Prawo, FiR UMK Toruń 2010-2013, I FiR, Prawo


Prawo - podstawowe pojęcia

System prawa gałęzie prawa

Prawo konstytucyjne

Prawo administracyjne

Prawo finansowe

Prawo karne

Prawo pracy

Prawo cywilne

Prawo rzeczowe

Zobowiązania. Umowy cywilnoprawne.

Umowy nazwane i nowe rodzaje umów w obrocie

Swoboda działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy.

Prawo handlowe - spółki osobowe

Prawo handlowe - spółki kapitałowe

Przedsiębiorstwa państwowe i komunalne

Prawo

>krajowe: konstytucja, ustawy, rozporządzenia , ratyfikowane umowy międzynarodowe , prawo miejscowe

>UE : prawo pierwotne i wtórne (rozporządzenia, dyrektywy, zalecenia i opinie

Gałęzie prawa

Prawo publiczne, mieszane i prywatne

- Prawo pracy

prawo publiczne i prywatne

Kryterium rozróżnienia

Prawo prywatne

Prawo publiczne

Służy ochronie interesu

Jednostek (i ich organizacji)

Państwa, zbiorowości, dobra wspólnego

Strony stos. prawnego

Jednostka-jednostka

Władza publiczna - jednostka

Typ stosunku prawnego

Koordynacyjny

Podległości kompetencji (subordynacyjny)

Rola woli jednostki w kształtowaniu stosunku prawnego

Autonomia woli

Brak autonomii, podporządkowanie woli państwa

Charakterystyczna metoda regulacji

Cywilnoprawna

Administracyjnoprawna, penalna

Typowy sposób regulacji

Ius dispositivum

Ius cogens

Typowy sposób uruchamiania ochrony prawnej

Z inicjatywy jednostki

Z urzędu

Ochrona prawna

Sąd

Organ administracji, potem sąd

Typowe sankcje

Cywilnoprawne (restytucyjne, nieważności)

Karne, administracyjnoprawne, (represyjne, egzekucyjne)

Prawo gospodarcze-koncepcje

Prawo gospodarcze

Prawo materialne

Prawo materialne

Zespół norm regulujących stosunki majątkowe i niektóre stosunki osobiste pomiędzy równorzędnymi - w danej sprawie - podmiotami

Prawo procesowe cywilne

Zespół norm regulujących tryb rozstrzygania spraw cywilnych przez sądy i niektóre inne organy

Źródła prawa cywilnego,materialnego

Kodeksy: cywilny, spółek handlowych, (rodzinny i opiekuńczy)

Ustawy odrębne: prawo spółdzielcze, ust. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, prawo własności przemysłowej, ust. o gospodarce nieruchomościami, ust. o własności lokali, ust. o księgach wieczystych i hipotece, prawo przewozowe, prawo wekslowe, prawo czekowe, prawo upadłościowe i naprawcze

Inne:

działy prawa cywilnego, materialnego

zasady prawa cywilnego, materialnego

Rodzaje postepowania cywilnego

Zasady postepowania cywilnego

Prawo rzeczowe

Zespół przepisów prawa cywilnego, które normują

powstanie, treść, zmianę i ustanie prawa własności, oraz

innych form korzystania z rzeczy.

Takie prawo cywilne które charakteryzują dwie cechy

występujące łącznie: - prawo to dotyczy rzeczy

- jest prawem bezwzględnym

Prawo rzeczowe i obligacyjne

rzeczy w zrozumieniu prawa cywilnego

Rzeczy materialne

Materialne części przyrody w stanie pierwotnym lub przetworzonym, na tyle wyodrębnione (w sposób naturalny lub sztuczny), że w stosunkach społeczno-gospodarczych mogą być traktowane jako dobra samoistne. (def. Wasilkowski)

Nie są rzeczami:

- dobra niematerialne

- części składowe, złoża minerałów, własność wód,

res omnium communes

- zbiory praw (universitas iuris)

- rzeczy zbiorowe (universitas rerum)

czesci składowe, przynależności, pożytki

Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. (art. 47 k.c.)

Części składowe gruntu

Nie może być przynależnością rzecz nie należąca do właściciela rzeczy głównej (art..51 k.c.)

Podział rzeczy

Prawa rzeczowe

Tresc własności

- używania

- rozporządzania

Własność

formy własności

> Skarb Państwa - osoba prawna - zarząd stationes fisci

- trwały zarząd nieruchomości publ.jedn.org.

- nieruchomości rolne - Agencja Nieruchom Rolnych >Państwowe osoby prawne - brak odpowiedzialności SP za zobowiązania

- zarząd własny i oraz zarząd stationes municipi

> Gminne , powiatowe i wojewódzkie osoby prawne

> Mienie komunalne (samorządowe) - własność i inne prawa majątkowe

> Brak odpowiedz. jedn. sam. za zobowiązania innych samorz. osób prawn.

Uzytkowanie wieczyste

Uzytkowanie

- funkcje alimentacyjne (osoby fizyczne), celem jest zaspokajanie potrzeb tych osób i ich bliskich - prawo używania rzeczy i pobierania pożytków z obowiązkiem zachowania substancji i dotychczasowego przeznaczenia rzeczy

- funkcje gospodarczo-produkcyjne (osoby prawne) - prawo używania rzeczy i pobierania pożytków, bez zastrzeżenia zachowania substancji i przeznaczenia rzeczy; jeżeli użytk. obejmuje zespół środków produkcji, użytkownik może w granicach prawidłowej gospodarki zastępować poszczególne składniki innymi (art.257 kc)

- prawo niezbywalne, zwykle: nieodpłatne, bezterminowe, można ograniczyć do oznaczonej części nieruchomości i wyłączyć oznaczone pożytki

służebnośći

(art.285 kc)

hipoteka

Księgi wieczyste

- W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w KW a rzeczywistym stanem prawnym , treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, to przez czynność prawna z osoba uprawnioną wg. treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe.

Zastaw

Posiadanie

- posiadania samoistnego

Prawo cywilne - Zobowiązania

UMOWY CYWILNOPRAWNE

Podstawy prawne

Kodeks cywilny

Czynności prawne

- ofertowy, negocjacje, przetarg (aukcja)

umowy cywilno prawne, typologie

Cechy szczególne umów stosunków obrocie gospodarczym

Umowy i jednostronne czynności prawne w kodeksie cywilnym

Umowy w obrocie gospodarczym

Klasyfikacje umów wg. cech prawnych

Umowy nazwane kodeksu cywilnego

na raty , z zastrzeżeniem własności,

na próbę, z prawem odkupu,

z prawem pierwokupu,

Sprzedaż

Sprzedaż na raty

Zastrzeżenie własności rzeczy

Sprzedaż na próbę

Prawo odkupu

Prawo pierwokupu

Sprzedaż konsumencka

Sprzedaż konsumencka

-nadaje się do celu do jakiego jest zwykle używany

-właściwości odpowiadają cechom towaru tego rodzaju

Rękojmia i gwarancja

Dostawa i kontraktacja

Art. 613 §1 k.c.

Umowa o dzieło i zlecenie

Umowa o roboty budowlane

Art. 647 k.c.

Najem i dzierżawa

Agencja i komis

Przewóz i spedycja

Art. 774 k.c.

Art. 794 § 1 k.c.

Przechowanie i skład

Art. 835 k.c.

Art.853 §1 k.c

Art.855 §2 k.c.

Umowy nienazwane i nowe typy umów

Umowa leasingu

Faktoring

-finansowanie dostawcy w postaci pożyczki lub przedpłaty,

-prowadzenie rozliczeń związanych z otrzymaniem należności

-pobranie zadłużenia

-zabezpieczenie przed niezapłaceniem sumy zadłużenia

Forfaiting

Franchising

Know-How

Kontrakt menadżerski

Umowy dystrybucyjne i dealerskie

Just - in - time

Timesharing

Merchandising

Sponsoring

Umowa o przegląd przedsiębiorstwa (due-dilligence-review)

PRZEDSIĘBIORCA

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA

-Zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa, oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

PRZEDSIĘBIORSTWO

-oznaczenie indywidualizujące (nazwa przedsiębiorstwa),

-własność nieruchomości, ruchomości i inne prawa rzeczowe,

-wierzytelności, prawa z papierów wartościowych, środki pieniężne,

-koncesje, licencje, zezwolenia,

-patenty i inne prawa własności przemysłowej,

-majątkowe prawa autorskie i pokrewne,

-tajemnicę przedsiębiorstwa,

-księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Art.55.1.k.c.

FIRMA

RODZAJE PRZEDSIĘBIORCÓW

ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

OSOBY FIZYCZNE

SPÓŁKI

Wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej - bezpłatny

Wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego - odpłatny

Oficjalny formularz, także droga listowna lub elektroniczna

Oficjalny formularz sądowy

Wniosek o wpis jest jednocześnie

-wnioskiem o REGON

-zgłoszeniem do US (NIP)

-zgłoszeniem ZUS lub KRUS

Dołączenie na odrębnych formularzach:

- wniosku o REGON

-zgłoszenia do US (NIP)

-Zgłoszenia ZUS

CEIDG

Publikacja w Monitorze Sądowym

Rozpoczęcie działalności od dnia złożenia wniosku lub wskazanej daty

Rozpoczęcie działalności od dnia wpisu

(około 1 tydzień)

Spółka kapitałowa w organizacji może rozpocząć działalność przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców

Ewentualnie rozpoczęcie po uzyskaniu:

- zezwolenia

- koncesji

- wpisu do rejestru działalności regulowanej

Ewentualnie rozpoczęcie po uzyskaniu:

- zezwolenia

- koncesji

- wpisu do rejestru działalności regulowanej

Inne obowiązki szczególne

Inne obowiązki szczególne

REGULOWANA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA

-prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywanie działalności objętej wpisem,

-przedsiębiorcę wykreślono z rejestru (oświadczenie niezgodne ze stanem faktycznym, naruszanie warunków wykonywania działalności.)

KONCESJE

KONTROLA U PRZEDSIĘBIORCY

KONTROLA U PRZEDSIĘBIORCY- ZASADY OGÓLNE

MAŁE- ŚREDNIE- MIKROPRZEDSIĘBIORSTWA

-zatrudnienie poniżej 250 pracowników

-obroty roczne nie przekraczające 50 mln.euro

-suma bilansowa nie przekraczająca 43 mln.euro.

-zatrudnienie poniżej 50 pracowników,

-obroty roczne nie przekraczające 10 mln.euro

-suma bilansowa nie przekraczająca 10 mln.euro.

-zatrudnienie poniżej 10 pracowników

-obroty roczne nie przekraczające 2 mln.euro

-suma bilansowa nie przekraczająca 2 mln.euro

OPISOWE CECHY WYODREBNIAJĄCE MSP

BARIERY ROZWOJU MSP

BARIERY FINANSOWANIA ROZWOJU MSP

DYSKRYMINACJA KREDYTOWA MSP

- żądania wygórowanych zabezpieczeń

- niekorzystnego oprocentowania kredytu

- ograniczenia kwoty kredytu

- odmowy przyznania kredytu

- degresywna charakterystyka kosztów transakcji finansowych

- brak możliwości emisji płynnych tytułów finansowych

- szczególne ryzyko inwestycyjne

- niedostatki informacyjne

- słaba pozycja rynkowa

- niekorzystne opodatkowanie

Spółki handlowe

SPÓŁKI OSOBOWE

SPÓŁKI KAPITAŁOWE

jawna , partnerska, komandytowa, komandytowo akcyjna ,

z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna,

ułomne osoby prawne

osoby prawne

odpowiedzialność osobista

odpowiedzialność spółki/osoby prawnej

umowy regulujące stosunki między wspólnikami

umowy regulujące stosunki wspólników/akcjonariuszy ze spółką

wkłady pieniężne , niepieniężne, świadczenia pracy lub usług

wkłady pieniężne i niepieniężne

zarząd wspólników

zarząd profesjonalny

niemożliwa spółka jednoosobowa

możliwa spółka jednoosobowa

obowiązek lojalności

obowiązek lojalności dotyczy członków zarządu

opodatkowanie wspólników (pod.dochod.)

opodatkowanie spółki

Spółka jawna

Spółka cywilna

Spółka jawna

k.c. art.860-875

k.h. art. 22-85

Przedsiębiorcami są wspólnicy,

Typ umowy nazwanej

Jest przedsiębiorcą

Wpis wspólników do EDG

Wpis do KRS

Brak osobowości prawnej

Ułomna osoba prawna

Brak bezwzględnego wymogu formy pisemnej dla umowy spółki

Forma pisemna ad solemnitatem

Nie ma firmy

Firma

Odpowiedzialność solidarna

Odpowiedzialność solidarna i subsydiarna

Współwłasność łączna wspólników

Majątek spółki

Spółka partnerska

Spółka komandytowa

Spółka komandytowa

Spółka komandytowo-akcyjna

Spółka komandytowo-akcyjna

Spółka kapitałowa w organizacji

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Spółka handlowa o charakterze kapitałowym, tworzona przez dowolną liczbę osób, mająca osobowość prawną, ponosząca odpowiedzialność całym swoim majątkiem za swoje zobowiązania, posiadająca kapitał zakładowy, podzielony na udziały którego utrzymanie jest warunkiem istnienia spółki, a której strukturę i zasady funkcjonowania oraz stosunki między spółka i jej wspólnikami , wobec dyspozytywnego charakteru norm ją regulujących , precyzuje umowa spółki

SPÓŁKA AKCYJNA

Sformalizowany i ustrukturalizowany związek akcjonariuszy połączonych wspólnym celem. Jej korporacyjny charakter ułatwia tworzenie wielkich przedsiębiorstw i działanie i koncentrację kapitału. Centralne miejsce zajmuje w niej kapitał akcyjny (zakładowy) Brak w niej elementów osobowych. Posiada osobowość prawną od momentu zarejestrowania w KRS. Jej konstrukcja oparta na akcji - która jest instytucją wyjątkową. Ryzyko akcjonariuszy jest ograniczone do wysokości nominału objętych akcji.

Spółki kapitałowe