astronawigacja przerobione hałwa, Akademia Morska Szczecin, Semestr VIII, Nawigacja


Biegun niebieski - punkt przebicia sfery niebieskiej przez jej oś obrotu (oś świata). Oznaczone Północ i Południe.

Wysokość biegunowa - łuk południka niebieskiego zawarty między widocznym biegunem, a jego rzutem na płaszczyznę horyzontu astronomicznego. Jest równa co do wartości kątowej szerokości geograficznej obserwatora.

Zenit - punkt na niebie dokładnie ponad pozycją obserwatora. Jest jednym z dwóch miejsc przecięcia lokalnej osi pionu ze sferą niebieską.

Nadir - punkt na sferze niebieskiej położony dokładnie naprzeciwko zenitu. Znajduje się prostopadle pod horyzontem i jest najniżej położonym punktem sfery niebieskiej.

Horyzont astronomiczny - jest to koło wielkie na kuli niebieskiej którego płaszczyzna przechodzi przez środek Ziemi i jest prostopadła do linii pionu obserwatora.

Linia pionu - prosta przechodząca przez obserwatora i środek ziemi i wyznaczająca na sferze niebieskiej dwa punkty: zenit: Zn; - nadir: Nd

Horyzont pozorny obserwatora - jest to koło małe na kuli niebieskiej którego płaszczyzna jest równoległa do płaszczyzny horyzontu astronomicznego i przechodzi przez oczy obserwatora.

Widnokrąg astronomiczny - jest to koło małe na kuli niebieskiej, którego płaszczyzna jest równoległa do płaszczyzny horyzontu astronomicznego i znajduje się poniżej jego płaszczyzny o wartość obniżenia widnokręgu k dla obserwatora o wysokości oczu a nad poziomem morza.

Linia widnokręgu - granica widoczności w płaszczyźnie horyzontu. Linia pozornego zetknięcia nieboskłonu z powierzchnią ziemi.

Południk niebieski (południk świata) - koło wielkie przechodzące przez zenit, nadir oraz bieguny niebieskie. Rzut miejscowego południka geograficznego przechodzącego przez obserwatora na sferę niebieską.

UKŁAD HORYZONTALNY (poziomy):

Płaszczyzna podstawowa w układzie horyzontalnym (poziomym) to płaszczyzna horyzontu astronomicznego. Dzieli sferę niebieską na półkulę widoczną z zenitem i niewidoczną z nadirem.

układu to linia pionu obserwatora (linia zenit-nadir)

Koła wielkie przechodzą przez zenit i nadir, są prostopadłe do płaszczyzny horyzontu astronomicznego. Są to wertykały (koła wierzchołkowe).

Górny południk niebieski obserwatora - łuk południka niebieskiego na półkuli widocznej.

Dolny południk niebieski obserwatora - łuk południka niebieskiego na półkuli niewidocznej.

Pierwszy wertykał - koło wierzchołkowe, którego płaszczyzna jest prostopadła do płaszczyzny południka niebieskiego, oraz przechodzi przez Zenit, Nadir oraz kierunki kardynalne E i W.

Almukantaraty (równoleżniki wysokościowe) - koła małe, których płaszczyzna jest równoległa do płaszczyzny podstawowej tj. płaszczyzny horyzontu astronomicznego.

Kula niebieska - jest miejscem geometrycznym wszystkich ciał niebieskich jednakowo oddalonych od punktu środkowego znajdującego się w środku Ziemi.

Płaszczyzna równika niebieskiego - płaszczyzna prostopadła do osi świata i przechodząca przez środek Ziemi. Płaszczyzna równika przecina się z powierzchnią Ziemi po kole wielkim, które nazywa się równikiem ziemskim, a kulą niebieską po kole, które nazywa się równikiem niebieskim.

Wysokość astronomiczna ciała niebieskiego (hS) - współrzędna pionowa układu horyzontalnego, łuk koła wierzchołkowego przechodzący przez dane ciało niebieskie do linii almukantaratu. Osiąga wartości od 0* do 90*. W zenicie osiąga wartość 90*. Ciała niebieskie poniżej horyzontu mają wartości ujemne.

Odległość zenitalna (z) - jest to łuk koła wierzchołkowego pomiędzy zenitem a danym ciałem niebieskim, stanowi dopełnienie wysokości astronomicznej do 90*. z = 90* - h; 0* <= z <= 180*

Azymut ciała niebieskiego - łuk horyzontu astronomicznego liczony od północy w kierunku na E, do koła wierzchołkowego danego CN

Azymut w systemie pełnym - (okrężny) to kąt liczony w płaszczyźnie horyzontu astronomicznego od północnej części południka niebieskiego w kierunku na E do koła wierzchołkowego przechodzącego przez dane ciało niebieskie. W systemie liczenia od 0 do 360*. Zapisywane jako liczba 3-cyrowa (A = 002* A = 027,5*)

Azymut w systemie połówkowym - (półokrężny) kąt liczony w płaszczyźnie horyzontu astronomicznego od widocznej części południka niebieskiego w kierunku na E lub na W do koła wierzchołkowego przechodzącego przez dane ciało niebieskie, w systemie liczenia od 0 do 180* w pełnych stopniach zapisywana jako liczba 3-cyrowa plus miano połówki. (A = S 029 W, A = N 001,5 E). Widoczna część południka niebieskiego jest zawsze zgodna z szerokością geograficzną obserwatora.

Azymut w systemie ćwiartkowym - kąt liczony w płaszczyźnie horyzontu astronomicznego od północnej lub południowej części południka niebieskiego w kierunku na E lub na W do koła wierzchołkowego przechodzącego przez dane ciało niebieskie; w systemie liczenia od 0 do 90* w pełnych stopniach zapisywany jako liczbę dwucyfrową plus ćwiartki (A= S 02 E))

Rzut zenitalny - płaszczyzną rzutowania jest płaszczyzna horyzontu astronomicznego. Punktem centralnym jest zenit. Rzutem pierwszego wertykału jest linia E-W, południkiem niebieskim linia N-S. almukantaraty są okręgami współcentrycznymi, koła wierzchołkowe są promieniami płaszczyzny rzutu.

UKŁAD RÓWNIKOWY PIERWSZY (godzinny)

Powstał w wyniku rzutu centralnego geograficznej siatki ziemskiej na kule niebieską. W rezultacie wszystkiew południki odwzorowały się na kuli niebieskiej w identycznych miejscach jak na Ziemi. Południki te na sferze niebieskiej noszą nazwę kół godzinnych.

Koło godzinne -koło wielkie przechodzące przez bieguny niebieskie PN, PS. Są prostopadłe do równika niebieskiego,(rzut południków ziemskich na sferę niebieską).

Koło sześciogodzinne - koło wielkie, którego płaszczyzna jest prostopadła do płaszczyzny południka niebieskiego.

Równik niebieski - rzut równika ziemskiego na sferę niebieską.

Równoleżniki deklinacyjne - rzut równoleżnika ziemskiego na sferę niebieską. Są to koła małe których płaszczyzny są równoległe do płaszczyzny równika.

Deklinacja CN (δ) - jest to łuk koła godzinnego zawarty między danym ciałem a równikiem niebieskim. Osiąga wartości od 0* do 90*. Rozróżnia się deklinację N, dodatnią, oraz deklinację S, ujemną, w zależności od tego od którego z biegunów niebieskich bliżej znajduje się dane ciało. Deklinacja charakteryzuje odległość ciała od równika niebieskiego. Alternatywną współrzędną jest odległość biegunowa.

-90* <= δ <= 90*

Odległość biegunowa (p) -W astronawigacji odległość biegunowa liczona jest zawsze od bliższego bieguna. Nie może być większa niż 90*.

p = 90* - δ

O tym czy widzimy ciało niebieskie czy go nie widzimy decyduje płaszczyzna horyzontu.

Miejscowy kąt czasowy (LHACN, Tλ) - jest to kąt liczony w płaszczyźnie równika niebieskiego od górnej części południka niebieskiego w kierunku na W, do koła godzinnego przechodzącego przez dane ciało niebieskie, liczone w systemie od 0 do 360*.

Miejscowy kąt godzinny (HACN, tλ) - kąt liczony w płaszczyźnie równika niebieskiego od górnej części południka niebieskiego w kierunku na E lub W do koła godzinnego przechodzącego przez dane ciało niebieskie. Liczone w systemie od 0* do 180*.

Jeżeli LHACN < 180* to LHACN = HACN W

Jeżeli LHACN > 180* to HACN (E) = 360* - LHACN (W)

Gryniczowski kąt czasowy CN (T0) GHACN - kąt liczony w płaszczyźnie równika niebieskiego od górnej części południka Greenwich w kierunku na W do koła godzinnego przechodzącego przez dane ciało niebieskie w systemie liczenia od 0* do 360*

HACN = LHACN = GHACN + λ(E/W)

Ekliptyka słoneczna - koło wielkie nachylone względem równika pod katem ε= +/- 23° 7'' Ekliptyką - nazywamy tor pozornego ruchu Słońca wokół Ziemi w czasie jednego roku lub jest to rzeczywisty tor obiegu Ziemi wokół Słońca w czasie jednego roku.

Ekwinokcjum ( Barana i Wagi) - punkty, w których ekliptyka przecina równik niebieski (punkty równonocy )

Ekwinokcjum wiosenne - pkt równonocy wios. - Słońce przechodzi z półkuli S na N - pkt Barana (21 marzec)

Ekwinokcjum jesienne - pkt równonocy jesień. - Słońce przechodzi z półkuli N na S - pkt Wagi (23 września)

Solstycja ( δ ) - punkty maksymalnie odchylone na N i S - punkty przesileń.

Solstycjum letnie - punkt przesilenia letniego - punkt raka. Punkt, w którym Słońce w ruchu pozornym osiąga maksymalną północną wartość deklinacji (22 czerwiec)

Solstycjum zimowe - punkt przesilenia zimowego - punkt koziorożca. Punkt, w którym Słońce w ruchu pozornym osiąga maksymalną południową wartość deklinacji (22 grudzień)

Rektascensja CN (αCN), wznoszenie proste CN - kąt liczony w płaszczyźnie równika niebieskiego od punktu Barana w kierunku na E do koła godzinnego przechodzącego przez dane ciało niebieskie w systemie liczenia od 0 do 360*.

Gwiazdowy kąt czasowy CN (SHACN) - dopełnienie rektascensji do 360*. To kąt liczony w płaszczyźnie równika niebieskiego od punktu Barana w kierunku na W, do koła godzinnego przechodzącego przez dane ciało niebieskie w systemie liczenia od 0 do 360*.

SHACN = 360* - αCN

GHA

+ λ(+/-)

GHA

+ λ(+/-)

GHA

+ SHACN

GHA

- αCN

LHA

+ SHACN

LHA

- αCN

GHACN

+ λ(+/-)

GHACN

+ λ(+/-)

LHACN

HACN

LHACN

HACN

LHACN

HACN

LHACN

HACN

TRÓJKĄT SFERYCZNY PARALAKTYCZNY:

Wierzchołki:

Zenit - azymut (ACN)

Widoczny biegun - HACN

Kąt paralaktyczny - γ

0x08 graphic

Boki:

Odległość zenitalna (90* - hS)

Wysokość biegunowa (90* - φ)

Odległość biegunowa (p) (90* - δCN)

Astronomiczny wschód CN - moment, w którym CN przechodzi z półkuli niewidocznej w widoczną przecinając wschodnią część płaszczyzny horyzontu astronomicznego.

Kulminacja CN - moment, w którym CN przecina południk niebieski.

Górna kulminacja CN - górowanie, moment, w którym CN przecina górną część południka niebieskiego. Wysokość w tym momencie osiąga maksymalnie dodatnią wartość.

Astronomiczny zachód CN - moment, w którym CN przechodzi z półkuli widocznej na niewidoczną przecinając zachodnią część płaszczyzny horyzontu astronomicznego.

Dolna kulminacja CN - dołowanie, moment, w którym CN przecina dolną część południka niebieskiego. Wysokość w tym momencie osiąga maksymalnie ujemną wartość. Jest niewidoczna.

Łuk dzienny CN - to łuk równoleżnika deklinacyjnego CN od momentu wschodu astronomicznego do zachodu astronomicznego.

Łuk nocny CN - to łuk równoleżnika deklinacyjnego CN od momentu zachodu astronomicznego do wschodu astronomicznego.

Amplituda wschodu CN - łuk horyzontu astronomicznego zawarty między punktem wschodu E, a punktem wschodu astronomicznego CN

Amplituda zachodu CN - łuk horyzontu astronomicznego zawarty między punktem zachodu W, a punktem zachodu astronomicznego CN

Ciała wschodzące i zachodzące - to ciała niebieskie, których dla obserwatora górowanie jest widoczne a dołowanie niewidoczne.

Ciała przeciwokołobiegunowe - to ciała niebieskie, które nie wschodzą i nie zachodzą, a ich ruch odbywa się tylko w części niewidocznej dla obserwatora.

Ciała okołobiegunowe - to ciała niebieskie, które nie wschodzą i nie zachodzą a ich ruch odbywa się tylko w części widocznej dla obserwatora. Ciało okołobiegunowe musi spełniać jednocześnie dwa warunki: δ ↑↑ φ oraz δ > 90* - φ

Aby ciało niebieskie kulminowało w zenicie: δ ↑↑ φ oraz δ = φ

Czas gwiazdowy - miernikiem czasu gwiazdowego jest pozorny ruch dobowy teoretycznego punktu, punktu Barana, na sferze niebieskiej, który powstał w wyniku przecięcia się równika niebieskiego z ekliptyką. Ruch pozorny odbywa się po równiku.

Doba gwiazdowa - to okres czasy między dwiema kolejnymi górnymi kulminacjami punktu Barana na tym samym południku niebieskim. Jest podzielona na 24 godziny. Deklinacja punktu Barana jest stała i wynosi 0*.

Miejscowy czas gwiazdowy (GM) - to okres czasu jaki upłynął od momentu górnej kulminacji punktu Barana na południku miejscowym do danej chwili, liczymy na W (clockwise) od 0 do 24 h. jest funkcją zależną od długości geograficznej obserwatora, nie ma nic wspólnego z jego szerokością.

GM = GU + λtime

Gryniczowski czas gwiazdowy (GU) - gwiazdowy czas uniwersalny, to okres czasu jaki upłynął od momentu górnej kulminacji punktu barana na południku Greenwich do danej chwili, liczony na W od 0 do 24 h. GM = GU + λtime

RÓWNANIE CZASU GWIAZDOWEGO:

GU = GHATIME = GHACN + αCN

GM = LHATIME = LHACN + αCN

Doba słoneczna prawdziwa - okres czasu między dwiema kolejnymi DOLNYMI kulminacjami słońca prawdziwego na tym samym południku niebieskim.

Miejscowy czas słoneczny prawdziwy (TM') - okres czasu jaki upłynął od momentu DOLNEJ kulminacji słońca prawdziwego na południku miejscowym do danej chwili liczony na W od 0 do 24 h.

Gryniczowski czas słoneczny prawdziwy (TU') - czas uniwersalny prawdziwy; okres czasu jaki upłynął od momentu DOLNEJ kulminacji słońca prawdziwego na południku Greenwich do danej chwili liczony na W od 0 do 24 h. TM' = TU' + λtime

Słońce średnie - uśredniony ruch dobowy słońca prawdziwego w przeciągu roku. Słońce średnie porusza się w pozornym ruchu rocznym po równiku, a nie po ekliptyce.

Doba słoneczna średnia - okres czasu między dwiema kolejnymi DOLNYMI kulminacjami słońca średniego na tym samym południku niebieskim. Miernikiem jest słońce średnie, tj. słońce, które w pozornym ruchu rocznym porusza się po równiku a nie po ekliptyce.

Miejscowy czas słoneczny średni (TM, LMT) - okres czasu, który upłynął od momentu DOLNEJ kulminacji słońca średniego na południku miejscowym do danej chwili. Liczymy na W od 0 do 24 h

Gryniczowski czas słoneczny średni (Universal Time, TU), UT - okres czasu który upłynął od momentu DOLNEJ kulminacji słońca średniego na południku Greenwich do danej chwili. LMT = UT + λtime

Czas strefowy (zone time) TS, ZT - okres czasu jaki upłynął od momentu DOLNEJ kulminacji słońca średniego na południku ŚRODKOWYM danej strefy do danej chwili, liczony na W od 0 do 24 h. ZT = UT + z

Chronometr: nie pokazuje daty. Nie ma wskaźnika cyfrowego, wskazuje 0-12 h. Jest nakręcany w lewo.

Chód chronometru - wartość czasowa, o którą przyspieszył lub opóźnił swoje wskazania chronometr w ciągu doby.

Stan chronometru - różnica między czasem uniwersalnym a czasem wskazywanym przez chronometr. Chr + St Chr = UT

Obliczanie miejscowych kątów godzinnych oraz δcn w funkcji momentu i miejsca obserwacji

ZT

- z

= UT

GHAʘ­

+ pop

GHAʘ

+ λ

= LHAʘ

HAʘ­

GHA

+ pop

+ pv

GHAp

+ λ

= LHAp

HA

GHA

+ pop

+ pv

GHAk

+ λ

= LHAk

HAk

GHABarana­

+ pop

GHABarana

+ λ

= LHABarana

+ SHAg

­= LHAg

chr

+ st. chr

= UT

δʘ

+ pop (d)

= δʘ

δp

+ pop (d)

= δp

δk

+ pop (d)

= δk

δg

nie ma

poprawek

Obliczanie momentu wystąpienia górnej/dolnej kulminacji księżyca:

M.P.U

+ p.r.d

- λtime

p.r.d = (λdgr / 360*) * ret. dob.

Wynik w MINUTACH

λ E ret. dob. -

λ W ret. dob. +

UT

+ z

MPU dzisiaj

- MPU wczoraj

MPU jutro

- MPU dzisiaj

ZT

ret. dob.

ret. dob.

Obliczanie momentu wystąpienia wschodu i zachodu księżyca:

M.rise/M.set

+ p∆φ

+ p.r.d

- λtime

p.r.d = (λdgr / 360*) * ret. dob.

Wynik w MINUTACH

λ E ret. dob.

λ W ret. dob.

UT

+ z

M.rise/set dzisiaj

- M.rise/set wczoraj

M.rise/set jutro

- M.rise/set dzisiaj

ZT

ret. dob. ret. dob.

p∆φ - poprawka na różnicę szerokości z „Table I - For Latitude” Tebles for interpolating sunrise, moonrise”


Obliczanie momentu wystąpienia i czasu trwania okresu dogodnego do porannej obserwacji gwiazd i planet:

Naut TW dn. CIVIL TW

+ p∆φ - NAUT TW

- λtime OKRES

UT dn.

+ z

ZT dn.

Obliczanie momentu wystąpienia i czasu trwania okresu dogodnego do wieczornej obserwacji gwiazd i planet:

Civil TW dn. NAUT TW

+ p∆φ - CIVIL TW

- λtime OKRES

UT dn.

+ z

ZT dn.


Sekstant mierzy kąt pionowy z dokładnością do 1/10 minuty kątowej. Składa się z limbusu wyskalowanego w stopniach co stopień. Kąt zmierzony sekstantem jest kątem podwojonym. Ramie ruchome - alidada. Zakończona jest śrubą mikrometryczną.

Błędy sekstantu: błąd stały i błąd zmienny (błąd indeksu sekstantu).

Określanie błędu indeksu sekstantu:

- Z linii widnokręgu. Alidadę ustawić na zero. Śrubę mikrometryczną na zero. Widoczna różnica linii widnokręgu to indeks.

- Na ciało niebieskie, gwiazdę. Widać dwie gwiazdy w pionie.

- Z pomiaru promienia tarczy słonecznej (najdokładniejszy)

Poprawianie zmierzonych sekstantem wysokości CN


Gwiazdy, górna/dolna krawędź słońca:

0x08 graphic
hCN

+ s+i

0x08 graphic
= hCN

+ dip

= h app

0x08 graphic
+ op

+ dp1

0x08 graphic
= hS

Dolna krawędź księżyca, planety:

hCN

+ s+i

0x08 graphic
= hCN

+ dip

= h app

0x08 graphic
+ op

+ dp

+ dp1

0x08 graphic
= hS

Górna krawędź księżyca:

hCN

+ s+i

0x08 graphic
= hCN

+ dip

= h app

0x08 graphic
+ op

+ dp

+ dp1

- 30'

0x08 graphic
= hS


Astronomiczne Koło Pozycyjne AKP: miejsce geometryczne punktów, z których pomiar wysokości danego CN w dane miejsce jest wielkością stałą

Astronomiczna linia pozycyjna - mały łuk koła pozycyjnego, przebiegający w pobliżu pozycji zliczonej, aproksymowany do odcinka loksodromy na mapie Merkatora lub też: wycinek AKP aproksymowany do prostej

Równanie alp: Sinhz = sinφZ sinδ + cosφZ cosδ cosHA

Metoda wysokościowa: polega na znalezieniu współrzędnych geograficznych punktu H, który powstaje z przecięcia się AKP z ortodromą łączącą Pz z pozycją rzutu CN na powierzchnię kuli ziemskiej.

Metoda szerokościowa: polega na obliczeniu współrzędnych geograficznych punktu B, który powstaje w wyniku przecięcia się AKP z południkiem geograficznym Pz. Stosujemy ją, gdy CN jest w kulminacji.

Metoda długościowa: polega na obliczeniu współrzędnych geograficznych punktu L, który powstaje w wyniku przecięcia się AKP z równoleżnikiem geograficznym Pz. Granica stosowania: A=085* - 095* lub A=265* - 275*

Algorytm obliczania i wykreślania alp metodą wysokościową

1. ZT

- z

= UT

3. GHACN­

+ pop

+ . . .

GHA

+ λz

= LHA/HACN­

5.

hCN

+ s+i

= hCN

+ dip

= h app

+ op

+ . . .

= hS

7. hS

- hZ

= Δh

Δh w Mm

Metoda

Polaris

5. hS

+ a0

+ a1

+ a2

- 1°

= φB

Metoda

Długościowa

6. 90*

- hs

= Z

7. φ

- δ

= Z'

8. (Z+Z')/2=

(Z-Z')/2=

9.

0x01 graphic

10. LHAcn

- GHAcn

= λL

11. A
+ B

= C

2.

chr

+ st. chr

= UT

4. δ

+ pop

= δ

6.

Sinhz = sinφZ sinδ +

cosφZ cosδ cosHA

8. A
+ B

= C

φ T to φ zliczona zaokrąglona do pełnych stopni w bliższą stronę.

LHAT to rzeczywista wartość LHA obliczona na moment obserwacji i zaokrąglona do pełnych stopni w bliższą stronę.

δT to rzeczywista wartość δCN obliczona na moment obserwacji i zaokrąglona do pełnych stopni ZAWSZE W DÓŁ.

Identyfikacja Ciał niebieskich:

- analityczny: rozwiązanie trójkąta sferycznego paralaktycznego ( LHACN - LHABarana = SHACn)

- graficzny: rzut azymutalno-perspektywiczny - rzut Lehara

- analityczny skrócony (tablicowy): ABC, HD 605

- identyfikatory; identyfikatory płaskie, identyfikatory kuliste,

- katalogi, atlasy, mapy nieba gwieździstego: mapa nieba N, mapa nieba S

1. obraz nieba zmienia się wraz z godziną obserwacji

2. obraz nieba jest funkcją pozycji obserwacji

Węzeł wstępujący - punkt, w którym orbita Księżyca przecina ekliptykę przechodząc z półkuli południowej na północną

Węzeł zstępujący - punkt, w którym orbita Księżyca przecina ekliptykę przechodząc z półkuli północnej na południową

Miesiąc syderyczny (gwiazdowy) - okres pełnego obiegu księżyca wokół ziemi; 27d 07h 43m. 11,5 sek. okres, po którym znajdzie się ponownie na wspólnym kole godzinnym z obraną gwiazdą.

Miesiąc synodyczny - okres od nowiu do nowiu, okres dzielący kolejne położenia księżyca na wspólnym kole godzinnym ze słońcem; 29d 12h44m

Miesiąc smoczy - okres odpowiadający dwukrotnemu przejściu Księżyca przez ten sarn węzeł

Miesiąc anomalistyczny- okres dzielący kolejne przejścia księżyca przez punkt perigeum, 27,55''

Czas okrętowy jest czasem strefowy m; przechodząc z jednej do dru­giej strefy poprawiamy odpowiednio wskazania zegarów okrętowych. Idąc na za­chód przesuwamy do tyłu wskazania zegarów o jedną godzinę w każdej strefie i odwrotnie — idąc na wschód przesuwamy wskazania zegarów w każdej strefie o jedną godzinę do przodu.

Czas państwowy jest to czas, który obowiązuje w danym państwie. W większości wypadków czas państwowy odpowiada czasowi strefowemu (rozkład stref czasowych pokazano na rys. 2.10). Ponadto w niektórych państwach wprowadzony jest okresowo tzw. czas letni; informacje o czasie państwowym i let­nim znajdujemy w Spisie sygnałów radiowych tom V tablica Standard Times.

Fazy Księżyca - położenia jakie ciało zajmuje w odniesieniu do Ziemi i Słońca, oraz towarzysząca temu różne kształty dla obserwatora znajdującego się na Ziemi

Wiek księżycowy - liczba dni jaka upłynęła od ostatniego nowiu do danej chwili.

Świt nautyczny- rozpoczyna się w momencie gdy astronomiczna wysokość słońca tarczy słonecznej

hα=-12° a kończy gdy hα=-6°. Początek świtu nautycznego jest momentem w którym można rozpocząć poranne obserwacje astronomiczne

Świt cywilny- rozpoczyna się w momencie gdy astronomiczna wysokość Słońca hα=-6° i kończy w momencie widocznego wschodu Słońca. Jest to najlepszy okres do pomiarów wysokości planet i najjaśniejszych gwiazd.

Widoczny wschód Słońca jest to moment, w którym obserwator widzi na linii widnokręgu ukazującą się górną krawędź Słońca W chwili widocznego wschodu wysokość astronomiczna Słońca ha = — 55,7'; wysokość tę obliczono dla wzniesienia oczu obserwatora a = 6,1 m oraz dla średnich warunków meteorologicznych: temperatury powietrza ip = + I0°C, ciśnienia 760 mm Hg (ciśnienie podano w mm Hg z uwagi na Tablice Nawigacyjne). Jest to najlepszy moment do określania poprawek kompasów cp, dewiacji i pż, ponieważ azymut (namiar rzeczywisty) Słońca zmienia się najwolniej, natomiast wysokość zmienia się najszybciej, co nie wpływa ujemnie na dokładność określenia poprawek kompasów.

Astronomiczny wschód Słońca jest to moment, w którym astrono­miczna wysokość Słońca = 0. Obserwator, który ma wzniesienie oczu a = 6,1 m, widzi w tym momencie dolną krawędź Słońca na wysokości około 21'nad linią wid­nokręgu, co stanowi w przybliżeniu 2/3 średnicy Słońca . W tym momencie Słońce przechodzi z półkuli niewidocznej na widoczną, kończy się okres nocnych obserwacji astronomicznych i zaczyna okres obserwacji dziennych.

Astronomiczny zachód Słońca jest to moment, w którym astronomi­czna wysokość Słońca ha = 0°. Obserwator, który ma wzniesienie oczu a = 6,1 m, widzi dolną krawędź Słońca nad widnokręgiem na wysokości około 21' (patrz rys. 3.1), podobnie jak w momencie astronomicznego wschodu. W tej chwili Słońce przechodzi z półkuli widocznej na niewidoczną, kończy się okres obserwacji dzien­nych.

Widoczny zachód Słońca jest to moment, w którym górna krawędź Słońca chowa się za linią widnokręgu. Rozpoczyna się zmrok cywilny. Astronomicz­na wysokość Słońca ha ^= — 55,7' dla a = 6,1 m. Jest to najlepszy moment, podobnie jak przy widocznym wschodzie, do określenia poprawek kompasów. Rozpoczyna się okres obserwacji nocnych, linia widnokręgu jest dobrze widoczna, zaczynają pojawiać się (być widoczne) planety i najjaśniejsze gwiazdy; w pierwszym okresie pomiar wysokości jest możliwy przy użyciu lunetki sekstantu.

Zmrok cywilny rozpoczyna się w momencie widocznego zachodu Słońca i kończy w momencie, gdy astronomiczna wysokość Słońca ha = —6°. Jest to naj­wygodniejszy okres, podobnie jak okres świtu cywilnego, do wykonania pomiarów wysokości planet i najjaśniejszych gwiazd. Początkowo linia widnokręgu jest dobrze widoczna, planety i najjaśniejsze gwiazdy można obserwować gołym okiem, bez użycia lunetki. Linia widnokręgu stopniowo zaczyna być coraz słabiej widoczna, na kuli niebieskiej pojawiają się pozostałe gwiazdy.

Zmrok nawigacyjny rozpoczyna się w momencie, gdy astronomiczna wysokość Słońca ha = -6° i kończy gdy ha = —12° Jest to okres, w którym kończą się obserwacje nocne; w większości wypadków przy końcu zmroku nawigacyjnego linia widnokręgu nie nadaje się do pomiarów wysokości.

LOKUS - to miejsca geometryczne punkt ów będących środkami wszystkich kół godzinnych danej pozycji obserwatora,

ruch dobowy ciał niebieskich - jest to ruch, jaki odbywają ciała niebieskie. Torami są odpowiednie równoleżniki

prostopadle do osi obrotu sfery.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
astronawigacja, Akademia Morska Szczecin, Semestr VIII, Nawigacja
astronawigacja, Akademia Morska Szczecin, Semestr VIII, Nawigacja
kwit na długopisy poprawione, Akademia Morska Szczecin, Semestr VIII, Ochrona własności intelektualn
kwit na długopisy, Akademia Morska Szczecin, Semestr VIII, Ochrona własności intelektualnej
PRAWO MORSKIE DEFINICJE 2005, Akademia Morska Szczecin, Semestr VIII, Prawo Morskie, prawo
un KWIT, Akademia Morska Szczecin, Semestr VIII, Urządzenia nawigacyjne
cumowania, Akademia Morska Szczecin, Semestr VIII, Manewrowanie Statkiem
kwit, Akademia Morska Szczecin, Semestr VIII, Ochrona własności intelektualnej
kwit poprawione, Akademia Morska Szczecin, Semestr VIII, Ochrona własności intelektualnej, poprawion
na koło opracowanie poprawione, Akademia Morska Szczecin, Semestr VIII, Ochrona własności intelektua
krótsze pytania, Akademia Morska Szczecin, Semestr VIII, Ochrona własności intelektualnej
DROGA I PRĘDKOŚĆ STATKU, Akademia Morska Szczecin, SEMESTR II, NAWIGACJA, wykłady II sem
URZĄDZENIA NAWIGACYJNE, Akademia Morska Szczecin, SEMESTR V, Urządzenia Nawigacyjne
slupek, Akademia Morska Szczecin, SEMESTR III, NAWIGACJA
pytania ecdis, Akademia Morska Szczecin, SEMESTR VII, Nawigacja, testy, Pytania ECDIS
POLE MAGNETYCZNE STATKU, Akademia Morska Szczecin, SEMESTR II, NAWIGACJA, wykłady II sem
Loksodroma i Ortodroma, Akademia Morska Szczecin, SEMESTR III, NAWIGACJA
wolski laborki wzory kwit, Akademia Morska Szczecin, SEMESTR III, NAWIGACJA

więcej podobnych podstron