18, AiR Politechnika Krakowska, II MATER

Nazwisko i imię
Grupa		Data
Zespół		Ocena
Rok akademicki		Podpis

Laboratorium nr 18

Badania mikroskopowe surówek oraz żeliwa

Sprawozdanie winno zawierać:

zdjęcia mikrostruktury surówki pod i nadeutektycznej wraz z ich opisem;
zdjęcia mikrostruktury żeliwa szarego, żeliwa sferoidalnego oraz ciągliwego;
przykładowe zastosowanie żeliw;

ponadto należy odpowiedzieć na wszystkie pytania podane w szablonie sprawozdania.

Zakres wiedzy:

układ równowagi Fe₃ - C (podstawowe przemiany fazowe i definicje składników strukturalnych, mikrostruktura żeliwa, proces grafityzacji);
grafit i jego wpływ na właściwości żeliwa;
rodzaje żeliwa: szare niestopowe, sferoidalne, ciągliwe modyfikowane − technologia, właściwości) oznaczenia wg PN-EN);
proces grafityzacji;
wpływ krzemu, siarki i fosforu na własności żeliwa;
techniczne zastosowanie żeliwa;
klasyfikacja żeliwa szarego niestopowego;
klasyfikacja żeliwa stopowego.

Literatura:

[1] Rudnik S., Metaloznawstwo, WNT, Warszawa 1994;

[2] Dobrzański L.A., Metaloznawstwo z podstawami nauki o materiałach, WNT, Warszawa 1996;

[3] Dobrzański L. A., Metalowe materiały inżynierskie, WNT, Warszawa 2004;

[4] Malkiewicz T., Metaloznawstwo i obróbka cieplna stopów żelaza, Wyd. Polit. Śl., Gliwice 1993;

[5] Tabor A., Odlewnictwo, Kraków 2007;

[6] Pacyna J., Metaloznawstwo, wyd. AGH, Kraków 2009

oraz inne podręczniki akademickie z zakresu materiałoznawstwa tworzyw metalowych, inżynierii materiałowej, metaloznawstwa i obróbki cieplnej.

Wykaz norm do Laboratorium nr 18:

[1] PN-EN 1560:2001, Odlewnictwo - System oznaczenia żeliw - Symbole i numery materiału;

[2] PN-EN 10001:1996, Surówka żelaza - Określenie i klasyfikacja;

[3] PN-EN 1561:2000, Odlewnictwo - Żeliwo szare;

[4] PN-EN 1562:2000, Odlewnictwo - Żeliwo ciągliwe;

[5] PN-EN 1563:2000/A2:2006, Odlewnictwo - Żeliwo sferoidalne;

[6] PN-EN 1564:2000/A1:2006, Odlewnictwo - Żeliwo sferoidalne hartowane z przemianą izotermiczną;

[6] PN-EN 12513:2003, Odlewnictwo - Żeliwo odporne na ścieranie.

Składniki strukturalne: ..........................................	Znak stali .......................................
	Stan ...............................................
		........................................................
		........................................................
		Skład chemiczny ...........................
		........................................................
		........................................................
		Zastosowanie .................................
		........................................................
Pow.: ....................... Traw.: ................................	........................................................

Składniki strukturalne: ..........................................	Znak stali .......................................
	Stan ...............................................
		........................................................
		........................................................
		Skład chemiczny............................
		........................................................
		........................................................
		Zastosowanie .................................
		........................................................
Pow.: ....................... Traw.: ................................	........................................................

Składniki strukturalne: ..........................................	Znak stali .......................................
	Stan ...............................................
		........................................................
		........................................................
		Skład chemiczny............................
		........................................................
		........................................................
		Zastosowanie .................................
		........................................................
Pow.: ....................... Traw.: ................................	........................................................

Składniki strukturalne: ..........................................	Znak stali .......................................
	Stan ...............................................
		........................................................
		........................................................
		Skład chemiczny ...........................
		........................................................
		........................................................
		Zastosowanie .................................
		........................................................
Pow.: ....................... Traw.: ................................	........................................................

Składniki strukturalne: ..........................................	Znak stali .......................................
	Stan ...............................................
		........................................................
		........................................................
		Skład chemiczny............................
		........................................................
		........................................................
		Zastosowanie .................................
		........................................................
Pow.: ....................... Traw.: ................................	........................................................

Składniki strukturalne: ..........................................	Znak stali .......................................
	Stan ...............................................
		........................................................
		........................................................
		Skład chemiczny............................
		........................................................
		........................................................
		Zastosowanie .................................
		........................................................
Pow.: ....................... Traw.: ................................	........................................................

Zadanie 1. Dlaczego wytrzymałość na rozciąganie R_m żeliwa szarego niestopowego charakteryzującego się ferrytyczno-perlityczną osnową metalową jest niższa niż R_m dla stali o identycznej mikrostrukturze?

Odpowiedź: ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Zadanie 2. Jakie czynniki w mikrostrukturze żeliwa decydują o lepszej zdolności do tłumienia drgań w porównaniu do stali o identycznej osnowie metalowej?

Zadanie 3. Które z dwóch gatunków żeliwa szarego niestopowego oznaczonych wg PN-EN 1561:200, EN-GJL-158 350 liczbą „150” lub „350” ma wyższą zawartość perlitu ?

Zadnie 4. Podaj maksymalną temperaturę pracy żeliwa niestopowego i uzasadnij, czym jest ona spowodowana

Zadnie 5. Które z dwóch gatunków żeliwa posiadających identyczne osnowy metalowe a różniących się kształtem grafitu (płatki ⇔ kulki ) charakteryzować się będzie wyższą odpornością na pękanie i dlaczego?

18, AiR Politechnika Krakowska, II MATER - Materiałoznastwo