• Postępowanie sądowo-administracyjne

dr Marek Mrówczyński (wykład) sala nr 116

Sądowa kontrola administracji

koniec XIX w. w Austrii - powołano Trybunał Administracyjny, który miał uprawnienia do uchylania orzeczeń i zarządzeń władz administracyjnych

W Polsce - po odrodzeniu w 1918r. akt prawny Konstytucja marcowa 1921r. - przepis mówi, iż „będzie wprowadzone sądownictwo administracyjne złożone z dwóch instancji”. W rzeczywistości powołano sąd (NTA) Najwyższy Trybunał Administracyjny od roku 1922 - Sąd jednoinstancyjny. Działalność zakończona z wybuchem II wojny światowej. Nie reaktywowano go po wojnie. (Dyktatura komunistyczna).

Odrodzenie się sądownictwa w Polsce - rok 1980 - przemiany solidarnościowe. Powołano NSA Naczelny Sąd Administracyjny - ówcześnie sąd jednoinstancyjny

od 2004r. doszliśmy do sądów administracyjnych dwuinstancyjnych

I instancja - Wojewódzkie Sądy Administracyjne

II instancja - Naczelny Sąd Administracyjny

Teoretycznie są dwa zasadnicze modele kontroli administracji przez Sądy:

1. model: Sądową kontrolę administracji sprawują sądy powszechne

2. model: sądową kontrolę administracji sprawują specjalnie powołane do tego sądy administracyjne

3. model mieszany: część kontroli spoczywa na sądach administracyjnych, a część na sądach powszechnych.

Dwa piony sądownictwa

1. Pion sądownictwa powszechnego

1. sądy rejonowe,

2. sądy okręgowe,

3. sądy apelacyjne

Dwie instancje

Sąd Najwyższy

Sądowi Najwyższemu instancyjnie podlegają sądy powszechne i sądy wojskowe (administracyjne nie podlegają SN)

2. Pion sądownictwa administracyjnego

1. wojewódzkie sądy administracyjne

2. Naczelny Sąd Administracyjny

W Polsce istnieje model mieszany

pewne sprawy podlegają kontroli przez sądy powszechne:

1. Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (emerytalno-rentowe zaświadczenie, fundusze alimentacyjne - organy rentowe w postaci: ZUSu, KRUSu i zakładów ubezpieczeń społecznych branżowych). Kontrola jest na drodze postępowania cywilnego przed sądem powszechnym - odwołania od decyzji emerytalnej, rentownej - postępowanie procesowe - postępowanie odrębne w ramach procesu cywilnego. Proces rozpoczyna się odwołaniem od decyzji organu rentowego. Sąd wydaje wyrok (rozpoznanie merytoryczne) Zmienić postanowienie organu rentowego - orzec co do istoty sprawy

2. w sprawach z zakresu ochrony konkurencji (przeciwdziałanie działań monopolistycznych). Organ: Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów - wydaje decyzje i postanowienia. Odwołania od jego decyzji i zażalenia na jego postanowienia rozpatruje Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który to sąd jest jednym z wydziałów w Sądzie Okręgowym w Warszawie. Postępowanie uregulowane jest w kpc , jest to postępowanie procesowe (odrębne postępowanie w ramach procesu) w ramach postępowaniach gospodarczych. Proces cywilny rozpoczyna się pozwem. Sąd wydaje wyrok SO działającego jako sąd I instancji, służy środek zaskarżenia (apelacja) do Sądu Apelacyjnego. (połączenie drogi administracyjnej i cywilnej)

3. unieważnienia, sprostowania lub ustalenia treści aktu stanu cywilnego - (postępowanie nieprocesowe na podstawie kpc - należy złożyć wniosek do sądu cywilnego, rejonowego. Merytoryczne rozpoznanie sprawy kończy się postanowieniem (bo jest to nieprocesowe postępowanie)

4. skarga na decyzję wójta w sprawie odmowy wpisania do rejestru wyborców , podobnie w sprawie wykreślenia z rejestru wyborców i w sprawie nieuwzględnienia reklamacji na nieprawidłowości w spisie wyborczym. Taką skargę wnosi się do Sądu Rejonowego, który rozpoznaje sprawy w postępowaniu nieprocesowym, na podstawie kpc. (Ustawa Kodeks wyborczy - nowa ustawa od roku)

Są to przykłady gdzie postępowanie administracyjne przechodzi w postępowanie cywilne

art. 45 ust. 1 Konstytucji - ustanawia prawo do sądu

„Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.”

Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z roku 1950, uchwalona w ramach Rady Europy. Polska ratyfikowała Konwencję w roku 1992.

1. Europejski Trybunał Praw Człowieka - z siedzibą w Strasburgu

2. Międzynarodowy Pakt Obywatelskich i Politycznych z roku 1963. Został wypracowany w ramach ONZ wraz z drugim aktem towarzyszącym Międzynarodowy Pakt Praw Ekonomicznych Socjalnych i Kulturalnych - z 1997r.

W obu regulacjach ETPC i MPOiP - są prawie identycznie brzmiące regulacje jak w art. 45 §1 Konstytucji, ustanawiające prawo do Sądu. Standard prawa międzynarodowego i prawa konstytucyjnego.

W konstytucji doprecyzowano na gruncie spraw administracyjnch, jak ma wyglądać kontrola sądowa administracji

art. 184 Konstytucji

NSA i inne sądy administracyjne sprawują, kontrolę działalności administracji publicznej w zakresie określonym w ustawie.

Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej.

Administracja publiczna (nie zdefiniowana) - def. negatywna: administracją publ. jest wszystko to co nie przynależy do ustawodawstwa ani sądownictwem. Adm. publ sprawują organy adm. publ. Istnieje system administracji publicznej. Do tego systemu adm. publ. należą organy państwowe w znaczeniu ścisłym: te które 1) wykonują zwierzchnią władzę przysługującą państwu 2) inne jednostki organizacyjne, które w sposób choćby incydentalny wykonują zadania administracji publicznej.

W ujęciu ustrojowym - można system przedstawić następująco:

1. Organy należące do systemu ustrojowego organów administracji publ. w ramach tego mamy:

1. organy administracji rządowej,

2. organy jednostek samorządu terytorialnego

2. Organy nie należące do systemu ustrojowego organów administracji publicznej

1. samorządy zawodowe i gospodarcze

Akty generalne jak i akty indywidualne podlegają kontroli sądowej. Skoro akty generalne podlegają kontroli, to tym samym oznacza, że nie ma kompetencji do badania zgodności z Konstytucją organ : Trybunał Konstytucyjny.

Art. 176 ust. 1

Postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne

Ustawa z 2002 roku. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

art. 1 § 1 „Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i samorządowymi kolegiami odwoławczymi między organami wymienionymi wyżej a organami administracji rządowej

• Spory kompetencyjne o właściwość - w tym samym pionie

• Spory kompetencyjne - między organami różnych pionów

Z całej ustawy wynika, że kontrola odbywa się w sformalizowanym postępowaniu, zwanym postępowaniem sądowo-administracyjnym.

Funkcje i zadania postępowania sądowo-administracyjnego

• Funkcją tego postępowania jest kontrola działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.

• Przedmiotem postępowania jest: sprawa sądowo-administracyjna.

(pojęcie: Sprawa sądowo-administracyjna - to sprawa z zakresu kontroli adm. publicznej, jak również inne sprawy do których przepisy ustawy stosuje się z mocy ustaw szczególnych)

źródła prawa o postępowaniu sądowo-adminisitracyjnym

1. Ustawa z 2002r Postępowanie przed sądami administracyjnymi

2. Kodeks postępowania cywilnego, do którego ustawa powyższa w kilku przypadkach odsyła

3. inne ustawy które wprowadzają w poszczególnych kategoriach spraw odmienności od ogólnych regulacji zawartych w prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

4. Ustawa o SKO (Samorządowych Kolegiach Odwoławczych)

5. Ustawa o gospodarce nieruchomościami

6. Ustawa o samorządzie: Gminy, Powiatu, Województwa

Organizacje Wymiaru Sprawiedliwości

• Sądy Powszechne (j.w)

• Sądy Administracyjne

• 16 wojewódzkich sądów administracyjnych, na czele stoi Prezes Sądu i

• NSA w Warszawie, podzielony na Izby - finansowa, gospodarcza i ogólnoadministracyjna) Prezes NSA, powołuje prezydent na wniosek KRS (Krajowej Rady Sądowniczej).

NACZELNE ZASADY POSTĘPOWANIA SĄDOWO-ADMINISTRACYJNEGO

1. Naczelne zasady wymiaru sprawiedliwości w kontekście sądów administracyjnych

1. zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości (Konstytucja decyduje, że wymiar sprawiedliwości należy do Sądów)

2. zasada niezależności sądów (od innych organów) i niezawisłości sędziów

3. zasada instancyjności (postępowanie sądowe jest co najmniej dwu instancyjne, możliwość odwołania się od niekorzystnego rozstrzygnięcia)

4. zasada jawności (art. 10)

2. Naczelne zasady postępowania sądowo-administracynego

1. zasada prawdy materialnej (sąd ma dotrzeć do prawdy materialnej, jaka jest prawda) Sąd nie jest związany granicami skargi: ani zarzutami, ani sformułowanymi wnioskami ani powołaną podstawą prawną. Oznacza to, iż ma prawo przeprowadzenia dowodów z urzędu. Ustawa ogranicza możliwość przeprowadzenia dowodów z urzędu. Może to być tylko dowód niezbędny do wyjaśnienia istotnych wątpliwości w sprawie i tylko jeżeli nie doprowadzi to do nadmiernego przedłużenia postępowania. Przy założeniu, że chodzi o dowód z dokumentów. Jest jednak związany granicami sprawy.

2. zasada kontradyktoryjności - postępowanie przed sądem administracyjnym ma formę sporu. Spór między dwiema stronami: osobą skarżącą i organ administracji publicznej. Strony są równoprawne w postępowaniu. Sporność posiada również zagadnienie ciężaru dowodu - w tym zakresie jest inne niż w kpc. Nie ma żadnego przepisu, który by obciążał stronę inicjatywą dowodową i uzależniał od tego wynik sprawy - rozstrzygnięcie. (inna jest kwestia ciężaru dowodu przed sądem II instancji - przed NSA - gdyż bada tylko czy zachodzą podstawy wymienione w skardze kasacyjnej, czy nie zachodzą)

3. zasada równości stron - (obie strony przed sądem administracyjnym są równe.) Każda ze stron ma jednakową możliwość korzystania z prawem przewidzianych środków i możliwość bycia wysłuchaną przez Sąd. (Sąd ma obowiązek pouczania stron (o czynnościach procesowych, skutkach zaniedbań) działających bez adwokata lub radcy prawnego)

4. zasada dyspozycyjności - polega z jednej strony na

1. dysponowaniem prawami i roszczeniami dochodzonymi przed Sądem,

2. dysponowaniem czynnościami przed sądem łącznie z dysponowaniem całym tokiem postępowania. Dyspozycyjność stron w postępowaniu administ - jest mocno ograniczona. Ważny przykład dot. dyspozycyjności skarżącego: Strona skarżąca może skargę cofnąć, ale skarga podlega kontroli sądu. Sąd może nie wyrazić zgody na cofnięcie skargi, może uznać cofnięcie skargi za niedopuszczalne, jeżeli takie cofnięcie zmierza do obejścia prawa lub spowodowałoby utrzymanie w mocy aktów lub czynności dotkniętych nieważnością. Dyspozycyjność organu: Organ może skardze się przeciwstawić lub uznać. Może ją uwzględnić w ramach samokontroli, co spowoduje, że sprawa nie będzie miała dalszego toku w postępowaniu sądowo-administracyjnym.

5. zasada ustności S.A orzeka na rozprawach - istota rozprawy jest działanie ustne, przedstawianie stanowisk. Ustność jest uzupełniana pisemnością.

6. zasada bezpośredniości - zakłada się że Sąd musi się bezpośrednio zetknąć z materiałem dowodowym. Nie ma możliwości przeprowadzania dowodu w innym sądzie (tak jak jest to w postępowaniu cywilnym)

wymiar sprawiedliwości - jest rozstrzyganiem sporów o sprawę i karaniem przestępstw. Wymiar sprawiedliwości należy do Sądu

ZAKRS PRZEDMIOTOWY (właściwości rzeczowej) POSTĘPOWANIA SĄDOWO-ADMINISTRACYJNEGO

1. posłużenie się przez ustawodawcę klauzulą generalną - wszelkie akty i zaniechania. Wyliczenie - enumeracja negatywna - z wyłączeniami lub

2. katalog czynności podlega kontroli sądowo-adm.

art. 3 i art. 5 ustawy o postępowaniu sądowo-administracyjnym (Psa)

Formą działalności są

• akty normatywne (w ptym prawo miejscowe)

• akty administracyjne (indywidualnych i generalnych) W ramach a. indywidualnych mogą być uchwały np RG uchwala nazwę ulicy. Inne to decyzje administracyjne.

Decyzja administracyjna - pochodzi od organów administracji publicznej, skierowana jest na zewnątrz (do adresata niepodporządkowanego, w sprawie indywidualnej (jednostkowej), rozstrzyga o prawach i obowiązkach konkretnego podmiotu. Decyzja administracyjna niekoniecznie musi mieć nazwę „decyzja”. Może to być „zezwolenie”, „nakaz”, „pozwolenie”.

• porozumienia i ugody administracyjne

• czynności faktyczne (może ale nie musi wywoływać skutki prawnych) np. wpis do ewidencji działalności gospodarczej, zatrzymanie pojazdu do kontroli. Czynności te nie podlegają zaskarżeniu. Czynności typu : zameldowanie, rejestracja bezrobotnego, odmowa przyjęcia przez zakład dokumentacji medycznej - czynności wywierają skutki prawne i mogą podlegać zaskarżeniu.

ZAKRS PRZEDMIOTOWY POSTĘPOWANIA SĄDOWO-ADMINISTRACYJNEGO

patrz art. 3 i 5

1. Akty administracyjne indywidualne

• decyzje administracyjne -zapadające w różnych postępowaniach jurysdykcyjnych a nie tylko uregulowanych w kpa (postęp. z zakresu ubezpieczeń społecznych). Poza kpa - to np. postępowanie podatkowe uregul. w Ordynacji podatkowej, inne uregulowane w ustawach szczególnych. Postępowanie ewidencyjne (ustawa o swobodzie działalności gospodarczej), postępowanie w sprawach celnych

• postanowienia administracyjne - te na które służy zażalenie oraz kończące postępowanie i postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym jak również zabezpieczającym w administracji na które służy zażalenie. W myśl tej ustawy zażalenie służy również m.in. na każde postanowienie oddalające skargę na czynności organu lub egzekutora, stąd też można powiedzieć, że na każdą czynność egzekucyjną.

2. Inne niż w.wym akty lub czynności z zakresu admi. publ dot. uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa inaczej mówiąc: akty lub czynności spoza sfery postę. jurysdykcyjnego, egzekucyjnego i zabezpieczającego (np.: czynności materialno - techniczne: zameldowanie, zarejestr. bezrobotnego, ...

3. pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach (wydaje je np. Izba Skarbowa). To nie decyzja tylko rozstrzygnięcia władcze. Skutkiem jest to, że - jeśli podatnik zastosuje się do interpr. to nie może mu to zaszkodzić.

4. bezczynności dot. niewydania decyzji administracyjnej, postanowienia, w tym również w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, dot. aktów i czynności spoza sfery jurysdykcyjnej (patrz pkt 2) dot. pisemnych interpretacji (patrz pkt 3). Organ nie wydaje decyzji, pomimo iż ma taki obowiązek, niedotrzymanie terminów (niezwłoczne załatwianie spraw - 1 miesiąc lub 2 miesiące - sprawy skomplikowane)

5. akty prawa miejscowego - zarówno organy samorządu terytorialnego jak i organy administracji rządowej (Wojewoda, administr. zespolona i niezespolona). Akty porządkowe dot. życia, zdrowia.

6. inne akty organów j.s.t. (np.: uchwała o nazwaniu ulicy, o nadaniu honorowego obywatela gminy)

7. akty nadzoru sprawowanego przez organy adm. rządowej nad działalnością organów j.s.t. (Prezes RM i Wojewoda - sprawują nadzór)

8. sprawy, w których sądowa kontrola jest przewidziana w ustawach szczególnych np. ustawy mogą przewidywać możliwość zaskarżenia przez ministra uchwał samorządów zawodowych

9. spory o właściwość między organami j.s.t.; między SKO; spory kompetencyjne między j.s.t a organami SKO.

Wyłączenia spod kontroli sądów administracyjnych:

1. sprawy wynikające z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami adm. publ.

2. w sprawach wynikających z podległości służbowej między przełożonymi a podwładnymi

3. w sprawach odmowy mianowania na stanowisko lub powołania do stanowienia funkcji

4. w sprawach wizowych wydawanych przez konsulów

Inne formy

organy administracji publicznej

działalność zakładów administracyjnych - w ograniczonym zakresie podlega kontroli sądowej.

Zakład administracyjny - np. biblioteka publiczna. Np. biblioteka odmawia przyjęcia do biblioteki - podlega zaskarżeniu do sądu. Jeżeli biblioteka posiada regulamin - to czynność wyłączona spod kontroli sądu.

Niektóre przejawy działalności samorządów zawodowych wyłączone spod kontroli sądowej

w pewnym zakresie organizacje społeczne i spółdzielcze.

Podmioty postępowania sądowo-administracyjnego

Właściwość to uprawnienie do rozpoznania i rozstrzygnięcia i

Sąd - właściwość sądu administracyjnego

właściwość funkcjonalna - który z sądów ma jakie funkcje do spełnienia.

Funkcje WSA - ma w zakresie rozpoznawanie

• spraw w I instancji z wyjątkiem spraw, dla których I instancją jest NSA;

• rozpoznaje wnioski o przyznanie prawa pomocy w postaci przyznania, zwolnienia od kosztów sądowych, przyznanie adwokata, radcy prawnego, zwolnienie z kosztów sądowych jak i przyznanie adwokata, radcy prawnego

• przeprowadzanie postępowania mediacyjnego

Funkcje NSA - rozpoznaje

• środki odwoławcze od orzeczeń WSA (Wojewódzkich Sądów Administracynych)- środki odwoławcze: - skargi kasacyjne, zażalenia

• niektóre sprawy I instancji: spory o właściwość, spory kompetencyjne (j.w.)

• wydaje 2 rodzaje uchwał:

• uchwały abstrakcyjne - na wniosek prezesa NSA, lub Ministra - jak interpretować przepis

• uchwała konkretna - w konkretnej sprawie, skład orzekający WSA zwraca się do NSA o wydanie uchwały bo ma wątpliwości jak interpretować przepis. Moc wiążąca uchwały.

właściwość rzeczowa

odpowiada na pytanie: Który sąd jest właściwy do rozpoznania sprawy w I instancji.

Dla spraw I instancją jest WSA z wyjątkiem tych w których ustawa zastrzega właściwość NSA

właściwość miejscowa

dotyczy Wojewódzkich Sądów Administracyjnych - dot. obszaru działania właściwego do rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy. Do rozpoznania sprawy właściwy jest ten WSA, na obszarze właściwości którego ma siedzibę organ administracji publicznej, którego działalność została zaskarżona. (Nie decyduje miejsce zamieszkania skarżącego tylko m-ce siedziby organu skarżącego). Prezydent może Rozporządzeniem przekazać sprawy do rozpoznania innym sądom administracyjnym (np. rozstrzygnięć wydawanych przez urząd ds. kombatantów - w sprawie skarg na decyzję tego urzędu)

Utrwalenie właściwości sądu

Sąd który był właściwy w momencie wnoszenia sprawy pozostaje właściwy do końca postępowania, choćby podstawy właściwości się zmieniły.

Sąd bada z urzędu, czy jest właściwy. Gdy jest niewłaściwym, wydaje postanowienie o przekazaniu sądowi właściwemu a następnie przekazuje temu sądowi akta sprawy.

Skład sądu

składy zawodowe

3 sędziów zawodowych

1 sędzia - w posiedzeniach niejawnych

W NSA - w zależności od wagi sprawy skład 7 sędziów, skład 1 izby NSA, skład całego NSA

Strony i uczestnicy postępowania

Postępowanie sądowo-administracyjne oparte jest na zasadzie dwustronności (dwie równe sobie strony)

1. strona - skarżący - to podmiot legitymowany - uprawniony przez ustawę do wnoszenia skargi . Legitymowanym jest każdy, kto ma interes w sprawie.(W cudzej sprawie mogą skargę złożyć: organizacje społeczne, RPO, Prokurator w której zakresie leży przedmiot sprawy)

2. strona - organ admin. publ. którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem skargi.

3. Uczestnicy na prawach stron -

• może być to osoba, która brała udział w postępowaniu administracyjnym, lecz nie wnosi skargi (skargę wnosi inna osoba zainteresowana), jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego (uczestnik obligatoryjny).

• może być to osoba, która nie bierze udziału w postępowaniu, ale wynik postępowania dotyczy jej interesu prawnego. Sąd decyduje czy ją dopuścić do uczestniczenia do działania na prawach strony czy nie.

• Organizacja społeczna - zainteresowana rozstrzygnięciem ze względu na swoją statutową działalność chce włączyć się do postępowania - decyzja o dopuszczeniu należy do sądu

• Prokurator lub RPO - jeżeli wg ich oceny wymaga tego ocena praworządności lub praw człowieka lub obywatela

Zdolność sądowa - możność bycia stroną lub uczestnikiem postępowania sądowo-administracyjnego.

• osoby fizyczne (człowiek od momentu urodzenia do momentu śmierci);

• osoby prawne (jednostka organizacyjna (państwowa, samorządowa) posiadająca osobowość prawną wg przepisu prawnego, osoba prawna posiada swój majątek, którym może odpowiadać za swoje zobowiązania)

• pozostałe osoby prawne (spółki kapitałowe, spółdzielnie, banki, partie polityczne, wyznaniowe osoby prawne)

• stowarzyszenia - osoby prawne z mocy ustawy

• państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (gdy są adresatem obowiązków lub uprawnień)

• organizacje społeczne nieposiadające osobowości prawnej np. stowarzyszenia zwykłe

• inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli przepisy dopuszczają zaadresowanie do nich nałożenia obowiązków, skierowania uprawnień, skierowania nakazów, zakazów, stwierdzenia lub uznania uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów np. wspólnoty mieszkaniowe, spółki osobowe prawa handlowego (jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna).

• zdolność sądową posiada również organ administracji publicznej

Sąd jest zobowiązany zainteresować się sam z urzędu czy jest zdolność sądowa danego podmiotu. Jeśli brak zdolności sądowej może być uzupełniony, sąd wyznacza w tym celu stronie termin. Dopuszcza go również tymczasowo. np. spółka kapitałowa nie jest w organizacji, ale jest w trakcie wpisu w KRS-u.

• Sąd skargę odrzuca - nie rozpoznaje sprawy, gdy nie można uzupełnić zdolności sądowej.

• Zawieszenie postępowania - utrata nastąpiła w toku, po wniesieniu skargi. (okres 3 lat)

• Postępowanie umarza się - gdy strona w toku postępowania zmarła, a sprawa dot. takich praw i obowiązków, które na nikogo nie przechodzą np. zmiana nazwiska (nie dziedziczymy nazwiska)

Sąd oddala - gdy rozpoznał ...

Zdolność procesowa - to zdolność do podejmowania czynności w postępowaniu sąd.-adm. swoim działaniem. Jeśli podmiot ma zdolność sądowo to ma również zdolność procesową. Osoby fizyczne natomiast może mieć zdolność sądową ale może nie mieć zdolności procesowej (osoby nieletnie, ubezwłasnowolnione) do 13 r.ż - brak zdolności procesowej, działa z ramienia przedstawiciela ustawowego. Zdolność procesowa ograniczona - osoby między 13 a 18 r.ż. i częściowo ubezwłasnowolnione osoby. Gdy osoba może sama o sobie decydować - posiada zdolność procesową.

Sąd bada z urzędu zdolność procesową.

Sąd stwierdzając brak w składzie organów wyznacza termin uzupełnienia.

Brak zdolności procesowej - nie pojawił się przedstawiciel ustawowy w e wskazanym terminie Sąd odrzuca skargę

zawiesza gdy brak pojawia się w toku (np. umrze przedstawiciel ustawowy)

Zdolność postulacyjna to zdolność do podejmowania czynności sądowo-administracyjnym w sensie takim, że braki tej zdolności mogą wynikać z określonych przyczyn o charakterze faktycznym lub prawnym.

Powody braku zdolności postulacyjnej:

• natury faktyczna, np. osoba głucha lub nie znająca języka polskiego (bez tłumacza)

• natury prawnej, np. przymus adwokacko-radcowski w postępowaniu przed Sądem Najwyższym, który oznacza, że strona nie może samodzielnie dokonać określonych czynności, lecz musi być zastąpiona przez adwokata lub radcę prawnego. Przypadki objęte przymusem adwokacko-radcowskim:

1. Skarga kasacyjna musi być sporządzana przez adwokata (Radca prawny, Rzecznik patentowy, Doradca podatkowy)

2. zażalenie na odrzucenie skargi kasacyjnej

3. skarga o stwierdzenie niezgodności prawomocnego orzeczenia z prawem

Legitymacja skargowa - to uprawnienie, prawo do bycia stroną postępowania administr.-sądowego. Ma każdy, kto ma interes prawny w rozstrzygnięciu. Może to być również organizacja. Można mieć legitymację w cudzej sprawie (patrz notatki wyżej) . Prokurator i RPO posiadają legitymację do diałania w cudzej sprawie.

Skutek braku legitymacji skargowej:

brak legitymacji skargowej powoduje oddalenie skargi.

Współuczestnictwo - oznacza, że po jednej ze stron pojawia się więcej niż jeden podmiot. Gdy skarga wpłynęła od podmiotu legitymującego materialnie i podmiotu legitymowanego formalnie (RPO).

Skarga może być złożona wspólnie lub oddzielnie - ważne by dotyczyła tej samej sprawy - czyli tego samego stosunku administracyjno-prawnego.

11

---