MATURA 2004

Tematy maturalne z języka polskiego w woj. dolnośląskim:

1. "W czasach, kiedy wartość czytania i życia

wewnętrznego jest tak silnie atakowana,

literatura jest wolnością" (Susan Sontag) - rozwiń

i skomentuj wypowiedź na przykładzie wybranych utworów.

2. "Obcy wśród swoich" - odwołując się do

wybranych tekstów kultury rozważ problem

alienacji bohaterów w świecie, w którym przyszło im żyć.

3. Analiza porównawcza wierszy: Ewy Lipskiej

"Kraj podobny do innych" oraz Adama Zagajewskiego

"Klęska" lub analiza tylko pierwszego z tych utworów.

4. Czytanie ze zrozumieniem: wypracowanie na

podstawie tekstu Leszka Kołakowskiego

"Niepokój wieku naszego".

woj. kujawsko-pomorskie:

1. "Gdzież jest miejsce dla ciebie w tym wieku zamętu,

książko mądra, spokojna..." (Czesław Miłosz).

Które z utworów literackich mają szansę ocalenia

w świecie zdominowanym przez media? Uzasadnij wybór.

2. "Polsko, jaka jesteś?" Literackie wizje ojczyzny

w konfrontacji z rzeczywistością. Rozwiń temat na

podstawie wybranych utworów z różnych epok.

3. Wielkość i upadek - odwieczne wyznaczniki

ludzkiego losu. Rozważania inspirowane

literaturą i historią.

4. Interpretacja do wyboru: 4a. tekstu poetyckiego

- Ewa Lipska "Kraj podobny do innych" lub tekstu

prozatorskiego - Bruno Schulz "Martwy sezon" 4b.

tekstu prozatorskiego z zadaniami -

Leszek Kołakowski "O sławie".

woj. lubelskie, woj. podkarpackie:

1. "Podwaja swoje życie, kto przeszłość rozważa"

(W. Syrokomla). Przedstaw, jaką funkcję pełnią

wspomnienia w różnych utworach literackich.

2. Miłość, nienawiść, zazdrość, gniew...

Zaprezentuj bohaterów literackich, którzy znaleźli

się we władzy namiętności.

3. Albert Camus twierdził, że pisarz współczesny

powinien przemawiać "w imieniu tych wszystkich,

którzy cierpią". Wykorzystując utwory literatury

polskiej i obcej XX wieku, rozważ, w jaki sposób

pisarze realizowali to przesłanie.

4. Wiersz Wisławy Szymborskiej "Zamiast felietonu"

odczytaj jako refleksję na temat iluzoryczności świata

kreowanego przez współczesne media.

woj. lubuskie, woj. wielkopolskie, woj. zachodniopomorskie:

1. To nie autor, lecz czytelnik nadaje

lekturze jakieś znaczenie, otwiera przestrzenie

(G. Leszczyński). Skomentuj słowa współczesnego

krytyka przywołując lektury szkolne i książki

czytane z własnego wyboru.

2. Jakie wartości polskiej literatury ostaną się na

zawsze - niezależnie od gustów, mód i

zmieniającej się koniunktury politycznej

- omów problem analizując wybrane utwory.

3. Szlachetny - występny - okaleczony... Jaki obraz

człowieka odnajdujesz w literaturze powojennej

XX wieku. Rozważ problem odwołując

się do różnych utworów.

4. Interpretacja tekstów:

4a. Zbigniew Herbert: "Dom" Józef Baran:

"Apokalipsa domowa"

4b. Adam Mickiewicz "Dziady część III" (fragment)

woj. łódzkie:

1. "Kochać i tracić, pragnąć i żałować"

(Leopold Staff). Twoje rozważania o literackich

obrazach pożegnań i rozstań na podstawie

utworów wybranych epok.

2. Poświęcenie, ofiarność, rozwaga, brawura...

Przedstaw swoje refleksje na temat postaw

młodych ludzi wobec sytuacji zagrożenia ojczyzny.

Odwołaj się do wybranych utworów literackich.

3. Bohater tragiczny. Na podstawie wybranych

tekstów rozważ przyczyny i różne postaci

tragizmu bohaterów literackich.

4. Zinterpretuj wiersz Ewy Lipskiej

"Stół rodzinny". Zwróć szczególną uwagę na

funkcję, jaką pełni w utworze motyw rodzinnego stołu.

woj. małopolskie:

1. "Szczęście i nieszczęście człowieka jest

po większej części jego własnym dziełem".

Odwołując się do wybranych tekstów literackich,

rozważ myśl Johna Locke'a.

2. Odchodzili, a jednak wracali. Dlaczego?

Zaprezentuj tych bohaterów literackich,

w których biografii odnajdujesz sytuacje

odejścia i powrotu. Zinterpretuj je.

3. Bezradność, odwaga, heroizm... Jakie

postawy człowieka wobec zła otaczającego

świata odnajdujesz w literaturze XX wieku.

Możesz się odwołać również do innych tekstów

kultury (film, teatr, malarstwo).

4. Zinterpretuj wiersz Zbigniew Herberta

"Głos wewnętrzny" jako refleksję o moralności

współczesnego człowieka.

woj. mazowieckie:

1. Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że twórców,

którzy dają ludziom chwilę radości, powinno się

cenić wyżej niż tych, którzy każą im płakać?

Swój pogląd uzasadnij, odwołując się do

wybranych tekstów literackich i dzieł filmowych.

2. "Uciekłszy kiedyś jeszcze w dzieciństwie,

wyemigrowawszy w duchu nad Morze Śródziemne,

rychło spostrzegłem, że uciekłem nie od Polski,

lecz w głąb Polski". Skomentuj słowa Zygmunta Kubiaka,

analizując związki literatury polskiej wybranego okresu

z tradycjami literatury śródziemnomorskiej.

Odwołaj się do kilku utworów literackich.

3. Materia i wyobraźnia - sprawdzian z rozumienia

czytanego tekstu Andrzeja Osęki i tworzenia własnego.

Test składał się z 23 poleceń. Do trzech spośród

nich należało utworzyć krótki tekst własny.

4. Dokonaj interpretacji wiersza Haliny Poświatowskiej

(*** - bez tytułu), odpowiadając na pytanie: czy

utwór ten można uznać za refleksję nad sensem

twórczości poetyckiej.

woj. opolskie:

1. Wolność - odwieczne pragnienie człowieka.

Rozwiń temat na przykładach wybranych

utworów literackich.

2. "Bo coś w szaleństwach jest młodości..."

(Leopold Staff). Przedstaw fascynujące -

twoim zdaniem - wizerunki młodych w wybranych

utworach literackich.

3. Analiza i interpretacja porównawcza wierszy:

Jarosława Iwaszkiewicza "Odwiedziny miejsc

ulubionych w młodości" i Czesława Miłosza

"Dwór". Albo analiza i interpretacja wiersza

Jarosława Iwaszkiewicza "Odwiedziny miejsc

ulubionych w młodości".

4. Refleksje o zaufaniu (Jacek Woźniakowski

"O zaufaniu"). Czytanie ze zrozumieniem i

pisanie własnego tekstu.

woj. podlaskie:

1. "Gdziekolwiek się jest, byle się było człowiekiem.

Dźwiga się razem z wszystkimi losy świata".

Rozważania o istocie prawdziwego

człowieczeństwa, w kontekście słów pisarki

Marii Dąbrowskiej, trzech wybranych tekstów

literackich i własnych refleksji.

2. Różne sposoby pisania o czasach nieludzkich.

Zaprezentuj trzy utwory konfrontując ich kształt

literacki oraz wizje świata i człowieka.

3. Analiza tekstu Wernera, pt. "Obraz Polaka,

a może i człowieka w kinie polskim lat 90-tych"

i pisanie własnego tekstu na jeden z podanych tematów.

4. Analiza porównawcza sonetu Adama Mickiewcza

"Ajudah" i wiersza Jarosława Marka Rymkiewicza pt.

"Ogród w Milanówku -poezja brzóz i kotów",

lub analiza i interpretacja wiersza Rymkiewicza

"Ogród w Milanówku - poezja brzóz i kotów".

woj. pomorskie:

1. "Stara, szanowana, pyłem siwa księga (...)

najmniejszy jej szczątek wart miejsca w świętej

skarbnicy pamiątek". (W. Gomulicki). Utwory

literackie, które moim zdaniem należy ocalić

od zapomnienia.

2. Obrazy polskiej społeczności wielonarodowej

i wielowyznaniowej w wybranych utworach

literackich.

3. "Mądrzeję razem z moimi bohaterami" -

uczę się życia, czytając.

4. Zanalizuj i zinterpretuj: albo wiersz

Władysława Broniewskiego "Łódź" albo fragment

powieści Władysława Reymonta "Ziemia obiecana".

woj. śląskie:

1. "Krzepić serca" i "rozdrapywać rany" -

dwa wielkie tematy w literaturze polskiej i

dwa sposoby uczestnictwa twórców w losie narodu.

Zinterpretuj utwory literackie podejmujące te wątki.

2. Poezja jako lustro uczuć i refleksji człowieka.

Podejmij tę myśl, interpretując liryki, które są dla

Ciebie źródłem wzruszeń i przemyśleń na temat

kondycji ludzkiej.

3. Utwory, które potwierdzają europejską tożsamość

Polaków. Zinterpretuj przywołane przykłady,

wyjaśniając, z jakich postaw i przekonań wyrasta

poczucie wspólnoty.

4. Analizując i interpretując wiersz

Bolesława Leśmiana "Z lat dziecięcych" zwróć

uwagę na sposób rozwijania przez poetę motywu

Arkadii dzieciństwa.

woj. świętokrzyskie:

1. "Gorzki to chleb jest polskość" (Cyprian Norwid).

Czy podzielasz zdanie poety, rozważ tezę i wyraź

swój sąd odwołując się do wybranych

utworów literackich.

2. Błądzić jest rzeczą ludzką. Przedstaw niewłaściwe

decyzje, mylne kroki lub myśli wybranych bohaterów

literackich oraz skomentuj efekty ich doświadczeń.

3. Każdy człowiek przeżywa chwile refleksji nad

sensem egzystencji. Zaprezentuj te dzieła literackie

(filmowe, muzyczne), które napełniły cię optymizmem,

wiarą w człowieka i w wartość jego działania.

4. Zinterpretuj wiersz "Krótkie życie naszych przodków"

Wisławy Szymborskiej zwracając uwagę na refleksje

dotyczące sytuacji człowieka w świecie.

woj. warmińsko-mazurskie:

1. "Człowiek coraz bardziej bytuje w lęku"

Jan Paweł II. Zastanów się nad słusznością

powyższego sądu. W swoich rozważaniach

posłuż się przykładami z literatury

i codziennego życia.

2. "Śmiech jest bronią błazna"

Aleksander Bocheński. Wskazując na wybrane

przykłady określ rolę śmiechu, humoru

i satyry w literaturze.

3. Prawda, dobro, piękno. Czy dzisiejsza

literatura realizuje te wartości. Swoje

rozważania poprzyj przykładami z

literatury XX i XXI wieku.

4. Analiza i interpretacja wiersza

Czesława Miłosza "Ogrodnik".

Profil humanistyczny:

1. "Człowiek nie może być raz niewolnikiem,

raz wolnym. Jest wolny całkowicie i na zawsze

lub nie jest wolny wcale" J.P.Sartre.

Powołując się na przykłady literatury i sztuki

zastanów się nad obliczem wolności,

jej istotą i rolą w ludzkiej egzystencji.

2. Jak rolę odgrywają społeczności: lokalne,

narodowe i światowe w kształtowaniu tożsamości

jednostki. Podejmij próbę odpowiedzi na to

pytanie obrazując swój sąd przykładami

z literatury i kultury XX i XXI wieku.

3. "Jestem obywatelem Ziemi, dziedzicem

nie tylko Greków i Rzymian, ale prawie

nieskończoności", Zbigniew Herbert.

Zastanów się nad testamentem wieków,

jaki odziedziczyła współczesność,

jakie odzwierciedlenie powyższe słowa

znajdują w dzisiejszej literaturze i sztuce.

4. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej

wierszy "Życie na poczekaniu"

Wisławy Szymborskiej i "Toast" Antoniego Słonimskiego.

MATURA 2003

Opolskie: tematy z języka polskiego

1. Literatura opisywała różne heroizmy -

pokaż to na kilku przykładach.

2. "Pesymistyczna wizja ludzkiej kondycji jest

właściwa XX wiekowi" - ustosunkuj się do opinii

Czesława Miłosza poszukując argumentów w

literaturze XX wieku.

3. Analiza i interpretacja porównawcza wierszy

Kazimierza Wierzyńskiego"Ktokolwiek jesteś

bez ojczyzny" i Leopolda Staffa

"Pierwsza przechadzka" lub analiza i

interpretacja wiersza Wierzyńskiego.

4. "O sumieniu" - czytanie ze zrozumieniem tekstu

Leszka Kołakowskiego i pisanie tekstu własnego.

Podlaskie: tematy z języka polskiego

1. "Szczęście człowieka na ziemi zaczyna się dlań

wtedy, gdy zapominając o sobie zaczyna żyć dla

innych" (Mikołaj Gogol). Rozważ słuszność myśli

pisarza sięgając do kilku wybranych utworów i

własnych myśli o istocie szczęścia.

2. Literackie wizerunki ludzi niepokornych.

Skonfrontuj postawę trzech bohaterów zwracając

uwagę na sposób ich kreacji i funkcje w świecie

przedstawionych utworów.

3. Analiza tekstu Jana Pieszczachowicza

"W kręgu literatury popularnej" i pisanie własnego

tekstu na cztery podane tematy.

4. Analiza porównawcza wierszy Leopolda Staffa

"Ars Poetica" i Tadeusza Różewicza

"Dlaczego piszę" lub analiza i interpretacja

wiersza Różewicza.

Świętokrzyskie:

1. Życie to nie teatr. Rozważ tezę i zaprezentuj swój

sąd odwołując się do wybranych tekstów literackich.

2. "Łatwiej przeniknąć świat niż samego siebie" (Carl G. Jung).

Przedstaw portrety bohaterów, którzy w trudnych

sytuacjach odkrywali mikrokosmos swojej psychiki.

3. Dzieła sztuki wchodzą ze sobą w związki i zależności.

Na wybranych przykładach ukaż relacje między

utworami literackimi lub literaturą i innymi tekstami

kultury (malarstwo, rzeźba, film itp.).

4. Zinterpretuj wiersz "Pan Cogito o cnocie"

Zbigniewa Herberta w kontekście innych utworów

poetyckich dotyczących systemu ich wartości i

postaw człowieka.

Pomorskie:

1. "Nie ma takiego wielkiego czynu, który by nie powstał

z jakiegoś wielkiego marzenia" (Georges Duhamel).

O których bohaterach literackich możesz powiedzieć,

że mieli odwagę realizować swoje marzenia? Sądy uzasadnij.

2. Artysta i jego sztuka - bohaterowie literatury różnych epok.

3. Wykaż, że różni twórcy na przestrzeni wieków uczyli

swych odbiorców tolerancji i współczucia dla drugiego człowieka.

4. Zanalizuj i zinterpretuj: - albo wiersz Wisławy Szymborskiej

"W zatrzęsieniu" - albo fragment prozy Brunona Schulza "Ptaki".

W interpretacji możesz zwrócić uwagę na motyw relacji

między człowiekiem i naturą.

Łódzkie:

1. Najdoskonalsza część stworzenia czy

"nędzy wszelkiej wizerunek"? Odwołując się do wybranych

utworów z różnych epok, rozważ, która z literackich koncepcji

człowieka i jego losu jest bliższa rzeczywistości.

2. Wygrywać jest rzeczą ludzką... Na podstawie wybranych

utworów oceń postępowanie bohaterów literackich odnoszących

zwycięstwo.

3. "Nasz pochód przez dzieje, który chętnie wyobrażamy sobie

jako zwycięski marsz ku nieograniczonym jasnym horyzontom jest

w istocie dreptaniem od kryzysu do kryzysu" (Jan Józef Szczepański).

Odwołując się do wybranych utworów przedstawiających kryzys

cywilizacji XX wieku rozważ, czy podzielasz pogląd pisarza na temat

ludzkich dziejów.

4. Zinterpretuj wiersz Zbigniewa Herberta "Dałem słowo".

Zwróć uwagę na postawę etyczną podmiotu lirycznego; w swych

rozważaniach możesz odwołać się do innych wierszy poety.

Małopolskie:

1. Jeśli chcesz poznać człowieka, patrz na jego czyny.

Jaką prawdę o człowieku - o jego wielkości i małości - odkryłaś/łeś,

analizując i oceniając działania wybranych bohaterów literackich.

Zaprezentuj swoje przemyślenia.

2. Od Adama i Ewy do... Przedstaw problem utraty domu, utraty

swojego miejsca, swojej przynależności. Odwołaj się do utworów

literackich różnych epok.

3. "Co jest sednem w doświadczeniach dwudziestego wieku?

Niewątpliwie bezsilność jednostki". Uczyń tę myśl Czesława Miłosza

przedmiotem swoich rozważań; odwołaj się szczególnie do literatury,

możesz także wykorzystać dzieła filmowe, teatralne, malarskie i inne.

4. Zinterpretuj wiersz Wisławy Szymborskiej pt. "Życie na poczekaniu",

zwracając uwagę na refleksje autorki o jednorazowości życia i

niemożności powtórzenia czegokolwiek.

Kujawsko-pomorskie:

1. A co życie może być warte... jeśli honor stracony (Joseph Conrad) -

Literackie portrety bohaterów, dla których honor był wartością najwyższą.

2. Jest taki czas i są takie miejsca, w których człowiek czuje się

szczęśliwy - różne oblicza szczęścia utrwalone w literaturze.

3. Nietolerancję trzeba zwalczać u korzeni drogą nieprzerwanej

edukacji (Umberto Eco) - Rozważania o potrzebie tolerancji inspirowane

literaturą i filmem.

4. Interpretacja do wyboru: - tekstu poetyckiego Wisławy szymborskiej

"Pod jedną gwiazdką" lub tekstu prozatorskiego Olgi Tokarczuk

"Deus ex", - tekstu z zadaniami: Tadeusz Bujnicki "Świat pana Zagłoby".

(PAP)

Mazowieckie:

1. Według mnie - napisał Witold Gombrowicz - literatura niepoważna

usiłuje rozwiązać problemy egzystencji, literatura poważna je stawia.

Rozważ te słowa odwołując się do wybranych utworów literackich

różnych epok.

2. Bywają takie spotkania, które w jednej chwili odmieniają ludzkie życie.

Czy zgadzasz się z tym stereotypowym sformułowaniem? Swoją odpowiedź

uzasadnij odwołując się do wybranych utworów literackich i filmowych.

3. Sprawdzian z rozumienia tekstu Aliny Witkowskiej

"Bogini Hebe wśród przyjaciół" oraz pisania tekstu własnego.

4. Dokonaj interpretacji wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

"Szekspir i chryzantemy". Zwróć uwagę jaką rolę odgrywają w utworze

aluzje i odwołania do tradycji kultury europejskiej.

(PAP)

Lubuskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie:

1. "Pisarz tylko zaczyna, dopiero czytelnik dzieło dopełnia,

rozwija i wzbogaca" - przekonuje Ryszard Kapuściński.

Podejmij dialog z sądem pisarza, przywołującstosowne utwory.

2. Czym dla bohaterów literackich różnych epok jest pamięć o życiowych

doświadczeniach: darem, brzemieniem, przekleństwem? Omawiając

zagadnienie, wykorzystaj znane ci teksty literackie.

3. Literatura XIX wieku jako strażniczka narodowych pamiątek kościoła -

Adam Mickiewicz. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów.

4a. Jan Kochanowski, "Pieśń XXV", Kazimierz Wierzyński, "Modlitwa".

Interpretując wiersze wyjaśnij, czym jest wiara dla poety XVI i XX wieku.

4b. Albert Camus, "Dżuma". Zło jako wyzwanie, wobec którego człowiek

powinien wyraźnie się opowiedzieć. Rozważania na kanwie "Dżumy"

i innych utworów literatury XIX i XX wieku.

Podkarpackie:

1. Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią motywy autobiograficzne w wybranych

utworach literackich.

2. Idealizm życiowy - pomaga czy przeszkadza w osiąganiu

zamierzonych celów?

3. Przeznaczenie, przypadek, świadomy wybór - co decyduje o naszym

losie na podstawie wybranych utworów literackich.

4. Interpretacja wiersza "Chwila" Ewy Lipskiej.

Warmińsko-mazurskie:

1. "Kiedy zło tryumfuje dobro się utaja, gdy dobro się objawia zło

czeka w ukryciu" - Wisława Szymborska. Omów wybrane literackie

obrazy walki dobra ze złem, jednocześnie czyniąc odniesienia do

sytuacji człowieka we współczesnym świecie.

2. Patriotyzm - kosmopolityzm - obywatelstwo. Omów znaczenia,

jakie nadawała tym pojęciom literatura i oceń ich aktualność

u progu XXI wieku.

3. Kobieta współczesna wobec swej prababki - rozważ wpływ kobiet

na kształtowanie różnych dziedzin życia w epokach dawnych

i współcześnie. Posłuż się przykładami, jakie daje literatura i

życie codzienne.

4. Dokonaj analizy i interpretacji wiersza Tadeusza Różewicza

"Kobieta w czerni stąpa po różach".

Śląskie:

1. "Świat jest jeno szkołą szukania: nie o to chodzi, kto dopadnie,

ale kto przebieży piękniejszą drogą" (Michel de Montaigne).

Zinterpretuj słowa francuskiego filozofa XVI wieku i przedstaw drogi

życiowe wybranych bohaterów literackich. Rozważ, jakie wartości i

ideały były dla nich drogowskazem.

2. Historia narzucała twórcom literatury powinności. Omów, jak je

pojmowali i realizowali wybrani przez Ciebie pisarze w swoich dziełach.

3. Przedstaw i uzasadnij swój sąd na temat ekranizacji lektur szkolnych,

konfrontując wybrane utwory literackie z ich filmową realizacją.

4. Zwracając uwagę na obraz stwarzania świata w ujęciu biblijnym i w

poetyckiej wizji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, dokonaj analizy i

interpretacji wiersza "Przypowieść".

Lubelskie:

1. "Trzeba wiedzieć z czego się wyrasta" - myśl Henryka Grynberga

uczyń tezą rozważań na temat roli artysty w kształtowaniu tożsamości

narodowej.

2. Mówi się, że sztuka wzbogaca człowieka - rozważ problem

nawiązując do wybranych dzieł literackich i innych.

3. Człowiek przez całe życie musi dokonywać wyborów - omów

zagadnienie na kontrastowo wybranych sytuacjach z biografii

bohaterów literatury.

4. Zaproponuj sposoby odczytania wiersza Ewy Lipskiej "Córeczka Z"

z tomu "Sklepy zoologiczne".

Dolnośląskie:

1. Czy zgadzasz się z opinią, że "istnieje jakieś stałe prawo, na mocy

którego dzieci muszą zawsze buntować się przeciwko ojcom?"

Wykorzystując właściwe dzieła, potwierdź ten pogląd lub podejmij z

nim polemikę.

2. Analizując wybrane postawy bohaterów różnych tekstów kultury,

skomentuj i rozwiń myśl: "Choć człowiek nie wybiera zdarzeń swego

losu, to jednak może je kształtować".

3. Analiza i interpretacja porównawcza wierszy Wisławy Szymborskiej

"Chwila" i Adama Zagajewskiego "Chwila" lub analiza i interpretacja

wiersza Adama Zagajewskiego "Chwila".

4. Rozumienie czytanego tekstu. Pisanie wypracowania.

Klaus Tchiele-Dohrmann

"Plotka jako ulubiona forma komunikacji międzyludzkiej".

Wypracowanie: "Wzorce osobowe czy ludzie walczący z

własnymi słabościami?" Które postawy bohaterów lepiej motywują

cię do działania? Uzasadnij swoje stanowisko analizując dwa,

trzy przykłady.

Mazowieckie: tematy z historii - 2004

1. Omów rozwój terytorialny państwa polskiego w okresie piastowskim.

2. Komunizm w XX stuleciu. Na wybranym przykładzie

(lub przykładach) scharakteryzuj jego ideologię i praktykę.

3. Rzeczpospolita Obojga Narodów XVII stulecia w oczach

cudzoziemców. Zadanie polegające na analizie tekstów źródłowych

i napisaniu krótkiego wypracowania.

Podlaskie: tematy maturalne 2004 z historii

1. Między Czechami i Węgrami - stosunki Polski z sąsiadami

w XIV i XV wieku.

2. Wpływ myśli i ideałów epoki Oświecenia na kształtowanie

się nowego modelu obywatela i państwa w Europie (XVIII w.).

3. Zawsze wierni Ojczyźnie - Polacy w II wojnie światowej.

Śląskie: tematy maturalne 2004 z historii z omówieniami

1. Scharakteryzuj miejsce Polski w gospodarce i kulturze Europy

w XV i XVI wieku.

2. Omów sprawę polską w epoce napoleońskiej.

3. Człowiek w obliczu zniewolenia i zagłady.

Mazowieckie: tematy maturalne z geografii - 2004

1. Rzeczka jako element krajobrazu, czynnik rzeźbotwórczy,

źródło energii i sprawczyni kataklizmów.

2. Czynniki kształtujące środowisko gór.

3. Struktura zawodowa ludności - problem bezrobocia.

4. Przemysł energetyczny w Polsce i na świecie.

5. Zróżnicowanie problemu rolnictwa na świecie - problem głodu.

Warmińsko-mazurskie: tematy maturalne 2004 z geografii

1. Na wybranych przykładach krain geograficznych Polski przedstaw wpływ

zlodowaceń plejstoceńskich na współczesny krajobraz.

2. Scharakteryzuj działanie procesów zewnętrznych i wewnętrznych

kształtujących powierzchnię Ziemi. Podaj przykłady obszarów,

na których te procesy zachodzą ze szczególnym nasileniem.

3. Rozwój nauki i postęp technologiczny jako czynnik lokalizacji przemysłu.

4. Wykonaj zadania z zakresu geografii fizycznej nt. Atmosfery

5. Wykonaj zadania nt. Procesy urbanizacyjne na świecie

Mazowieckie: tematy maturalne z biologii - 2004

1. Budowa i role układu krążenia człowieka w powiązaniu z innymi układami.

2. Obszary zainteresowania współczesnej genetyki na poziomie osobnika populacji.

3. Ruch i jego znaczenie w świecie żywym. Temat w postaci zestawu zadań.

Podlaskie: tematy maturalne 2004 z biologii

1. Różnorodność środowisk występowania, budowa oraz znaczenie bakterii

w przyrodzie i życiu człowieka.

2. Warunki przebiegu procesu fotosyntezy a krążenie materii i przepływ

energii w przyrodzie.

3. Rozmnażanie i rozwój organizmów - warunkiem istnienia ciągłości życia na Ziemi.

Przeanalizuj dane źródłowe i wykonaj 39 zadań.

Lubuskie, Wielkopolskie, Zachodniopomorskie: tematy matury z biologii - 2004

1. Przedstaw budowę i fizjologię układu krwionośnego u kręgowców.

2. Omów cykl rozwojowy roślin okrytonasiennych.

3. Mechanizm i znaczenie ruchu w życiu roślin i zwierząt (pakiet zadań).

Matura 2004
Tematy maturalne z języka polskiego

           

Tematy maturalne z języka polskiego w woj. dolnośląskim:

 
1. "W czasach, kiedy wartość czytania i życia wewnętrznego jest tak silnie atakowana, literatura jest wolnością" (Susan Sontag) - rozwiń i skomentuj wypowiedź na przykładzie wybranych utworów.

2. "Obcy wśród swoich" - odwołując się do wybranych tekstów kultury rozważ problem alienacji bohaterów w świecie, w którym przyszło im żyć.

3. Analiza porównawcza wierszy: Ewy Lipskiej "Kraj podobny do innych" oraz Adama Zagajewskiego "Klęska" lub analiza tylko pierwszego z tych utworów.

4. Czytanie ze zrozumieniem: wypracowanie na podstawie tekstu Leszka Kołakowskiego "Niepokój wieku naszego".

 
woj. kujawsko-pomorskie:

1. "Gdzież jest miejsce dla ciebie w tym wieku zamętu, książko mądra, spokojna..." (Czesław Miłosz). Które z utworów literackich mają szansę ocalenia w świecie zdominowanym przez media? Uzasadnij wybór.

2. "Polsko, jaka jesteś?" Literackie wizje ojczyzny w konfrontacji z rzeczywistością. Rozwiń temat na podstawie wybranych utworów z różnych epok.

3. Wielkość i upadek - odwieczne wyznaczniki ludzkiego losu. Rozważania inspirowane literaturą i historią.

4. Interpretacja do wyboru: 4a. tekstu poetyckiego - Ewa Lipska "Kraj podobny do innych" lub tekstu prozatorskiego - Bruno Schulz "Martwy sezon" 4b. tekstu prozatorskiego z zadaniami - Leszek Kołakowski "O sławie".

 
woj. lubelskie, woj. podkarpackie:

 
1. "Podwaja swoje życie, kto przeszłość rozważa" (W. Syrokomla). Przedstaw, jaką funkcję pełnią wspomnienia w różnych utworach literackich.

2. Miłość, nienawiść, zazdrość, gniew... Zaprezentuj bohaterów literackich, którzy znaleźli się we władzy namiętności.

3. Albert Camus twierdził, że pisarz współczesny powinien przemawiać "w imieniu tych wszystkich, którzy cierpią". Wykorzystując utwory literatury polskiej i obcej XX wieku, rozważ, w jaki sposób pisarze realizowali to przesłanie.

4. Wiersz Wisławy Szymborskiej "Zamiast felietonu" odczytaj jako refleksję na temat iluzoryczności świata kreowanego przez współczesne media.

woj. lubuskie, woj. wielkopolskie, woj. zachodniopomorskie:

 
1. To nie autor, lecz czytelnik nadaje lekturze jakieś znaczenie, otwiera przestrzenie (G. Leszczyński). Skomentuj słowa współczesnego krytyka przywołując lektury szkolne i książki czytane z własnego wyboru.

2. Jakie wartości polskiej literatury ostaną się na zawsze - niezależnie od gustów, mód i zmieniającej się koniunktury politycznej - omów problem analizując wybrane utwory.

3. Szlachetny - występny - okaleczony... Jaki obraz człowieka odnajdujesz w literaturze powojennej XX wieku. Rozważ problem odwołując się do różnych utworów.

4. Interpretacja tekstów: 4a. Zbigniew Herbert: "Dom" Józef Baran: "Apokalipsa domowa" 4b. Adam Mickiewicz "Dziady część III" (fragment)

 

woj. łódzkie:

 
1. "Kochać i tracić, pragnąć i żałować" (Leopold Staff). Twoje rozważania o literackich obrazach pożegnań i rozstań na podstawie utworów wybranych epok.

2. Poświęcenie, ofiarność, rozwaga, brawura... Przedstaw swoje refleksje na temat postaw młodych ludzi wobec sytuacji zagrożenia ojczyzny. Odwołaj się do wybranych utworów literackich.

3. Bohater tragiczny. Na podstawie wybranych tekstów rozważ przyczyny i różne postaci tragizmu bohaterów literackich.

4. Zinterpretuj wiersz Ewy Lipskiej "Stół rodzinny". Zwróć szczególną uwagę na funkcję, jaką pełni w utworze motyw rodzinnego stołu.

 

woj. małopolskie:

1. "Szczęście i nieszczęście człowieka jest po większej części jego własnym dziełem". Odwołując się do wybranych tekstów literackich, rozważ myśl Johna Locke'a.

2. Odchodzili, a jednak wracali. Dlaczego? Zaprezentuj tych bohaterów literackich, w których biografii odnajdujesz sytuacje odejścia i powrotu. Zinterpretuj je.

3. Bezradność, odwaga, heroizm... Jakie postawy człowieka wobec zła otaczającego świata odnajdujesz w literaturze XX wieku. Możesz się odwołać również do innych tekstów kultury (film, teatr, malarstwo).

4. Zinterpretuj wiersz Zbigniew Herberta "Głos wewnętrzny" jako refleksję o moralności współczesnego człowieka.

 

woj. mazowieckie:

 
1. Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że twórców, którzy dają ludziom chwilę radości, powinno się cenić wyżej niż tych, którzy każą im płakać? Swój pogląd uzasadnij, odwołując się do wybranych tekstów literackich i dzieł filmowych.

2. "Uciekłszy kiedyś jeszcze w dzieciństwie, wyemigrowawszy w duchu nad Morze Śródziemne, rychło spostrzegłem, że uciekłem nie od Polski, lecz w głąb Polski". Skomentuj słowa Zygmunta Kubiaka, analizując związki literatury polskiej wybranego okresu z tradycjami literatury śródziemnomorskiej. Odwołaj się do kilku utworów literackich.

3. Materia i wyobraźnia - sprawdzian z rozumienia czytanego tekstu Andrzeja Osęki i tworzenia własnego. Test składał się z 23 poleceń. Do trzech spośród nich należało utworzyć krótki tekst własny.

4. Dokonaj interpretacji wiersza Haliny Poświatowskiej (*** - bez tytułu), odpowiadając na pytanie: czy utwór ten można uznać za refleksję nad sensem twórczości poetyckiej.


woj. opolskie:

 
1. Wolność - odwieczne pragnienie człowieka. Rozwiń temat na przykładach wybranych utworów literackich.

2. "Bo coś w szaleństwach jest młodości..." (Leopold Staff). Przedstaw fascynujące - twoim zdaniem - wizerunki młodych w wybranych utworach literackich.

3. Analiza i interpretacja porównawcza wierszy: Jarosława Iwaszkiewicza "Odwiedziny miejsc ulubionych w młodości" i Czesława Miłosza "Dwór". Albo analiza i interpretacja wiersza Jarosława Iwaszkiewicza "Odwiedziny miejsc ulubionych w młodości".

4. Refleksje o zaufaniu (Jacek Woźniakowski "O zaufaniu"). Czytanie ze zrozumieniem i pisanie własnego tekstu.

woj. podlaskie:

1. "Gdziekolwiek się jest, byle się było człowiekiem. Dźwiga się razem z wszystkimi losy świata". Rozważania o istocie prawdziwego człowieczeństwa, w kontekście słów pisarki Marii Dąbrowskiej, trzech wybranych tekstów literackich i własnych refleksji.

2. Różne sposoby pisania o czasach nieludzkich. Zaprezentuj trzy utwory konfrontując ich kształt literacki oraz wizje świata i człowieka.

3. Analiza tekstu Wernera, pt. "Obraz Polaka, a może i człowieka w kinie polskim lat 90-tych" i pisanie własnego tekstu na jeden z podanych tematów.

4. Analiza porównawcza sonetu Adama Mickiewcza "Ajudah" i wiersza Jarosława Marka Rymkiewicza pt. "Ogród w Milanówku -poezja brzóz i kotów", lub analiza i interpretacja wiersza Rymkiewicza "Ogród w Milanówku - poezja brzóz i kotów".

 

woj. pomorskie:

1. "Stara, szanowana, pyłem siwa księga (...) najmniejszy jej szczątek wart miejsca w świętej skarbnicy pamiątek". (W. Gomulicki). Utwory literackie, które moim zdaniem należy ocalić od zapomnienia.

2. Obrazy polskiej społeczności wielonarodowej i wielowyznaniowej w wybranych utworach literackich.

3. "Mądrzeję razem z moimi bohaterami" - uczę się życia, czytając.

4. Zanalizuj i zinterpretuj: albo wiersz Władysława Broniewskiego "Łódź" albo fragment powieści Władysława Reymonta "Ziemia obiecana".

 

woj. śląskie:

1. "Krzepić serca" i "rozdrapywać rany" - dwa wielkie tematy w literaturze polskiej i dwa sposoby uczestnictwa twórców w losie narodu. Zinterpretuj utwory literackie podejmujące te wątki.

2. Poezja jako lustro uczuć i refleksji człowieka. Podejmij tę myśl, interpretując liryki, które są dla Ciebie źródłem wzruszeń i przemyśleń na temat kondycji ludzkiej.

3. Utwory, które potwierdzają europejską tożsamość Polaków. Zinterpretuj przywołane przykłady, wyjaśniając, z jakich postaw i przekonań wyrasta poczucie wspólnoty.

4. Analizując i interpretując wiersz Bolesława Leśmiana "Z lat dziecięcych" zwróć uwagę na sposób rozwijania przez poetę motywu Arkadii dzieciństwa.

 

woj. świętokrzyskie:

 
1. "Gorzki to chleb jest polskość" (Cyprian Norwid). Czy podzielasz zdanie poety, rozważ tezę i wyraź swój sąd odwołując się do wybranych utworów literackich.

 2. Błądzić jest rzeczą ludzką. Przedstaw niewłaściwe decyzje, mylne kroki lub myśli wybranych bohaterów literackich oraz skomentuj efekty ich doświadczeń.

3. Każdy człowiek przeżywa chwile refleksji nad sensem egzystencji. Zaprezentuj te dzieła literackie (filmowe, muzyczne), które napełniły cię optymizmem, wiarą w człowieka i w wartość jego działania.

4. Zinterpretuj wiersz "Krótkie życie naszych przodków" Wisławy Szymborskiej zwracając uwagę na refleksje dotyczące sytuacji człowieka w świecie.

 

woj. warmińsko-mazurskie:

1. "Człowiek coraz bardziej bytuje w lęku" Jan Paweł II. Zastanów się nad słusznością powyższego sądu. W swoich rozważaniach posłuż się przykładami z literatury i codziennego życia.

2. "Śmiech jest bronią błazna" Aleksander Bocheński. Wskazując na wybrane przykłady określ rolę śmiechu, humoru i satyry w literaturze.

3. Prawda, dobro, piękno. Czy dzisiejsza literatura realizuje te wartości. Swoje rozważania poprzyj przykładami z literatury XX i XXI wieku.

4. Analiza i interpretacja wiersza Czesława Miłosza "Ogrodnik".

 

(Profil humanistyczny:)

 
1. "Człowiek nie może być raz niewolnikiem, raz wolnym. Jest wolny całkowicie i na zawsze lub nie jest wolny wcale" J.P.Sartre. Powołując się na przykłady literatury i sztuki zastanów się nad obliczem wolności, jej istotą i rolą w ludzkiej egzystencji.

2. Jak rolę odgrywają społeczności: lokalne, narodowe i światowe w kształtowaniu tożsamości jednostki. Podejmij próbę odpowiedzi na to pytanie obrazując swój sąd przykładami z literatury i kultury XX i XXI wieku.

3. "Jestem obywatelem Ziemi, dziedzicem nie tylko Greków i Rzymian, ale prawie nieskończoności", Zbigniew Herbert. Zastanów się nad testamentem wieków, jaki odziedziczyła współczesność, jakie odzwierciedlenie powyższe słowa znajdują w dzisiejszej literaturze i sztuce.

4. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej wierszy "Życie na poczekaniu" Wisławy Szymborskiej i "Toast" Antoniego Słonimskiego.

---