Pietruszka zwyczajna

112a] Pietruszka zwyczajna - Petroselinum sativum

Jest rośliną o ogromnych wartościach leczniczych.

Do celów leczniczych wykorzystuje się korzeń, liście i owoce [nasiona].

Natka pietruszki ma 4 razy więcej wit C niż pomarańcza i kapusta, a 2 razy więcej niż

mniszek lekarski.

Napar: 25g nasion, korzenia lub natki na 1 litr wody, gotować 3min, naciągać 15min. Popijać 1/4 szkl 2-3 razy dziennie przed posiłkiem - na reumatyzm, kamienie moczowe, skąpomocz, zaburzenia

miesiączkowania, zimnica [malaria].

Na owsiki: szczypta natki pietruszki, korzeń selera i fiołka wonnego - gotować 3min w 0,2 litra wody,

naciągać 15min. Wypijać rano na czczo.

Wywar - leczy biegunki: mieszanka - 25g korzenia pietruszki, 1g skórki pomarańczowej, 1g skórki grejpfrutowej - gotować w 1 litrze wody aż zostanie 0,5 litra. Osłodzić miodem. Pic codziennie na czczo.

Wyciąg z suchych nasion, czyli Apiol [do nabycia w aptece] zażywany w ilościach do 0,4g dziennie w

postaci kapsułek żelatynowych na kilka dni przed menstruacją - łagodzi bóle napięcia miesiączkowego.

Na piegi: przemywanie sokiem lub naparem 1 raz dziennie.

Natka zmiażdżona - jako okład antyseptyczny i gojący na rany, zranienia i ukąszenia pszczół - łagodzi

bóle i eliminuje opuchliznę.

Okład ze zmiażdżonej natki przyłożony do piersi karmicielki wysusza mleko oraz łagodzi zapalenie sutków przy zastoju pokarmu.

Sok z korzenia pietruszki ze spirytusem 70% w równych ilościach łagodzi nerwobóle.

Przy nerwobólu zębowym zwilżyć palec i pocierać wzdłuż przekroju nerwu dziąsła i policzka.

Napar z nasion: 100g na 1 litr wody - w postaci irygacji dopochwowych - leczy białe upławy.

Na zapalenie oka: wkraplać 1-2 krople ze świeżego soku z korzenia 2-3 razy dziennie lub stosować jako

okład na noc.

Na rozjaśnianie cery: myć twarz rano i wieczorem przez tydzień ciepłym wywarem z korzenia pietruszki. Stosować 1 garść rozdrobnionego korzenia na 0,5 litra wody, gotować 15min.

Pietruszka wchodzi w skład mieszanek moczopędnych Urogran, Urosan; a wyciąg wodno-alkoholowy w skład Fitolizyny.

Lekarze zajmujący się ziołolecznictwem stosowali olejek z pietruszki na uregulowanie cyklu miesięcznego oraz jako środek wywołujący poronienie.

Uwaga: Kobiety w ciąży nie powinny pić soku ani olejku z pietruszki.

112b] Pietruszka zwyczajna

Działanie: pomaga „regulować” żołądek po posiłku, oczyszcza zatkane drogi oddechowe w czasie kaszlu i przeziębienia. Łagodzi bóle głowy.

Pietruszka jest naturalnym środkiem przeciwskurczowym [wspaniała na trawienie].

Działa wiatropędnie i jest naturalnym środkiem moczopędnym, wykrztuśnym [można ją

stosować na kaszel i astmę].

Można ją spożywać na surowo. Jest naturalnym odświeżaczem oddechu - zjeść parę surowych listków

natki.

Surową i posiekaną lub suszoną natkę zaparzyć i pić chociaż 1 raz dziennie.

112c] Pietruszka zwyczajna

Właściwości lecznicze ma korzeń, a także nasiona i natka.

Działanie: moczopędne, wiatropędne, antyseptyczne, ułatwia trawienie.

Owoc [nasienie] działa silniej niż korzeń.

Stosuje się go m.in. w kamicy nerkowej, stanach zapalnych nerek, przeroście prostaty [gruczołu krokowego], reumatyzmie.

Napar z korzeni: 1 łyżkę na 1,5 szkl wrzątku, przykryć, zastawić na 15min, przecedzić. Pić 2-3 razy

dziennie po 1/3 szkl między posiłkami jako moczopędne, wiatropędne.

Napar z owoców [nasion]: 1/2 łyżki zalać 1 szkl wrzątku, parzyć przez 15min.

Uwaga: Dawka większa niż zalecana może spowodować kurcze i bóle brzucha, a także wzmagać krwawienia miesiączkowe.

112d] Pietruszka zwyczajna

Zastosowanie mają: korzeń, liście i owoce. Natka - bogate źródło wit C.

Wszystkie surowce działają moczopędnie, rozszerzają naczynia krwionośne, łagodnie obniżają ciśnienie

krwi.

Stosuje się je przy nieżytach jelit i dróg moczowych oraz kamicy nerkowej.

Napar: 1/2 łyżki korzenia lub 5g owoców na 1 szkl wrzątku. Pic po 0,5 szkl.

Świeże listki są polecane przy anemii i zmęczeniu [zwłaszcza wiosną].

112e]Pietruszka zwyczajna

W lecznictwie stosuje się korzenie, liście i owoce [nasiona].

Skład chemiczny: Owoce - olejek eteryczny, związki flawonoidowe, olej tłusty, fitosterole.

Korzenie - olejek eteryczny, śluz, cukry, związki poliacetylenowe, furanokumaryny,

składniki mineralne [w tym znaczne ilości manganu], nieco wit C i prowitamina A.

Natka - jest bogatsza w witaminy i związki mineralne, zawiera znaczne ilości wit A i C oraz żelazo, wapń, potas, fosfor, sporo manganu.

Owoce i korzenie pietruszki działają moczopędnie, przeciwskurczowo, a także pobudzają wydzielanie soków trawiennych.

Uwaga: Większe dawki owoców [nasion] stosowane przez dłuższy czas mogą wywołać skutki uboczne - dlatego należy zachować ostrożność. Bezpieczniejsze w użyciu są korzenie.

Owoce i korzenie podaje się w zaburzeniach czynności nerek połączonych ze zmniejszonym wydzielaniem moczu, w obrzękach na tle nerkowym, w przewlekłym zapaleniu dróg moczowych.

Pomocniczo w reumatyzmie i w kamicy moczanowej.

Korzenie można również stosować w zaburzeniach trawienia, przy obniżonym łaknieniu, wzdęciach, bólach brzucha połączonych ze skurczami.

Pietruszka wchodzi w skład licznych mieszanek moczopędnych.

Zwykle stosuje się napar z korzeni.

W chorobach dróg moczowych łączy się korzeń pietruszki z kwiatami bławatka, kłączami perzu, zielem

fiołka trójbarwnego, liśćmi brzozy i inne.

112f] Pietruszka zwyczajna „Wróżka” nr 4, 2001r

Symbol potencji. Zarówno korzeń jak i natka mają coś w sobie niezwykłego i …magicznego.

Jej ojczyzną są kraje śródziemnomorskie i Wyspy Kanaryjskie.

W starożytnej Grecji pietruszka kojarzona była z takimi cechami charakteru jak męstwo, odwaga i

wytrwałość…

Jej nazwa wywodzi się z greckiego określenia skały ”Petra” i kamienia „Petros”.

W starożytnym Rzymie jej imieniem nazywano bezdzietnego mężczyznę - zapewne ze względu na

właściwości poronne tego owocu.

Równocześnie jednak uznawano ją za…afrodyzjak zwiększający potencję.

W średniowieczu pietruszka znana już była w całej Europie zachodniej.

Ceniono ją bardzo za niezwykłe właściwości lecznicze.

Leczono nią tyle chorób, że właściwie można by ją uznać za panaceum.

W naparze z kilku gałązek natki znajduje się tyle minerałów i witamin, że osobie, która go regularnie pije nie zagrozi anemia ani utrata odporności.

Natka zawiera mnóstwo żelaza, wapnia, potasu, magnezu, fosforu i miedzi.

Do tego wit C, E, PP, K i prowitaminę A [kiedyś mówiło się o niej „pierwsza dama po mleku”].

Działa profilaktycznie lub leczy takie schorzenia jak krzywica, anemia, szkorbut, kurza ślepota, obniża

ciśnienie i poprawia krążenie krwi.

Ma zdolności odtruwające - „czyści krew”, regeneruje naczynia włosowate.

Naukowcy podejrzewają ją również właściwości antynowotworowe i prowadzą w tym

kierunku badania.

W korzeniu i nasionach pietruszki natomiast występuje olejek eteryczny, którego

głównymi składnikami jest moczopędny Apiol, a także flawonoidy o właściwościach rozkurczowych.

Leki pietruszkowe rozluźniają mięśnie gładkie dróg moczowych jelit, pobudzają wydzielanie soku

żołądkowego i śliny, przyśpieszają trawienie. Działają wiatropędnie i żółciopędnie.

Zaleca się je przy chorobach nerek i pęcherza, problemach z układem pokarmowym.

Pietruszka to również doskonały środek wykrztuśny - można ją stosować na kaszel i astmę.

Sok z korzenia oraz olejek stosowane zewnętrznie łagodzą podrażnienia, mają właściwości bakteriobójcze. Wystarczy posmarować nimi miejsca po ukąszeniu przez komara czy użądlenie przez osę, aby spuchlizna, swędzenie czy ból szybko zniknęły.

Uwaga: O ile jedzenie natki i zrobionych z niej leków nie zaszkodzi nikomu, to silnie skoncentrowane przetwory z korzenia - zwłaszcza zaś wyizolowany z niego olejek oraz mocny napar z nasion niewskazane są dla małych dzieci i kobiet w ciąży, spowodować bowiem mogą skutki uboczne - skurcze macicy [ryzyko poronienia], pobudzenie nerwowe.

Pietruszka ma również właściwości wybielające i zdolność łagodzenia podrażnień.

Pomaga pozbyć się piegów.

Przy reumatyzmie: 50g korzenia pietruszki gotuj przez 1min w 1 litrze wody, odstaw na 15min.

Pij 1 szklankę dziennie, najlepiej przed snem..

Przy długotrwałym kaszlu - 20g świeżego korzenia drobno pokrój, zalej 1 litrem wody i gotuj przez około 1 godzinę na maleńkim ogniu, odcedź i dodaj 1 łyżkę dobrego syropu roślinnego np z hyzopu, echinacei. Pij codziennie przed snem 1/2 szklanki.

Na poprawę łaknienia - łyżkę suszonego rozdrobnionego korzenia zalej 1 szkl wrzątku, gotuj przez 15min na małym ogniu. Odstaw na 10min, przecedź. Pij po 0,5 szkl na 20min przed posiłkiem.

Pomaga także przy wzdęciach, kolce jelitowej.

Przy kamicy nerkowej i pęcherza moczowego: łyżeczkę drobno posiekanej natki i łyżkę rozdrobnionego korzenia zalej szkl wrzątku, odstaw na 2-3 godz [może być w termosie], odcedź.

Pij 3 razy dziennie po 0,5 szkl przed jedzeniem.

112g] Pietruszka zwyczajna

Działanie: moczopędne, wykrztuśne, miesiączkopędne, wiatropędne, przeciwskurczowe, obniżające

ciśnienie.

Świeże ziele jest bogatym źródłem wit C. W medycynie pietruszka znajduje wiele zastosowań.

Jest bardzo skutecznym środkiem moczopędnym. Ułatwia organizmowi pozbycia się

nadmiaru wody.

Jest środkiem pobudzającym miesiączkowanie. Działa wiatropędnie przynosząc ulgę we

wzdęciach i towarzyszącej im kolce.

Uwaga: Nie należy stosować pietruszki w czasie ciąży, ponieważ może doprowadzić do nadmiernej stymulacji macicy, ani przy chorobie nerek.

112h] PIETRUSZKA ZWYCZAJNA (Petroselinum sativum)

Surowcem spożywczym i leczniczym są: korzeń - Radix Petroselini i ziele - (natka) Herba Petroselini,

owoc (nasiona) - Fructus Petroselini.

Korzeń zawiera olejek eteryczny, glikozyd flawonowy, furanokumaryny, związki poliacetylenowe, śluz,

cukry, witaminę C, prowitaminę A, sole mineralne (mangan), ziele pietruszki, ponadto do 800 mg% i do

10 mg% prowitaminy A, żelazo, wapń, potas, mangan, sod, fosfor, owoc: flawonoidy, olej tłusty, fitosterole.

Surowiec działa moczopędnie, wiatropędnie, przeciwskurczowo, pobudzająco trawienie.

Stosuje się w chorobach nerek i dróg moczowych, przy obrzękach i zaburzeniach trawiennych.

Odwar z ziela pietruszki usuwa z twarzy wągry, piegi i wypryski.

Zarówno korzeń, jak i ziele pietruszki jest wartościowym produktem odżywczym, służy jako przyprawa do zup, sosów, jako składnik sałatek jarzynowych, do dekoracji potraw.

Pietruszka zwyczajna (Petroselinum sativum Hoffm.)

Inne nazwy: pietruszka pospolita.

Angielska: Curled Parsley. Francuska: Persil. Niemiecka: Garten-Tetersilie. Rosyjska: Pietruszka sadowąja.

Ponieważ w stanie dzikim rośnie najczęściej na skałach wapiennych, w pobliżu źródeł w okolicach Morza Śródziemnego, jej łacińska Nazwa wywodzi się od słowa, petra, czyli skała.

Dzika pietruszka znana była niewątpliwie starożytnym Rzymianom i Grekom, od których (być może już

jako warzywo) przejęli ją Iberowie, Gallowie i Germanie, a dopiero później roślina ta dotarła do Słowian.

Trudno dzisiaj dokładnie określić czas, kiedy pietruszka została wprowadzona do upraw, w każdym razie w Europie siano ją na pewno w średniowieczu - jako roślinę ogrodową o nazwie Apiumsativum, Apium hortense lub selinum. (Sativum - znaczy uprawna, hortense - ogrodowa).

Pietruszkę jako zioło stosował w kamicy moczowej słynny Paracelsus (1493-1541), jako lek rozpuszczający kamienie moczowe i czyszczący krew polecał Adam Lonicerus (1528-1586), lekarz miejski Strassburga.

W Polsce pierwsze konkretne wzmianki o uprawie pietruszki sięgają 1518 roku, ale była to pietruszka

naciowa. Forma tzw. korzeniowa tej rośliny trafiła do ogrodów kilkadziesiąt lat później, czyli pod koniec XVI wieku.

Pietruszka korzeniowa to roślina dwuletnia.

Znacznie rzadziej w uprawie spotkać można odmianę naciową pietruszki zwyczajnej, z której wykorzystuje się tylko liście, zaś jej twardy korzeń jest praktycznie bezużyteczny.

Do celów leczniczych zbieramy jesienią lub wczesną wiosną korzenie oraz w sierpniu dojrzałe owoce.

Ważne znaczenie odżywcze ma natka pietruszki, wzbogacająca nasz organizm przede wszystkim w

witaminy i mikroelementy.

We wszystkich częściach pietruszki znaleziono olejki eteryczne (apiol, mirystycynę), dzięki którym

zawdzięcza ona swoje powodzenie przede wszystkim jako roślina przyprawowa, a częściowo również

- lecznicza.

Korzenie zawierają ponadto flawonoidy, związki poliacetylenowe, cukry, substancje śluzowe, witaminy (C, B1, B2, prowitaminę A), biopierwiastki (m.in. żelazo, wapń i magnez).

W owocach, oprócz olejków eterycznych, znaleziono flawonoidy, aż 20% oleju tłustego, fitosterol i biopierwiastki.

Ale prawdziwe bogactwo substancji odżywczych i leczniczych zawierają liście pietruszki.

Oto, co pisze na ten temat A. Szafirowska w swojej książeczce Marchew, pietruszka... „Pęczek 35-gramowy ma wartość energetyczną 254 KJ (61 kcal), a zawiera w przybliżeniu 4 g białka, 1 g tłuszczu, 9 g węglowodanów ogółem, aż 193 mg wapnia i 84 mg fosforu (procentowo najwięcej spośród warzyw), 5 mg żelaza, 19 mg magnezu, 1120 mg witaminy A (więcej niż korzeń marchwi) oraz następujące ilości innych witamin: 178 mg C, 0,11 mg Bu 0,28 mg B2, 1,4 mg PP. Jeden pęczek pietruszki może więc zaspokoić dobowe zapotrzebowanie człowieka na witaminy A i C".

Zarówno korzenie, jak i owoce pietruszki poprawiają trawienie, ponieważ wpływają na zwiększenie

wytwarzania śliny i soku żołądkowego.

Warzywo zwiększa ponadto ilość wydalonego moczu, zmniejsza natomiast napięcie mięśni gładkich jelit i dróg moczowych.

Ziele pietruszki (tzw. natka) usuwa nadmiar wody z organizmu, „czyści krew", regeneruje włosowate

naczynia krwionośne, reguluje nadmierną fermentację w żołądku i jelitach.

Napar z korzeni. 1 płaską łyżkę suszonych i rozdrobnionych korzeni zalewamy 1 szklanką wrzątku i odstawiamy pod przykryciem na 15 minut. Po przecedzeniu pijemy 2-3 razy dziennie po 1/3 szklanki

pomiędzy posiłkami dla poprawy trawienia oraz jako środek moczopędny i rozkurczowy.

Napar z owoców. Pół łyżki owoców zalewamy 1 szklanką wrzącej wody i odstawiamy pod przykryciem na 15 minut. Po przecedzeniu pijemy 1 łyżkę stołową naparu 2-4 razy dziennie pomiędzy posiłkami w osłabieniu trawienia i przyswajania pokarmów oraz skąpomoczu.

Uwaga! Nadużywanie przetworów z korzenia, ale przede wszystkim z nasion pietruszki może być szkodliwe szczególnie dla kobiet w ciąży i dzieci. W trakcie kuracji zaleca się także przyjmowanie po 1 tabletce witaminy B,.

Ziele pietruszki. Pęczek natki drobno siekamy i dodajemy w ciągu dnia do posiłków (na chleb, do zupy i ziemniaków, do sałatek jarzynowych) przy niedoborze witamin A i C, dla wzmocnienia osłabionego

organizmu, przy anemii i przeciw arteriosklerozie.

Z pół pęczka liści gotowanych w 0,5 1 wody przez 15 minut otrzymujemy wywar, którym (po jego

ostudzeniu) myjemy twarz rano i wieczorem przez 7 dni dla rozjaśnienia cery.

Przemywanie twarzy 2 razy dziennie sokiem z liści pietruszki działa skutecznie przeciw piegom.

Sok z korzenia lub liści jest bardzo silnym środkiem przeciw ukłuciom przez owady - wystarczy rozetrzeć w palcach zielone liście pietruszki i posmarować ukłute miejsca na ciele, by szybko zneutralizować (dzięki olejkom eterycznym) jad insektowy.

O tym, że przed wiekami właściwości lecznicze pietruszki doceniali najwybitniejsi polscy zielarze, niech świadczą fragmenty Zielnika Szymona Syreńskiego (1541-1611), medyka i botanika, profesora Akademii Krakowskiej: „Pietruszka w potrawach użyteczna, albowiem szlamowatości flegmiste rozprawuje i wywodzi

z moczem. Kiszki i żywot wszystek posila, tak surowo jako i warzona (...) Dychawicznym także i kaszlącym jest ratunkiem, korzenie pietruszczane, drobno pokrajane, garść wziąwszy, w 4 kwartach wody do połowicy

warzyć, a tej polewki 6 albo 8 łyżek, z 4 łyżkami syropu z hyzopu ciepło na czczo i na noc pić (...).

Krzyżów bolenie i pacierza uśmierza sok ze świeżej pietruszki, 7 łyżek popijać naraz (...). Kamień wypędza, krusząc go w nerkach i w pęcherzu (...). W gorączkach ciężkich jest osobliwym ratunkiem sok z pietruszki z oliwą zmieszany, członki i ciało wszystko namazać. Mózg i pamięć posila, woniając często tego korzenia...".

---