Prawoślaz wysoki
126a] Prawoślaz wysoki - Althaea rosea [ czarna malwa]
W lecznictwie mają zastosowanie kwiaty malwy czarnej [ogrodowej].
Prawoślaz różowy, prawoślaz wysoki, malwa czarna, zygmarek
Skład chemiczny: glikozydy antocyjanowe, śluz, pektyny, garbniki katechinowe, żywice, ślady olejku eterycznego.
Działanie: osłaniające oraz pobudzające krwawienie miesiączkowe.
Zastosowanie: w nieżytach górnych dróg oddechowych, zapaleniach gardła, chrypce, w trudnościach w odkrztuszaniu, w stanach zapalnych jamy ustnej, przy uszkodzeniach błon śluzowych jamy ustnej [np
lekkich oparzeniach].
Malwa bywa często używana, zwłaszcza w ziołolecznictwie, w nieregularnym skąpym miesiączkowaniu
[często spotykanym u dojrzewających dziewcząt].
Odwar: 1 łyżkę kwiatów zalać 1 szkl gorącej wody i zostawić pod przykryciem 20-30min, następnie
gotować 3min, odstawić na 10min. Podawać porcjami ciepły do picia przy schorzeniach układu
oddechowego.
Do płukania jamy ustnej i gardła [np w anginach] można przygotować silniejszy odwar.
Dobrze jest również do tego płukania stosować mieszankę z kwiatów czarnej malwy i szałwii oraz liści
orzecha włoskiego i liści malin.
Aby otrzymać lek osłaniający do użytku wewnętrznego łączy się często malwę z korzeniami prawoślazu, liśćmi babki, kwiatami ślazu leśnego i innych.
Natomiast przy bolesnych i nieregularnych miesiączkach pije się napar z kwiatów czarnej malwy
zmieszanymi z zielem bylicy boże drzewko i nagietkiem.
Zaparza się 1 łyżkę tej mieszanki w 1 szkl wody - pije się 3 razy dziennie.
126b] Malwa czarna - Althaea rosea (Malvaceae).
Skład chemiczny. Kwiaty zawierają związki śluzowe (około 10%), garbniki taninowe, aktywne
fizjologicznie barwniki antocyjanowe (frakcja alteinowa = malvinowa - ok. 9%, a w niej pochodne
delfinidyny), pektyny, pochodne katechiny, fitohormony i żywice.
Skład do końca nie poznany.
Kwiat działa osłaniająco (powlekająco), przeciwkaszlowo, przeciwzapalnie, lekko antyseptycznie;
pobudza krwawienia miesiączkowe, a jednocześnie je reguluje, wpływa na czynność jajników i innych
gruczołów dokrewnych. Malvina kurczy macicę.
Wskazania: stany zapalne przydatków, nieregularne i skąpe krwawienia miesiączkowe, upławy, kaszel,
zapalenie gardła, chrypka, nieżyt żołądka i jelit, zaparcie, biegunka, zaburzenia hormonalne, zażywanie
leków, które uszkadzają lub mogą uszkodzić śluzówkę przewodu pokarmowego, choroba wrzodowa; stany zapalne krtani i przełyku.
Zewnętrznie (okłady): stany zapalne powiek i gałki ocznej.
Napar: 2-3 łyżki kwiatów zalać 1 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 minut; przecedzić.
Pić 3-6 razy dz. po 100-150 ml; niemowlęta - 1-2 łyżki, 3-4 razy dz.; dzieci do 3 r. ż. -
30-40 ml, do 8 r. ż, - 50-60 ml, starsze jak dorośli. Podawać z miodem.
Rp. Kwiat malwy - 2 łyżki, Ziele glistnika - 1 łyżka, Korzeń arcydzięgla - 1 łyżka
Surowce wymieszać. Zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 30 min.; przecedzić.
Pić 2-4 razy dz. po 100 ml.
Wskazania: zaburzenia hormonalne, zapalenie jajników i jajowodów, skurcze jelit, żołądka i dróg
żółciowych, nieregularne, skąpe i bolesne krwawienie miesiączkowe, upławy (+1 łyżka pokrzywy), stany lękowe i nerwicowe w okresie po- i przekwitania oraz miesiączki, bóle brzucha w czasie menstruacji, wzdęcia, zaparcia, choroba wrzodowa, bóle wątroby i trzustki, bezsenność, utrudnione oddychanie, wole, zaburzenia przemiany materii.
126c] Prawoślaz wysoki (Althaea rosea)
Zwany prawoślazem różowym, czarną malwą lub malwą ogrodową.
Surowcem leczniczym jest kwiat z kielichem lub kwiat malwy czarnej bez kielicha (korony kwiatowe)
Zawiera 8-12% związków śluzowych, antocyjanozydy (malwidyna, peonidyna, delfinidyna i inne), słabo poznany związek o działaniu estrogennym, małe ilości garbników, olejku oraz związki mineralne.
Wykazuje działanie osłaniające (związki śluzowe) oraz przeciwzapalne (antocyjany).
Wyciągi wodne z kwiatów prawoślazu różowego powlekają górne drogi oddechowe, zmniejszają stan
zapalny i podrażnienia, łagodzą kaszel, przywracają ruchy nabłonka rzęskowego i wyzwalają odruch
wykrztuśny.
Kwiat malwy czarnej stosowany jest jako lek przeciwkaszlowy, powlekający w nieżytach górnych
dróg oddechowych, w zapaleniu jamy ustnej, gardła, chrypce, suchym kaszlu, w przeziębieniu.
Surowiec jest niekiedy stosowany jako środek powlekający błony śluzowe przełyku i żołądka. Jest częstym składnikiem mieszanek ziołowych.
Jako środek działający słabo estrogennie polecany jest przy skąpym i bolesnym miesiączkowaniu u bardzo młodych (i bardzo szczupłych) dziewcząt.
Odwar (według Aleksandra Ożarowskiego): Jedną łyżkę kwiatów zalać 1,5 szklanki gorącej wody i
macerować 20-30 minut. Następnie gotować łagodnie pod przykryciem 2-3 minuty. Odstawić na 10 minut i po odcedzeniu pić ciepły napar 3 razy dziennie po 1/3 szklanki między posiłkami w nieżytach górnych dróg oddechowych, w przeziębieniu. Stosować do płukania jamy ustnej i gardła.
126d] Prawoślaz ogrodowy
Prawoślaz ogrodowy, odmiana czarna, malwa czarna (Althaea rosea)..
W Polsce nazywana malwą czarną lub ogrodową jest uprawiana jako roślina ozdobna i lecznicza.
Dla celów leczniczych uprawia się tylko malwę czarną posiadającą kwiaty ciemnofioletowe.
Surowcem zielarskim są kwiaty wraz z kielichami.
Zawierają one około 10% śluzów, glikozydy, pektyny, fitosterole, żywice, garbniki, sole
mineralne i inne związki.
Preparaty z kwiatów malwy czarnej działają osłaniająco na błony śluzowe układu oddechowego i
trawiennego.
Dlatego stosuje się je w nieżytach górnych dróg oddechowych, suchym kaszlu i nieżytach przewodu pokarmowego.
Wykazują one również słabe działanie estrogenne gdyż wspomagają działanie hormonów płciowych.
Płatki kwiatów malwy czarnej używa się do barwienia wina i niektórych produktów spożywczych.