obliczany w stanie gran.nośności(SGN) na ścięcie lub docisk łącznika; - IB - p.śrubowe cierne (spawane) obliczane w SGN na ścięcie lub do-cisk łączników i SGU na poślizg; - IC - p.śrubowe ścierne obliczane w SGN na poślizg styku; połącz. doczołowe: - IIT - p.niesprężane lub sprężane obliczane w SGN na zerwanie śruby; - IIE - p.sprężane obliczane w SGN na zerwanie śruby, a SGU na rozwarcie styku; - IIF - p.spężane obliczane w SGN na rozwarcie styku (najostrzejsze kryterium). SGN-przydatność konstr.z pkt.jej bezp.liczymy napr., stateczność,obciążenie obliczeniowe; SGU-liczymy ugięcia,drgania,obc.charakterystyczne qobl=η*qchar (wsp.obc.uwzgl.rozrzut cech mat) kat.IA - dopuszczany ścinanie i docisk dla połączeń; II - zakł. że przy połączen. charakt następuje ścinanie Konfiguracja połączeń: 1)zakładkowe (szeregowo i mijankowo) zi = P/n. Warunek: śruby mają jednak. fi. Śrub nie powinno być > niż 6 w szeregu. 2)przenoszące mom.zginający Nośność połączenia Fnj=n*η*Sr; η=(l-15d)/200d - wsp.redukcyjny rozstawu; d-śred.śruby, l-rozstaw P/Fnj≤1 Zasada superpozycji - przydatna w statyce do wyzn. Skomplikowanych st.naprężeń na poszcz.przypadki proste i zestawienie w sumę wyników (razem) Nośność 1) zerwanie trzpienia śruby: Srt=min(0,65*Rm*As; 0,25*Re*As); Rm-wytrzym na rozciąganie; Re-granica plast.; As-pole przekr poprzecznego Av-pole p.p.trzpienia Av=As; 2) ścina-nie trzpienia śruby: Srv=0,45*Rm*Av*m; m - liczba przekrojów ścinania;3) rozwarcie styku: Srr=0,85*Srt -dla obc.stat.; Srr=0,6*Srt - dla obc.dynamicznego Spoiny ze wzgl. na rolę: -s.nośne - konstrukcyjne, przenoszące obciążenia; -s.szczepne - wyk.podczas przyg.do spawania, elem.muszą być unieruchomione i precyzyjnie ustaw.; -s.montażowe - wyk.na bud., zwykle łączą większe elem.w całość; -s.warsztatowe - wyk.w zakładach zamkniętych, warsztatach; -s.uszczelniające - spełniają jedynie wymaganie szczelności, nie przenoszą sił, stosowane by uniemożliwić dostęp powietrza lub wilgoci Spoiny ze wzgl. na sposób wykonania: - ciągłe i przerywane(nie wolno stosować przy obc.dynamicz.) Technologia spawalnicza Połączenie mat.rodzimego z obcym w wyniku prze-topienia. Stal podczas przetopienia poddawana jest działaniu termicznemu. Jest mat. Krystalicznym - struktura podatna na działania termiczne Źródła ciepła: -s.gazowe - za pomocą mieszanki acetylenowo-tlenowej pozwala spalać stosunkowo niewielkie grub. Wynika to z niskiej wydajności źródła gazowego; nieefektywne, drogie w spawaniu konstrukcyjnym nie stosować; -s.elektryczne - duża wydajność źródeł ciepła; łatwo topić metal (strefy przetopu); do spawania konstrukcyjnego. Źródłem ciepła jest łuk elektr. wytwarzany przez elektrodę Wsp.wytrzymałości spoin zależy od: -rodz.spoiny; -charakteru obc.; -rodz.stali; -metod kontroli jakości Spoiny poddawane są badaniom jakościowym na podstawie których określamy kl.jakości, w przypadku ustalenia i uzyskania odp.klasy ustalamy α=1. B.rentgenowskie(radiograf.) - prześwietlenie spoiny przy pomocy promienia elektromagnetycz. b. ultradźwiękowe. Dźwigary. Rodzaje: 1)pełnościenne (walcowane,walcowane o podwyższonym przekroju, złożone); 2)kratowe (płaskie, przestrzenne) Walcowane - stosujemy przekr.w postaci belek walcowych dwuteowych o pasach równoległych (ceownik,prof.walcowane). Rozpiętość elem.walc. do 6m (powyżejzbyt duże ugięcia). Wysokość belek walcowych przyjmowana wstępnie h=(1/20-1/25)L Zastosow: b.stropowe, nadproża, rygle ram, rygle pomostowe, b.schodowe, jezdnie elektrowciągów, płatwie (elem.konstr.dach) Walcowane o pod.przekr. - belka ta jest zdolna do przenoszenia większych obciążeń, nie wolno jej stosować przy obc.dynamicznych, ugięcie jest większe niż dla belek bez otowrów o 25%, nieopłacalne rozwiązanie Złożone - stosowane na dużych rozpiętościach (pow. 6m), przenoszą duże obciążenia. Ma b.dobre wskaźniki wytrzymałości. H=(1/10-1/12)L Zaleta: stosowanie przekrojów niesymetrycznych (różna gr pasów). Kratowe płaskie - stos.dla dźwigarów po.30m. zaleta: układ monolit.zast.ukł.kratowym, zaś w prę-tach wyst.siły rozciągające i ściskające, w nielicznych przypadkach wyst.zginanie Zwichrzenie - jest to deformacja belki zginanej polegająca na ugięciu przekroju z jednoczesnym przemieszczeniem pasa górnego i dolnego. Przeciw- uniemożliwienie deformacji pasa ściskanego. Miejscowa(lokalna) utrata stateczności - utrata płaskiej postaci, poj.elem. tracą swoją postać (np.ugięcie żrodnika lub pasa) Przeciw- stosujemy żebra sprężające lub zwiększamy gr. przekroju
|
|
|
1. Rola koksu w procesie wytopu stali. Koks musi być porowaty, dla przepływu powietrza(procesy utleniania). Musi być wytrzymały aby nie uległ zmiażdżeniu przywarstwowym wsadzie do pieca. Koks i topniki ułatwiają oddzielenie surówki od żużlu. 2. Wkład do wielkiego pieca. Koks + rudy + dodatki (topniki) 3. Narys. wykres σ-ε dla stali gat.St3S, zaznaczyć charakt.punkty. Granice Rm - wytrzymałości Rpl - plastyczności ε≤0,2% Re - sprężystości - umowna ε≤0,02% Strefa I - σ=E*ε, czyli σ są proporcj.do odkszt.ε , E - moduł Younga, nie ma odkszatłceń stałych; Strefa II - obszar odkszt.plast. - stal płynie - narastają ε, przy nierosnących σ; Strefa III - stal wzmacnia się, narastają ε, poza Rm następuje zerwanie. 4. Uszereguj wytrzymałość stali na rozciąganie i ściskanie (Rr), docisk (Rd) i ścinanie (Rt). Rt=0,58Rr<Rr<1,25Rr 5. Podać max zawartość C w stalach budowl. Stal niestopowa-niskowęglowej jest do 0,25% C. Ogólnie nie więcej niż 0,2% C! 6. Jaki jest wpyw C na własności stali? Rośnie wytrzymałość na ścinanie i twardość ale pogarszają się własności plastyczne i spawalnicze. 7. SGN, SGU. SGN - przekroczenie naprężeń granicznych, zniszczenie poprzez zwichrzenie, zniszczenie poprzez miejscową utratę stateczności.. SGU - zniszczenie poprzez przekroczenie ugięć granicznych. 8. Ile mamy klas przekroju? 4 9. Ile jest klas jakości spoin. Jest 5 klas (1-najwyższa; 5-najgorsza) 10. Zasada działania śruby sprężającej. Nakrętka służy do naciągnięcia trzpienia, trzeba je tak skręcić aby wytworzyła się siła tarcia między blachami. Śruba nie może mieć kontaktu z blachami. Nie pracuje ani na docisk ani na ścinanie. Warunek zniszczenia to poślizg blach względem siebie. Stosowane tam gdzie są duże siły. Połączenie na te śruby powoduje, że siły są przekazywane poprzez tarcie między dociskanymi elementami. 11. Na czym polega zjaw.zwichrzenia belek. Jest to utrata stateczności lokalnej(miejscowej). Wybacza się jeden z elem. składowych belki. Zwichrzeniu nie ulegają elem.zginane. 12. Kiedy belka jest zabezpieczona przed zwichrzeniem? Zabezpieczenie przed zwichrzeniem polega na stosowaniu elementów ściskanych. Poprzez zastosowanie stężeń prętowych. Gdy pas ściskany jest stężony sztywną tarczą (gdy pas górny jest unieruchomiony) 13. Od czego zależy Mr? Mr = α*W*fd => M/(ϕL*Mr) ≤ 1 α - wsp.rezerwy plastycznej przekroju przy zginaniu W - wskaźnik wytrzymałości fd - wytrzym.obliczeniowa 14. Podać zależności wg których wstępnie przyjmuje się następujące wielkości blachownicy. Wys optymalna h=(1/10-1/12)L; wys. środnika hw=α√(Wx/tw); Wx=Mmax/fd; Mobl/(Wxfd)≤1; σ=M/Wx<fd szerokość pasów bf=0,25hw grubość środnika: tw≥7mm; tf≥tw; tw≥5mm+Δ; Δ-dodatek na korozję (2-3mm); tw≤20mm; tf≤60mm dla St3S; tf≤30mm dla 18G2 15. W jakich miejscach swego przekroju belka blachownic. może utracić stateczność miejscową. W środniku, gdy jest zbyt wysoki i zbyt cienki. 16. Od czego zależy długość wyboczeniowa pręta? Zależy od miejsca wyboczenia: - w płaszczyźnie kraty lw=a; z płaszyzny kraty,rygal lw=b 17. Jak nazywają się górne cz. słupa? Podstawa (przeprowadzenie obciąż.na podłoże), głowica (przyjęcie obciążenia na słup), trzon (przeprowadz. obc. na mniejszą kondygnację) 18. Składniki chem stali. Fe 70-99%, C 0,1-2%, inne 0,05-30% (Mn,Si,Ni,Cr,W,Co,Cu,Al.,Mo,V,Ti) - występują(inne) w sposób zamierzony i niezamierzony 19. Podać zależność jaka istnieje pomiędzy obc.obliczeniowym a charakterystycznym (normowym). Pobl=Pch*γf; γf-dobieramy taki wsp.,który powoduje najw.obciążenia 20. Minim.grubość sp.pachwinowej, czołowej, dł.sp.pachwinowej. Grubość spoin pachwinowych jest to wysokość trójkąta wpisanego w zarys spoiny. Może to być spoina z licem wypukłym, wklęsłym. Grubość spoin pach. przyjmowana jest w pełnych mm oprócz 2,5 i 3,5mm. 0,2 tmax≤a≤ 0,7 tmin; amin=2,5mm, amax=16mm. Długość spoiny jest to długość łączonych elementów minus kratery ls=lelem - 2a; a-grubość kratera; Gdy stosujemy płytki wybiegowe spoina zaczyna się i kończy na płytkach a po zakończeniu spawania płytki są odcinane, wtedy ls = l elem Min dł sp.pach l≥40mm 10a<l<100a Grubość spoin czołowych jest to grubość cieńczego elem. (minimalna grubość łączonych elementów) a=gmin 21. W jakich przypadkach współczynnik zwichrzenia ϕL=1. ϕL należy przyjmować zależnie od smukłości względnej λL. Dla elem. zginanych wzgl. osi najmniejszej bezwładności przekroju, a także elem. zabezpieczonych przed zwichrzeniem przyjmuje się ϕL=1. 22. Podać zależność jaka istnieje przy szacowaniu wysokości belki walcowanej, zginanej h = f(l); h=(1/20 - 1/25)L 23. Podać zależność pomiędzy szerokością pasów a wysokością belki. tf=1/10bt; (bf/tf)≤25; bf=0,25hw 24. Od czego zależy nośność obliczeniowa słupa osiowo ściskanego? N/ϕNrc ≤ 1; Nrc=ψ*A*fd; ψ-wsp.redukcyjny (kl.1,2,3=1; kl.4=ϕp); ϕ-wsp.wyboczeniowy; N-zew.siła ściskająca; Nrc-nośność słupa na ściskanie; Fd-wytrzym obliczeniowa; A - pole przekroju poprzecznego 25. Co to jest smukłość słupa? Smukłość słupa - stosunek dł.wyboczeniowej do promienia bezwładno-ści: λ=Lw/i - dla prętów o stałym przekroju λ=1,15(Nrc/Ncr) Nrc - nośność na ściskanie przekr. Ncr - nośność charakterystyczna dla prętów o zmiennym przekroju 26. Co to jest długość wyboczeniowa słupa. Lw=μ*Lt Lt-dł.teoretyczna 27. Od czego zależy wysokość blachy trapezowej. Grubość blachy 20-36mm. Wys.blachy zależy od wysokości niezbędnej spoiny łączącej błachę ze słupem i nośności przekroju korytkowego. 28. Co to jest stal. Jest to przerobiony plast.stop Fe (około 30-70%), C (max 2%) oraz innych pierwiastków (złom żelaza, wapienie i inne) ułatwiających topienie rudy. Surówka: 93%Fe i 7% innych. Mamy 3 rodzaje stali: - uspokojona - najlepsze gat.,najczystsza St3S; - półuspokojona - St3SY; - nieuspokojona - pow. wlewka niezapadnista St3SX Stal niskostopowa to stal uspokojona (18GA2). Stal węglowa to stal niestopowa (St3S). Podział stali budowlanej: - GATUNKI STALI - s.stopowa - obecność pierw.stopowego zmienia jakość własności tej stali; - stal niestopowa (węglowa) obecność pierw.stopow. nie zmienia jakości własności tej stali; - stal surowa; Podział stali stopowej: - niskostopowa - kilka % składników stopowych (stal budowlana - można spawać); - wysokostopowa - do kilkudziesięciu % składników stopowych, stal niespawalna (stal chromowa 30% Cr) Podział stali niestopowej: - niskowęglowa - do 0,25% C - stal budowlana; - średniowęglowa - 0,25-0,6% C - wysokowęglowa >0,6% C (do 2%, bo powyżej stal przechodzi w żeliwo) Podział stali ze względu na zastosowanie: - konstrukcyjna - budowlana, do konstr.maszyn; - narzędziowa - narzędzia tnące, duża wytrzym.i twardość, b.kruche; - specjalna - transformatorowe (budowa ogniw), b.silnie się nagrzewają i namagnesowują, kwasoodporne
|
29. Równoważnik węglowy wzór i znaczenie. Ce=C+Mn/6+(Cr+V+Mo)/5+(Ni+Cu)/15 [%] - suma składu % różnych pierw.które biorą udział w hartow. Ce>0,6% - niespawalna; Ce>0,42% - Trudospawalna; Ce<0,42% - spawalna 30. Wyjaśnić znaczenie symbolów 18G2, St3S 18-0,18% zawart. C; G- wiod.pierw.Mangan G; 2 - min.zawart Mn [%] - 2% St-stal niestopowa, 3- zawart. C(wytrzymałość), S-stal spwalana; 31. Podać różnicę między obc.oblicz i charakt. Charakterystyczne - normowe lub obliczone: ciężar właściwy x grubość warstwy. Obliczeniowe - charakt x wsp. bezpieczeństwa γt 32. Odczytaj symbol M16 kl.4.8 M - śruba metryczna, d=16mm, dotw=18mm, 4=0,01Rm - Rm=400MPa, 8=0,1(Re/Rm) - Re=320 33. Jakie warunki należy sprawdzić w ścinaniu śrub zwykłych? Wytrzym na ścięcie trzpienia śruby: Srv=0,45*Rm*Av*m Wytrzym na docisk do ścianki elem.: Srb=α*fd*d*Σt α=(a1/d, a/d-3/4, ≤2,5); Fd - wytrzym.stali, Σt - grub.blach 34. W jakich miejscach konstrukcji należy umieszczać połączenia? W miejscach zerowania się momentów zginających i tam gdzie nie występują znane naprężenia. 35. Stany śrub zwykłych. Stan granicznego ścięcia. Stan granicznego uplastycznienia 36. Co oznacza opis spoiny P 3x50 Spoina moulożowa o grub. 3mm i dł. 50mm; a v L - sp.moulożowa a II L - sp.nieukosowana P v 3x50 spoina czołowa, warsztatowa. X,Y,V; 37. Jaki zabieg technologiczny stosuje się w celu uniknięcia kraterów na końcach spoin? Podkładamy z obu stron kawałki blach i prowadzimy spoinę wypuszczając ją poza element a następnie odkładamy dostawione blachy. 38. Jaki warunek powinny mieć grubości elem, aby spawanie można było wykonać bez dodatkowych zabiegów technologicznych. 0,2 tmax ≤ anorm ≤ 0,7 tmax 2,5mm 16mm 39. Kolejność wykonania spoin montażowego styku blachownicy. 1. Połączenie środników 2. Spoina czołowa pasów 3. pozostałe spoiny 40. Jakimi elementami usztywnia się środnik belki blachownicowej? Gdzie powinno umieszczać się ten element? Żebrami poprzecznymi i podłużnymi - w miejscu przyłożenia sił skupionych, pod podporami. Żebro podł b1=(0,25-0,33)h - odl.od pasa ściskanego; W belce złożonej umieszcza się żebro w miejscach zerowania się momentów zginających. Sprawdzenie nośności: Nc/ϕ1*Nrc≤1 Nc=P; Nrc=Aso*fd - dla kl.1,2,3 Nrc=ψ*Aso*fd - dla kl.4; Aso=2bs*ts+30tw2 41. Podaj długość wyboczeniowego żebra podporowego. Lw=0,8*hw 42. Czym łączy się gałęzie słupa w słupach wielogałęziowych? Przewiązkami lub wykratowaniem 43. Jakie są zalecane kąty nachylenia krzyżulców? Optymalnie 45, w granicach 30-60 44. Podać wys. krat w zależności od rozpiętości. H=(1/10 - 1/12)L 45. Na jakich elementach opiera się pokrycie dachu o nośnej konstrukcji kratowej? Na płatwiach, na płytach żelbetowych(paulwiowych, korytkowych) lub stropowych. Przy opieraniu blach stosujemy łączniki typu: śruby wkręty nity. 46. Norma prod wielkiego pieca. Suwówka Świeżenie Staliwo Odtlenianie (usuwanie nadm.tlenu) Walcowanie (wyroby walcowane) Jeżeli surówka pęka, kruszy się to należy usunąć nadmiar węgla poprzez poddanie ją procesowi świeżenia (przedmuchiwanie całej surówki powietrzem lub tlenem - staliwo). 47. Co to jest wytrzymałość stali? σ=P/A [MPa] Rv-wytrz.narozciąganie i ściskanie; Rt-wytrz.na ścinanie; Rd-wytrz.na docisk. 48. Co to jest twardość, kruchość i spawalność? Twardość-jest to cecha stali, która określa wł.powierzchniowe stali. Jest to opór z jakim stal przeciwstawia się zgniataniu bardzo twardego ciała obcego. Opór ten mierzymy poprzez pomiar gł.wgniecenia w stosunku do siły (c.obce-kulka,ostrosłup,stożek). Kruchość-jest to zdolność do przenoszenia obc.udarowych mierzona przy pomocy udarności (praca potrzebna do złamania próbki). Temp. ma duży wpływ na kruchość. Spawalność-oznacza z pkt.widzenia zdolności na zahartowanie-powod.jest skład chem. Im więcej węgla tym gorsza spawalność, im grubsza blacha tym gorsza spawalność. 49. Podział połączeń. Lutowanie Zgrzewanie Spawanie 50. Rodzaje ukosowania. Wpływ ukosowania na odkształcenia spawalnicze. Na „v” M=s*e Na „x” M=s1*e1-S2*e2-gdy sp.symetryczna-M=0 Na „u” M=s*e (b.mały)-b.dobra jakość spoiny ale trudna do wykonania 51. Podział spoin ze względu na złącza. 1) czołowe pachwinowe otworowe bruzdowe 52. Wymagania konstrukcyjne przy spawaniu. 1)Podstawowe wymiary spoiny: długość i grubość. 2)Styki powinny być prostopadłe do osi spawanych źle.3)Należy unikać stosowania spoin w narożach wew.kształtowników walcowanych. 4)Należy unikać spawania w strefie zgniotu: r/t≥√(t*Re/600). 5)Należy ograniczyć do minimum liczbę spoin moulożowych. 6)Należy unikać krzyżowania się spoin oraz ich nadmiernego gromadzenia. 7)Przy spoinach przerywanych uwzględniamy tylko te spoiny których długości spełniają warunki: 10a≤li≤100a; li≥40mm 53. Kiedy stosujemy połączenia śrubowe. Tam gdzie wymaga tego montaż, w przypadku stosowania stali nispawalnej lub trudnospawalnej, oraz gdy wymagają tego przyczyny projektowe. 54. Wymień kategorie połączeń oraz typy jakie je charakteryzują. 1)zakładkowe: a)śrubowe zwykłe i pasowane nie sprężane obl w st.granicznym nośności na ścięcie lub docisk nośników; b) połączenia śrubowe cierne obl.w stanie gr.nośności na ścięcie lub docisk łączników i stałe gr.użytkowania na poślizg styku. C)poł.śrubowe cierne obl. w st.granicznym nośności na poślizg styku. 2)połączenia doczołowe: d)poł.nie sprężane obl.w st.gran.nośności na zerwanie śruby; e)połącz.sprężone obl.w st.gr.nośności na zerwanie śrub a w stanie gr.użytkowania na rozerwanie styku; f)poł.sprężane obl.w stanie gran.nośności na rozwarcie styku 55. Ile śrub może być stos.w 1 szeregu wzdłuż działania siły? Zi = P / n n ≤ 6 56. Od jakiego obc i gdzie występuje w belce siła rozwarstwiająca. Od siły skupionej przyłożonej prostopadle do blachy, gdy belka zbyt gruba i źle walcowana. 57. Podać zależ. Jaka istnieje przy projektowaniu przekroju poprzecznego belki złożonej pomiędzy szer pasów bf a wys belki. bf=(1/4)hw 58. Co to jest fd? Jest to wytrzymałość obliczeniowa stali, oparta na plastyczności. 59. Klasy przekrojów. I - w stanie pełnego uplast.mają zdolność do obrotu II - w stanie pełnego uplast.ogran. zdolność do obrotu III - nośność uwarunkowana początkiem uplastyczn. strefy ścisk. σcmax ≤ fd IV - tracą nośność przy najw.napr.ściskających 60. Jak dopasowuje się przekrój belki złożonej dla przebiegu momentów zginających? Muszą być zachowane warunki sztywności. Stosuje się żebra na podporach np. w miejscach największego ugięcia 61. Podać zależności wg których wstępnie przyjmuje się zast. wielkości blachownicy. Wys. h=(1/10 - 1/15)L hw=1,1-1,2√Wx/tw Szer.pasów bf=1/4 hw Grubość środnika tw≥7mm; tw≤20-60mm; tf≥tw; tf=(1/10)bf
|
Łączniki: - rozbieralne (bez niszcz.elem); - nierozb. (łączą konst.na stałe). Podział ze wzgl. na wytrzym.: - projektowane na wytrzym.; - proj.na szczelność; Łączniki to: nity, śruby, śruby sprężające, spoiny, zgrzejnie, kleje, kołki, nity jednostronne, wkręty samogwintujące Nity - jeden z pierwszych najstarszych łączników, obecnie występują sporadycznie, dobry rodz.połączenia, pracochłon. Zakładane są w stanie nagrzanym- dopiero wtedy formuje się zakuwkę, nit stygnie w wyniku czego następuje dociśnięcie elem.dzięki skurczu. W trzpieniu nita jest wys. siła rozciąg; połą-czenie jest trwałe i szczelne; wada-poł.jest b.rozbud. Śruby - grupa połączeń rozbieral. Zbud.podobnie do nita. Składa się z łba, trzpienia(cz.gładka i gwintow), podkładka, nakrętka. Śruby dzielimy na 3 klasy dokł: - I dokładne, II -śr dokładne(kl.podstaw.), III -zgrubne - stosow w bud drugorzędnych i tymczasow. Śruby pasowane - wysoka klasa dokładności, poł niepodatne, Poł.podatne - możliwość unikania śruby - działa podobnie jak przegub. Śruby pasowane - taki sam otwór jak śr. nominalna (wysoka dokł.wyk.śrub). Wbijane w otwór. Stos.do poł.niepodatnych i poł.dynamicznych. Są pracochłon, drogie i stosuje się je rzadko, zastępują nity. Sworznie - porównywane ze śrubami zwykłymi, stos.tam gdzie potrzebne są duże średnice, żadko w konstukcjach Spoiny - w połączeniach stos.w 70%, połącz.b. wydajne, szczelne. Spoina jest to połączenie uzyskane przez przetopienie mat.rodzimego z obcym. Rodzaje:czołowe, pachwinowe, bruzdowe, otworowe Ze wzgl.na poz.spawania spoiny dzielimy na: -podolna (najwygodniejsza w stos.do spawanego elem., dokładny ogląd spoiny, pełny dostęp); -pułapowa (zw.sufitową, spawacz pod spoiną, mniejsza wydajność, poz.najtrudniejsza; nie ma gwarancji dobrego wykon.,obniżamy wytrz o 10%); -naścienna (pozioma, lub zbliżona do poziomej, wyk.na ścianie pionowej); -pionowa - również na ścianie pionowej Układ sił grawit.jest zawsze taki, że: ciekły metal działa do środka nie kapiąc Mechanizm pracy śruby zwykłej I - silne śruby i słaby mat II-silny mat i słaby łacznik Dla połączenia rzeczywistego należy zbadać wytrzymałość materiału i łącznika. I - słaby mat II - słaby łącznik σ = P/Ad τ = P/Aś Ad - pow. docisku Aś - pow ścinania Mechanizm pracy śruby sprężającej. Połączenie dzięki sile tarcia N=μ * PS μ - wsp.tarcia Ps - siła sprężenia Dla eliminacji docisku i ścinania w mechaniźmie pracy śruby sprężającej wyk.się otwory większe od średnicy trzpienia o min. 2mm Cechy: -geom.połączenia b.dokładna, -poł.b.drogie - doskonałe do poł.dynamicznych, -wys.wsp.bezpiecz wynikający z tąd że po zniszczeniu połączenia (wytw poślizgu między powierz.) połączenie pracuje jak połączenie zwykłe (ścinanie i docisk). Sposób uzyskiwania siły spężającej Ps: Poprzez docisk.specj.kluczem dynamometrycznym μ-wsp.tarcia(0,2-0,3) przyjmowany zgodnie z war.fiz zależy od stanu pow, możemy go poprawić i modyfikować (0,3-pow oczyszczone szczotkami metalowymi;0,4-oczyszczone przez opalanie;0,45 - pow. śrutowane i piaskowane; 0,2-0,45 -pokryte farbami cynkowo-krzemianow.;0,18-pow.nieprzyg Jest to połączenie drogie i bardzo pracochłonne Zgrzeina - rodz. połączenia stosowany przy łączeniu cienkich blach (uzyskanie przetop. mat.rodzimego i wymieszaniu go ze sobą, przy wytw.silnego nacisku) Kleje - stosowane jako łącznik w konstrukcjach, budowl., stos.mniej powszechnie w elem.konstr; sto-sowane również jako dodatkowe połączenie uzupełn. Np. śruba+klej-najczęstsze poł. Jest to poł.sprawne, wytrzymałe, starzeją się tracąc początkowe wartości. Kołki - umożliwia łączenie elem.wykończenia (mat. Cienkiego i grubego) z konstrukcją nośną; łączony jest drogą wstzeliwania w konstrukcję. Połączenie dzięki kołnierzowi który dociska do mocowania ścian, płyt dachowych i elem.ozdobnych; szybko się go montuje i jest tani
|
Połączenia dziel. na kategorie: - połącz. zakładkowe: - IA - p.śrubowe zwykłe i pasowe,sprężane i niesprężane obliczany w stanie gran.nośności(SGN) na ścięcie lub docisk łącznika; - IB - p.śrubowe cierne (spawane) obliczane w SGN na ścięcie lub do-cisk łączników i SGU na poślizg; - IC - p.śrubowe ścierne obliczane w SGN na poślizg styku; połącz. doczołowe: - IIT - p.niesprężane lub sprężane obliczane w SGN na zerwanie śruby; - IIE - p.sprężane obliczane w SGN na zerwanie śruby, a SGU na rozwarcie styku; - IIF - p.spężane obliczane w SGN na rozwarcie styku (najostrzejsze kryterium). SGN-przydatność konstr.z pkt.jej bezp.liczymy napr., stateczność,obciążenie obliczeniowe; SGU-liczymy ugięcia,drgania,obc.charakterystyczne qobl=η*qchar (wsp.obc.uwzgl.rozrzut cech mat) kat.IA - dopuszczany ścinanie i docisk dla połączeń; II - zakł. że przy połączen. charakt następuje ścinanie Konfiguracja połączeń: 1)zakładkowe (szeregowo i mijankowo) zi = P/n. Warunek: śruby mają jednak. fi. Śrub nie powinno być > niż 6 w szeregu. 2)przenoszące mom.zginający Nośność połączenia Fnj=n*η*Sr; η=(l-15d)/200d - wsp.redukcyjny rozstawu; d-śred.śruby, l-rozstaw P/Fnj≤1 Zasada superpozycji - przydatna w statyce do wyzn. Skomplikowanych st.naprężeń na poszcz.przypadki proste i zestawienie w sumę wyników (razem) Nośność 1) zerwanie trzpienia śruby: Srt=min(0,65*Rm*As; 0,25*Re*As); Rm-wytrzym na rozciąganie; Re-granica plast.; As-pole przekr poprzecznego Av-pole p.p.trzpienia Av=As; 2) ścina-nie trzpienia śruby: Srv=0,45*Rm*Av*m; m - liczba przekrojów ścinania;3) rozwarcie styku: Srr=0,85*Srt -dla obc.stat.; Srr=0,6*Srt - dla obc.dynamicznego Spoiny ze wzgl. na rolę: -s.nośne - konstrukcyjne, przenoszące obciążenia; -s.szczepne - wyk.podczas przyg.do spawania, elem.muszą być unieruchomione i precyzyjnie ustaw.; -s.montażowe - wyk.na bud., zwykle łączą większe elem.w całość; -s.warsztatowe - wyk.w zakładach zamkniętych, warsztatach; -s.uszczelniające - spełniają jedynie wymaganie szczelności, nie przenoszą sił, stosowane by uniemożliwić dostęp powietrza lub wilgoci Spoiny ze wzgl. na sposób wykonania: - ciągłe i przerywane(nie wolno stosować przy obc.dynamicz.) Technologia spawalnicza Połączenie mat.rodzimego z obcym w wyniku prze-topienia. Stal podczas przetopienia poddawana jest działaniu termicznemu. Jest mat. Krystalicznym - struktura podatna na działania termiczne Źródła ciepła: -s.gazowe - za pomocą mieszanki acetylenowo-tlenowej pozwala spalać stosunkowo niewielkie grub. Wynika to z niskiej wydajności źródła gazowego; nieefektywne, drogie w spawaniu konstrukcyjnym nie stosować; -s.elektryczne - duża wydajność źródeł ciepła; łatwo topić metal (strefy przetopu); do spawania konstrukcyjnego. Źródłem ciepła jest łuk elektr. wytwarzany przez elektrodę Wsp.wytrzymałości spoin zależy od: -rodz.spoiny; -charakteru obc.; -rodz.stali; -metod kontroli jakości Spoiny poddawane są badaniom jakościowym na podstawie których określamy kl.jakości, w przypadku ustalenia i uzyskania odp.klasy ustalamy α=1. B.rentgenowskie(radiograf.) - prześwietlenie spoiny przy pomocy promienia elektromagnetycz. b. ultradźwiękowe. Dźwigary. Rodzaje: 1)pełnościenne (walcowane,walcowane o podwyższonym przekroju, złożone); 2)kratowe (płaskie, przestrzenne) Walcowane - stosujemy przekr.w postaci belek walcowych dwuteowych o pasach równoległych (ceownik,prof.walcowane). Rozpiętość elem.walc. do 6m (powyżejzbyt duże ugięcia). Wysokość belek walcowych przyjmowana wstępnie h=(1/20-1/25)L Zastosow: b.stropowe, nadproża, rygle ram, rygle pomostowe, b.schodowe, jezdnie elektrowciągów, płatwie (elem.konstr.dach) Walcowane o pod.przekr. - belka ta jest zdolna do przenoszenia większych obciążeń, nie wolno jej stosować przy obc.dynamicznych, ugięcie jest większe niż dla belek bez otowrów o 25%, nieopłacalne rozwiązanie Złożone - stosowane na dużych rozpiętościach (pow. 6m), przenoszą duże obciążenia. Ma b.dobre wskaźniki wytrzymałości. H=(1/10-1/12)L Zaleta: stosowanie przekrojów niesymetrycznych (różna gr pasów). Kratowe płaskie - stos.dla dźwigarów po.30m. zaleta: układ monolit.zast.ukł.kratowym, zaś w prę-tach wyst.siły rozciągające i ściskające, w nielicznych przypadkach wyst.zginanie Zwichrzenie - jest to deformacja belki zginanej polegająca na ugięciu przekroju z jednoczesnym przemieszczeniem pasa górnego i dolnego. Przeciw- uniemożliwienie deformacji pasa ściskanego. Miejscowa(lokalna) utrata stateczności - utrata płaskiej postaci, poj.elem. tracą swoją postać (np.ugięcie żrodnika lub pasa) Przeciw- stosujemy żebra sprężające lub zwiększamy gr. przekroju
|