Anna Karmańska

Przykładowe formuły wskaźników finansowych wykorzystywanych w ocenie

(formuły te wykorzystałam także w bieżącym roku, w analizie kondycji sektora ubezpieczeń za rok 2009)

Poniżej przedstawia się formuły wskaźników umożliwiających:

1. ocenę kondycji zakładów w sektorze ubezpieczeń w świetle oceny mierników ustawowych,

2. ocenę wypłacalności, płynności finansowej oraz zdolności płatniczej w tym sektorze,

3. ocenę rentowności,

4. ocenę sprawności działania,

5. ocenę współzależności

oraz ich wartości ustalone w okresie szczególnie zdynamizowanego rozwoju polskiego sektora ubezpieczeń

1. Kondycja sektora ubezpieczeń w świetle oceny mierników ustawowych

Tabela 1. Ustawowe wskaźniki efektywności zakładów ubezpieczeń / Statutory ratios

Wskaźniki za okres / for: 01.01.-31.12.2005 w % / in %
Nazwa wskaźnika / Ratio		Ogółem / Total		Dział I Life		Dział II Non-life
		2004	2005	2004	2005	2004	2005
Wskaźnik monitorowania działalności / Activity monitoring ratio		308,40	408,80	276,50	292,60	344,25	542,32
Wskaźnik pokrycia rezerw / Provisions cover ratio		117,98	119,81	113,32	112,10	126,80	136,07
Wskaźnik monitorowania działalności Activity monitoring ratio	((Min (środki własne / margines wypłacalności, środki własne na pokrycie kapitału gwarancyjnego) / kapitał gwarancyjny) * 100% ((Min (available solvency margin / required solvency margin, available solvency margin covering guarantee fund) / guarantee fund) * 100%
Wskaźnik pokrycia rezerw Provisions cover ratio	(Aktywa na pokrycie rezerw techniczno - ubezpieczeniowych / rezerwy techniczno - ubezpieczeniowe) * 100% (Assets covering technical provisions / technical provisions) * 100%

Źródło: opracowanie na podstawie danych zamieszczonych w: www.knuife.gov.pl, październik 2006.

2. Kondycja sektora ubezpieczeń w świetle oceny wypłacalności, płynności oraz zdolności płatniczej

Tabela 2. Wskaźniki wypłacalności, płynności finansowej oraz zdolności płatniczej / Solvency, financial liquidity and capacity to make payments ratios

Wskaźniki za okres / for: 01.01.-31.12.2005 w % / in %
Nazwa wskaźnika / Ratio		Ogółem / Total		Dział I Life			Dział II Non-life
		2004	2005		2004	2005		2004	2005
Współczynnik wypłacalności / Solvency ratio		56,06	68,95		52,73	49,52		59,45	91,11
Wskaźnik płynności finansowej / Financial liquidity ratio		177,70	172,20		218,81	199,29		142,55	145,64
Wskaźnik zdolności płatniczej na udziale własnym Capacity to make payments ratio - net of reinsurance		114,20	119,36		135,43	144,61		86,33	85,50
Wskaźnik pieniężnego pokrycia zobowiązań Creditors cover ratio		6,94	4,85		8,16	6,05		4,44	2,15
Należności do środków własnych / Debtors to available solvency margin		25,59	19,21		8,08	7,46		41,39	26,48
Wskaźnik cyklu należności (w dniach) / Debtors cycle ratio (in days)		47,61	43,10		17,63	12,99		73,24	72,60
Zobowiązania do środków własnych / Creditors to available solvency margin		21,09	12,49		13,84	9,22		27,62	14,52
Wskaźnik płacenia zobowiązań (w dniach) Creditors payment ratio (in days)		38,73	31,67		23,64	19,08		51,63	44,00
Współczynnik wypłacalności Solvency ratio	(Środki własne / składka przypisana na udziale własnym) * 100% (Available solvency margin / written premiums - net of reinsurance) * 100%
Wskaźnik płynności finansowej Financial liquidity ratio	((Lokaty płynne + środki pieniężne) / składka przypisana brutto) * 100% ((Liquid investments + cash) / gross written premiums) * 100%
Wskaźnik zdolności płatniczej na udziale własnym Capacity to make payments ratio - net of reinsurance	((Zobowiązania + rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe na udziale własnym) / (lokaty płynne + środki pieniężne)) * 100% ((Creditors + technical provisions - net of reinsurance) / liquid investments + cash) * 100%
Wskaźnik pieniężnego pokrycia zobowiązań Creditors cover ratio	((Przepływy netto z działalności operacyjnej - dywidendy wypłacone) / (rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe na udziale własnym + zobowiązania)) * 100% ((Net flow from operating activities - dividends paid) / (technical provisions - net of reinsurance + creditors)) * 100%
Należności do środków własnych / Debtors to available solvency margin	(Należności / środki własne) * 100% / (Debtors / available solvency margin) * 100%
Wskaźnik cyklu należności (w dniach) Debtors cycle ratio (in days)	(Średni stan należności / składka przypisana brutto) * 365 (Average debtors / gross written premiums) * 365
Zobowiązania do środków własnych / Creditors to available solvency margin	(Zobowiązania / środki własne) * 100% / (Creditors / available solvency margin) * 100%
Wskaźnik płacenia zobowiązań (w dniach) Creditors payment ratio (in days)	(Średni stan zobowiązań / składka przypisana brutto) * 365 (Average creditors / gross written premiums) * 365

Źródło: opracowanie na podstawie danych zamieszczonych w: www.knuife.gov.pl, październik 2006.

3. Kondycja sektora ubezpieczeń w świetle oceny rentowności

(…)

Tabela 3. Wskaźniki rentowności / Profitability ratios

Wskaźniki za okres / for: 01.01.-31.12.2005 w % / in %
Nazwa wskaźnika / Ratio		Ogółem / Total		Dział I Life		Dział II Non-life
		2004	2005	2004	2005	2004	2005
Wskaźnik rentowności działalności technicznej Profitability ratio of technical activity		7,53	12,01	11,70	16,17	3,11	7,10
Wskaźnik rentowności działalności lokacyjnej Profitability ratio of investment activity		7,84	9,70	8,77	9,58	6,29	9,90
Wskaźnik rentowności sprzedaży / Sales profitability ratio		10,34	16,92	11,04	14,88	9,74	18,92
Wskaźnik rentowności kapitałów własnych Equity profitability ratio		18,56	25,87	23,07	31,51	15,61	22,74
Wskaźnik rentowności majątku / Assets profitability ratio		3,98	6,26	3,32	4,60	4,94	8,69
Wskaźnik rentowności działalności technicznej Profitability ratio of technical activity	(Wynik techniczny / składka zarobiona na udziale własnym) * 100% (Technical result / earned premiums - net of reinsurance) * 100%
Wskaźnik rentowności działalności lokacyjnej Profitability ratio of investment activity	(Dochody z lokat / średnia wartość lokat bilansowych) * 100% (Investment income / average value of balance-sheet investments) * 100%
Wskaźnik rentowności sprzedaży Sales profitability ratio	(Wynik finansowy netto / składka przypisana brutto) * 100% (Net financial result / gross written premiums) * 100%
Wskaźnik rentowności kapitałów własnych Equity profitability ratio	(Wynik finansowy netto / średnia wartość kapitałów własnych) * 100% (Net financial result / avarage capital and reserves value) * 100%
Wskaźnik rentowności majątku Assets profitability ratio	(Wynik finansowy netto / średnia wartość aktywów) * 100% (Net financial result / average assets value) * 100%

Źródło: opracowanie na podstawie danych zamieszczonych w: www.knuife.gov.pl, październik 2006.

4. Kondycja sektora ubezpieczeń w świetle sprawności działania

Tabela 4. Wskaźniki sprawności działania / Ratios of activity efficiency

Wskaźniki za okres / for: 01.01.-31.12.2005 w % / in %
Nazwa wskaźnika / Ratio		Ogółem / Total		Dział I Life		Dział II Non-life
		2004	2005	2004	2005	2004	2005
Dynamika składki przypisanej brutto Dynamics of gross written premiums		111,55	112,14	114,04	120,42	109,50	105,06
Dynamika składki przypisanej na udziale własnym Dynamics of written premiums - net of reinsurance		111,33	114,61	113,91	121,09	108,83	108,01
Dynamika odszkodowań i świadczeń wypłaconych brutto Dynamics of gross claims paid		112,18	110,60	119,40	122,72	107,29	101,47
Dynamika odszkodowań i świadczeń wypłaconych na udziale własnym Dynamics of claims paid - net of reinsurance		111,71	111,63	119,41	123,02	105,79	101,73
Stopa rezerw technicznych Rate of technical provisions		214,41	215,60	294,64	287,46	132,79	133,64
Wskaźnik zabezpieczenia wypłat odszkodowań i świadczeń Claims payment security ratio		288,35	293,78	348,73	338,49	226,92	242,77
Rezerwa składki brutto do składki przypisanej brutto Provision for unearned premiums to gross written premiums		25,86	25,03	2,56	2,60	45,79	47,01
Rezerwa ubezpieczeń na życie do składki przypisanej na udziale własnym Life assurance provision to written premiums - net of reinsurance		140,30	145,34	278,21	272,76	-	-
Rezerwa na nie wypłacone odszkodowania i świadczenia do odszkodowań i świadczeń wypłaconych brutto Provision for claims outstanding to gross claims paid		85,11	82,25	13,18	10,49	139,28	147,61
Wskaźnik rotacji majątku / Assets turnover ratio		38,49	37,01	30,04	30,89	50,69	45,93
Wskaźnik przychodowości kapitałów własnych Ratio of capital and reserves profitability		161,04	140,17	205,05	208,99	132,18	101,90
Dynamika lokat / Investment dynamics		121,60	115,67	119,35	116,96	125,50	113,57
Udział lokat w składce przypisanej na udziale własnym Investments share in the written premiums - net of reinsurance		287,07	289,74	353,64	341,56	219,34	230,63
Ogólny wskaźnik poziomu lokat / General ratio of investments level		99,56	98,63	101,41	100,90	96,66	95,00
Współczynnik szkodowości brutto / Gross claims ratio		55,29	54,46	48,98	49,38	60,89	59,60
Współczynnik szkodowości na udziale własnym Claims ratio - net of reinsurance		56,75	55,26	49,28	49,53	64,68	62,02
Wskaźnik kosztów akwizycji / Acquisition costs ratio		13,22	12,22	11,41	9,13	14,78	15,26
Wskaźnik kosztów administracyjnych / Administrative expenses ratio		11,11	10,72	8,59	8,95	13,27	12,45
Wskaźnik kosztów działalności ubezpieczeniowej Net operating expenses ratio		22,15	21,12	19,56	17,99	24,37	24,19
Wskaźnik kosztów technicznych na udziale własnym Ratio of technical charges - net of reinsurance		27,01	25,50	20,92	19,13	33,21	32,77
Dynamika składki przypisanej brutto Dynamics of gross written premiums	(Składka przypisana brutto na koniec badanego okresu / składka przypisana brutto na początek badanego okresu) * 100% (Gross written premiums as of the end of the reporting period / gross written premiums as of the beginning of the reporting period) * 100%
Dynamika składki przypisanej na udziale własnym Dynamics of written premiums - net of reinsurance	(Składka przypisana na udziale własnym na koniec badanego okresu / składka przypisana na udziale własnym na początek badanego okresu) * 100% (Written premiums - net of reinsurance as of the end of the reporting period / written premiums - net of reinsurance as of the beginning of the reporting period) * 100%
Dynamika odszkodowań i świadczeń wypłaconych brutto Dynamics of gross claims paid	(Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto na koniec badanego okresu / odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto na początek badanego okresu) * 100% (Gross claims paid as of the end of the reporting period / gross claims paid as of the beginning of the reporting period) * 100%
Dynamika odszkodowań i świadczeń wypłaconych na udziale własnym Dynamics of claims paid - net of reinsurance	(Odszkodowania i świadczenia wypłacone na udziale własnym na koniec badanego okresu / odszkodowania i świadczenia wypłacone na udziale własnym na początek badanego okresu) * 100% (Claims paid - net of reinsurance as of the end of the reporting period / claims paid - net of reinsurance as of the beginning of the reporting period) * 100%
Stopa rezerw technicznych Rate of technical provisions	(Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe na udziale własnym / składka przypisana na udziale własnym) * 100% (Technical provisions - net of reinsurance / written premiums - net of reinsurance) * 100%
Wskaźnik zabezpieczenia wypłat odszkodowań i świadczeń Claims payment security ratio	(Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe na udziale własnym + kapitały własne / składka przypisana na udziale własnym) * 100% (Technical provisions - net of reinsurance + capital and reserves / written premiums - net of reinsurance) * 100%
Rezerwa składki brutto do składki przypisanej brutto Provision for unearned premiums to gross written premiums	(Rezerwa składki brutto / składka przypisana brutto) * 100% (Gross provision for unearned premiums / gross written premiums) * 100%
Rezerwa ubezpieczeń na życie do składki przypisanej na udziale własnym / Life assurance provision to written premiums - net of reinsurance	((Rezerwa ubezpieczeń na życie na udziale własnym + rezerwa dla ubezpieczeń na życie, jeżeli ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający na udziale własnym) / składka przypisana na udziale własnym) * 100% / ((Life assurance provision - net of reinsurance + provision for life assurance policies where the investment risk is borne by the policyholders - net of reinsurance) / written premiums - net of reinsurance) * 100%
Rezerwa na nie wypłacone odszkodowania i świadczenia do odszkodowań i świadczeń wypłaconych brutto Provision for claims outstanding to gross claims paid	(Rezerwa na nie wypłacone odszkodowania i świadczenia / odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto) * 100% (Provision for claims outstanding / gross claims paid) * 100%
Wskaźnik rotacji majątku Assets turnover ratio	(Składka przypisana brutto / średnia wartość aktywów) * 100% (Gross written premiums / average assets value) * 100%
Wskaźnik przychodowości kapitałów własnych Ratio of capital and reserves profitability	(Składka przypisana na udziale własnym / średnia wartość kapitałów własnych) * 100% (Written premiums - net of reinsurance / average capital and reserves value) * 100%
Dynamika lokat Investment dynamics	(Lokaty bilansowe na koniec badanego okresu / lokaty bilansowe na początek badanego okresu) * 100% (Balance-sheet investments as of the end of the reporting period / balance-sheet investments as of the beginning of the reporting period) * 100%
Udział lokat w składce przypisanej na udziale własnym Investments share in the written premiums - net of reinsurance	(Lokaty bilansowe / składka przypisana brutto na udziale własnym) * 100% (Balance-sheet investments / written premiums - net of reinsurance) * 100%
Ogólny wskaźnik poziomu lokat General ratio of investments level	(Lokaty bilansowe / (kapitały własne + rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe na udziale własnym)) * 100% (Balance sheet investments / (capital and reserves + technical provisions - net of reinsurance)) * 100%
Współczynnik szkodowości brutto Gross claims ratio	((Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto + zmiana stanu rezerw na nie wypłacone odszkodowania i świadczenia brutto) / składka zarobiona brutto) * 100% ((Gross claims paid + gross change in provision for claims oustanding) / gross earned premiums) * 100%
Współczynnik szkodowości na udziale własnym Claims ratio - net of reinsurance	(Odszkodowania i świadczenia / składka zarobiona na udziale własnym) * 100% (Claims incurred / earned premiums - net of reinsurance) * 100%
Wskaźnik kosztów akwizycji Acquisition costs ratio	(Koszty akwizycji / składka przypisana brutto) * 100% (Acquisition costs / gross written premiums) * 100%
Wskaźnik kosztów administracyjnych Administrative expenses ratio	(Koszty administracyjne / składka przypisana brutto) * 100% (Administrative expenses / gross written premiums) * 100%
Wskaźnik kosztów działalności ubezpieczeniowej Net operating expenses ratio	(Koszty działalności ubezpieczeniowej / składka przypisana brutto) * 100% (Net - operating expenses / gross written premiums) * 100%
Wskaźnik kosztów technicznych na udziale własnym Ratio of technical charges - net of reinsurance	((Koszty działalności ubezpieczeniowej + pozostałe koszty techniczne na udziale własnym) / składka przypisana na udziale własnym) * 100% ((Net - operating expenses + other technical charges - net of reinsurance) / written premiums - net of reinsurance) * 100%

Źródło: opracowanie na podstawie danych zamieszczonych w: www.knuife.gov.pl, październik 2006.

5. Kondycja sektora ubezpieczeń w świetle oceny wskaźników współzależności

Tabela 5. Wskaźniki współzależności / Interdependence ratio

Wskaźniki za okres / for: 01.01.-31.12.2005 w % / in %
Nazwa wskaźnika / Ratio		Ogółem / Total		Dział I Life		Dział II Non-life
		2004	2005	2004	2005	2004	2005
Kapitały własne do funduszu ubezpieczeniowego Capital and reserves to insurance fund		34,48	36,26	18,36	17,75	70,89	81,66
Wskaźnik zatrzymania składki / Premiums retention ratio		89,70	91,67	98,14	98,69	82,48	84,79
Wskaźnik zatrzymania odszkodowań i świadczeń Claims retention ratio		91,24	92,09	98,77	99,01	85,57	85,79
Wskaźnik zatrzymania rezerw techniczno-ubezpieczeniowych Technical provisions retention ratio		93,11	93,95	98,61	98,69	82,68	84,04
Kapitały własne do funduszu ubezpieczeniowego Capital and reserves to insurance fund	(Kapitały własne / rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe na udziale własnym) * 100% (Capital and reserves / technical provisions - net of reinsurance) * 100%
Wskaźnik zatrzymania składki Premiums retention ratio	(Składka przypisana na udziale własnym / składka przypisana brutto) * 100% (Written premiums - net of reinsurance / gross written premiums) * 100%
Wskaźnik zatrzymania odszkodowań i świadczeń Claims retention ratio	(Odszkodowania i świadczenia wypłacone na udziale własnym / odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto) * 100% (Claims paid - net of reinsurance / gross claims paid) * 100%
Wskaźnik zatrzymania rezerw techniczno-ubezpieczeniowych Technical provisions retention ratio	(Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe na udziale własnym / rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe brutto) * 100% (Technical provisions - net of reinsurance / gross technical provisions) * 100%

Źródło: opracowanie na podstawie danych zamieszczonych w: www.knuife.gov.pl, październik 2006.

1

---