1. Cel ćwiczenia

Ćwiczenie umożliwia poznanie sposobów rozszerzania zakresów pomiarowych amperomierzy i woltomierzy napięcia stałego, określanie klas niedokładności zmodyfikowanych przyrządów pomiarowych, a także zapoznanie się z metodami sprawdzania mierników laboratoryjnych i technicznych.

2. Układy pomiarowe i tabele pomiarowe

2.1. Rozszerzanie zakresu pomiarowego woltomierza napięcia stałego za pomocą rezystora dodatkowego

Schemat układu pomiarowego jest przedstawiony na rysunku 1.

Rys.1. Układ pomiarowy do rozszerzania zakresu pomiarowego
woltomierza

Wartości wyznaczonych rezystancji dodatkowych dla danych zakresów pomiarowych należy zapisać w tabeli 1.

Tabela 1

Lp.	n	Rd [Ω]	Uwagi
1.
2.			Rv - ......... Ω
3.
4.			Ut = ......... V
.
.
.
.

2.2 Rozszerzanie zakresu pomiarowego amperomierza magnetoelektrycznego za pomocą bocznika

Schemat układu pomiarowego jest przedstawiony na rysunku 2.

Rys.2 Układ pomiarowy do rozszerzania zakresu pomiarowego
amperomierza magnetoelektrycznego

Wyniki zapisać w tabeli 2.

Tabela 2

Lp.	n	Rb [Ω]	Uwagi
1.
2.			RA - ......... Ω
3.
.			It = ......... mA
.
.
.
.

2.3. Sprawdzanie woltomierza laboratoryjnego metodą
kompensacyjną

Schemat układu pomiarowego jest przedstawiony na rysunku 3

Rys.3 Układ pomiarowy do sprawdzania woltomierza laboratoryjnego metodą kompensacyjną. V - woltomierz laboratoryjny, U - napięcie stałe, DN - dzielnik napięcia, KOMP. - kompensator napięcia stałego

Wyniki pomiarów należy zapisać w tabeli 3. Pomiary przeprowadza się przy zwiększaniu i zmniejszaniu wartości napięcia nastawianego na badanym woltomierzu laboratoryjnym.

Tabela 3

Przy zwiększaniu napięcia					Przy zmniejszaniu napięcia
Lp.	U[V]	U2[V]	Ur[V]	pu[V]	U[V]	U2[V]	Ur[V]	pu[V]
1.	0				40
2.	10				30
3.	20				20
4.	30				10
5.	40				0

2.4. Sprawdzanie amperomierza laboratoryjnego metodą
kompensacyjną

Schemat układu pomiarowego jest przedstawiony rysunku 4.

Rys.4 Schemat układu pomiarowego do sprawdzania amperomierza laboratoryjnego metodą kompensacyjną. U - napięcie zasilania, R_r - rezystor do regulacji prądu, RN-rezystor normalny (1,2 - zaciski prądowe, 3,4 - zaciski napięciowe), KOMP- kompensator napięcia stałego, A- amperomierz laboratoryjny (miliamperomierz o zakresie 0-10 mA)

Pomiary należy przeprowadzić przy zwiększaniu i zmniejszaniu wartości natężenia prądu. Otrzymane wyniki zanotować w tabeli 4

Tabela 4

Przy zwiększaniu natężenia prądu					Przy zmniejszaniu natężenia prądu
Lp.	I[mA]	Ux[mV]	Ir[mA]	p1[mA]	I[mA]	Ux[mV]	Ir[mA]	p1[mA]
1.	0				10
2.	2				8
3.	4				6
4.	6				4
5.	8				2
6.	10				0

2.5. Sprawdzanie woltomierza laboratoryjnego metodą techniczną

Schemat układu pomiarowego jest przedstawiony na rysunku 5.

Rys.5 Schemat układu pomiarowego do sprawdzania woltomierz laboratoryjnego: V-woltomierz laboratoryjny, V_T - woltomierz tablicowy o zakresie (0-40)V

Wyniki otrzymane przy zwiększaniu i zmniejszaniu wartości napięcia należy zapisać w tabeli 5.

Tabela 5

Przy zwiększaniu wartości napięcia						Przy zmniejszaniu wartości napięcia
Lp.	U[V]	UW[V]	pU[V]	Ur[V]	ΔU[V]	U[V]	UW[V]	pU[V]	Ur[V]	ΔU[V]
	0						40
	10						30
	20						20
	30						10
	40						0

2.6. Sprawdzanie amperomierza tablicowego metodą techniczną

Schemat układu pomiarowego jest przedstawiony na rysunku 6

Rys.6 Schemat układu pomiarowego do sprawdzania amperomierza tablicowego: A - amperomierz laboratoryjny, A_T - amperomierz tablicowy, R_r - rezystor do regulacji natężenia prądu, U - napięcie zasilania

Wyniki pomiarów należy zanotować w tabeli 6.

Tabela 6

Przy zwiększaniu wartości prądu						Przy zmniejszaniu wartości prądu
Lp.	I[mA]	Iw[mA]	pr[mA]	Ir[mA]	ΔI[mA]	I[mA]	Iw[mA]	pr[mA]	Ir[mA]		ΔI[mA]