ORTOPEDIA - PYTANIA

1.długość względna kończyny dolnej odległość zawarta między kolcem biodrowym przednim górnymi kostką przyśrodkową
2. długość bezwzględna kończyny dolnej odległość zawarta między szczytem krętarza większego i kostka boczną
3.dlugość odcinkowa od szczytu krętarza do szpary stawu kolanowego po stronie bocznej - udo ; od szpary stawu kolanowego po stronie bocznej do kostki bocznej- podudzie
4.złamanie awulsyjne - złamanie z oderwania fragmentu kostnego spowodowane nagłym skurczem mięśni (w miejscu przyczepu mm). Najczęściej guzowatość V kości śródstopia również złamanie kolca biodrowego przedniego górnego, dolnego, części przedniej grzebienia kości biodrowej oraz guzowatości kości kulszowej.

5.Czynniki ryzyka progresji skoliozy

• Największe ryzyko progresji występuje u chorych między 10 a 13 rokiem życia.

• Największa tendencja do progresji występuje u dziewcząt ze skrzywieniem piersiowym prawostronnym oraz podwójnym piersiowym prawostronnym i lędźwiowym lewostronnym

• Złe rokowania mają skrzywienia, którym towarzyszą plecy płaskie, skoliozy o zmniejszonej ruchomości bocznej, skoliozy o krótkim łuku skrzywienia, dużej rotacji i ze zmianami strukturalnymi w trzonach kręgu

6.Test Rissera (Gaździk s.303) - ocena wieku kostnego na podstawie chrząstki talerza kości biodrowej

Test Rissera opiera się na fakcie, że kręgosłup i miednica rozwijają się równolegle i równocześnie kończą swój wzrost. Za pomocą badania RTG łatwo jest stwierdzić zakończenie wzrostu miednicy. Zapowiedzią zakończenia jej wzrostu jest pojawienie się pasma jądra kostnienia na grzebieniach biodrowych, blisko kolca biodrowego przedniego górnego. Następnie jądro to, jako pasmo kostne posuwa się wzdłuż grzebienia w ciągu od pół do półtora roku i po tym czasie dochodzi do kolca biodrowego tylnego górnego. Jest to tzw. wędrówka biodrowej apofizy. Jeśli na radiogramie widać połączenie pasma jądra kostnienia z talerzem kości biodrowej w okolicy kolca tylnego górnego, stwierdza się zakończenie wzrostu miednicy, a więc również kręgosłupa. Skala stworzona przez Rissera była początkowo pięciostopniowa (0-IV). IV stopień oznaczał całkowite dojście apofizy do kolca biodrowego tylnego górnego. Potem jednak wielu badaczy zauważyło, że po IV stopniu istnieją jeszcze obszary, gdzie proces kostnienia trwa nadal. Rozszerzono więc skalę o szósty stopień, który uwzględnia etap zrostu apofizy z talerzem biodrowym. Test Rissera ma duże znaczenie praktyczne w diagnostyce i leczeniu skoliozy, ponieważ czynny proces skoliotyczny zostaje zahamowany z chwilą zakończenia kostnienia kręgosłupa.

7. Kąt Cobba
Im większy kąt Cobba, tym większe ryzyko pogłębienia skrzywienia. Wartość nieodwracalna - 50

Wskazania do leczenia operacyjnego skoliozy:
k.Cobba > 40-45 - niedojrzały szkielet
k.C > 50- dojrzały szkielet
k.C >30-40- brak efektu leczenia gorsetem

8.Podział kliniczny uszkodzeń rdzenia :

A - całkowite uszkodzenie rdzenia
B - porażenie ruchowe z częściowym zniesieniem czucia powierzchownego i ze śladowym czuciem głębokim
C - niedowłady znacznego stopnia , zespół Brown - Sequarda
D- niedowłady mniejszego stopnia ( >3 w skali Lovetta)
E - brak uszkodzeń

9. Podział kliniczny uszkodzenia rdzenia kręgowego - Frankela A-E

A - porażenie całkowite poniżej poziomu uszkodzenia

B - całkowite porażenie motoryczne z częściowo zachowanym czuciem

C - brak czucia ze znacznym osłabieniem funkcji motorycznych

D - zachowane czucie z niewielkim osłabieniem funkcji motorycznych

E - bez objawów neurologicznych

10. Typy mechanizmów urazu kręgosłupa (złamania)
- zgięciowy (fleksyjny) - niestabilny z założenia, zł. przedniej cz. trzonu, zwichnięcie kręgu powyżej
- rotacyjny (skrętne)- niestabilne, złamanie nasad łuków i rozerwanie torebek st. oraz więzadeł tylnych

- ekstensyjny (odgięciowy)- nadmierny przeprost kręgosłupa przerwanie więzadła przedniego, złamanie wyrostka kolczystego, rozerwanie tarczki międzykręgowej, złamanie łuku kręgu

- kompresyjny (osiowy) siła działa wzdłuż osi kręgosłupa złamanie wybuchowe
- wyprostny - „trzaskającego bicza

11. Co to jest złamanie trójkostkowe Cottona - złamanie kostki przyśrodkowej, bocznej

i tylnej krawędzi piszczeli (G.str.238 , Fibak.str.711)

12.Jak długo powinien być unieruchomiony staw łokciowy? 3-4 tyg. (Fibak - 693)

13.Z czego składa się stożek rotatorów?

Tzw. obręcz kończyny górnej / stożek rotatorów składa się z 4 mięśni :

1. nadgrzebieniowego - m. supraspinatus,

2. podgrzebieniowego - m. infraspinatus,

3. podłopatkowego - m. subscapularis,

4. obłego mniejszego - m. teres minor

14.Urazy kończyn dolnych

15.Urazy miednicy: jakie złamania, gdzie nie dochodzi do złamania ciągłości tkanki kostnej, a gdzie dochodzi (Fibak - 700)

Rodzaje złamań miednicy:

• złamania awulsyjne (z oderwania występów kostnych) oderwanie kolca górnego i dolnego, części przedniej nasady grzebienia kości biodrowej oraz guzowatości kulszowej; leżenie w łóżku 2-3 tyg.

• złamania talerza kości biodrowej urazy bezpośr.; miesiąc leżenia w łóżku

• izolowane złamania pierścienia zasłonowego- jednostr. złamanie kości łonowej/ kulszowej leżenie w łóżku 10 dni, potem chodzenie o kulach

• złożone złamania pierścienia miednicy urazy pośr./ bezpośr.; uszkodzenie od przodu obustr./jednostr. zł. k. łonowej i kulszowej z/ bez rozejścia spojenia łonowego; od tyłujedno./ obustr. zł. k. biodrowej w ok. stawu krzyżowo- biodrowego

• złamania panewki stawu biodrowego

• izolowane złamanie kolumny przedniej i tylnej

• współistniejące złamanie kolumny przedniej i tylnej

• izolowane złamanie tylnego brzegu panewki

16.Stopa płaska- komponenty stopy płaskiej, obraz radiologiczny (kąty) ; uszkowate wygięcie sklepienia podłużnego; - utrwalone pionowe ustawienie kości skokowej

Stopa płasko-koślawa ( pes plano-valgus) - typowe schorzenie statyczne, rozwijające się na tle nieproporcjonalności wagi ciała do wytrzymałości aparatu mięśniowo-więzadłowego kończyn dolnych. Istotę wykształconej wady stanowi brak prawidłowego wysklepienia podeszwy, nawrócenie stopy (pronatio) i odwiedzenie w stawie Choparta.

W zależności od nasilenia zmian wyróżniamy cztery stopnie:

• niedomoga mięśniowo-więzadłowa stopy

• stopa płaska wiotka

• stopa płaska przykurczona

• stopa kostnie zesztywniała.

17.Co to jest CCC - dysplazja stawów biodrowych u noworodków, 2 razy częściej dziewczynki i lewy staw biodrowy

18.Podział zmian zwyrodnieniowych (jakie stopnie), obraz radiologiczny ;jest to proces zanikowo - wytwórczy z tendencją do postępowania, jeśli raz powstał. Są to zmiany w obrębie wszystkich stawów niezależnie od wieku .

Choroba zwyrodnieniowa- przedwczesne zużycie i zwyrodnienie tkanek tworzących staw. Zazwyczaj u ludzi starszych ale również u młodych. Podział:

• zmiany pierwotne- osteoarthrosis primaria- niejasna etiologia

• zmiany wtórne- osteoarthrosis secundaria- w następstwie zmian zapalnych, wrodzonych, urazowych, npl itp.

Cechy RTG:

• zwężenie szpary stawowej

• sklerotyzacja podchrzęstnej warstwy kostnej

• brzeżne osteofity

• geody
  

KOŃCZYNA DOLNA
19.Choroba Otto - Chrobaka( G. Str. 334) choroba stawu biodrowego polegająca na stopniowym zagłębianiu się dna panewki do wewnątrz miednicy. Występuje najczęściej obustronnie i dotyczy głównie kobiet w wieku 50-60 lat. Objawia się stopniowym ograniczeniem ruchomości stawu biodrowego

20. Jałowa martwica głowy kości udowej - występuje również u osób starszych (złamania podgłowowe przywiedzeniowe)

21. Zmiany zwyrodnieniowe - również w stawie rzepkowo - udowym
22.Biodro trzaskające - coxa saltans- trzaski podczas ruchu w stawie biodrowym w okolicy krętarza większego w czasie zgięcia i przywiedzenia uda. Przyczyny:

• przeskakiwanie pasma biodrowo- piszczelowego na krętarzu większym

• podwichnięcie stawu biodrowego

• ciała wolne w stawie biodrowym

23.Złamania awulsyjne

24.Złamanie Douverneya - złamanie talerza biodrowego; zawsze zbadać jamę brzuszną (możliwe krwawienie); ból przy ruchach kończyną dolną i napinaniu mięśni brzucha. Zwykle złamanie nieoperacyjne- leżenie w łóżku 4-6 tyg. (G.str.187)

25.Złamanie Malgaigne`a - podwójne złamanie miednicy; rozerwanie pierścienia miednicy po jednej stronie od przodu i od tyłu. Oderwana połowa miednicy przemieszcza się dogłowowo pociągając za sobą kończynę dolną nierówność kończyn, skrócenie po stronie złamania (G. Str.193, Fibak 700)

26. Zwichnięcia stawu biodrowego , Podział:

• Zwichnięcia tylne (częste 70%) ustawiona w niewielkim przywiedzeniu/ pozycji pośr. w stawie biodrowym kończyna dolna uderza o deskę rozdzielczą samochodu

• Tylno- górne (biodrowe)

• Tylno- dolne (kulszowe)

• Zwichnięcia przednie(10-15%) mechanizm jw. ale gdy kończyna dolna bardziej odwiedzona w stawie biodrowym, również upadki z wysokości i uderzenie pieszego od tyłu przez pojazd

• Przednio- górne (łonowe)

• Przednio- dolne (zasłonowe, kroczowe lub mosznowe)

• Zwichnięcia centralne (rzadkie) bezpośr. urazy w ok. krętarza większego lub u chorych z padaczką; szybko nastawić niebezpieczeństwo martwicy głowy kości udowej (uszk. naczyń)

27.Powikłania przy zwichnięciu stawu biodrowego - porażenie nerwu, zaburzenia unaczynienia , martwica jałowa głowy kości udowej, zmiany zwyrodnieniowe, zwapnienia/ skostnienia okołostawowe, niestabilność stawu

28. Jakie powikł. przy zwichnięciu stawu barkowego(?) <obawiam się, że nie ma takiego stawu >- jaki nerw uciśnięty

Powikłania zwichnięcia stawu barkowo- obojczykowego :

• Ograniczenie ruchomości w stawie

• Zespół ramię- ręka

• Zmiany zwyrodnieniowe

Powikłania zwichnięcia stawu ramiennego:

• Wczesne:

• Uszkodzenia nerwu pachowego- od małej strefy niedoczulicy skóry nad mięśniem naramiennym do jego porażenia ocena funkcji nerwu- znaczenie prognostyczne- porażenie ograniczenie czynnego unoszenia ramienia

• Porażenie nerwu mięśniowo- skórnego niedoczulica na bocznej str. przedramienia

• Parestezje w zakresie unerwienia nerwu łokciowego

• Uszkodzenie splotu barkowego (rzadko)

• Zaburzenia krążenia ( tętnica pachowa) zbadać ukrwienie kończyny górnej

• Uszkodzenie pierścienia rotatorów

• Późne: ograniczenie ruchomości stawu, zmiany zwyrodnieniowe, zwichnięcie nawykowe, choroba Sudecka

29. Złamania szyjki kości udowej - podziały

• Klasyfikacja Pauwelsa

• I. Kąt płaszczyzny złamania < 30°- F dociskowe między odłamami > F ściskające, dobre rokowanie, niewielka możliwość powstania martwicy głowy kości udowej

• II. Kąt płaszczyzny złamania 30- 50°- F dociskowe między odłamami = F ściskające, gorsze warunki leczenia

• III. Kąt płaszczyzny złamania >50- 70°- F dociskowe między odłamami < F ściskające; złe warunki gojenia; martwica głowy kości udowej 20-30%, stawy rzekome 30%

• Klasyfikacja Gardena- rodzaj uszkodzenia i wielkości przemieszczenia odłamów

• Złamania podgłowowe niepełne

• Złamania podgłowowe bez przemieszczenia

• Złamania podgłowowe z częściowym przemieszczeniem

• Złamania podgłowowe z całkowitym przemieszczeniem

• Klasyfikacja Delbeta- złamania u dzieci

• Złamania przeznasadowe w miejscu połączenia głowy i szyjki kości udowej

• Złamania przezszyjkowe

• Złamania podstawnoszyjkowe

• Złamania międzykrętarzowe

• Złamania przezkrętarzowe

30. Najczęstsze powikłanie złam. szyjki kości udowej - jałowa martwica głowy kości udowej, zmiany zwyrodnieniowe, staw rzekomy

31. Postępowanie z wyboru przy złamaniu kości udowej - leczenie operacyjne

32.Złamania przezkrętarzowe (?) i ich podział (Fibak 704)

Złamania krętarzowe- zwykle u ludzi starszych; podział:

1. Umiejscowienie:

• Międzykrętarzowe

• Przezkrętarzowe

• Podkrętarzowe

2. Klasyfikacja Evansa

• Złamania stabilne- brak istotnego upośledzenia stabilności

• Złamania niestabilne- uszkodzenie warstwy korowej lub rozkawałkowanie w okolicy ostrogi szyjki

3. Klasyfikacja Boyda- Griffina

• Typ I- szczelina złamania pozatorebkowo, w linii międzykrętarzowej, krętarze nie uszkodzone, rokowanie dobre

• Typ II- szczelina złamania w linii międzykrętarzowej, gorsze rokowanie

• Typ III- szczelina złamania w ok. podkrętarzowej, oba krętarze uszkodzone i przemieszczone; ludzie młodzi po ciężkich urazach, bardzo niestabilne, częste zaburzenie zrostu

• Typ IV- złamania wielofragmentowe w ok. okołokrętarzowej, trudności w repozycji

33. Powikłania złamania trzonu kości udowej :

• Zwichnięcie stawu biodrowego i złamanie panewki

• Uszkodzenie tętnicy udowej ocenić tętno na t. podkolanowej, grzbietowej stopy i piszczelowej tylnej

• Uszkodzenie nerwu kulszowego

• Ponowne złamania, brak zrostu, zrost w nieprawidłowym ustawieniu, przykurcz stawu kolanowego (zwłóknienie m. czworogłowego lub zrosty wewnątrzstawowe)

34.Uszkodzenia aparatu wyprostnego stawu kolanowego

• Przerwanie ścięgna mięśnia czworogłowego

• Złamanie rzepki

• Przerwanie więzadła rzepki

• Oderwanie przyczepu więzadła rzepki

35.Niestabilność stawu kolanowego uszkodzenia więzadeł stawu kolanowego

• Niestabilność jednopłaszczyznowa= prosta przyśrodkowa/boczna/przednia/tylna

• Niestabilność rotacyjna przednio-przyśrodkowa, przednio-boczna, tylno-przyśrodkowa, tylno-boczna

• Niestabilność złożona- kombinacje niestabilności rotacyjnych

36.Budowa stawu kolanowego

Staw kolanowy (łac. articulatio genus) - największy staw ciała człowieka. Jest to staw złożony - łączą się tu kość udowa, piszczel oraz rzepka, tworząc staw udowo-piszczelowy oraz staw udowo- rzepkowy, które otoczone są wspólną torebką stawową. Staw posiada dwie łącznotkankowe łąkotki dopasowujące do siebie powierzchnie stawowe w czasie ruchów. Funkcjonalnie jest to staw zawiasowy, umożliwiający ruchy zginania i prostowania, ale w zgięciu możliwe są również ruchy rotacyjne. Wzmocniony jest więzadłami zewnętrznymi (pobocznymi oraz torebki stawowej) oraz dodatkowo bardzo silnymi więzadłami wewnętrznymi - więzadłem krzyżowym przednim i tylnym.

37.Rola łąkotek zapewniają stabilność kolana, umożliwiają korzystne przenoszenie i rozpraszanie obciążeń między kością udową i piszczelową

Łąkotki (łac. menisci) - dwa elastyczne twory, zbudowane z tkanki chrzęstnej włóknistej leżące pomiędzy kością udową a piszczelową, będące elementami dodatkowymi stawu kolanowego. Wyróżniamy łąkotkę boczną i łąkotkę przyśrodkową, nieco różniące się wielkością. Ich zadanie polega na:

• pogłębieniu i dopasowaniu do siebie powierzchni stawowych stawu kolanowego (pomiędzy kością udową a piszczelą)

• umożliwienie ruchów obrotowych w zgiętym stawie kolanowym, poprzez przesuwanie się ich na powierzchni stawowej górnej kości piszczelowej. Dzielą staw kolanowy na dwa piętra: górne i dolne. W piętrze górnym (łąkotkowo-udowym) wykonywane są przede wszystkim ruchy zginania i prostowania kolana, natomiast w piętrze dolnym (łąkotkowo-piszczelowym) przede wszystkim ruchy rotacyjne. Na przekroju poprzecznym mają kształt trójkąta prostokątnego, zwróconego podstawą na zewnątrz, zrośniętego z torebką stawową. Powierzchnia przylegająca do kości piszczelowej jest płaska, górna przylegająca do kłykci kości udowej jest wklęsła. Obie łąkotki ustawione są swoimi rogami do środka powierzchni stawowej, gdzie przytwierdzone są do kości piszczelowej przy pomocy pasm łącznotkankowych. Dodatkowo, od przodu połączone są ze sobą przez więzadło poprzeczne kolana.

38. Triada O'Donoghua (G. Str.221)

1.Uszkodzona łąkotka przyśrodkowa,

2. Więzadło krzyżowe przednie

3. Piszczelowe poboczne przyśrodkowe- najczęściej urazy sportowe

39.Złamania trzonu kości goleni - która część lepiej się goi? najgorzej goi się środek, bo jest słabo unaczyniony

40.Zespół ciasnoty przedziałowo - powięziowej - stan, w którym w wyniku zwiększonego ciśnienia w obrębie przedziału anatomicznego kończyny dochodzi do zaburzeń krążenia krwi, unerwienia (początek po 30 min.; nieodwracalne po 12-24h całkowitego niedokrwienia) oraz czynności mięśni (po 2-4h niedokrwienia). Postać ostra w złamaniach i rozległych uszkodzeniach- krwawienia, obrzęk, zbyt ciasne zszycie , postać przewlekła często u sportowców Fasciotomia

-Zespół Volkmanna- zesp. ciasnoty przedziałów powięziowych, dotyczy dzieci- zł. nadkłykciowe k. ramiennej; 5P= Pain, Pulslessness, Paralysis, Paleness, Paraesthesia

41.Złamanie części dalszej kości piszczelowej (G t 1. 321):

• Oderwanie przedniego/ tylnego fr. k. piszczelowej oraz kompresja kości gąbczastej (stopa w czasie urazu w pozycji pośr.)

• Oderwanie przedniego fr. z dalszej nasady k. piszczelowej (stopa w czasie urazu w zgięciu grzbietowym)

• Oderwanie tylnego fr. z dalszej nasady k. piszczelowej (stopa w czasie urazu w zgięciu podeszwowym)

Złamania dalszych nasad kości goleni (Fibak 711):

• Izolowane złamania kostki bocznej

• Izolowane złamania kostki przyśrodkowej

• Złamania dwukostkowe- kostki bocznej i przyśrodkowej

• Izolowanie złamanie krawędzi tylnej kości piszczelowej (tzw. trzeciej kostki tylnej)

• Złamanie trójkostkowe Cottona - kostki bocznej, przyśrodkowej i tylnej

42. Złamania dwukostkowe, czterokostkowe (?)

43. Złamania kości skokowej i piętowej - szybko dochodzi do zmian martwiczych

44. Złamanie marszowe - złamanie przeciążeniowe z zaklinowaniem

Złamanie marszowe = przewlekłe- typ złamania, w którym przyczyną przerwania struktury kostnej nie jest pojedynczy uraz, lecz liczne mikrourazy, zazwyczaj rozciągnięte w czasie, bądź przewlekłe przeciążenie — typowy okres działania przyczyny wynosi od kilkunastu dni do kilku tygodni.

Alternatywna nazwa pochodzi stąd, że złamania te często występowały u żołnierzy piechoty, obecnie stwierdzane są głównie u sportowców, w niektórych wadach postawy i pewnych zawodach.

Do miejsc o szczególnie częstym występowaniu złamań przewlekłych należą trzon II (a rzadziej III i IV) kości śródstopia oraz górna część trzonu kości piszczelowej, ale do złamania może dojść w każdym przypadku nadmiernego przeciążenia kości.

45.Przykurcz ischemiczny Volkmanna

-Spowodowany post. zwyrodnieniem mm i nn na skutek niedokrwienia kończyny (zesp. ciasnoty przedziałów powięziowych w kończynie górnej)

- Najczęściej u dzieci 4-8 r.ż. po złamaniach nadkłykciowych k. ramiennej (zwł. wyprostnych), złamaniach kości przedramienia oraz zwichnięciach stawu łokciowego ( ucisk t. łokciowej)

- również po stłuczeniach ok. łokcia, rozległych krwiakach podpowięziowych, ucisku opatrunku gipsowego itp.

- Zaburzenia krążenia ↓ perfuzji, niedokrwienie ↑ przepuszczalności naczyń obrzęk- nasila niedokrwienie

- Zmiany niedokrwienne w przedziale powięziowym zginaczy przedramienia (najczęściej zginacz głęboki palców i zginacz długi kciuka) i dotyczą głównie śr. cz. przedramienia

- Nieodwracalne zmiany w mm po 4-12h, w n. pośrodkowym i łokciowym po 2-6h

- Ból, zab. czucia, brak tętna, ogr. ruchomość palców, obrzęk i zasinienie palców, ustawienie palców w zgięciu w st. międzypaliczkowych i wyproście w st. śródręczno- paliczkowych utrwalenie zmian, zmiany troficzne , zwłóknienia mięśni

- 5P= Pain, Pulslessness, Paralysis, Paleness, Paraesthesia

46. Wczesne powikłania złamania obojczyka - uszkodzenia osklepka opłucnej, uszk. splotu ramiennego, t. i ż. podobojczykowej

47. Złamanie Monteggii - G. str162 , Fibak - 695

złamanie w 1/3 bliższej kości łokciowej z jednoczesnym zwichnięciem głowy kości promieniowej. Często powikłane uszkodzeniem głębokiej gałęzi nerwu promieniowego. Nazwane od Giovanni Battisty Monteggii. Wyróżnia się trzy typy: wyprostne, zgięciowe i przywiedzeniowe.

48. Złamanie typu Collesa (ang. Colles' fracture) - typ złamania dystalnej (dalszej) nasady kości promieniowej; złamanie tego typu jest najczęstszym w obrębie nasady dalszej tej kości. Charakteryzuje się wygięciem ku górze i grzbietowym przemieszczeniem dalszego odłamu kości promieniowej. Złamanie Collesa powstaje zazwyczaj w wyniku upadku na wyprostowaną kończynę przy zgięciu grzbietowym w stawie promieniowo-nadgarstkowym i jednoczesnym ustawieniu przedramienia w pozycji nawrotnej.

Złamanie typu Smitha - jest odwrotnością złamania Collesa - następuje wygięcie ku dołowi i dłoniowe przemieszczenie odłamu.

49. Zasada Potta - to określenie algorytmu postępowania medycznego (zarówno pomocy przedlekarskiej, jak i lekarskiej), dotyczącego zasad unieruchamiania kończyn w przypadku ich złamania lub podejrzenia złamania.

1. W przypadku złamania kości długiej, należy zastosować unieruchomienie (na przykład opatrunek gipsowy), obejmujący złamaną kość oraz dwa sąsiadujące stawy (np. w przypadku złamania kości łokciowej, unieruchomienie musi obejmować kość łokciową, staw nadgarstkowy oraz staw łokciowy).

2. W przypadku złamania w obrębie stawu unieruchomienie musi obejmować staw i dwie sąsiednie kości, które go tworzą (czyli w przypadku złamania w obrębie stawu łokciowego, należy unieruchomić staw łokciowy, kości przedramienia (kość łokciową i kość promieniową) oraz kość ramienną.

Postępowanie zgodnie z zasadami Potta ma na celu:

• zmniejszenie bólu;

• zmniejszenie obrzęku;

• minimalizację ryzyka potencjalnego uszkodzenie pęczka naczyniowo-nerwowego;

• zmniejszenie ryzyka przebicia skóry przez odłamy kostne i spowodowania powikłań pod postacią złamania otwartego.

50. Wyjątki od zasady Potta - tam, gdzie jest druga kość szynująca, na podudziu i w nadgarstku ; Zasada Potta nie dotyczy kości udowej, ze względu na przebieg tętnicy udowej. W przypadku złamania kości udowej należy unieruchomić całą kończynę.

51.Podział Pauwelsa- ( dot. zł. kości udowej) określa kąt złamania 1' poziomo 2' skośnie 3' pionowo ( im większy stopień tym mniejsza szansa zrośnięcia)

1)Fizjologiczna koślawość łokcia- przy wyprostowanym stawie łokciowym w płaszczyźnie czołowej między ramieniem i przedramieniem: ♂ do 10°, ♀ do 20°.
2)Złamanie dolnej nasady kości promieniowej „jak unieruchomić” - odwrotnie do tego jak się złamało
3)Czym się charakteryzuje złamanie bezpośrednie przedramienia - łamią się obydwie kości na tym samym poziomie

4)Czynniki ryzyka skoliozy
5)Wiek kostny- ocena
6)Urazy kręgosłupa- kiedy operować, w jakim czasie od wypadku

7)Mechanika trzaskającego bicza „whiplash” nagłe zatrzymanie pojazdu lub najechanie na niego od tyłu innego pojazdu podwichnięcia i chwilowe zwichnięcia st. międzykręgowych, dość częste uszkodzenia rdzenia

8)Zaburzenia funkcji pęcherza moczowego (pęcherz neurogenny) zakłócenie czynności wskutek uszkodzenia unerwienia; uszk. górnego (powyżej stożka rdzeniowego) i dolnego motoneuronu (krzyżówy odc. rdzenia)

-Bezpośr. po urazie- porażenie pęcherza, zwieraczy, mm przepony moczowo- płciowej pęcherz rozszerzony i nadmiernie wypełniony

- Potem odruchy z dna miednicy, odruchy pęcherza
- Powikłania: ZUM urosepsa, zapalenie najądrza, zapalenie okołocewkowe, kamica nerkowa, krwawienie z dróg moczowych i pęcherza

9)Złamanie kości ramiennej leczenie zachowawcze, częste uszkodzenia nerwu promieniowego
10)Długość względna i bezwzględna kończyny dolnej (jw.)
11)Zwichniecie stawu kolanowego - rzadkie ale groźba uszkodzenia naczyń ( zbadać tętno)
12)Spadł z rusztowania, upadł na plecy - zgiecie z ST ST. Biodrowego, odwodnienie, rotacja na zewn - zwichniecie
13)Do powikłań późnych urazowego zwichnięcia st. biodrowego należy jałowa martwica, zniekształcenie
14)Podzial Pauwelsa (jw.)

15)82 r.z kobieta złamanie szyjki kości udowej - z wyboru operacja- endoproteza połowicza

i szybkie uruchomienie
16)Złamanie przezkrętarzowe- dobre unaczynienie, dobrze się zrasta; - zespolić gwoździami gamma śróbopłytka DHS
17)Złamanie 5 kości śródstopia- awulsyjne
18)Podagra- ostre dolegliwości w przebiegu dny moczanowej - staw środstopnopaliczkowy
19)Paluch koślawy - kość śródstopia I szpotawo się ustawia
20)Martwica jałowa kości skokowej- pozorne przewapnienie kości skokowej ( wszystkie OK.)
21)Złamanie pięty+ kręgosłupa ( złamanie kompresyjne)
22)Łąkotka ( wszystkie OK.)
23)Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego - rotacja na zewnątrz , nadmierne przemieszczenie do przodu
24)Chondroplazja rzepki- rozmiękanie chrząstki
25)Krwiak stawu kolanowego ( wszystkie OK.)
26)Zmiany zwyrodnieniowe- zwężenie szpary, szpotawość
27)Stopa płasko-koślawa wrodzona - uszkowate wygięcie sklepienia podłużnego; - utrwalone pionowe ustawienie kości skokowej
28) 2,5 r.ż dziecko- repozycja okołoskokowa ( okołostawowa) (?)
29)kąt Cobba

PYTANIA Z ORTOPEDII

1) Który z mięśni nie należy do pierścienia rotatorów :
a. m. nadgrzebieniowy
b. m. obły mniejszy
c. m. naramienny
d. m. podłopatkowy

2) Przy złamaniu obojczyka u osoby dorosłej unieruchomienie nosi się :
a. 4-6 tyg*
b. 2-3 tyg
c. ponad 8 tyg
d. nie stosuje się unieruchomienia

3) Złamanie obojczyka typu ” zielonej gałązki „
a. występuje głównie u dzieci
b. jest jednym z najpoważniejszych złamań
c. jest złamaniem bez przemieszczenia
d. a , c prawidłowe *

4) Metoda leczenia z wyboru w nawykowym zwichnięciu stawu ramiennego jest:
a. leczenie operacyjne *
b. podanie hydrokortyzonu do stawu w odstępach 2-tygodniowych
c. wszczepienie endoprotezy stawu ramiennego
d. intensywne ćwiczenia fizyczne, zwiększanie ruchomości w stawie
e. żadne z powyższych

5) Przyczyną trzaskającej łopatki jest :
a. haczykowate zagięcie górnego kąta łopatki
b. obecność guzka Luschki
c. nierówności żeber znajdujące się naprzeciw górnego kąta chorej łopatki
d. opd a, c
e. odp a, b, c *

6) Bursitis subdeltoidea cechuje się bolesnością przy :
a. odwodzeniu ramienia*
b. przywodzeniu ramienia
c. zginaniu ramienia
d. prostowaniu ramienia
e. rotowaniu ramienia

7) Zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające stawu ramiennego objawiają się:
1. bólem barku
2. nadmierną ruchomością
3. promieniowaniem bólu do przeciwległej kończyny
4. ograniczeniem odwodzenia
5. ograniczeniem rotacji
a) 1,2,3,4,5 d) 1,4,5 *
b) 1,2,4,5
c) 1,3,4

8) Leczeniem z wyboru zamkniętego złamania obojczyka jest :
- unieruchomienie w opatrunku ósemkowym na 4 tyg.

9) Złamanie łopatki leczymy :
- unieruchomieniem na temblaku przez 3 tyg.

10) Ze wszystkich kości nadgarstka najczęściej ulega złamaniu :
- kość łódeczkowata

11) Do złamania Monteggii dochodzi w wyniku mechanizmu :
- zgięciowego
- wyprostnego
- zgięciowego lub wyprostnego

12) Kiedy obserwujemy obraz „palca młoteczkowego” ?
- awulsyjne złamanie paliczka paznokciowego

- deformacja palca wynikająca z uszkodzenia końcowych fragmentów pasm aparatu wyprostnego. Polega na opadaniu paliczka dystalnego. Leczenie polega na stosowaniu unieruchomienia stawu międzypaliczkowego dalszego w nadmiernym wyproście.

13) Fizjologiczna koślawość łokcia - jakie kąty, jaki jest łokieć w zakresie fizjologii

14) Złamania:
- Monteggii ; Collesa ; Smitha

- Galeazzi - złamanie w 1/3 dalszej trzonu kości promieniowej z jednoczesnym zwichnięciem stawu promieniowo-łokciowego

- Essex - Loprest - złamanie głowy lub szyjki kości promieniowej z jednoczesnym zwichnięciem stawu promieniowo-łokciowego dalszego i przerwaniem błony międzykostnej. Jest stosunkowo rzadkim typem złamania. Powstaje najczęściej w mechanizmie pośrednim.

- Benneta - złamanie podstawy I kości śródręcza (kciuka) ; złamanie śródstawowe ze zwichnięciem- bliższy trójkątny fragment pozostaje na swoim miejscu, a dalszy ulega przemieszczeniu w stronę grzbietową i promieniową

- Rolanda - złamanie podstawy I kości śródręcza (kciuka); wewnątrzstawowe złamanie ze szczeliną w kształcie litery Y

15) Złamania dolnej nasady kości promieniowej - złamanie Collesa, jak się przemieszczają kości i jak je unieruchomić ( przeciwnie do mechanizmu w jakim się złamała - odwrócić mechanizm urazu )

16) Czym charakteryzuje się złamanie bezpośrednie przedramienia
- obydwie kości łamią się na tej samej wysokości.

17) Pacjent spadł z rusztowania i upadł na plecy….
- zwichnięcie: zgięcie w stawie biodrowym, odwiedzenie i rotacja na zew.

18) Do powikłań późnych urazowego zwichnięcia stawu biodrowego należą:
- jałowa martwica
- zniekształcenie

19) Podział Pauwelsa
20) 82-letnia kobieta ,zł. szyjki kości udowej, jak leczymy? operacja - endoproteza połowicza
21) Złamanie przezkrętarzowe -dobre unaczynienie, dobrze się zrasta ;zespolić za pomocą gwoździa gamma, śrubopłyty DHS
22) Najczęstsze złamanie podstawy V kości śródstopia to?
- awulsyjne z pociągania przez mięsień strzałkowy
23) Podagra - ostre dolegliwości w przebiegu dny moczanowej -st. śródstopno-paliczkowe
24) Paluch koślawy - szpotawe ustawienie I kości śródstopia
25) Martwica jałowa głowy kości skokowej - wszystkie odp.
26) Złamanie kości piętowej i kręgosłupa - złamanie kompresyjne
27) Uszkodzenie łąkotki - wszystkie odp.
28) Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego - rotacja zew., nadmierne przemieszczenie do przodu
29) Chondromalacja rzepki - rozmiękanie chrząstki
30) Krwiak stawu kolanowego - wszystkie odp.
31) Zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego na RTG - zwężenie szpary, szpotawość

32) Cechy charakteryzujące stopę płaskokoślawą wrodzoną to:
- wygięcie sklepienia podłużnego
- pionowe ustawienie kości skokowej
33) Matka z dzieckiem 2,5-letnim - repozycja okołoskokowa

34) Skala Lovetta - 5 stopniowa

Test Lovetta:
0 - brak wyczuwalnego pod dotykiem napięcia mięśniowego
1 - wyczuwalny skurcz mięśnia
2 - wyraźny skurcz mięśnia, zdolność tego mięśnia do wykonania ruchu z odciążeniem
3 - czynny ruch z pokonaniem ciężaru danego odcinka ciała
4 - ruch czynny z pewnym oporem
5 - ruch czynny z pełnym oporem odpowiednim dla danego pacjenta

35) 1/3 urazów kręgosłupa jest powikłana objawami neurologicznymi ( zaburzenia pęcherza moczowego )

36) Podział kliniczny uszkodzenia rdzenia kręgowego - Frankela A-E

37) Podział anatomiczny urazów kręgosłupa wg Lobba - 7pkt (?)
5 - złamanie trzonu z uszkodzeniem łuku i wyrostków stawowych
6 - złamanie kręgów z ich zwichnięciem
W obu przypadkach konieczna operacja

36) Uszkodzenie naczyniowe rdzenia - obkurczenie, zaciśnięcie lub zniszczenie naczyń rdzenia wskutek urazu niedotlenienie, martwica komórek nerwowych; obecnie najczęstsza przyczyna zgonów

39) Typy mechanizmów urazu kręgosłupa (złamania)

40) Gorset gipsowy - przy uszkodzeniu kręgosłupa szyjnego (8-12 tyg.)

41) Test Adamsa - przodopochylenie i uwypuklenie garbu żebrowego lub lędźwiowego w bocznych skrzywieniach kręgosłupa

42) Pomiar kąta Cobba - kąt wyznaczony między liniami stycznymi do zewnętrznych linii granicznych kręgów krańcowych wygięcia

43) Podział etiologiczny skolioz - pierwotne = idiopatyczne - 70-90%

• Skoliozy czynnościowe (funkcjonalne) - zmiany dotyczą jedynie płaszczyzny czołowej i ustępują po wyeliminowaniu czynnika wywołującego.

• Skoliozy strukturalne - są zawsze zniekształceniem w płaszczyźnie czołowej, strzałkowej i poprzecznej (poziomej). Powstają tylko w okresie wzrostu (najczęściej między 1-3 , 7-9 i 12-15 rokiem życia).

• kostnopochodne

• wrodzone

• torakopochodne

• układowe

• nerwopochodne

• wrodzone

• porażenne wiotkie

• porażenne spastyczne

• mięśniowopochodne

• wrodzone

• dystrofie mięśniowe

• inne

• idiopatyczne (o nie ustalonej etiologii)

44) Test Rosseta - wiek szkieletowy ( kostny ) - oceniamy talerz kości biodrowej, tj. plamki, przejaśnienia
45) Czynniki ryzyka progresji skoliozy

46) Wskazania do leczenia operacyjnego przy urazach kręgosłupa ( w jakim czasie od urazu można operować )

47) Choroba Scheuermanna, młodzieńcza kifoza - martwica jałowa nasad trzonów kręgowych; deformacja powstająca przed okresem pokwitania. Choroba ta zaczyna się w wieku 10-14 lat. Deformacja kifotyczna kręgosłupa w chorobie Scheuermanna jest powodowana zaburzeniami wzrostu trzonów kręgów i postępującym klinowaceniem trzonów.

46) Złamania kręgosłupa

49) Rękoczyn/ chwyt Thomasa ocena wyprostu w st. biodrowym, pacjent leży na plecach, zgięcie zdrowej kończyny w st. biodrowym aż do zniesienia lordozy lędźwiowej; w warunkach fizj. miednica jest pochylona do przodu o 12° co powoduje powstawanie lordozy lędźwiowej

50) Objaw Duchennne'a ocena funkcji mm miedniczno- krętarzowych; pacjent stoi , unosi kończynę, zgina w stawie biodrowym i kolanowym pochylenie górnej części tułowia w kierunku stojącej kończyny

51) Test Patrica- badanie służące do wykrywania ograniczeń odwodzenia uda. Badanie przeprowadza się u pacjenta leżącego na plecach. Badaną kończynę dolną układa się w lekkim zgięciu, odwiedzeniu oraz rotacji zewnętrznej. Pięta jest wsparta o kolano wyprostowanej nogi przeciwnej. Badający jedną ręką podtrzymuje nogę wyprostowaną poniżej kolca biodrowego przedniego górnego, aby nie doszło do rotacji miednicy, a drugą ręką próbuje docisnąć kolano badanej nogi do podłoża. Obrona mięśniowa lub ból w trakcie testu świadczą o zmianach chorobowych w stawie biodrowym lub krzyżowo-biodrowym.

52) Przykurcz Volkmana
53) Trójkąt/linia Heutera (?)

54) Testy łąkotkowe ( Test Apleya , McMurraya, Bragarda , Payra

Objaw Steinmanna I i II, Test Böhlera-Krömera , Objaw Childressa )

Test dystrakcyjno-kompresyjny Apleya (Grinding test)

Pacjent leży na brzuchu z uszkodzonym stawem kolanowym, zgiętym do 90°. Badający fiksuje udo swoim kolanem, początkowo stosuje wyciąg, później nacisk, a następnie wykonuje rotacje stawu kolanowego.

Bóle przy zgiętym stawie kolanowym, rotacji podudzia i wyciągu przemawiają za uszkodzeniami torebkowo-więzadłowymi (dodatni test dystrakcyjny), natomiast przy ucisku - za uszkodzeniem łąkotek (dodatni test ocierania - Grinding test). Łąkotki tarczowate lub ich torbiele mogą dawać objawy przeskakiwania. Bóle przy rotacji wewnętrznej świadczą o uszkodzeniu łąkotki bocznej lub bocznych struktur torebkowo-więzadłowych, a przy rotacji zewnętrznej - o uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej lub przyśrodkowych struktur torebkowo-więzadłowych. Objawu nie można wywołać przy napiętym aparacie torebkowo-więzadłowym oraz uszkodzeniu tylnego rogu łąkotki bocznej.

Test McMurraya Pacjent leży na plecach, staw kolanowy i biodrowy chorej kończyny dolnej są silnie zgięte. Jedna ręka badającego obejmuje kolano, a druga stopę. Podudzie jest przez badającego silnie rotowane na zewnątrz lub do wewnątrz, a następnie prostowane do 90°.

Bóle w czasie prostowania kolana, rotacji zewnętrznej i odwiedzenia podudzia świadczą o uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej, a przy rotacji wewnętrznej - o uszkodzeniu łąkotki bocznej. Przeskakiwanie przy silnym zgięciu pojawia się wtedy, gdy zakleszczeniu ulega „język" tylnego rogu łąkotki. Przeskakiwanie przy kącie prostym przemawia za uszkodzeniem środkowej części łąkotki.

Test Bragarda (łąkotek) Test diagnostyczny łąkotek.
Wykonanie testu odbywa się w pozycji leżenia na plecach. Terapeuta jedną ręką obejmuje staw kolanowy i zgina go do kąta 90°. Kciuk i palec wskazujący są w takim ustawieniu, by móc ocenić palpacyjnie boczną lub przyśrodkową szparę stawową. Druga ręka terapeuty obejmuje stopę i wykonuje rotacje podudzia.
Ból w trakcie testu nad szparą stawową  przemawia za uszkodzeniem łąkotki. Uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej sygnalizuje ból w przyśrodkowej szparze stawowej w czasie rotacji zewnętrznej i prostowania stawu kolanowego z pozycji zgięcia. Przy uszkodzeniu zaś łąkotki bocznej ból pojawia się w ustawieniu w rotacji wewnętrznej, w czasie prostowany stawu kolanowego z dużego zgięcia.

Test Payra Test diagnostyczny, wykazujący uszkodzenie łąkotki. Pacjent leży na plecach. Badający fiksuje lewą ręką kolano, podczas gdy kciuk i palec wskazujący obmacują zewnętrzną lub wewnętrzną szparę stawową. Drugą ręką badający obejmuje staw skokowy. Podudzie, przy maksymalnie zgiętym stawie kolanowym, jest silnie rotowane na zewnątrz, następnie w niewielkiej szpotawości staw kolanowy jest zginany w kierunku przeciwnego stawu biodrowego. Bóle w tylnej części wewnętrznej szpary stawowej świadczą o uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej (przede wszystkim rogu tylnego, który jest uciskany podczas tego ruchu). W podobny sposób można wykonać rotację wewnętrzną i koślawienie podudzia dla oceny tylnego rogu łąkotki bocznej.

Objaw Steinmanna I Objaw wskazujący na uszkodzenie łąkotek. Pacjent leży na plecach. Badający fiksuje lewą ręką zgięty staw kolanowy, a drugą obejmuje podudzie i wykonuje szybkie forsowne rotacje podudzia na zewnątrz i do wewnątrz. Bóle w przyśrodkowej szparze stawowej przy nagiej rotacji zewnętrznej świadczą o uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej, a w szparze bocznej przy rotacji wewnętrznej - o uszkodzeniu łąkotki bocznej.

Objaw Steinmanna II Pacjent leży na plecach. Badający chwyta lewą ręką staw kolanowy i jednocześnie obmacuje szparę stawową. Prawą ręka chwyta podudzie nieco powyżej stawu skokowego. Podudzie przy ufiksowanym udzie jest rotowane na zewnątrz lub do wewnątrz, a przy niewielkim osiowym ucisku jest zginane i prostowane. Bóle w przyśrodkowej albo bocznej szparze stawowej świadczą o uszkodzeniu łąkotki. Ból uciskowy w szparze stawowej przy zgięciu i niewielkiej ro­tacji zewnętrznej stawu kolanowego wędruje przyśrodkowo i grzbietowo do więzadła pobocznego, a przy jego wyproście - ponownie do przodu. Przy rotacji wewnętrznej podudzia i podejrzeniu uszkodzenia łąkotki bocznej ból uciskowy wędruje przy wy­proście stawu kolanowego do przodu, a przy zgięciu - do tyłu.

Test Böhlera-Krömera Test diagnostyczny łąkotek.
Test wykonuje się w pozycji leżącej na plecach i składa się z dwóch części. Terapeuta jedną ręką stabilizuje od boku udo, a drugą chwyta kostkę przyśrodkową; następnie wymusza odwiedzeniowe ustawienie podudzia (tzn. w koślawości) i wykonuje naprzemiennie zginanie i prostowanie stawu kolanowego. W drugiej części, terapeuta jedną ręką  chwyta za kostkę boczną, a drugą -  stabilizuje udo od strony przyśrodkowej i wykonuje zgięcie oraz prostowanie stawu kolanowego przy wymuszonym przywiedzeniu (szpotawości) podudzia.
Test ten wykorzystuje fakt, że w trakcie zginania i prostowania stawu kolanowego przy przywiedzionym lub odwiedzionym podudziu ulega uciśnięciu łąkotka przyśrodkowa lub boczna. Co za tym idzie, występowanie dolegliwości bólowych w przyśrodkowej szparze stawowej przy zgięciu lub wyproście stawu kolanowego i przywiedzionym podudziu świadczy o uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej, a przy odwiedzeniu podudzia - o uszkodzeniu łąkotki bocznej.
Uproszczona wersja testu Bohlera wykonana w płaszczyźnie czołowej (bez ruchów zginania i prostowania) pozwala także ocenić rozwieranie się szpar stawowych i aparat więzadłowy staw u kolanowego.

Objaw Childressa Objaw wskazujący na uszkodzenie łąkotek Pacjent przyjmuje pozycję w przysiadzie, podczas którego pośladki powinny - jeżeli to możliwe - dotykać pięt. W tej pozycji poleca mu się poruszać do przodu tak zwanym kaczym chodem. W przypadku uszkodzenia tylnego rogu pacjent sygnalizuje - na krótko przed osiągnięciem maksymalnego zgięcia lub we wczesnej fazie prostowania - bolesny trzask lub chrupnięcie, które wywoływane są przez zakleszczenie uszkodzonej łąkotki. Jeżeli pacjent skarży się na silne bóle, nie może przyjąć zalecanego głębokiego przysiadu.

55) Łuk Shentona-Menarda wzdłuż dolnego brzegu szyjki i górnego brzegu otworu zasłonowego, w dysplazji ulega przerwaniu.

56) Powikłania złamania obojczyka

57) 7 cech chodu

Cechy chodu fizjologicznego:

1. Dwunożny

2. Naprzemienny

3. Przedsiębieżny

4. Symetryczny

5. Harmonijny

6. Izometryczny(jednakowa długość kroku )

7. Izochroniczny(czas podporu taki sam po obu stronach)

8. Izotoniczny (stałe napięcie mięśni)

Fazy chodu:

• faza podporu: kontakt pięty z podłożem IC, ekscentryczne hamowanie LR, pełne obciążanie Mst, przetaczanie stopy Tst

• faza wykroku = przenoszenia: odbicie PSW, przyspieszenie ISW, przenoszenie właściwe MSW, hamowanie TSW

58) Objawy przy dysplazji stawu biodrowego i cechy w RTG

- opóźnienie pojawienia się jądra kostnienia,

- wzrost kąta anterotorsji,

- wzrost stropu czyli nachylenia panewki

59) Test Trendelenburga- Test diagnostyczny, przydatny do oceny żyłakowatości uda (?)

Objaw Trendelenburga − opadanie miednicy podczas stania na jednej nodze. Objaw Trendelenburga występuje m.in. w zwichnięciu stawu biodrowego i w niewydolności mięśni odwodzicieli (w szczególności pośladkowego średniego i małego). Jeśli mięśnie te są niewydolne, to przy staniu na chorej nodze miednica opada ku stronie zdrowej.

60) Złamania szyjki kości udowej
61) Złamanie trzonu kości ramiennej - często uszk. n. promieniowego, leczenie zachowawcze
62) Długość względna i bezwzględna kości udowej
63) Zwichnięcie stawu kolanowego - rzadkie, ale istnieje groźba uszkodzenia naczyń, dlatego zawsze trzeba zbadać tętno

Pytania z ortopedii 2006

1. Zwichniecie (łac. luxatio)

- ciężki uraz wymagający leczenia

- pełne przemieszczenie powierzchni stawowych wobec siebie, przerwanie torebki

- uszkodzenie, w którym dochodzi do chwilowej bądź trwałej utraty kontaktu powierzchni stawowych, przemieszczenie kości w torebce stawowej lub całkowite wyciągnięcie z niej kości. Zwichnięciu może towarzyszyć uszkodzenie struktur wewnątrzstawowych (więzadeł, chrząstki, łąkotek) oraz naciągnięcie bądź rozerwanie torebki stawowej. Staw jest niestabilny, a dodatkowo może dojść do uciskania tętnic lub nerwów. U noworodków spotyka się wrodzone podwichnięcie lub zwichniecie biodra, w przebiegu choroby zwanej dysplazją stawu biodrowego. Stawy, które najczęściej ulegają zwichnięciom lub podwichnięciom to:

• staw ramienny,

• stawy palców,

• staw biodrowy,

• staw kolanowy,

• staw skroniowo-żuchwowy.

2. Zasada unieruchomienia w czasie transportu złamania
3 . Zwichnięcia

4 . Test Thomasa- wykrywa - zgięciowy przykurcz w stawie biodrowym

• Badany leży na wznak i zgina maksymalnie udo, tak że kolano dotyka do brzucha. Jeżeli udo kończyny leżącej uniesie się, to istnieje przykurcz biodra. Kąt, jaki tworzy oś uda z powierzchnią, na której leży badany, określa wielkość przykurczu.

• Przykurcz zginaczy stawu biodrowego należy do najczęstszych w skoliozie i wywierających największy wpływ na krzywizny kręgosłupa. Powoduje zwiększenie przodopochylenia miednicy i lordozy lędźwiowej oraz ugięcie kończyn dolnych w stawach kolanowych.

5. Test Adamsa - boczne skrzywienie kregoslupa
6. Test Trendelenburga - mm odwodzace
7. Etiologia choroby Perthesa - nieznana (jałowa martwica głowy uda)
8. Objaw Perthesa - zaburzenia odwodzenia i rotacji wewn.
9. Badanie w ch. Perthesa - zdj. RTG PA i osiowe obydwu st. biodrowych
10. Wiek 3 do 12 roku życia
11. Badanie przy złamaniu kości udowej - zdj. RTG PA i boczne z ujęciem
stawu biodrowego i kolanowego

12. Złamanie Jefersona - przy upadku na głowę szczególna postać złamania kręgu szczytowego. Powstaje w mechanizmie kompresyjnym, do którego dochodzi w przypadku działania siły na szczyt czaszki, która następnie przenosi się za pośrednictwem kłykci kości potylicznej na boczne powierzchnie kręgu szczytowego powodując podwójne złamania: łuku przedniego i łuku tylnego tego kręgu z oddzieleniem się powstałej w wyniku urazu części kręgu

13. Złamanie wybuchowe- pierwsza i druga kolumna z przemieszczeniem do
kanału kręgowego, złamanie trzonów kręgów, charakter wieoodłamowy, upadek na głowę (kręgosłup szyjny- skok na płytką wodę), osiowe działanie sił

14. Złamania przy upadku z wysokości - zł. kości piętowych i uszkodzenie kompresyjne odc. Th kręgosłupa
15. Wskazania do zabiegu operacyjnego kręgosłupa - niestabilne złamania
16. Etiologia dysplazji st. biodrowego - wszystkie
17. Pewnym objawem...-zaburzenia odwodzenia

18. Obj. radiologiczne dysplazji

19. Obj. Ortolaniego - przeskakiwania

20. OHE - over head extension - powolna repozycja i nastawienie stawu biodrowego bez ryzyka niedokrwienia i martwicy głowy

21. Usg st. biodrowych przesiewowe - 1dzien, 6 lub 12 tydz.
22. Stabilna osteosynteza - wszystkie

- metoda leczenia złamań- stabilne połączenie kości

- możliwe bezgipsowe leczenie złamań

- wczesna aktywność i rehabilitacja

- płytka metalowa na ok. 18 mies., u osób starszych można jej nie usuwać

23. Ustawienie kończyny przy złamaniu przezkrętarzowym - skrócenie i na zewnątrz
24. Przywiedzenie zgięcie i rotacja wewnętrzna - co to za zwichniecie (tylne)
25. Najczęstsze zwichnięcia st. ramiennego - przednie
26. Najczęstsze złamania w obrębie stawu skokowego- kostka boczna (str. 711)

27. Po łacinie stopy płaskokoślawe- pes planovalgus
28. Najczęstsze złamanie w nadgarstku - kość łódeczkowata

29. Leczenie stóp płasko koślawych (szyny korekcyjne, operacja 1-4 r.z.)

30. Leczenie stóp końsko szpotawych - jak najszybciej operacja
31. Zmiany w stopie końsko szpotawej - przywiedzenie, ustawienie szpotawe, odwrócenie przodostopia
32. Najtrudniej zrost kostny 1/3 piszczeli
33. Test Rissera

34. Złamnie Monteggio
35. Złamanie dalszej przynasady kości promieniowej - osteoporoza
36. Złamanie Montegegnia
37. Zł. Duverneja
38. Leczenie złamania kości ramiennej - jeśli to możliwe zachowawcze

39. Opatrunek w złamaniu trzonu kości ramiennej - gips wiszący, szyna V, opatrunek Dessaulta i gips odwodzacy
40. Złamanie zielonej galazki - wszystkie
41. Złamanie obojczyka dobrze sie leczy zachowawczo
42. Zerwanie ścięgna nad stawem międzypaliczkowym dalszym - leczenie szyna Zimmera, Stacka, gips przedramienny

43. Choroba Scheuermanna - nie spłycenie kifozy
44. Złamanie Benneta
45. Zwyrodnienie stawu biodrowego - osteofity, zwężenie szpary, odwapnienia
powierzchni stawowych

46. Trójkąt Hunteri
47. Zespół cieśni nadgarstka spowodowany uciskiem nerwu pośrodkowego, po złamaniu Collesa
48. Alarmującym objawem zesp. ciasnoty przestrzeni nadpowięziowych jest....
49. Przy złamaniu trzonu kości udowej - do uszkodzenia pęczka naczyniowo
nerwowego dochodzi ? zawsze, nigdy., rzadko tylko przy złamaniu otwartym???
50. Do stożka rotatorów zaliczamy
51. Pokonywanie przez mięsień własnej masy mięśniowej to wg skali Lovetta??

52. Linia Rossera - Nalatona umowna linia określająca stosunek krętarza większego kości udowej do miednicy. Biegnie od kolca biodrowego przedniego górnego do guza kulszowego.

53. Łuk Shentona - Menarda

54. Uszkodzenia nerwu promieniowego w złamaniu trzonu k. ramiennej - objawy brak czynnego zgięcia grzbietowego nadgarstka oraz wyprostu palców i kciuka, ograniczenie supinacji przedramienia, zaburzenia czucia grzbietowej części przedramienia i ręki

55. Leczenie w złamaniu wyrostka łokciowego - operacyjne
56. Krwiak w stawie kolanowym

57. Złamanie awulsyjne to..
58. Długość względna kończyn dolnych

59. Przy uszkodzeniu pęcherza moczowego - krwawy bezmocz, pusty pęcherz ,
zaciek moczowy

60. Leczenie obojczyka w złamaniu - zwykle nieoperacyjne

• Uszkodzenie nerwu promieniowego ręka opadająca

• Torbiel samotna- Cystis solitaria npl nie daje przerzutów, niebolesna, przynasada bliższa k. ramiennej złamanie patologiczne

• Skręcenie zamknięte uszkodzenie stawu spowodowane zbyt obszernym w nim ruchem. Powierzchnie stawowe zostają czasowo przemieszczone względem siebie, po czym powracają do prawidłowego ustawienia. Przy silnym skręceniu może dojść do uszkodzenia więzadeł i torebki stawowej.

• Zwichnięcie uszkodzenie stawu, w którym tworzące staw powierzchnie kości utraciły ze sobą styczność. Pod wpływem urazu dochodzi do uszkodzenia aparatu więzadłowego stawu, uszkodzenia naczyń krwionośnych, czasem do rozerwania torebki stawowej. Na skutek urazu aparat więzadłowy torebki stawowej ulega zerwaniu lub tak znacznemu naciągnięciu, że powrót do stanu naturalnego nie jest możliwy. W odróżnieniu od skręcenia, przy zwichnięciu niemożliwe są wszelkie ruchy w stawie. Nieprawidłowe położenie jest utrwalone, często występuje sprężynujący opór.

14

---