Opracowanie zawiera 50 propozycji ciekawych i atrakcyjnych dla przedszkolaków zabaw , które wspomagoją ich rozwój społeczno - emocjonalnyZebrała i opracowała: Marzena Siejak
Gry i zabawy ruchowe wspomagające rozwój społeczny i emocjonalny dzieci w wieku przedszkolnym.
Poznaj moje imię.
Dzieci siedzą w kole, wszyscy przedstawiają się swoimi imionami. Jedno dziecko dostaje piłkę i wymieniając swoje imię, rzuca ją do kogoś. Osoba, która łapie piłkę, powinna powiedzieć imię osoby, która rzuciła piłkę i rzuca do następnej.
Zając i lis.
Dzieci stoją w kole N. objaśnia, że mała piłka będzie zającem, a duża lisem. Zając wędruje od jednego do drugiego dziecka po kole, nieco później za nim wybiega lis. Jego zadaniem jest złapać zająca. Gdy lis złapie zająca, zając startuje od nowa.
Zmiana miejsc.
Dzieci siedzą w kole, słuchają spokojnej muzyki. Na przerwę w muzyce, N. wywołuje kolor (np. sweterka) i dz. mające sweterki w danym kolorze, zmieniają się miejscami.
Tańczące nosy.
N. mówi: „ Stańcie w sali w miejscu, które się wam najbardziej podoba. Za chwilę włączę bardzo ładną muzykę, a wy macie się poruszać w jej rytm taką częścią ciała, którą pokażę wam na obrazku. Wszystkie pozostałe części waszego ciała powinny pozostać tak nieruchome, jak to tylko jest możliwe.”
Zgadnij, gdzie byłem?
Dziecko opowiada o wybranym miejscu, naśladując czynności, jakie tam wykonywało. Pozostali odgadują, gdzie było.
Czarodziejski pałac.
N. mówi dzieciom, że zaprasza je do zwiedzania zaczarowanego pałacu. Dzieci mogą po nim chodzić, oglądać obrazy, meble, itp., ale tylko wtedy, gdy słychać muzykę. Gdy muzyka milknie, zwiedzający zastygają bez ruchu jak zaczarowani.
Spaghetti.
Dzieci stoją bardzo blisko siebie i mają opuszczone ręce. N. mówi: „ Wyobraźcie sobie, że jesteście wiązką spaghetti, które może być podane na obiad. Jesteście w garnku z wodą. Po chwili makaron zaczyna mięknąć, staje się coraz bardziej miękki i powoli opada na dno garnka tworząc luźny kłębuszek. Zachowujcie się tak jak gotowane saghetti do momentu, aż krzyknę: sos pomidorowy. Wtedy wolno wam wstać i potrząsnąć rękami i nogami, by poczuć się wspaniale.”
Impulsy w ruchu.
Dzieci mają:
poklepać się nawzajem po ramieniu,
dać komuś do potrzymania mały palec,
pokazać mu zęby,
usiąść we dwóch na jednym krześle,
odwrócić się plecami.....
Tworzenie form.
Długi sznur zostaje związany w ten sposób, by można utworzyć z niego długi okrąg. Wszystkie dzieci przytrzymują go mocno obiema rękami. Potem N. mówi, np.” kwadrat, koło, prostokąt,..” a dzieci tworzą te formy.
Przekazujemy sobie uśmiech.
Dzieci siedzą w kole. Zaczyna osoba prowadząca, objaśniając pokazuje „ Przesyłam uśmiech dziecku siedzącemu obok mnie po prawej stronie.” Dotyka ramienia tego dziecka patrząc mu w oczy uśmiecha się.
Zgadnij co gra?
Dzieci siedzą na obwodzie koła z twarzami zwróconymi do środka. Jedno z nich wstaje i odwraca się tyłem. Trojgu dzieci N. daje instrumenty perkusyjne. Dzieci grają na nich w kolejności wskazanej przez N. Zadaniem dziecka stojącego tyłem jest rozpoznanie, na jakich instrumentach grały dzieci i w jakiej kolejności.
Dotknij
Dzieci spacerując maja dotknąć wszystkie przedmioty spełniające określony warunek, np. są czerwone.
Orkiestra
Jestem muzykantem konszabelantem.
I my muzykanci konszabelanci.
Ja umiem grać.
I my umiemy grać.
A na czym?
Na trąbce - tratatata, tratata...bęć
Na pianinie - piano ino, ino...bęc
Na bębnie - bum ta ra ra ..
Na puzonie - puza taka, puza taka...
Na flacie - fiju, fiju...
N. wspólnie z dziećmi planuje sposób wykonania gry.
Lustrzane odbicia.
Dzieci dobierają się parami. Staja naprzeciwko siebie. Jedno z nich wykonuje ruchy, drugie je naśladuje.
Partnerzy.
Dzieci dobierają się parami. Biorą dużą piłkę i kładą ją między sobą (utrzymują ją za pomocą brzuchów). Podając sobie ręce, spacerują po sali. Następnie kładą piłkę pomiędzy bokami, podając sobie ręce spacerują po sali. Tak samo, gdy umieszczą piłkę w taki sposób, że jedno z pary stoi za drugim i spacerują z piłką pomiędzy sobą po sali.
Co trzymam w ręku?
N. pokazuje dzieciom różne drobne przedmioty, np. zabawki. Chętna dziecko staje tyłem do pozostałych. N. wkłada mu do ręki jeden z oglądanych przedmiotów. Dziecko dotykiem rozpoznaje trzymany przedmiot.
Ze skrawkami papieru.
Dzieci zdejmują paputki i skarpetki. Otrzymują po jednej kartce gazety, którą drą na małe kawałki przy użyciu stóp. Potem poruszając się po czworakach, rozdmuchują te kawałki papieru po sali. Gdy gra muzyka dzieci poruszają się tańcząc. Gdy muzyka milknie, podnoszą palcami stóp kawałek papieru z podłogi, podają go do ręki. Robią z niego małą kulkę i wrzucają do kosza. Kiedy muzyka znów zacznie grać, tańczą dalej. Z czasem dzieci posprzątają całą salę.
Cześć!
Dzieci siedzą w kole. Jednemu z nich N. zasłania oczy chustką. Inne dziecko cicho wstaje i idzie w wybrane miejsce w sali. Gdy dojdzie mówi: „Cześć”. Dziecko z zasłoniętymi oczami wstaje i wskazuje ręką miejsce, z którego nadeszło pozdrowienie.
Pokaż, co masz.
Dzieci losują obrazki, które przedstawiają różne czynności, np. mycie, bieganie,...... Gestem i ruchem je naśladują.
Przekręcanie słów.
Nasze przedszkole -
tralalole,
Nasza pani - tralalani,
Nasz kolega -
tralalega.....
Coraz mniejsze i mniejsze.
Dzieci zdejmują paputki. Każde bierze stronę gazety i kładzie ją na podłodze. Gazety są „wyspami”, które stają się coraz mniejsze. Kiedy gra muzyka dzieci spacerują między nimi. Kiedy muzyka przestaje grać, dzieci stają na dowolnej „wyspie” i wypowiada słowa:
„Raz, dwa, trzy...
zmniejsz wyspę i ty!”
Potem każde musi oderwać kawałek swojej gazety, wyrzucić go do kosza i zabawa zaczyna się od początku. W ten sposób „wyspy” staja się coraz mniejsze. Kiedy pierwsze dziecko będzie musiało stanąć na jednej nodze, zabawa będzie zakończona.
Poczuj swoje serce.
N. mówi: „Stańcie spokojnie. Połóżcie rękę po lewej stronie klatki piersiowej. Czy czujecie swoje serce? A teraz dobierzcie się parami i posłuchajcie, jak bije serce waszemu koledze. Chciałabym wam pomóc, abyście czuli je wyraźniej. Zacznijcie więc biegać w miejscu (10sek.). teraz wyobraźcie sobie, że jesteście dużą piłką, która skacze (10sek.). teraz płyńcie w powietrzu (10sek.). Zatrzymajcie się. Połóżcie rękę na sercu. Czy teraz czujecie?”
Kostka
N. rzuca dużą kostkę, a
dzieci jeżeli wypadnie:
1 - podskakują w miejscu
2 - w parach wykonują przysiady
3 - układają a podłodze ze swych ciał trójkąt
4 - obracają się w kole
5 - robią pociągi
6 -stoją w szeregu
W którym miesiącu masz urodziny?
N. odczytuje dzieciom, w jakim miesiącu mają urodziny. Dzieci urodzone w tym samym miesiącu tworzą koła. Wspólnie tańczą przy muzyce, w przerwie N. podaje nazwę miesiąca, a dzieci z odpowiedniego koła siadają. Pozostałe przy muzyce tańczą do następnej pauzy.
Najlepszy przyjaciel.
Każde dziecko ma pluszową maskotkę. N. włącza spokojną muzykę, a dzieci biorą maskotki i pokazują im jak można się poruszać do przodu, do tyłu....Potem kołysza maskotkę.
Kogo brak?
Wszyscy stoją w kole Na środku leży koc. N. prosi dzieci, aby odwrócili się od środka koła i zamknęli oczy. Następnie chowa jedno dziecko pod koc i mówi już. W tym momencie wszyscy odwracają się i patrzą kogo nie ma. Jeśli odgadną, to schowane dziecko wychodzi spod koca. Potem wszyscy zmieniają miejsca i zabawa rozpoczyna się od nowa.
Dziękuję.
Każde dziecko dostaje papierowa serwetkę, którą nosi na głowie, uważając, aby nie spadła. Dzieci poruszają się w dowolny sposób przy muzyce. Gdy jakaś serwetka upadnie na podłogę, dziecko które ją upuściło, musi się zatrzymać. Nie może się poruszyć dotąd, aż inne dziecko położy mu serwetkę na głowie. Powinno przy tym podziękować koledze, który powinien powiedzieć: „Zrobiłem to z przyjemnością”.
Mysz w podróży.
Dzieci siedzą blisko siebie w kole. N. pokazuje małą piłkę mówiąc, żeby wyobraziły sobie, że jest to myszka, która mieszka ze swoim rodzeństwem i rodzicami w pięknym, przytulnym mysim mieszkaniu na polu. Któregoś dnia myszka postanowiła wyruszyć a świat i przeżyć ciekawe przygody. N. przykłada piłeczkę do ucha i mówi: „Hej, myszko mała, co chciałabyś robić?” a potem nasłuchuje i mówi: „Myszka chciałaby przejść się po kole, ale powoli, bo jeszcze jest zaspana. Spróbujcie spełnić jej życzenie i podajcie ją sobie powolutku.” Gdy N. zawoła: „Stop!” myszka musi się zatrzymać i powiedzieć, co teraz chce robić, np. biec szybciej, zawrócić,....
Stop!
Dzieci biegają po sali do czasu, gdy N. zawoła: Stop! I wymieni jakąś liczbę, np. 1. wtedy dzieci zatrzymują się i dotykają podłogi tylko jedną częścią ciała, np. stopą. Itd.
Kim jestem?
Dzieci losują obrazki przedstawiające zwierzęta leśne. Pokazują ich ruchy, naśladują głosy, a pozostałe dzieci odgadują, jakie to zwierzę.
Dbamy o higienę.
N. pokazuje dzieciom kostkę, na ścianach której znajdują się obrazki przyborów do mycia i różnych kosmetyków. Dzieci nazywają przedmioty. Chętne dzieci rzucają kostką tak, aby inne nie widziały co wypadnie i naśladują czynności, do których jest potrzebny dany przedmiot. Pozostałe odgadują.
Zgaduj zgadula, w której ręce kula?
Dzieci siedzą w kole, ręce trzymają za sobą i podają sobie małą piłkę. Stojące w środku dziecko próbuje odgadnąć, kto ma w danej chwili piłkę.
Jestem rzeźbiarzem.
Jedno dziecko jest rzeźbiarzem, a drugie materiałem, z którego on rzeźbi. Materiał wykonuje polecenia rzeźbiarza.
Raz, dwa, trzy.. Baba - Jaga patrzy.
Dzieci biegają w rozsypce przy dźwiękach tamburyna. Na hasło: Raz, dwa, trzy Baba-Jaga patrzy! Zatrzymują się w bezruchu tek, by Baba-Jaga ich nie zauważyła.
Druga ręka.
Każde dziecko dostaje szyfonową chustkę i siada na podłodze, trzymając ją lużno w jednej ręce. Potem dzieci rzucają chustki wysoko chwytając drugą ręką. N. podpowiada, żeby dzieci wyobraziły sobie przy tym, że chustka jest małym kotkiem, który przeskakuje z dłoni na dłoń. Następnie N. włącza muzykę (łagodną), a dzieci starają się przerzucać chusty w rytm muzyki. N. mówi, że chusta jest coraz bardziej zmęczona, aby przerzucały ją wolniej, a potem pozwoliły zasnąć w jednej dłoni.
Stary Abraham.
„ Stary Abraham miał
siedmiu synów,
siedmiu synów miał stary Abraham.
A oni siedli i nic nie jedli,
Tylko śpiewali sobie tak.”
Dzieci stoją w kole. Po odśpiewaniu piosenki po raz pierwszy dzieci wypowiadają słowa : prawa ręka. Są one sygnałem do poruszania w dowolny sposób ręką w czasie następnego wykonywania piosenki. Po każdym kolejnym jej wykonaniu pada hasło np. „lewa ręka, prawa noga, i do tego jeszcze głowa!” zabawa trwa tak długo, dopóki nie będzie możliwe dodanie jakiegokolwiek ruchu.
Obejmowanie się i toczenie. N. włącza rytmiczną muzykę a dzieci tańczą po całej sali. Gdy N. zawoła:”teraz obejmujcie się toczcie!”, wtedy dzieci szybko podbiegają do kolegi lub koleżanki, obejmują się, kładą na dywanie i toczą po nim.
Kto szybciej?
Dzieci siadają w kręgu, jedno w środku. Dziecko w środku podrzuca małą piłkę i jednocześnie wymienia dwie osoby z kręgu, opisując ich wygląd. Dzieci opisane biegną do środka i starają się złapać piłkę. To dziecko, które złapie piłkę pozostaje w środku i zabawa rozpoczyna się od nowa.
Miejsce po mojej prawej stronie jest wolne.
N. proponuje dzieciom zabawę, podczas której ćwiczą, jak należy przysłuchiwać się sobie i zrobić szybko to, czego druga osoba od nich oczekuje. Dzieci siadają na krzesłach w kręgu. Prawe krzesło obok N. jest wolne. Zabawę rozpoczyna N., mówiąc: „ Miejsce po mojej prawej stronie jest wolne, chciałabym...Anię do mnie.” Gdy wypowie to zdanie, wówczas Ania podbiega do wolnego obok krzesła i siada na nim. Dziecko, które siedzi po lewej stronie wolnego krzesła, mówi teraz zdanie, które wypowiedziała przed chwilą N.
Pióra na wietrze.
Dzieci siadają w kole wokół rozłożonego prześcieradła i chwytają je mocno obiema rękami. N. mówi: „ Wyobraźcie sobie, że prześcieradło jest wiatrem. Gdy wszyscy będziemy jednocześnie opuszczać i podnosić prześcieradło, poczujecie ten wiatr. Dobrze byłoby, gdybyśmy wszyscy policzyli do trzech i razem podnieśli prześcieradło i je opuścili.
Przyniosłam wam małe piórko, którym wiatr może się bawić. Położę je po środku prześcieradła. Spróbujcie bardzo delikatnie podrzucić piórko prześcieradłem i złapać je gdy będzie opadać. Można także podrzucać balon.
Co to jest?
Dzieci siadają w kole. Podczas, gdy inni zamykają oczy, jedno dziecko odchodzi z koła i uderza trzy razy palcami w wybrany przedmiot. Po jego powrocie do koła, pozostałe dzieci otwierają oczy. Próbują odgadnąć w jaki przedmiot uderzało wybrane dziecko.
Tańczące dłonie.
N. prosi dzieci, aby pokazały co potrafią robić swoimi rękami:
jak strzepujecie krople wody...
jak chowacie swoje dłonie..
jak gracie na pianinie...
jak machacie na powitanie...
jak lepicie plastelinę...
jak otwierają i zamykają się wasze dłonie...
jak dłonie rozmawiają ze sobą...
Do lewego lub prawego ucha.
Jedno dziecko zakrywa oczy opaską, drugie podchodzi i uruchamia przedmiot, który wydaje jakiś odgłos. Dziecko mówi, z której strony słyszy dźwięk.
Raz, dwa, trzy.
Dzieci odliczają do trzech, siedząc w kole. Potem chodzą po sali i podają rękę innym, których spotkają po drodze. Wszystkie dzieci, które przedtem powiedziały „raz”, potrząsają jeden raz, te które powiedziały „dwa” potrząsają dwa razy...... Gdy dziecko spotka kogoś, kto potrząsa ręką tyle samo razy bierze go za rękę i spacerują razem, aż wszystkie dzieci z tą samą liczbą będą razem.
Gdzie jestem?
Dzieci kładą się na podłodze i zamykają oczy. N. mówi: „ Kiedy będziecie tak leżeć z zamkniętymi oczami, ja będę chodzić cichutko po sali. Czasami podejdę blisko do was, a potem odejdę. Ponieważ nic nie mówię, nie możecie mnie usłyszeć, spróbujcie więc wyczuć moją obecność. Gdy, któreś z was poczuje, że się zbliżam, wtedy podnieście rękę. Gdy wyczujecie, że się oddalam, opuście rękę na podłogę.
Ślepe zaufanie.
Dzieci dobierają się parami. Każda z osób będzie prowadziła na zmianę. Jej partner zamyka oczy. Można w sali przygotować przeszkody.
Cierpliwe ręce.
Dzieci stoją wokół prześcieradła, które jest rozłożone na podłodze. W środku prześcieradła jest dziura, przez którą może wylecieć piłka. Dzieci łapią mocno rękami prześcieradło, na które N. kładzie piłkę. Zadaniem dzieci jest tak poruszać prześcieradłem, aby piłka wypadła przez dziurę.
Doręcz przedmiot właścicielowi.
Na środku sali ustawiony jest stolik. Jedno z dzieci siada przy nim. Następnie wybieramy troje dzieci, z których każde kładzie na stoliku jakiś drobny przedmiot i wraca na miejsce. Dziecko siedzące przy stoliku musi się dobrze przyjrzeć i zapamiętać, kto i co położył. Jego zadaniem jest doręczenie przedmiotu właścicielowi.. wygrywa to dziecko, które się nie pomyli.
Gonisz dinozaura.
Dzieci wykorzystując prostą wyliczankę wybierają „dinozaura” i dziecko, które będzie go gonić. Dzieci stoją w kole, po wybraniu dwójki dzieci, czekają, aż „dinozaur”, uciekając dookoła koła zostanie złapany. Potem wybierana jest druga para.
ĆWICZENIA RELAKSACYJNE
Krople deszczu.
Dzieci stoją w długim rzędzie i kładą ręce na ramionach dziecka stojącego przed nimi. Robią z tego długiego rzędu koło, trzymając ręce ciągle na ramionach chodzą potem bardzo cicho na paluszkach. N. mówi:
Wyobraźcie sobie, że zaczyna padać drobny, łagodny deszcz. Niech wasze ręce staną się teraz małymi kropelkami deszczu. Uderzajcie delikatnie czubkami palców w ramiona dziecka, które znajduje się przed wami.
Teraz zaczyna padać mocniej, a krople deszczu stają się większe i grubsze.
Wyobraźcie sobie pada jeszcze mocniej, uderzajcie więc ostrożnie całymi dłońmi.
Teraz deszcz jest słabszy, uderzajcie znowu palcami.
A teraz deszcz przestaje padać.
Wyciągnijcie ręce nad głową i wyobraźcie sobie, że machacie nimi do słońca, które wyjrzało spoza chmur.
Myszka.
Jedno dziecko z pary leży na brzuchu. Drugie klęka przy leżącym, ujmuje jego nogę, ugina w kolanie, mówi tekst i ilustruje go czynnościami dłoni na ugiętej nodze. To samo ćwiczenie można wykonać na ręce leżącego na wznak:
W puszystej kurteczce chodziła raz myszka
Po gładkiej półeczce
- powolne głaskanie łydki od pięty do kolana
Znalazła ser żółty, ząbkami go zjadła
- powolne ściskanie łydki palcami od pięty do kolana
strzepnęła okruszki, w kąciku usiadła,
-szybkie klepanie łydki od pięty do kolana
okruszki zebrała, ząbkami je zjadła
-powolne ściskanie łydki od pięty do kolana
po gładkiej półeczce chodziła w kurteczce. -głaskanie łydki od pięty do kolana.
GRY I ZABAWY RUCHOWE
dla dzieci klas 0-III z małych szkól wiejskich , nie posiadających sal gimnastycznych .
Zabawy ruchowe są formą działalności ruchowej, charakterystyczną dla wieku przedszkolnego, najbardziej odpowiadającą potrzebom dziecka, wynikającą z właściwości jego rozwoju. Wprowadzają radosny nastrój i dobre samopoczucie, dają dziecku możliwość zaspokojenia naturalnej potrzeby ruchu. Zabawa ruchowa jest przygotowaniem do społecznego współdziałania i współżycia, uczy dziecko przystosowania się do całego zespołu, utrwalają wiele pojęć i wiadomości, kształtują nawyki kulturalne, pozytywne cechy charakteru, a w szczególności dyscyplinę.
Zebrałam tutaj „ do kupy” te zabawy ruchowe, które szczególnie są lubiane przez dzieci, a do ich przeprowadzenia wystarczy boisko, klasa, korytarz szkolny lub las, który mamy w zasięgu ręki.
Niektóre z nich pamiętam ze swojego dzieciństwa.
Uwaga ! Do przeprowadzenia tych zabaw nie jest potrzebna duża ilość dzieci.
„ Zapamiętaj swoją parę!”
Zabawa orientacyjno-porządkowa
Miejsce: sala szkolna, boisko, las,
Dzieci dobierają się parami. Mają zapamiętać, kto z kim stoi.
Na sygnał nauczycielki ( gwizdek, uderzenie w bębenek) dzieci biegają swobodnie wymijając się zręcznie, n następny sygnał chwytają swoją parę i maszerują razem kilka kroków.
„ Dzieci w lesie”
Zabawa orientacyjno-porządkowa
Miejsce: boisko, las
Dzieci ( połowa) otrzymują zielone znaczki, rozstawiają się swobodnie po Sali lub boisku. Dzieci bez znaczków biegają w różnych kierunkach uważając, aby nie trącać drzew. Na sygnał i zawołanie: „Stój!”- dzieci zatrzymują się. Nauczycielka poleca rozejrzeć się i stanąć za najbliższym drzewem. Zabawę powtarza się kilkakrotnie, a następnie bawiący się zamieniają się miejscami.
„ Wyścig rzędów na jednej nodze”
Zabawa ruchowa z elementami podskoku.
Miejsce: korytarz, boisko, las.
Dzieci dzieli się na dwie grupy( może być więcej grup) ustawione w rzędach. Wyznaczona jest linia startu i linia mety w odległości kilku metrów. Na mecie są chorągiewki lub leżą kolorowe piłki. Pierwsze dziecko z każdego rzędu skacze na jednej nodze, okrąża chorągiewkę i wraca do swojego rzędu na drugiej nodze, dotyka wyciągniętą dłonią następnego dziecka i staje na końcu. Dotknięte dziecko wykonuje zadanie tak samo jak pierwsze. Wygrywa ten rząd, którego uczestnicy szybciej ukończą wyścig.
„Wiewiórki w dziuplach”
Zabawa bieżna
Miejsce: boisko, las
Ułożone obręcze (lub narysowane na ziemi) - to dziuple dla wiewiórek. W każdej dziupli jedna wiewiórka (dziecko). Na sygnał „Wiewiórki z dziupli” - dzieci biegają swobodnie z dala od dziupli. Na zawołanie „Wiewiórki do dziupli, lis idzie” - każda wiewiórka wskakuje do najbliższej dziupli i przysiada. Odmiana tej zabawy - to dziupli jest o jedną mniej niż wiewiórek (jedna wiewiórka zawsze zostaje bezdomna).
„Spłoszone ptaki”
Zabawa bieżna
Miejsce: sala, boisko, las
Potrzebne są kółka od sersa (lub małe kolorowe obręcze) to są gniazdka dla ptaków. Kółka rozłożone są luźno po całej Sali lub na trawie. „Ptaki” ćwierkając biegają w pobliżu gniazdek. Na sygnał „kot” ptaszki szybko zajmują miejsce w gniazdkach, chowając głowę „pod skrzydłami” w przysiadzie. Zabawę powtarzamy kilkakrotnie.
„Nie depcz grządek”
Zabawa z elementami równowagi
Miejsce: sala, boisko, las
Na boisku lub w sali układamy (lub rysujemy) grządki i ścieżki. Grządki są ułożone na przemian ze ścieżkami. Dzieci ustawione są w grupki, wchodzą kolejno, jedno za drugim na ścieżkę, idą parę kroków, potem przekraczają grządki i idą po drugiej ścieżce.
„Po wąskiej dróżce”
Zabawa z elementami równowagi
Miejsce: boisko, sala
Narysowana wąska (ok.20 cm) dróżka, na której ułożone są różne przedmioty. Dzieci idąc kolejno omijają je, a kiedy zrobią to bezbłędnie, stają na koniec kolejki. Powtarzamy kilka razy.
„Lawina”
Zabawa bieżna
Miejsce: boisko, las
Dzieci stają w rozsypce. Jedno wyznaczone stoi z boku. Wyznaczone dziecko biegnie za uciekającymi, starając się któreś dotknąć ręką. Każde „ złapane” dziecko pomaga łapać. W ten sposób wszystkie dzieci są złapane i zabawa kończy się.
„Kulawy lisek”
Zabawa ruchowa z elementami czworakowania
Miejsce: sala
„Budki” dla piesków wyznaczamy pod ścianą Sali (jedna budka dla kilku „piesków”). Na hasło „Pieski na spacer” - pieski swobodnie biegają szczekając. Na hasło „Pieski do domu” - pieski szybko wracają do swoich budek. Powtarzamy kilkakrotnie.
„Bocian i żaby”
Zabawa ruchowa z elementami czworakowania
Miejsce: boisko, las
Na boisku wyznaczamy staw (narysowane koło). W środku małe kółeczko (wysepka dla bociana). „Bocian” stoi na wysepce - „żaby” w przysiadzie na obwodzie koła.
Żaby pytają - „Panie bocianie, chcesz żabkę na śniadanie?”. Potem wskakują do stawu i wyskakują z niego, a bocian stara się je złapać w obrębie stawu. Złapane żabki zabiera na wyspę. Gdy złapie umówioną liczbę żab, wybiera się innego bociana.
„Jastrząb, kura i pisklęta”
Zabawa bieżna
Miejsce: boisko, las
Wyznaczamy kurnik, podwórko i gniazdo jastrzębia. „Kura” wyprowadza pisklęta na podwórko, przysiada i zbiera „ziarenka”, uczy „pisklęta” grzebać nóżką w ziemi (dzieci naśladują ruchy kury). Na zapowiedź: „Jastrząb leci” - pisklęta uciekają do kurnika, a stara kura rozłożonymi skrzydłami zasłania uciekające pisklęta przed jastrzębiem. Gdy jastrząb złapie umówioną liczbę piskląt, można zakończyć zabawę lub rozpocząć zabawę z innymi dziećmi w roli jastrzębia i kury.
„Kto złapie motyla?”
Zabawa bieżna
Miejsce: boisko, las
Dzieci w gromadce. Jedno dziecko ma na kijku i na sznurku przywiązanego motyla. Dziecko biegnie przed grupą, motyl „fruwa”. Dzieci gonią go i chcą go złapać. Można dużą grupę dzieci podzielić na mniejsze zespoły i z każdym zespołem zabawę przeprowadzić oddzielnie.
„Przejście przez ulicę”
Zabawa orientacyjno - porządkowa
Miejsce: boisko, las
Wyznaczamy jezdnię. Na znak zielonym znaczkiem dzieci - pojazdy ruszają prawą stroną „jezdni”. Na podniesienie czerwonego znaczka - zatrzymują się i wtedy przechodnie mogą przejść środkiem jezdni na drugą stronę. W czasie zabawy kilkakrotnie zmieniamy sygnały.
„Koty i myszki”
Zabawa bieżna
Miejsce: boisko
Oznaczamy dzieci 4 kolorami. Dzielimy (dużą grupę) na 4 zespoły. 3 zespoły tworzą koło, czwarty zespół to myszy. „Koty” znajdują się w domkach. Dzieci tworzące koło krążą i mówią wierszyk:
„Myszki, myszki, siedźcie w norze,
Bo pan kotek w złym humorze,
Tylko sapie, tylko mruczy,
Zaraz on was tu nauczy”.
Po wierszu koty łapią myszy i zaprowadzają do swoich domków. Zabawę powtarza się tyle razy ile jest grup. Zamiana postaci.
„Pszczoły o niedźwiadki”
Zabawa bieżna
Miejsce: boisko
Dzieci podzielone na niedźwiedzie i na pszczoły. „Niedźwiedzie” zakradają się do uli „pszczół”, gdy te wylatują zbierać nektar. Na szczekanie psa pszczoły powracają do uli i płoszą niedźwiedzie. Lecą za nimi i żądlą je (łapią). Po trzykrotnym łapaniu dzieci, role się odwracają.
„Balonik”
Zabawa orientacyjno - porządkowa
Miejsce: boisko, las
Zgromadzone blisko siebie dzieci trzymają się za ręce i w miarę powtarzania słów: „Baloniku nasz malutki, rośnij duży okrąglutki. Balon rośnie, że aż strach” dzieci odchodzą powoli od siebie. Po słowach: „Przebrał miarę no i trach” dzieci puszczają się za ręce i przykucają lub padają. Powtarzamy tę zabawę kilkakrotnie.
„Słonko świeci - deszcz pada”
Zabawa orientacyjno - porządkowa
Miejsce: sala
Dzielimy salę na dom i ogród.
Kiedy pokazuje się rysunek słonka - dzieci wychodzą z „domu”, spacerują pojedynczo, parami, podskakują. Na zawołanie „Deszcz pada” i pokazaniu rysunku parasola - dzieci wracają do domu.
„Wiatr i śnieżynki”
Zabawa orientacyjno - porządkowa
Miejsce: sala
Na szybkie uderzenie w bębenek dzieci biegają - wieje wiatr i śnieżynki wirują. Gdy bębenek cichnie - wiatr przestaje wiać i śnieżynki spadają na ziemię (dzieci przysiadają).
„Piłka parzy”
Zabawa bieżna, orientacyjno porządkowa
Miejsce: boisko szkolne
Nauczycielka ma piłkę, którą kieruje silnym rzutem w stronę zebranych w gromadę dzieci, ostrzega, że piłka parzy. Dzieci muszą ją omijać i nie dać się sparzyć (piłka toczy się po ziemi).
„W chowanego”
Zabawa bieżna, orientacyjno - porządkowa
Miejsce: las
W wyniku wyliczanki wybiera się kryjącego. Przy np. drzewie kryjący liczy np. do 20. Reszta dzieci ukrywa się w lesie. Po skończeniu liczenia kryjący wykrzykuje: „Pałka zapałka dwa kije, kto się nie schował, ten kryje” i zaczyna szukać. „Zakuwa” odnalezione dzieci. Kto pierwszy da się „zakuć”, ten jest następnym kryjącym.
„Berek”
Zabawa bieżna
Miejsce: boisko, las
W wyniku wyliczanki wybierany jest „berek”. Goni dzieci i kogo dotknie, to ta osoba staje się berkiem. Można wprowadzać do tej zabawy różne urozmaicenia np. berek - kucanka, berek w parach, berek drewniany, berek słupek itd.
„Gąski, gąski do domu”
Zabawa bieżna
Miejsce: las, boisko
Spośród dzieci wybierana jest „Mama gąska”, „Wilk”. Reszta dzieci to „gąski”. Na wyznaczonym miejscu ustawiają się „gąski”. Po przeciwległej stronie ustawia się „Mama gąska”. „Wilk” zajmuje miejsce z boku.
Mama Gąska prowadzi dialog z gąskami
- Gąski, gąski do domu!
- Boimy się!
- Czego?
- Wilka złego!
- Gdzie on jest?
- Za górami, za lasami, czeka na nas z pazurami!
- Co on pije?
- Pomyje!
- Co on je?
- Kosteczki!
- Gąski, gąski do domu!
Po tym okrzyku gąski biegną do Mamy gąski, a wilk chwyta je. Zabawa powtarza się, aż wszystkie gąski są wyłapane przez wilka.
„Ojciec Wirgiliusz”
Zabawa ze śpiewem
Miejsca: sala, boisko
W drodze losowania bądź wyliczanki wybierany jest „ojciec Wirgiliusz”, który zajmuje miejsce w środku koła, które tworzą dzieci trzymające się za ręce. Dzieci krążą wokół „ojca Wirgiliusza” śpiewając piosenkę:
„Ojciec Wirgiliusz uczył dzieci swoje,
A miał ich wszystkich sto dwadzieścia troje.
Hejże, dzieci, hejże ha!
Róbcie wszystko to, co ja.
Hejże, dzieci, hejże ha!
Róbcie to, co ja.
„Ojciec Wirgiliusz” gestami ilustruje np. jazdę konną, strzelanie z łuku, latanie itp.
Dzieci naśladują go, a później wybierana jest następna osoba, która gra rolę „Ojca Wirgiliusza”.
„Stary niedźwiedź mocno śpi”
Zabawa bieżna ze śpiewem
Miejsce: boisko, las
Spośród dzieci wybrany jest niedźwiedź, który śpi wewnątrz koła utworzonego przez trzymające się za ręce dzieci.
Dzieci chodząc w kole dookoła śpiącego niedźwiedzia i śpiewają:
„Stary niedźwiedź mocno śpi.
Stary niedźwiedź mocno śpi.
My się go boimy, cichutko chodzimy.
Jak się zerwie, to nas zje.
Jak się zerwie, to nas zje.”
Dzieci zatrzymują się i machają ręką w kierunku niedźwiedzia, mówią:
„Pierwsza godzina - niedźwiedź śpi!
Druga godzina - niedźwiedź chrapie!”
Przy słowach: „Trzecia godzina - niedźwiedź łapie” dzieci rozbiegają się, a niedźwiedź budzi się, rzuca się w pogoń. Złapane dziecko staje się niedźwiedziem.
Zabawę powtarza się kilka razy.
„Skuwany w kole”
Zabawa z piłką
Miejsce: boisko lub inna otwarta przestrzeń
Dzieci dzielimy, drogą odliczania do dwóch lub losowania np. kolorów czy liczb, na dwa zespoły.
Jeden zespół staje na obwodzie koła, a pozostałe dzieci stoją wewnątrz koła. Gracze stojący na obwodzie koła starają się za pomocą piłki skuć kogoś ze środka. Trafić wolno wszędzie, tylko nie w głowę. Przed skuciem można chronić się ucieczką lub unikami czy podskokami. Ten, kto zostanie trafiony, staje na obwodzie koła i pomaga dalej skuwać. Po wybiciu wszystkich następuje zmiana ról.
„Samoloty”
Zabawa bieżna
Miejsce: boisko, las
Dzieci dzielimy na 2 lub 4 grupy (w zależności od liczby dzieci). Wyznaczamy hangary. Na sygnał „lotnicy zapuszczają motory”. Okręcając przed sobą młynka rękami naśladują warkotem motoru. Potem biegną z rozłożonymi ramionami omijając się zręcznie, aby „nie zderzyć się w locie”. Na zapowiedź: „Lotnicy wracać” - „samoloty” kierują się do swoich „hangarów”. Wygrywa ta grupa, która najszybciej wróciła, najsprawniej się ustawiła i nie zepsuła żadnej „maszyny” (nie zderzyła się w locie).
„Ryby w sieci”
Zabawa bieżna
Miejsce: boisko, podwórko szkolne
Drogą wyliczanki wybierane są dzieci, które tworzą sieć. Jest ich na początku zabawy dwoje. Dzieci ustawione są po przeciwległych krańcach wyznaczonego kawałka boiska. Na sygnał „Rybak zarzucił sieci” dzieci biegną naprzeciwko siebie, a dzieci, które są siecią , trzymając się za ręce, starają się złowić ryby. Złowiona rybka staje się częścią sieci. Zabawę prowadzi się do momentu, aż wszystkie ryby są złowione.
„Policjanci i złodzieje”
Zabawa bieżna
Miejsce: boisko
Zabawę rozpoczyna się wyborem w drodze wyliczanki policjantów. Wyznacza się miejsce więzienia, gdzie będą przyprowadzani złapani przez policjantów złodzieje. Dzieci rozbiegają się, a „policjanci” liczą do 5 i zaczynają łapać złodziei. Zabawa kończy się w momencie wyłapania wszystkich złodziei.
„Gorące krzesła”
Zabawa orientacyjno - porządkowa
Miejsce: sala w przedszkolu
Do zabawy potrzebne są krzesła. Ma ich być o 1 mniej niż dzieci. Krzesła ustawione są w kole. W środku koła na krzesłach siedzą dzieci. Jedno dziecko stoi na środku i mówi np. Kto lubi czekoladę? Jeżeli są dzieci, które lubią czekoladę, wstawiają i zamieniają się miejscami. Szansę na uzyskanie krzesła mają wszyscy, a to dziecko, które zostaje na środku zadaje następne pytanie lub stwierdzenia np. Nie lubię czarownicy itp. Zabawę kończymy wtedy, kiedy dzieci są znużone lub tego chcą.
„Kto najlepszy?”
Zabawa ruchowa orientacyjno - porządkowa
Miejsce: sala w przedszkolu
Krzesła (o jedno mniej niż dzieci) ustawione są w kole i zwrócone siedziskami na zewnątrz. Dzieci ustawione są dookoła krzeseł. Chodzą wokoło w trakcie grania muzyki. Gdy cichnie muzyka, starają się usiąść na najbliżej stojące krzesło. Za każdym razem odpada jedno dziecko, które odchodzą z gry zabiera krzesło. Zabawa kończy się w momencie, gdy zostaje tylko jedno dziecko o krzesło.
„Grosik”
Zabawa taneczna
Miejsce: sala
Dzieci śpiewając, przedstawiają ruchem (tańcem) poszczególne zwrotki piosenki.
„Poszło dziewczę po ziele, po ziele, po ziele,
Nazbierało niewiele, niewiele, hej!”
Przy tych słowach dzieci dobierają się parami, stają na okręgu koła, podają sobie ręce i tańczą bocznym cwałem.
„Przyszedł do niej braciszek, połamał jej koszyczek”
Stojąc twarzami do siebie, dzieci kładą ręce na biodra. Przy słowach „braciszek” przytupują, kręcą dłońmi młynka przy słowach „koszyczek”.
„Oj ty, ty, oj ty ,ty!
Za koszyczek zapłać mi!”
Grożą sobie nawzajem palcem i obracają się wokół siebie, przytupując. Całość powtarza się trzy razy.
„Jestem muzykantem”
Zabawa taneczna ze śpiewem
Miejsce: sala, podwórko szkolne
Dzieci stoją w rozsypce zwrócone twarzami do nauczycieli lub dziecka, które gra rolę „ dyrygenta”. Zabawa polega na naśladowaniu ruchem gry na różnych instrumentach i naśladowaniu głosem dźwięków, które wydają instrumenty. Zabawę rozpoczyna dyrygent, a dzieci za nimi powtarzają:
- „Jestem muzykantem konszabelantem - dyrygent
- jesteśmy muzykanci konszabelanci - dzieci
- ja potrafię grać - dyrygent
- my potrafimy grać - dzieci
- na bębenku - dyrygent
- na bębenku - dzieci”.
Po tych słowach wszyscy śpiewają:
„Bum ta ra ra , bum ta ra ra , bum ta ra ra,
bum ta ra ra, bęc”
i naśladują ruchem grę na bębenku.
Następnie śpiewają i przedstawiają grę na skrzypcach:
„Ju fu fu, Ju fu fu, Ju fu fu, Ju fu fu, Ju fu fu, Ju fu fu, Ju fu fu, bęc“.
Następna w kolejce jest fujarka:
„Fiju, Fiju, Fiju, Fiju, Fiju, Fiju, Fiju, Fiju, bęc”
Ostatni z instrumentów, o którym dzieci śpiewają i przedstawiają jest harmonia:
„Rozciągamy i składamy, rozciągamy i składamy
Rozciągamy i składamy, rozciągamy, bęc!”
Przy słowach „bęc”, dzieci klaszczą w ręce.