TKS II Semestr (ćwiczenia)
1.Doktryny Medialne
Doktryna Autorytarna (systemy feudalne i totalitarne)
Założenia:
- ułomność natury ludzkiej. Jednostka musi funkcjonować w zbiorowości zorganizowanej i kontrolowanej przez państwo;
- prymat państwa nad jednostką;
Rola mediów:
- Media mają działać na rzecz umacniania władzy przywódcy i państwa
- Kontrola państwa nad mediami przez: koncesjonowanie nadawców, cenzurę prewencyjną, represje prawne - ustawodawstwo, system kar
Doktryna Komunistyczna (leninowska)
Założenia:
- prymat państwa nad jednostką;
- „państwo sprawiedliwości społecznej”
- siłą państwa jest mądrość i siła partii - jej kierownictwa
Rola mediów:
- media są narzędziem władzy - instrumentalizm. Ich zadaniem jest oddziaływać na społeczeństwo, umacniać system i budować poparcie dla władz, kształtować świadomość i postawy zgodne z ideologią
- „kolektywny propagandysta, agitator, organizator”
Doktryna Liberalna
Założenia:
Myśl oświeceniowa: John Milton, Thomas Jefferson, J.S.Mill, John Locke
- prymat jednostki nad państwem;
- racjonalność natury ludzkiej, zdolność do racjonalnych wyborów;
- obowiązkiem państwa jest ochrona interesów jednostki: swobód politycznych i ekonomicznych; nie ingerować w życie prywatne, społeczne i ekonomiczne (laissez faire);
- do racjonalnych działań niezbędny jest wolny rynek idei
Rola mediów:
- tworzenie wolnego rynku idei
- kontrola władzy i nagłaśnianie patologii - „watchdog demokracji”
- media są „czwartą władzą”, w imieniu obywateli kontrolują system
- muszą być wolne (szczególnie od nacisków państwa), jedyne ograniczenia to ochrona prywatności, reputacji, porządku publicznego i bezpieczeństwa państwa;
- 1791 USA Pierwsza Poprawka, konstytucyjna gwarancja wolności prasy
Doktryna Odpowiedzialności Społecznej
Geneza:
Rozczarowanie doktryną liberalną: co prawda zapobiega złu (zniewoleniu obywateli przez system), ale nie czyni dobra. Pojawiły się problemy:
- media stały się lukratywnym biznesem i jednocześnie potężnym narzędziem wpływ na społeczeństwo (propaganda)
- media źle wykorzystują pozycję jaką zdobyły: kierują się swoimi interesami (właścicieli i reklamodawców), komercjalizują się, skupiają się na skandalach i rozrywce, a nie na ważnych sprawach społecznych
- doświadczenia historyczne (II wojna) i nauka podważyły tezą o racjonalności ludzi: są oni podatni na propagandę i manipulacje
Zadania mediów:
- rzetelne informowanie o wydarzeniach w kontekście nadającym znaczenie,
- forum do wymiany poglądów, komentarzy i krytyki;
- ukazywanie reprezentatywnego obrazu społeczeństwa;
- troska o prezentowanie i wyjaśnianie celów i wartości społecznych;
Niezależność i wolność oznacza, że to nadawcy muszą wziąć na siebie odpowiedzialność za działania mediów i wypełnianie obowiązków, czyli:
Chronić swoją niezależność od nacisków świata polityki i biznesu
Poddać się samoregulacji: kodeksy etyczne i organizacje zawodowe
2. Panoptikon
Co to jest Panoptikon?
To domu nadzoru, wymyślonego i zaprojektowanego przez angielskiego filozofa utylitarystę, Jeremy'ego Benthama. Niezwykłość Panoptikonu miała polegać na tym, że jego konstrukcja umożliwiałaby więziennym strażnikom(nadzorcom) obserwowanie umieszczonych w Panoptikonie więźniów(pensjonariuszy) tak, by nie wiedzieli, czy i kiedy są obserwowani. Schemat panoptikonu składa się z kilkupoziomowej wieży strażniczej umieszczonej wewnątrz pierścieniowatej budowli podzielonej na pojedyncze cele. Cele miały być oddzielone grubym murem i wyposażone w system zewnętrznych i wewnętrznych okien, tak, by ich wnętrze było zarazem dobrze oświetlone, a więźniowie odizolowani od innych więźniów.
Cel Panoptikonu?
świadomość nieustannej kontroli sprawi, ze pensjonariusze nigdy nie będą zachowywać się dobrowolnie
nie będą mieli okazji wypróbowywać swojej woli, która długo niewykorzystywana- stopniowo zacznie obumierać
SKUTEK - pozbawienie wolności i samej zdolności do bycia wolnym
odtąd ludzie będą stale potrzebować inspektora, który zorganizowałby im życie
Będą spragnieni niewolności i związanej z nią „ciszy i spokoju
3. Charakterystyka Celebryty
Charakterystyka:
Gwiazdy współczesnego społeczeństwa
Osoby znane i/lub sławne
Tworzą nową sferę publiczną
Są produkowane przez przemysł kulturowy
Stanowią zagadnienie ekonomiczne
Nie mogą funkcjonować bez mediów
Celebrity - to coś więcej niż tylko gwiazda: To postać która została stworzona by wypełnić nasze przesadne oczekiwania co do wielkości człowieka. Nie jest wynikiem jakiegoś spisku, jest rezultatem pracy profesjonalistów z branży informacyjnej i edukacyjnej. W pewnym stopniu jest też tworzona
przez nas wszystkich, którzy chętnie o niej plotkują.
4. Reality Show
Reality show - typ programów telewizyjnych, w których z reguły występują osoby wcześniej nie związane zawodowo z telewizją. Osoby te w założeniu mają zachowywać się "naturalnie" przed kamerą w sztucznie zaaranżowanej - niekiedy ekstremalnej - sytuacji. Wiele z programów ma postać konkursu. Istotą programu jest postawienie widza w roli "podglądacza".
Historia
I reality show - 1971 r., ,,Rodzina Amerykańska”, reżyser Craig Gilbert (program spowodował kryzys i rozpad więzi rodzinnych, o co oskarżono telewizję - obecność kamery prowokowała do niechwalebnych zachowań),
Rozwój telewizji kablowej i satelitarnej spowodował zainteresowanie reality show,
MTV - ,,Prawdziwy Świat” 1992 r. ( cytat z programu: ,,Jeśli coś nie zdarzy się w telewizji, to nie zdarzy się w rzeczywistym świecie”)
Polskie Przykłady
Agent (pierwszy reality show w Polsce), Kawaler do wzięcia, Dwa światy, Łysi i blondynki, Bar, Wyspa pokus, Chwila Prawdy, Oko za Oko, Willa X
5. Kultura Popularna
KULTURA MASOWA - kultura popularna tworzona przez masową technikę przemysłową i sprzedawaną dla zysku masowej publiczności konsumentów. Jest to kultura komercyjna produkowana masowo dla masowego rynku.
Rozróżnienia Teoretyczne:
SZTUKA - kultura elitarna
SZTUKA LUDOWA - wyrasta z wiejskich korzeni, oryginalna, autonomiczna, bezpośrednio odzwierciedla doświadczenia i życie ludzi.
KULTURA MASOWA- wciąga masy w zdegenerowaną formę kultury wysokiej ( Mac Donald), jest narzucona z góry, jest tworem techników wynajętych przez biznesmenów, a jej odbiorcy są biernymi konsumentami
Cechy Kultury Masowej:
Jej głównym determinantem jest dochód, jaki przynosi
Powstaje w procesie masowej produkcji
Produkty kultury masowej są traktowane jak inne produkty materialne
Zestandaryzowana i sformalizowana
Upraszcza realny świat i fałszywie tłumaczy jego problemy
Publiczność Kultury Masowej:
Masa biernych konsumentów - bezmyślna i bezkrytyczna
Skłonna poddawać się manipulacyjnej perswazji mass mediów
Pozbawiona intelektualnych i moralnych środków, żeby myśleć w innych kategoriach
Sztuka leży poza zasięgiem jej aspiracji, straciła też swoją kulturę ludową
Ryzyko Związane z Rozwojem Kultury Masowej:
Zastąpienie kulturą masową kultury ludowej
Zanik wpływu kultury wysokiej na rzeczywistość społeczną
Nieumiejętność rozumienia kultury wysokiej
Podważanie przez kulturę masową różnic pomiędzy nią, a kulturą wysoką
Infantylizacja i prymitywizacja języka
6. Teorie Webera
Weber- zauważył dodatnie strony kapitalizmu, tak jak Marks był zainteresowany problemami związanymi z kapitalizmem, ale w przeciwieństwie do niego patrzył pesymistycznie na to co można zrobić z problemami związanymi z kapitalizmem.
Czynniki Teorii Webera:
Magiczność
Racjonalizacja
Odmagicznienie
Teza: proces racjonalizacji, którego przykład stanowi kapitalizm i biurokracja, niszczy świat niegdyś magiczny.
Racjonalizacja - 4 Typy w zależności od środowiska społecznego
Racjonalność praktyczna - przyziemna, ludzie podczas codziennej działalności szukają najlepszego sposobu osiągnięcia celu.
Racjonalność teoretyczna - (=kognitywna) dążenie do poznania rzeczywistości za pomocą coraz bardziej abstrakcyjnych pojęć
Racjonalność rzeczowa - (substantive) dotyczy wyboru środka do osiągnięcia celu pod wpływem i w ramach szerszych wartości moralnych
Racjonalność formalna - wybór środka do celu, kierowany powszechnie przystępnymi regułami, prawami, przepisami - dominacja tego typu racjonalności ( „żelazna klatka”)
Magiczność
-wyparta przez machinę biurokracji i władzę racjonalno- legalną
-świat formalnie racjonalny = świat odmagiczniony
-prorocy, magowie
-władcy tradycyjni
-władcy charyzmatyczni
-etyka protestancka
Biurokracja/Kapitalizm
- nie da się przed nią uciec
- raz stworzona -jest najtrudniejsza do zniszczenia
- to „żelazna klatka” -> w miarę biurokratyzacji coraz liczniejszych sektorów społecz. zaczynają one tworzyć jedną ogromną żelazną klatkę
- „Reguły, urzędy, hierarchię itp. Zniewalają ludzi tak, że choć mają możliwość robienia pewnych rzeczy- muszą robić inne.
Odmagicznienie
- W miarę racjonalizacji- świat traci swą magię
- Nawet w religii: kiedyś magowie, prorocy (magicznie) - dziś kapłani (wyszkoleni- brak magii)
MAGICZNOŚĆ -> Racjonalizacja -> ODMAGICZNIENIE -> Kapitalizm
(Colin Cambell doszedł do wniosku, że Magiczność to zarazem Odmagicznienie - przykład domów towarowych)
7. Teoria Hegemonii Gramsciego
Hegemonia - kulturalne i ideologiczne środki, dzięki którym dominujące grupy społeczne, w tym klasa panująca, utrzymują swoją dominację, zapewniając spontaniczne przyzwolenie na nią ze strony grup podporządkowanych poprzez negocjacyjne tworzenie konsensusu politycznego i ideologicznego obejmującego zarówno grupy dominujące jak i zdominowane.
Teoria hegemonii Gramsciego odrzuca determinizm ekonomiczny, uznaje niezależność ideologii i ekonomii, ale jednocześnie traktuje ideologie jako główny filar w systemie władzy społecznej.
„Hegemonia klasy dominującej opiera się na kruchej i chwiejnej zgodzie reszty społeczeństwa na tę dominację”
Hegemonia to ideologiczne sprawowanie władzy w kulturze. Monopolizacja treści ideologicznych przekazywanych w dziełach sztuki i komunikacji masowej, która ułatwia (umożliwia) sprawowanie faktycznej władzy politycznej i ekonomicznej. Zwykle władza faktyczna ma pierwszeństwo przed hegemonią w kulturze, to znaczy hegemonia ta wynika z władzy faktycznie już sprawowanej. Ale bywa i odwrotnie. Przejęcie władzy nad treściami dostępnymi w kulturze przygotowuje do przejęcia faktycznej władzy politycznej i ekonomicznej.
Przykład hegemonii - Filmy jako elementy władzy - filmy kobiece (wzorce kobiece)/filmy męskie (Bondy, Rambo itp.). Utwierdzają one w społeczeństwie doktrynę patriarchalnego kapitalizmu.
8. Typy Recepcji Halla
Recepcja to wytwarzanie znaczeń w wyniku wzajemnego oddziaływania między określonym przekazem i odbiorcą
Wytwarzanie znaczeń następuje, gdy dyskursy, kody i konwencje gatunkowe tworzące przekaz wchodzą w interakcję z kompetencją komunikacyjną i ramami odniesienia odbiorcy, uwarunkowanymi społecznie i kulturowo
Podstawy recepcji: dekodowanie przekazu, interpretacja przekazu
Hall założył istnienie 3 hipotetycznych sytuacji, w których znaleźć się może widz w relacji do dyskursu telewizyjnego:
pozycji dominacji- hegemonii (kiedy widz przyjmuje wszystkie zalożenia, które poczynił nadawca i prawidłowo rekonstruuje wpisane w tekst znaczenia) PREFEROWANY
pozycji negocjacji (kiedy dochodzi do mieszania się elementów opozycji wobec proponowanego znaczenia ) NEGOCJOWANY
pozycji wykorzystującej kod opozycyjny (kiedy dekodowania jest całościowo inne niż oczekiwałby tego nadawca) OPOZYCYJNY
9. Opinia Publiczna
Według Słownika Języka Polskiego „opinia publiczna” oznacza występujący w społeczeństwie lub jego grupach ogół poglądów dotyczących aktualnie ważnych dla danego społeczeństwa spraw, zwłaszcza prowadzonej przez państwo polityki wewnętrznej i zewnętrznej.
Stworzenie definicji opinii publicznej jest niezwykle trudne. Po pewnej analizie tego zagadnienia pojawiają się pewne wnioski:
- treść opinii publicznej - ma dotyczyć problemów publicznie istotnych, problemów wspólnoty.
- nosiciele opinii publicznej - mają to być te osoby we wspólnocie, które są gotowe i potrafią odpowiedzialnie wypowiadać się na tematy publiczne oraz sprawują funkcję krytyki i kontroli rządu w imieniu rządzonych.
- formy opinii publicznej - mają to być opinie, które są przekazywane publicznie, czyli ogólnie dostępne, rozpowszechniane przede wszystkim w środkach masowego przekazu.
Definicja empiryczna
OPINIĄ PUBLICZNĄ są te opinie i zachowania, które n a l e ż y publicznie wyrażać lub podejmować, chcąc uniknąć izolacji.
W tym ujęciu nosicielami opinii publicznej są wszyscy (nie tylko ludzie powołani, zdolni do krytyki i funkcjonujący politycznie).
nie ma ono również żadnego ograniczenia tematycznego.
10. Charakterystyka Odbiorcy Masowego
MASOWY ODBIORCA
LOGIKA MAKSYMALNEJ KONSUMPCJI
Przemysł kulturalny dąży do zdobycia odbiorcy światowego
Adresowany do wszystkich i do nikogo (do ludzi w różnym wieku, obu płci, różnych klas społecznych)- ODBIORCÓW CAŁEGO ŚWIATA
Nastawienie na RÓŻNORODNOŚĆ informacji i elementów świata wyobraźni, która zmierza do zaspokojenia wszystkich zainteresowań i gustów- MAKSIMUM ODBIORU
Dążenie do EKLEKTYZMU- wątki spraw duchowych, erotyzmu, sportu, humoru, polityki, rozrywki umysłowej, filmu, podróży, odkryć naukowych, sztuki, prywatnego życia gwiazd w jednym numerze/ produkcji
Różnorodność USYSTEMATYZOWANA/ ZHOMOGENIZOWANA- przekazywana treść przejrzysta i zrozumiała, łatwo przyswajalna dla przeciętnego odbiorcy
SYNKRETYZM
Połączenie kilku gatunków w jednym utworze
Łączy dwa sektory kultury przemysłowej: sektor informacji i sektor fantazji
Informacja zawiera elementy fantastyczne (perypetie sercowe gwiazd), a w sektorze wyobraźni panuje realizm (romansowe wątki mają pozory rzeczywistości)
Świat wyobraźni naśladuje rzeczywistość, a rzeczywistość przybiera barwy świata wyobraźni
NOWA PUBLICZNOŚĆ (Prasa Męska, Prasa Dziecięca, Prasa Kobieca)
HOMOGENIZACJA OBYCZAJOWA
Kultura przemysłowa staje się pomostem między klasami społecznymi- płaszczyzną do nawiązania wspólnoty między różnymi klasami
TOŻSAMOŚĆ WARTOŚCI konsumpcyjnych między osobami różnych warstw społecznych
Wyrównywanie różnic społecznych stanowi jeden z elementów standaryzacji gustów i zainteresowań, do czego przyczyniają się i czego wyrazem są media masowe
KOSMOPOLITYZM
Tendencje KOSMOPOLITYCZNE zmierzające do osłabienia różnic kulturowych na rzecz kultury wielkich stref przekraczających granice narodowości
Kultura przemysłowa obejmuje tematy lokalne i przekształca je w tematy kosmopolityczne (western, jazz, samba)
Wydobywa tematy z różnych folklorów i tradycji nadając im uniwersalność, lub sama wynajduje takie, które są z istoty uniwersalne
CZŁOWIEK PRZECIĘTNY
Człowiek przeciętny= antropos uniwersalny
Posługuje się językiem audiowizualnym: OBRAZ, DŹWIĘK MUZYCZNY, SŁOWO, PISMO
Język audiowizualny rozwija się na gruncie wyobraźni i zabawy oraz na gruncie życia konkretnego
Człowiek o cechach wspólnych wszystkim ludziom oraz człowiek nowy, budujący nową cywilizację o tendencjach uniwersalistycznych
KONSUMPCJA KULTURY
Produkcja kulturalna wytwarza masową, uniwersalną publiczność
Produkcję kulturalną determinuje charakter rynku
Kultura masowa jest uzależniona od przemysłu i handlu
Kultura masowa podlega pewnym ograniczeniom/ tabu, ale nie stwarza ich sama. Proponuje nowe modele, ale niczego nie nakazuje
Przekazywana jest w trybie handlowym i nabiera pewnych cech towaru- podatność na rządzące rynkiem prawa podaży i popytu
Kultura masowa jest efektem dialogu między produkcją i konsumpcją w ramach dialektyki społeczeństwa jako całości
11. Audytorium, a Publiczność
Teoria krytyczna i Socjologiczna
Teoria krytyczna(oba pojęcia wskazują na inne podejście do odbiorców mediów oraz inny sposób ich ujmowania:
audytorium to odbiorcy traktowani jako konsumenci, i to w dwojakim znaczeniu: jako konsumenci przekazów masowych i jako konsumenci reklamowanych w TV usług i produktów, czyli ludzie zorientowani na zaspokajanie swoich potrzeb i upodobań;
publiczność to odbiorcy traktowani jako obywatele świadomi swoich praw i obowiązków, interesujący się sprawami ogólniejszymi, poczuwający się do odpowiedzialności za bieg spraw publicznych i podejmujący działania na rzecz społeczności, w której żyją, więc ludzie zorientowani na uczestnictwo w życiu publicznym.
Każde z tych pojęć w inny sposób określa zakres i skład zbiorowości odbiorczej:
-w pierwszym przypadku odbiorców wyodrębnia się na podstawie poziomów zamożności i stylów życia;
-w drugim przypadku według orientacji ideologicznej i aktywności politycznej.
Teoria socjologiczna(nastawiona na pomiar i analizę zachowań odbiorczych - Goban-Klas- 1999)
audytorium to odbiorcy konkretnego przekazu, z którym zapoznali się w określonym czasie(np. jednego programu w czasie jego emisji, jednego wydania gazety w czasie 1-2 dni);
publiczność to odbiorcy (pewnej liczby) przekazów pewnego typu, z którymi zapoznali się w określonym czasie (np. cyklicznej programu telewizyjnego w ciągu miesiąca, kolejnych wydań dziennika w ciągu tygodnia, repertuaru kinowego w ciągu roku).
W obu przypadkach może chodzić o takie same, a nawet te same zachowania odbiorcze, różnica polega zaś na tym że:
-audytorium to suma jednostkowych aktów odbiorczych określonego przekazu;
-publiczność to suma powtarzalnych aktów odbiorczych pewnego typu przekazów(co świadczy o pewnej dyspozycji czy nawyku.
Czyli publiczność to konstrukt teoretyczny powstający z sumowania pewnej liczby audytoriów w takim zakresie, w jakim się one pokrywają, przy czym rozmiar i skład poszczególnych audytoriów, jak też zakres, w jakim się one pokrywają, a więc rozmiar i skład publiczności, można określić tylko za pomocą badań empirycznych.
Trzy typy publiczność wg T. Goban-Klasa(1999):
publiczność przeciętna- odbiorcy wykazują średnią częstotliwość kontaktu z przekazem danego typu(np. z 6 wydań gazety codziennej w tygodniu, czytają 3-4 wydania w tygodniu);
publiczność okazjonalna- odbiorcy mający rzadszą niż średnia częstotliwość kontaktu z przekazem określonego typu(w tygodniu czytają jedno lub dwa wydania gazety codziennej);
publiczność klubowa- odbiorcy mający częstszą niż średnia częstotliwość kontaktu z przekazem danego typu( czytają 5-6 wydań gazety codziennej w tygodniu, czyli są stałymi, wiernymi czytelnikami)
Formowanie się różnych pod względem charakteru i składu audytoriów i ich 4 zasadnicze typy:
Grupa społeczna(czynniki społeczne) już uformowana i względnie autonomiczna zbiorowość, wyodrębniona ze względu na podobne cechy społeczne(klasa, społeczność lokalna), polityczne (partia polityczna, elektorat), religijne(wspólnota wierzących) bądź etniczne(mniejszość narodowa), którą charakteryzuje silne poczucie tożsamości i odrębności, zdolność do mobilizowania się do określonych działań, selektywny stosunek do mediów.
Kultura gustu(czynniki społeczne) zbiorowość (nie grupa, raczej agregat) o podobnych potrzebach intelektualnych i emocjonalnych, aktywnie wyrażająca swoje preferencje i upodobania, która poszukuje w mediach treści zaspokajających te potrzeby i dostarczających jej pożądanych satysfakcji.
Grupa miłośników (fanów) (zmienne medialne) luźna bądź zorganizowana(przez kluby fanów i wydawnictwa typu fanzin), zbiorowość wykazująca szczególne zainteresowanie określonym wykonawcą(gwiazdą) bądź autorem, gatunkiem bądź typem twórczości(filmy kultowe) identyfikująca się z obiektem swojej adoracji i niekiedy przejmująca pewne jego cechy(ubiór, język ,zachowanie), której trwałość i aktywność związana jest z żywotnością obiektu jej adoracji.
Audytorium kanału lub medium(zmienne medialne) powstaje spontanicznie pod wpływem przyzwyczajenia lub zabiegów marketingowych i opera się na nawyku bądź lojalności wobec danego nadawcy (tytułu prasowego, kanału telewizyjnego, programu radiowego), względna zaś stabilność składu tej zbiorowości odbiorczej sprzyja kształtowaniu się poczucia odrębności, które ma jednak typowo konsumencki charakter.
12. Teoria Spirali Milczenia
Kto? Elisabeth Noelle-Neumann
Kiedy? 1974
O co chodzi?
W myśl teorii spirali milczenia Elisabeth Noelle-Neumann świadomość posiadania poparcia opinii publicznej sprzyja wypowiadaniu zgodnych z nią poglądów, a w przypadku przeciwnym - ludzie zachowują milczenie. Następuje spiralny proces wyciszania jednych i wzmacniania innych opinii. Opinie częściej głoszone publicznie mogą mieć nawet siłę przecenianą.
Teoria ta wskazuje na wartość milczenia jako sposobu wyrażania opinii, może również tłumaczyć rozbieżności między sondażami opinii publicznej a wynikami wyborów.
Środki przekazu mogą wpływać na opinię publiczną, przyczyniając się do rozpowszechnienia wspieranych przez siebie opinii, nakręcając jeszcze ową spiralę. Wpływ ten może ocierać się o manipulację; stąd idea czwartej władzy.
Proces:
Pod wpływem mediów ludzie uważają sprawę za ważną
Ludzie zapoznają się z rozkładem opinii publicznej i z klimatem opinii, dzieje się to dzięki mediom/przed media
Opinia publiczna myli się co do większości - gotowość do wyrażenia opinii zmienia się w zależności od klimatu opinii
Media masowe wpływają na postrzeganie rozkładu opinii.
Jednostka traci ochotę do wyrażania opinii na dany temat
Następuje rzeczywiste wyciszenie poglądów odmiennych
13. Terroryzm
Terroryzm - świadome budzenie i wykorzystywanie strachu w wyniku przemocy lub groźby przemocy w dążeniu do zmian
13. Typy Agresji
Agresja Reaktywno-Emocjonalna
Gotowość do zachowań agresywnych wzbudzana jest poprzez emocje takie jak lęk, gniew, irytacja.
Sytuacje uniemożliwiające lub utrudniające człowiekowi realizację jego celów => gniew => agresja
Teoria Frustracji:
Frustracja nieuchronnie prowadzi do agresji => AGRESJA FRUSTRACYJNA
Późniejsze badania wykazały możliwość występowania zachowań nieagresywnych.
Może być to spowodowane czynnikami hamującymi np. lęk przed karą bądź innym przystosowaniem do odreagowania frustracji
Agresja Instrumentalna
Zachowania agresywne zachodzą bez wzbudzenia emocjonalnego sprawcy.
Czyny agresywne planowane i realizowane z… zimną krwią.
Prospołeczna - Zinstytucjonalizowana, służąca interesom jednostki lub społeczeństwa Np. działalność policji, wojska
Antyspołeczna - Skierowana przeciwko osobom lub społeczeństwu, naruszenie prawnych zasad współżycia między ludźmi Np. rozbój.
Agresja Spontaniczna
- Samo wykonanie czynu agresywnego sprawia jednostce przyjemność, zadowolenie.
- Agresja ta nie jest sprowokowana zewnętrznie, ale jest uwarunkowana osobowościowo.