Skolioza:

- odchylenie od osi anatomicznej kręgosłupa lub odcinka kręgosłupa, które zachodzi w płaszczyźnie czołowej, strzałkowej, poprzecznej, powodując zmiany w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej.

- zniekształcenie przekraczające 10° metodą Cobba na RTG

Podział skolioz:

- czynnościowe:

• Jednołukowe

• Brak utrwalonych zmian w budowie kręgosłupa

• dotyczy układu mięśniowo- więzadłowo- torebkowego

- strukturalne

• utrwalone zmiany w budowie kręgosłupa

• kręg klinowaty

• garb żebrowy

• wał lędźwiowy

• torsje, rotacje kręgów

• dwu- lub wielołukowe

• ulegają szybkiej progresji

- idiomatyczne

Podział skolioz wg Cobba:

- Skoliozy czynnościowe (funkcjonalne)

- Skoliozy strukturalne

• kostnopochodne

• wrodzone

• torakopochodne

• układowe

• nerwopochodne

• wrodzone

• porażenne wiotkie

• porażenne spastyczne

• mięśniowopochodne

• wrodzone

• dystrofie mięśniowe

- idiopatyczne (o nie ustalonej etiologii)

Podział skolioz wg Grucy:

- uwzględnia kąt skrzywienia badany metodą Cobba

- dotyczy skolioz idiopatycznych

I stopień - do 30°

II stopień - od 30 do 60°

• zmiany w kręgach i krążkach międzykręgowych

• rotacja kręgów

• garb żebrowy

III stopień - od 60 do 90°

• zmiany strukturalne

• sklinowacenia kręgów

• torsje kręgów

IV stopień - powyżej 90°

• dalsze pogłębianie zmian

Inne podziały:

Ze względu na korektywność skrzywienia - podział Wejsfloga

I stopień - wyrównujące się czynnie (za pomocą napięcia mięśni) całkowicie lub częściowo

II stopień - wyrównujące się biernie (poprzez ułożenie na boku lub zwis) całkowicie lub częściowo

III stopień - nie wyrównujące się czynnie ani biernie

IV stopień - nie wyrównuje się czynnie ani biernie, a na radiogramie widoczne są zmiany zwyrodnieniowe chrząstki stawowej

Ze względu na lokalizację

• piersiowe

• lędźwiowe

• szyjne

Ze względu na liczbę łuków

• jednołukowe

• dwułukowe

• wielołukowe

Ze względu na stopień mechanicznego wyrównania się skrzywienia

• wyrównane

• niewyrównane

Typ lokalizacyjny:

- zależy od miejsca występowania skoliozy pierwotnej

- skoliozy okolicy piersiowej, szyjnej, lędźwiowej

Typ chronologiczny:

- dotyczy okresu powstania skoliozy

- niemowlęce- 0,5- 3r.ż.

- dziecięce- 3- 8 (10) r.ż.

- młodzieńcze - u chłopców od 8(10) r.ż.; u dziewcząt od pierwszej miesiączki

Powstawanie skoliozy:

- związane jest z osłabieniem mięśni

Rotacja kręgu

- skręcenie kręgu dookoła osi kręgosłupa

Garb żebrowy

- po stronie wypukłej skrzywienia

- konsekwencja torsji

- trzon kręgu- skręcenie i obrót po stronie wypukłej skrzywienia

- rozciągnięcie mięsni po stronie wypukłej

- przykurcz mięśni po stronie wklęsłej

Wał lędźwiowy

- rotacja kręgów prowadząca do uwypuklenia się wału po stronie wypukłej skrzywienia wtórnego

Skrzywienie pierwotne:

- większe

- występuje w środku skoliozy 3-łukowej

- zapoczątkowuje skoliozę

Progresywne skoliozy idiopatyczne:

- spłaszczenie pleców

- pogłębienie lordozy lędźwiowej (lordoskolioza)

- asymetryczna deformacja wyrostków stawowych

- rotacja kręgów

- siła grawitacji

- przeciążenia wyrostków stawowych

Badanie skolioz:

- wyznaczanie kątów skrzywienia metodą Cobba na RTG (rys.)

- bierzemy pod uwagę 2 końcowe kręgi skrzywienia

Metoda Fergusona

- uwzględnia położenie trzech kręgów: szczytowego i dwóch krańcowych

- wierzchołek kąta przypada na środek kręgu szczytowego- to jest kąt wygięcia

Objawy skolioz:

- Objawy I rzędu (bezpośrednie) obejmują:

• boczne wygięcia pierwotne;

• boczne wygięcia wtórne (kompensacyjne) - są przejawem dążenia do wyrównania zaburzeń osi mechanicznej kręgosłupa; przywracają równowagę i statykę tułowia;

• rotację - jest to obrót kręgu wokół osi podłużnej. Trzon kręgu skręca się w stronę wypukłości skrzywienia;

• boczne przesunięcie kręgów;

• zmiany kształtu kręgów: torsję, sklinowacenie, spłaszczenie i poszerzenie.

- Objawy II rzędu (pośrednie bliskie) obejmują:

• garb żebrowy tylny, występujący po wypukłej stronie skrzywienia;

• wgłębienie żebrowe, występujące po wklęsłej stronie skrzywienia;

• wał lędźwiowy;

• wgłębienie klatki piersiowej, występujące po stronie wypukłej;

• garb żebrowy przedni, występujący po stronie wklęsłej;

• garb lędźwiowy, czyli tzw. wał mięśniowy, powstający na skutek rotacji trzonów i wyrostków stawowych w odcinku lędźwiowym po stronie wypukłej;

• przesunięcie klatki piersiowej, zwykle w stronę wypukłą;

• nachylenie klatki piersiowej i jej torsja (niejednopłaszczyznowość ustawienia obręczy barkowej i biodrowej);

• obniżenie i skręcenie ku przodowi talerza biodrowego po stronie skrzywienia pierwotnego;

• wystawanie biodra;

- Objawy III rzędu (pośrednie oddalone od kręgosłupa) dotyczą przede wszystkim:

• asymetrii głowy, barków, łopatek, trójkątów talii,

• zmian w obrębie kończyn dolnych

• ograniczenia ruchomości oddechowej klatki piersiowej

Schemat rozwoju skoliozy:

- faza początkowa

• trzony kręgów w obrębie wygięcia pierwotnego są prawidłowo ukształtowane

• krążki międzykręgowe są zwężone po stronie wklęsłej wygięcia pierwotnego

- druga faza

• pod wpływem siły grawitacji zwiększa się wygięcie pierwotne

• kręgi ulegają sklinowacenia

• przestrzenie międzykręgowe są zwężone po stronie wklęsłej skrzywienia

• torsje i rotacje kręgów prowadzące do garbu żebrowego i wału lędźwiowego

Leczenie:

- ćwiczenia korekcyjne

- metody leczenia skolioz

- zaopatrzenie ortopedyczne

• gorset Milwaukee

• do wyższych skolioz

• gorset bostoński

• do skolioz niższych

• gorset Cotrela

• gipsowy

• zakładany na 4-6miesięcy

Metoda Klappa:

- stosowanie odpowiednich pozycji izolowanych (klęk podparty) oraz schematu ruchu jakim jest sterowanie oddolne (obręcz biodrowa) oraz sterowanie odgórne (obręcz barkowa)

Na początku ćwiczenia mobilizacyjne i elongacyjne

W środku ćwiczenia korekcyjne i wzmacniające

Przy skoliozach wyższych ruch zapoczątkowuje obręcz barkowa po stronie wklęsłej, przy skoliozach niższych ruch zapoczątkowuje obręcz biodrowa po stronie wypukłej.

Metoda Lehnert-Schroth czyli ortopedyczno- oddechowy system Schroth z trójpłaszczyznową korekcją

- korekcja skoliotycznej postawy ciała

- stabilizacja skorygowanej sylwetki

- poprawa czucia własnego ciała

- przeciwdziałanie progresji

- poprawa wydolności krążeniowo- oddechowej

- kosmetyczna korekcja sylwetki

Ćwiczenia:

- wentylacyjne „obrotowo- kątowy oddech”

Wdech połączony z odpowiednimi ruchami, których kierunek związany jest z lokalizacją wady. Podczas wdechu powinno następować maksymalne wyciągnięcie się, a podczas wydechu maksymalne napięci mięśni. Towarzyszy temu ruch obrotowy odpowiednich odcinków ciała.

- mobilizacyjne

Mają na celu poprawę czynności ruchowych stawów, zwłaszcza kręgosłupa i obręczy barkowej

Metoda Dobosiewicz

- uruchomienie żeber po wklęsłej stronie skrzywienia

- mobilizacja poszczególnych segmentów ruchowych kręgosłupa

- zahamowanie rotacji kręgów poprzez zwiększenie kifozy piersiowej

- uzyskanie wyrównania się czynności mięśni po stronie wypukłej i po stronie wklęsłej skrzywienia w pozycji skorygowanej

- utrwalenie uzyskanej korekcji w pozycji pionowej i podczas chodu

Ćwiczenia:

- mobilizacyjne odcinka szyjnego, górnego piersiowego i klatki piersiowej

- mobilizacyjne odcinka piersiowego i klatki piersiowej

- mobilizacyjne odcinka lędźwiowego

KOREKCJA WAD POSTAWY

SKOLIOZY 07.03.2009r.

__________________________________________________________________________________

1

__________________________________________________________________________________

[e-mail]