Nazwa uczelni: Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Wydział: Nauk o Zdrowiu
Kierunek: Pielęgniarstwo
Rok akademicki: 2008/2009
Rok studiów: I, semestr II
Przedmiot: Podstawy pielęgniarstwa- ćwiczenia
Czas trwania zajęć: 90 min.
Osoba prowadząca: K.Ż.
Temat zajęć: Kształtowanie umiejętności niezbędnych przy
nakłuciu jamy opłucnej
Cele ogólne:
Student zna podstawy teoretyczne nakłucia jamy opłucnej.
Student umie przygotować sprzęt niezbędny do zabiegu oraz asystować lekarzowi zgodnie z obowiązującymi zasadami i procedurą.
Student prezentuje postawę odpowiedzialności za bezpieczeństwo własne oraz pacjenta, dba o poszanowanie godności chorego.
Cele szczegółowe:
I. Dziedzina poznawcza:
Student zna istotę wykonania zabiegu
Student zna cel wykonania zabiegu
Student zna wskazania i przeciwwskazania do wykonania zabiegu
Student zna miejsce nakłucia jamy opłucnej
Student zna zasady obowiązujące w trakcie zabiegu
Student zna niebezpieczeństwa związane z nakłuciem jamy opłucnej
II. Dziedzina psychoruchowa:
Student umie psychicznie i fizycznie przygotować przygotować pacjenta do zabiegu
Student umie zmontować kompletny zestaw potrzebny do wykonania zabieg
Student umie asystować do zabiegu zgodnie z przyjętą procedurą
Student umie postępować ze zużytym sprzętem medycznym
Student umie udokumentować zabieg
Student obserwuje pacjenta po wykonaniu zabiegu
Student umie ocenić jakość wykonania zabiegu
II. Dziedzina afektywna:
Student współpracuje z pacjentem
Student przejawia poczucie bezpieczeństwa i odpowiedzialności za pacjenta
Student minimalizuje lęku związany z zabiegiem
Student asystuje do nakłucia zgodnie z prawami pacjenta oraz dba o poszanowanie godności
Plan:
Istota oraz cel wykonania zabiegu.
Wskazania do nakłucia jamy opłucnej.
Zasady obowiązujące przy wykonaniu zabiegu.
Niebezpieczeństwa nakłucia jamy opłucnej.
Zadania i kompetencje pielęgniarki w trakcie i po zabiegu.
Technika wykonania zabiegu:
- przygotowanie fizyczne i psychiczne pacjenta,
- przygotowanie zestawu,
- struktura czynności,
- uporządkowanie zestawu po zabiegu.
8. Udokumentowanie zabiegu.
PLAN TREŚCI KSZTAŁCENIA
Ogniwo |
Czas |
Treści nauczania
|
Metody |
Środki dydaktyczne |
|
I. Czynności organizacyjno- porządkowe |
5 min. |
1. Powitanie studentów, przedstawienie się 2. Sprawdzenie listy obecności 3. Przedstawienie tematu zajęć
|
- informacja dydaktyczna |
- środki słowne
|
|
II. Uświadomienie celów i zadań procesu nauczania |
5 min. |
Celem dzisiejszych zajęć jest: 1. zapoznanie studentów z wiedzą teoretyczną na temat nakłucia jamy opłucnej 2. zapoznanie studentów z techniką wykonania zabiegu 3. zaprezentowanie przez studenta postawy odpowiedzialności za bezpieczeństwo pacjenta
|
- informacja dydaktyczna |
- środki słowne
|
|
III. Zapoznanie z nowym materiałem |
25 min. |
1. Przedstawienie istoty oraz celu zabiegu (załącznik nr 1) 2 Zasady obowiązujące podczas nakłucia jamy opłucnej (załącznik nr 2) 3. Wskazania i przeciwwskazania do zabiegu (załącznik nr 3) 4.Zadania i kompetencje pielęgniarki (załącznik nr 4 5. Technika wykonania zabiegu {załącznik nr 5: a) przygotowanie psychiczne i fizyczne pacjenta b) przygotowanie zestawu c) wybór miejsca wkłucia d) struktura czynności e) uporządkowanie zestawu po zabiegu 9. Kryteria oceny wykonania zabiegu |
-informacja dydaktyczna
- dyskusja dydaktyczna - pokaz z instruktażem
- dyskusja dydaktyczna
|
- środki słowne - środki audiowizualne
-środki proste
- środki obrazowe ( foliogram, rycina) - środki słowne
|
|
IV. Utrwalenie nowego materiału
|
5 min. |
1. Podsumowanie zdobytych wiadomości
|
- pogadanka kontrolna |
- środki słowne
|
|
V. Kształtowanie umiejętności i nawyków uczących się |
45 min. |
1. Przygotowanie zestawu służącego do punkcji jamy opłucnej 2. Asystowanie do zabiegu 4. Uporządkowanie sprzętu i udokumentowanie zabiegu
|
- zajęcia praktyczne |
- środki słowne - środki obrazowe - symulator |
|
VI. Podsumowanie zajęć |
5 min |
1. Udzielenie odpowiedzi na zadawane przez studentów pytania 2. Podanie tematów kolejnych zajęć |
- dyskusja dydaktyczna |
- środki słowne |
|
Załącznik nr 1
Istota i cel:
Badanie polega na wprowadzeniu igły przez ścianę klatki piersiowej do jamy opłucnej w celu diagnostycznym lub leczniczym.
Cel diagnostyczny- pobranie płynu z jamy opłucnej do badania, np.: fizykochemicznego, bakteriologicznego.
Cel leczniczy- usunięcie zalegającego płynu lub powietrza z jamy opłucnej, podanie leku, założenie drenu i prowadzenie drenażu ssącego.
Załącznik nr 2
Zasady obowiązujące podczas nakłucia jamy opłucnej:
zasady aseptyki i antyseptyki,
wykonanie znieczulenia,
prawidłowe ułożenie pacjenta w czasie badania i po badaniu
polecenie pacjentowi, aby wstrzymał oddech przy wkłuwaniu i wykłuwaniu igły, a także przy odłączaniu strzykawki od igły punkcyjnej.
Załącznik nr 3
Wskazania do wykonania zabiegu:
- objawy (kliniczne i z badań dodatkowych: badanie radiologiczne, utrasonografia)
wskazujące na obecność płynu lub powietrza w jamie opłucnej:
- odma opłucnej,
- wysięk lub przesięk opłucnej,
- ropniak opłucnej,
- krwiak opłucnej.
Badanie jest wykonywane na zlecenie lekarza
Przeciwwskazania:
- zaburzenia krzepnięcia;
- brak współpracy z chorym;
- zakażenie ściany klatki piersiowej;
- bardzo mała objętość płynu;
- ropień płuca;
- zgorzel płuca.
Załącznik nr 4
Zadania i kompetencje pielęgniarki
Pielęgniarka przygotowuje niezbędny w czasie badania sprzęt, asystuje lekarzowi w czasie badania. Do jej zadań należy:
przygotowanie pacjenta do badania
obserwowanie pacjenta w czasie i po badaniu
postępowanie ze sprzętem po badaniu
zabezpieczenie materiału pobranego do badania
Załącznik nr 5
Technika wykonania zabiegu:
a) przygotowanie psychiczne i fizyczne pacjenta:
poinformowanie o sposobie zachowania się w czasie badania
poinformowanie o konieczności oddania moczu
podanie na zlecenie lekarza środka przeciwkaszlowego
pomoc w przyjęciu prawidłowej pozycji:
- siedzącej z pochyleniem po przodu, kończyny górne podparte
Ryc.1 . Prawidłowa pozycja do nakłucia jamy opłucnej
b) przygotowanie zestawu:
- Jałowy materiał opatrunkowy
- Środki dezynfekujące
- Środek do znieczulenie miejscowego w aerozolu
- Jałowe igły punkcyjne
- 2 strzykawki 20ml
- Jałowe rękawiczki
- Serweta z otworem
- Przylepiec
- Nożyczki
- Jałowe narzędzia chwytne
- Probówki na płyn z jamy opłucnej do badania
Badanie należy wykonywać w gabinecie zabiegowym wyposażonym w niezbędny sprzęt: aparat EKG, dostęp tlenu, zestaw do ssania, tace ze sprzętem i lekami.
c) wybór miejsca wkłucia:
jeśli nie ma szczególnych przesłanek do wyboru innego miejsca nakłucia, to najlepszym miejscem do aspiracji płynu jest VII przestrzeń międzyżebrowa w linii pachowej tylnej lub środkowej, po górnej krawędzi żebra
ryc.2 Punkcja opłucnej ( przekrój przez ścianę klatki piersiowej)
d) struktura czynności
Pielęgniarka:
Przygotowuje sprzęt
Pomaga pacjentowi przyjąć ustaloną z lekarzem pozycję
Podaje lekarzowi kolejno narzędzia, przybory, zgodnie z etapem badania
Obserwuje pacjenta w czasie wykonywania nakłucia, podaje materiał opatrunkowy w celu założenia opatrunku
Zabezpiecza płyn pobrany do badania i po zaopatrzeniu probówek w skierowanie je do laboratorium
Odwozi pacjenta do sali i układa go w pozycji wysokiej lub półwysokiej
Obserwuje pacjenta
Porządkuje sprzęt zgodnie z obowiązującymi zasadami
Lekarz:
Wyznacza miejsce wkłucia
Znieczula miejsce wkłucia
Odkaża skórę w miejscu wkłucia
Zabezpiecza przygotowane miejsce jałową serwetą
Poleca pacjentowi wstrzymać oddech, wkłuwa igłę do jamy opłucnej
Podłącza przygotowaną strzykawkę do igły i pobiera płyn do badania
Po pobraniu płynu ponownie poleca pacjentowi wstrzymać oddech i po przyłożeniu do miejsca wkłucia jałowych gazików usuwa igłę z jamy opłucnej
umocowuje opatrunek przylepcem
e) uporządkowanie zestawu po zabiegu
f) udokumentowanie zabiegu.
Literatura:
Ciechaniewicz W.: Pielęgniarstwo- ćwiczenia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001
Zahradniczek K.: Podstawy pielęgniarstwa, Czelej, Lublin 2004
TEST
Imię i nazwisko.........................................................................................................
Wybierz poprawną odpowiedź, zaznaczając ją w kółko. Więcej niż jedna odpowiedź może być prawidłowa.
1. Wskazaniem do punkcji jamy opłucnej nie jest:
a. krwiak opłucnej
b. odma opłucnej
c. przesięk opłucnej
d. zgorzel płuca
e. płyn w jamie opłucnej
2. Podczas nakłucia jamy opłucnej zadaniem pielęgniarki nie jest:
a. zlecenie wykonania zabiegu
b. przygotowanie psychiczne pacjenta
c. wykonanie zabiegu
d. opis probówek z pobranym materiałem diagnostycznym
e. uporządkowanie zestawu
f. wykonanie badania laboratoryjnego
3.Uporządkuj w kolejności czynności wykonywane podczas nakłucia jamy opłucnej
(ponumeruj od 1 do 7):
.......a. pomoc w przyjęciu właściwej pozycji
........b. poinformowanie sposobie zachowania podczas zabiegu
........c. asysta lekarzowi (podawanie narzędzi i przyborów)
........d. przygotowanie zestawu do nakłucia jamy opłucnej
........e. obserwacja pacjenta w czasie zabiegu
........f. zabezpieczenie pobranego materiału do badań
........g. uporządkowanie zestawu.
4. Czy prawdą jest że, do nakłucia punkcji używa się jałowych narzędzi chwytnych?
TAK NIE
5. Czy prawdą jest, że zabieg nakłucia jamy opłucnej można wykonać na sali chorych?
TAK NIE
7. Przyporządkuj zużyty sprzęt do miejsca jego składowania (wpisz właściwą cyfrę obok
litery):
1. opakowania po strzykawce i igle
2. igła punkcyjna
3. rękawiczki
4. gaziki
5. narzędzia chwytne
6. probówki z pobranym płynem
.......a. odpady komunalne
.......c. statyw
.......d. odpady medyczne
.......e. pojemnik z płynem dezynfekcyjnym
8. Pod jakim kątem wykonuje się punkcję jamy opłucnej?
a. 15 b. 30 c. 45 d. 60 e. 90
9. Najlepszym miejscem do aspiracji płynu z jamy opłucnej jest VII przestrzeń międzyżebrowa w linii pachowej tylnej lub środkowej, po górnej krawędzi żebra.
Punkcję wykonuje się na sali chorego, w pozycji stojącej z wyciągniętymi ramionami w górę.
1). Oba stwierdzenia są prawdą i pozostają ze sobą w związku
2). Oba stwierdzenia są prawdą lecz nie ma między nimi związku
3). Pierwsze stwierdzenie jest prawdą, a drugie fałszem
4). Oba stwierdzenia są fałszem
10. Jakie czynności powinna wykonać pielęgniarka po przywiezieniu pacjenta po zabiegu na salę chorych ?
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
1