MAKROEKONOMIA to teoria tworzenia i podziału dochodu narodowego z uwzględnieniem polityki pieniężnej banku centralnego i polityki fiskalnej państwa. Zajmuje się ona funkcjonowaniem całej gospodarki i formułowaniem polityki rządowej. Fundamenty makroekonomii stworzył Anglik Keynes. Zbudował on teorię makroekonomiczną na stwierdzeniu że podaż produkcji (poziom wytwarzanego dochodu narodowego a zatem i stan zatrudnienia) zależy od poziomu globalnego popytu.

PRODUKCJA GLOBALNA jest to wartość wytworzonej produkcji dóbr i usług w ciągu roku w przedsiębiorstwie. Składa się ona z

-wartości przeniesionej (nabyte z zewnątrz i zużyte w produkcji surowce materiały półprodukty oraz paliwo i energię..)

-wartości dodanej (suma nowo wytworzonej wartości w przedsiębiorstwie do której włącza się amortyzację-wartość dodana brutto)

PRODUKCJA FINALNA występuje gdy został zakończony proces produkcji i dane dobro nie podlega już dalszemu przetworzeniu w kraju. Dobra te są przeznaczone bądź do konsumpcji bądź jako dobra kapitałowe na inwestycje, czyli do dalszego rozwoju gospodarczego kraju. Zaliczamy do niej wszystkie dobra produkowane i eksportowane. Produkcję finalną oblicza się w ten sposób iż od produkcji globalnej odejmuje się sumę przepływów międzygałęziowych

DOCHÓD NARODOWY jest powszechnie wykorzystywany jako miernik poziomu i dynamiki rozwoju gospodarczego.

ROCZNY DOCHÓD NARODOWY stanowi łączna suma wartości dodanej we wszystkich działach gospodarki narodowej (nie należy go utożsamiać z rocznym produktem globalnym). Proces tworzenia wartości dodanej i proces tworzenia substancji rzeczowej dochodu narodowego dają ten sam wynik w całej gospodarce narodowej ale nie pokrywają się ze sobą w poszczególnych przedsiębiorstwach gałęziach i działach. Tylko w całej gospodarce narodowej suma wartości dodanej = sumie wartości produkcji finalnej. To co jedni kupują musi się równać temu co inni sprzedają w całej gospodarce. Po odjęciu od rocznej wartości produkcji globalnej wartości nakładów ogółem otrzymujemy dochód narodowy brutto.

Stosunek dochodu narodowego w ujęciu nominalnym (ceny bieżące) do dochodu narodowego w ujęciu realnym (ceny stałe) pomnożony przez 100 tworzy wskaźnik nazywany w ekonomii DEFLATOREM.

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO PKB jest miarą produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju niezależnie od tego kto jest ich właścicielem.

PRODUKT NARODOWY BRUTTO PNB jest miernikiem całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju powiększonych o dochody netto z tyt własności za granicą. Dochody netto są różnicą między dochodami otrzymanymi z tyt własności za granicą a dochodami wypłaconymi z tyt własności cudzoziemcom. Jeśli odpływ dochodów (z tyt usług czynników produkcji będących własnością kapitału zagranicznego) jest większy niż przypływ dochodów (z tyt posiadanych czynników produkcji za granicą) wówczas PKB>PNB i odwrotnie. Jeśli przypływ równa się odpływowi PKB=PNB.

PRODUKT NARODOWY NETTO WG CEN RYNKOWYCH PNN jest mniejszy od PNB o wielkość amortyzacji Am. Amortyzacja jest miarą szybkości zmniejszenia się wartości istniejącego w kraju zasobu kapitału trwałego w danym okresie, będącego wynikiem jego fizycznego lub ekonomicznego zużycia. (wyrażony w cenach rynkowych)

DOCHÓD NARODOWY WG CEN CZYNNIKÓW WYTWÓRCZYCH DNWC jest mniejszy od PNN o wielkość podatków pośrednich Tp. Suma tych podatków pośrednich stanowi korektę w stosunku do PNN wyrażonego w cenach rynkowych. Do dochodów czynników wytwórczych zalicza się:

-Wp =wynagrodzenie pracowników

-R= renty z tyt dzierżawy czynsze z tyt najmu

-Z= zyski z kapitału

-Dw= dochody z pracy na własny rachunek

OSOBISTY DOCHÓD LUDNOŚCI ODL jest częścią DNWC która pozostaje po potrąceniu nie rozdzielonych zysków przeznaczonych na rozwój przedsiębiorstw Nz oraz po spłaceniu podatku od dochodów przedsiębiorstw do budżetu państwa Tbc. Jednocześnie ODL powiększony jest o różnego rodzaju transfery (przekazanie okreś sumy dochodów na rzecz ludności ) z budżetu państwa na rzecz ludności Bt (emerytury renty zasiłki)

DYSPOZYCYJNY DOCHÓD LUDNOŚCI DDL są to dochody gosp domow po potrąceniu podatków bezpośrednich Tb. Suma tych dochodów po potrąceniu podatków reprezentuje potencjalną siłę nabywczą społeczeństwa czyli DDL=ODL-TB. Nagromadzone dochody w gospo.dom są kierowane na bieżące wydatki konsumpcyjne K a pewna ich część jest oszczędzana Ol z myślą o przyszłych wydatkach.

OSZCZĘDNOŚCI są bierną stroną akumulacji środków pieniężnych niezbędnych do finansowania inwestycji (Os -suma oszczędności). Oszczędności są stałym procesem który zmienia się powoli pod wpływem zmian dochodu. Człowiek oszczędza różnicę jaka wystąpi między aktualnym dochodem a zwyczajową stopą życiową. Tak więc oszczędności są stałą częścią otrzymywanych dochodów tzn. rosnącą lub spadającą wraz ze wzrostem lub spadkiem dochodów. Keynes nazywa to stałą przeciętną i krańcową skłonnością do oszczędzania.

WYDATKI INWESTYCYJNE są przejawem czynnego wykorzystania nagromadzonych oszczędności (I suma wydatków). Charakteryzują się one dużą zmiennością, gdyż narażone są na zmiany w oczekiwaniach przedsiębiorców, zmiany w popycie, zmiany w cenach rynkowych i zyskach, zmiany w wysokości stopy procentowej od pobieranych kredytów.

ROZBIEŻNOŚCI EX ANTE rozbieżności między inwestycjami i oszczędnościami, dotyczą niezgodności zamierzeń (planów) w oszczędzaniu i inwestowaniu co wynika z odmiennych motywów jakimi kierują się różne podmioty gospodarcze.

ROZBIEŻNOŚCI EX POST oszczędności ex post = inwestycjom ex post. Równość ta ma charakter tożsamościowy co wynika z jednakowego definiowania oszczędności i inwestycji jako części wartości bieżącej produkcji dóbr i usług finalnych

równowaga i nierównowaga między inwestycjami a oszczędnościami

Wyszukiwarka