1) Omów wykorzystując wykres działanie procesu mnożnikowego.

W zależności od tego co wywoła zmianę mówimy o różnych mnożnikach. Mnożnik mówi jak zmieni się dochód w wyniku zmiany któregokolwiek ze składników autonomicznych.

Z warunku równowagi AD = AS otrzymujemy warunek na wielkość dochodu (Y*), przy którym całkowity popyt równa się całkowitej podaży, a więc sytuację, kiedy warunek równowagi jest spełniony:

 

Y* = α · AD_a

gdzie

=

 

nazywa się mnożnikiem wydatków autonomicznych.

Mnożnik wydatków autonomicznych mówi, o ile zmieni się
w wyniku procesów mnożnikowych dochód równoważący
w gospodarce, jeżeli popyt autonomiczny zmieni się o jednostkę.

Rysunek : Interpretacja graficzna zmian popytu autonomicznego

2) Omów deficyt budżetowy, jego rodzaje i sposoby finansowania

DEFICYT BUDŻETOWY - występuje, gdy wydatki w budżecie danej instytucji (najczęściej państwa) są wyższe niż jej dochody.

1. deficyt podstawowy (pierwotny) - jest określany poprze dochody i wydatki państwa z pominięciem wszelkich odsetek

2. deficyt rzeczywisty - czyli faktyczna różnica między dochodami i wydatkami w ciagu roku

3. deficyt cykliczny - powstający w wyniku wpływu cyklu koniunkturalnego na dochody i wydatki budżetowe

4. deficyt strukturalny - jest to wielkość deficytu budżetowego, jaki miałby miejsce przy założeniu pełnego zatrudnienia w gospodarce

Sposoby finansowania deficytu

1. obligacje

2. kredyt zagraniczny

3. kredyt w bankach krajowych

4. emisja pieniędzy (w ostateczności) - raczej tego się nie robi, bo wywołało by to inflację

3) Omów aktywną i pasywną politykę fiskalną (dla pokazania skutków polityki aktywnej wykorzystaj wykresy) - NIE MAM WYKRESU!!!!

Polityka fiskalna opiera się na wykorzystaniu podatków i wydatków budżetowych do stabilizacji gospodarki oraz realizacji innych celów ekonomicznych i społecznych.

Aktywna polityka fiskalna polega na świadomym interwencjonizmie, wymagającym podejmowania decyzji o wykorzystaniu konkretnych instrumentów fiskalnych, takich jak: zwiększenie lub ograniczenie wydatków budżetowych na określone cele (rozwój nauki, informatyzacja kraju, infrastruktura techniczna, nowoczesne usługi, restrukturyzacja schyłkowych gałęzi gospodarczych, roboty publiczne), zmiana stawek i zasad podatkowych. Są to zwykle decyzje zwiększające aktywną rolę państwa w gospodarce.

Słabością aktywnej polityki fiskalnej jest to, iż decyzje dotyczące korygowania działania instrumentów fiskalnych wymagają zmian legislacyjnych w programach budżetowych. Prowadzi to do opóźnień w działaniu instrumentów polityki fiskalnej:

• diagnostyczne - związane z potrzebą dokonania oceny sytuacji i sformułowania podstawowych wniosków;

• decyzyjne - wynikające z czasu potrzebnego do dokonania wyboru narzędzi i przeprowadzenia zmian legislacyjnych;

• wdrożeniowe - wynikające z czasu niezbędnego do praktycznego zastosowania pakietu środków polityki gospodarczej;

• percepcyjne - związane z reakcją dostosowawczą osób fizycznych i podmiotów gospodarczych na wprowadzone narzędzia interwencyjne

Pasywna polityka fiskalna polega na wykorzystaniu właściwej niektórym instrumentom wrażliwości na zmiany poziomu dochodu narodowego, zatrudnienia i innych wielkości ekonomicznych. Instrumenty te samoczynnie, bez potrzeby podejmowania konkretnych decyzji dostosowawczych, reagują na zmianę koniunktury. Z tego też względu określane są często jako automatyczne stabilizatory koniunktury.

Określenie: automatyczne stabilizatory koniunktury sugeruje, że instrumenty te działają samoczynnie bez potrzeby ingerencji państwa. W istocie ich ustanowienie jest zadaniem państwa. Do najważniejszych automatycznych stabilizatorów koniunktury zaliczyć możemy:

• podatki od dochodów ludności;

• podatki od przedsiębiorstw;

• podatki pośrednie (nakładane na artykuły konsumpcyjne);

• zasiłki dla bezrobotnych i inne formy świadczeń społecznych;

• programy pomocy dla rolnictwa (subwencje, polityka gwarantowanych cen).

4. Omów podatki i skutki ich zmian w gospodarce (krzywa Leffera)

Podatki to obowiązkowe świadczenie pieniężne pobierane przez związek publicznoprawny (państwo, jednostka samorządu terytorialnego) bez konkretnego, bezpośredniego świadczenia wzajemnego. Zebrane podatki są wykorzystywane na potrzeby realizacji zadań publicznych.

Funkcje podatków:

1. f. fiskalna - stanowią główne źródło dochodów budżetowych

2. f. regulacyjna - za pośrednictwem podatków, poprzez przesuwanie środków finansowych w odpowiednich proporcjach pomiędzy podmiotami gosp. a budżetem, następuje korekta dochodów

3. f. stymulacyjna - polega na zachęcaniu do podejmowania działalności gospodarczej za pomocą systemu zwolnień i ulg podatkowych

4. f. wyrównawcza - ma na celu minimalizowanie nierówności w dochodach różnych podmiotów gospodarczych

5. f. informacyjna (ewidencyjno - kontrolna) - umożliwia zbieranie informacji dotyczących podatników, oraz obserwacji przebiegu procesów gospodarczych

Podział podatków:

1)bezpośrednie - podatki nakładane na dochody i majątek

1. podatki majątkowe - płacone od posiadanego majątku (podatek od nieruchomości) bądź w związku z przeniesieniem prawa do majątku (podatek od spadków i darowizn)

2. podatki dochodowe - pobierane są od dochodów podatnika stanowiących różnice między przychodami a kosztami ich uzyskania. Wyróżnia się 2 podatki dochodowe:

- od osób fizycznych

- od osób prawnych

2) pośrednie - podatki konsumpcyjne (podatki od wydatków) - są to podatki nakładane na produkty i usługi będące przedmiotem obrotu (VAT, akcyza). Płaca je firmy, ale są one wliczane w cenę dóbr i usług i w rezultacie obciążają ostatecznych nabywców.

Krzywa Leffera

T - wpływy z tytułu podatków

t - stopa podatkowa (0)% do 100%)

Z krzywej Laffera, wynika, że podatki nie mogą być nieograniczonym źródłem dochodów państwa. Z wykresu przedstawionego poniżej wynika, że stopie opodatkowania równej 0 i 100% przychody budżetowe z podatków są równe i wynoszą 0, a stopom opodatkowania z przedziału od 0 do 100% odpowiadają różne dodatnie poziomy przychodów z podatków, włącznie z poziomem maksymalnym. Na wykresie są one wyznaczone przez punkty, które po połączeniu tworzą krzywą zbliżoną do paraboli.

Z wykresu wynika, że wzrost podatków tylko do pewnego poziomu zwiększa dochody budżetu państwa.

5. Omów narzędzia sterowania podażą pieniądza w Polsce.

Bank Centralny wykorzystuje instrumenty oddziaływania na podaż pieniądza w celu prowadzenia polityki ekspansywnej lub restrykcyjnej.

Polityka ekspansywna polega na:

- obniżeniu stopy rezerw obowiązkowych )zabezpieczenia banków)

- obniżeniu stopy redyskontowej

- skupie papierów wartościowych przez Bank Centralny

Działania te nastawione są na zwiększenie płynności banków komercyjnych i zwiększenie podaży pieniądza w celu pobudzenia aktywności podmiotów gospodarczych.

Polityka restrykcyjna wymaga działań odwrotnych, czyli:

- podniesienia stopy rezerw obowiązkowych

- podniesienia stopy redyskontowej

- sprzedaży papierów wartościowych przez bank centralny

Prowadzi to do zmniejszenia płynności banków, ograniczenia podaży pieniądza i zmniejszenia aktywności podmiotów gospodarczych

9. Porównaj równowagi neoklasycznej i keynesowskiej

Implikacje modelu klasycznego: (konsekwencje)

1. Gospodarka może się odchylać od stanu równowagi, jednakże takie zakłócenia będą przejściowe i krótkotrwałe

2. Ceny i płace są absolutnie giętkie co powoduje, iż na wszystkich rynkach popyt i podaż bardzo szybko się zrównują:

3. W warunkach równowagi następuje pełne wykorzystanie czynników wytwórczych (pełne zatrudnienie): produkcja rzeczywista = produkcja potencjalna

4. Mechanizm rynkowy działa szybko i skutecznie, przywracając równowagę z pełnym zatrudnieniem

5. Interwencja państwa w postaci polityki stabilizacyjnej nie jest ani konieczna ani pożądana, gdyż może spowodować jedynie niestabilność gospodarki. Państwa jest niezbędne jedynie dla umacniania warunków działania gospodarki wolnorynkowej (wspieranie przedsiębiorczości, tworzenie ram prawnych dla rozwoju konkurencji, ograniczanie praktyk monopolistycznych) - państwo „minimalne”

6. Zakłócenia równowagi na poszczególnych rynkach są eliminowane w rezultacie działania mechanizmów powstających na tych rynkach. Nierównowaga powstająca na jakimś rynku nie pociąga za sobą trwałych reperkusji dla sytuacji na innych rynkach, gdyż jest szybko zlikwidowana przez własne (typowe dla danego rynku) mechanizmy równowagi. Implikuje to występowanie w modelu klasycznym dychotomii sfery pieniężnej i sfery realnej gospodarki.

Dychotomia sfery pieniężnej i sfery realnej gospodarki - względne odizolowanie rynku pieniężnego od rynków sfery „realnej”:

- wielkości realne (produkcja, zatrudnienie) kształtują się w długim okresie pod wpływem czynników realnych (m.in. stawek płac realnych) i nie są zależne od czynników pieniężnych

- zmiany nominalnej podaży pieniądza wpływają jedynie na zmianę cen a nie na zmianę wielkości realnych - pieniądz jest neutralny (neutralność pieniądza)

Założenia modelu Keynesa

Kenes opiera swój model na analizie wahań krótkookresowych. Zakłada niezmienne rozmiary zdolności produkcyjnych gospodarki określających maksymalne w danym okresie poziom produkcji. Przyjmuje stałość w krótkim okresie czasu takich zmiennych jak:

- ilość i jakość dostępnej siły roboczej

- wyposażenia kapitałowego

- techniki produkcji

Keynes uważał, że wolność gospodarcza nie zapewnia maksimum dobrobytu społecznego. Optymalną wydajność gospodarki można wg nich osiągnąć przy odpowiedniej ingerencji państwa. Państwo powinno spełniać rolę stymulatora popytu i prowadzić do większego i stabilniejszego wzrostu gospodarczego poprzez odpowiednie narzędzia polityki fiskalnej i monetarnej.

Cechy modelu Keynesa

1. Analiza w krótkim okresie czasu

2. Ceny i płacy są lepkie (sztywne):

- część cen ustalonych przez rząd

- place zagwarantowane przez umowy

- inercja (bezwładność) cen i płac w dużych firmach związana z podjęciem decyzji

3. Równowaga ustala się poniżej produkcji potencjalnej, zachodzi przy niepełnym zatrudnieniu

Produkcja rzeczywista ≠ produkcja potencjalna

4. Rynek nie zawsze funkcjonuje w sposób sprawny, głównie dlatego, że ceny nie zawsze są w stanie zrównoważyć popyt z podażą

5. Niezbędna jest polityka stabilizacyjna państwa wykorzystująca narzędzia polityki fiskalnej i monetarnej (interwencjonizm państwowy). Rząd i bank centralny aktywnie ingerując w kształtowanie się popytu na dobra (w miarę potrzeb zwiększając lub zmniejszając spożycie zbiorowe oraz zachęcając sektor prywatny do większych, bądź mniejszych zakupów, regulując ilość pieniądza na rynku), przyczyni się do pełnego wykorzystania szans wzrostu tworzonych przez zwiększanie się zasobów pracy i kapitału.

6. Zerwanie z neoklasycznym założeniem o względnej izolacji poszczególnych rynków. Keynes wiąże ściśle sferę pieniężną ze sferą realną:

- zmiany podaży pieniądza wywołują zmianę stopy procentowej, zmiany stopy procentowej powodują zmiany inwestycji, zaś inwestycje wywierają wpływa na zmiany efektywnego popytu, produkcji i zatrudnienia.

Zerwanie z neoklasyczną dychotomią rynku pieniężnego i realnego

7. Odrzucenie prawa Saya- wg Kenesa to nie podaż tworzy popyt ale popyt tworzy podaż - prawo Kenesa. Wzrost popytu wywołuje nie tylko presję inflacyjną, ale powoduje wzrost produkcji (ze względu na to, iż równowaga w gospodarce ustala się poniżej produkcji potencjalnej)

10. Opisać stacjonarne równowagi i czynniki, je określające

Majątek trwały przestaje się zmieniać kiedy osiągnie swą maksymalną wartość, a ma to miejsce gdy wszystkie czynione inwestycje są kierowane na odnowę zużywanego kapitału. Kapitał osiąga maksimum gdy σk= s*f (k)

A gospodarka znajduje się na ścieżce zrównoważonego wzrostu - czyli sytuacji, w której każda zmienna modelu rośnie w stałym tempie. Wytrącenie gospodarki z tej ścieżki powoduje powstanie różnicy między inwestycjami a deprecjacją i powolny powrót do równowagi stacjonarnej na nowej ścieżce zrównoważonego wzrostu.

Zmiany stopy oszczędności

Wyższe oszczędności prowadzą do szybszego wzrostu ekonomicznego, ale tylko w krótkim okresie Wzrost oszczędności spowoduje nadwyżkę inwestycji nad deprecjacją. Dodatnie przyrost kapitału maleją, aż inwestycją zrównają się z deprecjacją, Szybszy wzrost gospodarczy ma tylko miejsce na przejściowej ścieżce- między starą ścieżką zrównoważonego wzrostu a nową. W długim okresie tempo wzrostu nie zależy od stopy oszczędności. W sumie zmiana stopy oszczędności zmienia dana ścieżkę zrównoważonego wzrostu gospodarki, a przez to poziom produktu na pracownika, ale nie wpływa na stopę wzrostu produktu na pracownika.

Ścieżka zrównoważonego wzrostu:

- Na ścieżce wzrostu zrównoważonego zmienne egzogeniczne i endogeniczne rosną w tym samym tempie czyli produkcja, kapitał i siła robocza wzrastają w jednakowym tempie. Wielkość produkcji oraz kapitał na jednostkę pracy są stale. Taki stan dynamicznej równowagi długookresowej nazywamy stanem trwałym.

- Utrzymanie stałego poziomu technicznego uzbrojenia pracy wymaga tym większych nakładów inwestycyjnych na jednostkę pracy im wyższe tempo wzrostu ludności (n) oraz im wyższe ma być uzbrojenie pracy (k).

- W stanie równowagi długookresowej E wielkość inwestycji jest wystarczająca do utrzymania rozmiarów kapitału przypadającego na jednostkę pracy na stałym poziomie k*. Produkcja na osobę wynosi wówczas Y* (E'). Produkcja i zasób kapitału rosną w takim samym tempie jak wzrost liczby ludności n.

16. Opisać teorii wzrostu endogenicznego Romera

Teoria endogenicznego wzrostu (Paul Romer) skupia się na tłumaczeniu postępu technicznego, a nie na traktowaniu go jako zjawiska egzogenicznego.

Model learning-by-doing Romera jest ujęciem jednosektorowym, w którym długookresowy wzrost jest osiągany dzięki istnieniu w skali całej gospodarki rosnących przychodów z odtwarzalnych czynników produkcji tj. kapitał ludzki (rozumiany jako zdolności, doświadczenie zawodowe, wiedza poszczególnych pracowników). Każda firma działająca w gospodarce wykorzystuje technologię charakteryzującą się stałymi przychodami względem skali; w efekcie inwestycje podejmowane w ramach całego sektora firm generują jako skutek uboczny nową wiedzę , która następnie ulega rozprzestrzenianiu. Wszystkie inne firmy mają dostęp do innowacji wywodzących się z podjęcia decyzji inwestycyjnej przez jedną firmę. Te korzyści zewnętrzne podnoszą więc ogólny poziom wiedzy w całej gospodarce. Kiedy wiedza się popularyzuje, jej koszt uzyskania jest zerowy. Kapitał wiedzy nie podlega prawu malejących przychodów: zwiększanie zasobów wiedzy powoduje, że praca i kapitał stają się coraz bardziej produktywne.

Y= f(K,AL) gdzie A - zasób wiedzy, K- kapitał, L-siła robocza

Jeżeli każda frma powiększa kapitał K wówczas zwiększa się również ogólny zasób wiedzy A. Dla danego łącznego zasobu siły roboczej L występują stałe przychody z akumulacji kapitału jeśli zwiększa się jednocześnie zasób wiedzy i kapitału.

Na podstawie teorii wzrostu endogenicznego można wnioskować, iż szeroko rozumiana wiedza jest tym czynnikiem, który w obecnych warunkach ma decydujący wpływ na powiększanie rozmiarów PKB. Uznano bowiem, że postęp naukowy, wzrost indywidualnych umiejętności oraz bodźców sprzyjających pracy wynalazczej, a także inwestycje w kapitał ludzki, w rozwój badań naukowych, w rozwój nowych technologii, szkolnictwo czy infrastrukturę techniczną mają decydujący wpływ na wzrost gospodarczy w długim okresie. Realny PKB na jednostkę pracy zwiększa się nieskończenie wraz z nowymi technologiami umożliwiającymi wyższą stopę procentową;

Funkcja produkcji dla technologii

ΔA=f(L_A,K_A,A)

Wzrost technologii delta A w każdym roku zależy od nakładu pracy i kapitału zastosowanego w wywarzaniu technologii i od istniejącej technologii

L_A < L i K_A <K - nakłady pracy i kapitału wykorzystywane w produkcji technologii (badaniach) stanowią tylko część dostępnej podaży siły roboczej i kapitału.

Funkcja produkcji dla technologii implikuje, że można powiększyć produkcję nowej technologii przez zainwestowanie większych zasobów w działalność badawczą. Wzrost inwestycji w badania naukowe powoduje trwałe zwiększenie stopy wzrostu, a nie tylko na okres przejściowy. Przyczyną tego jest, iż technologia nie wykazuje malejących przychodów. Zwiększenie liczby pracowników prowadzących działalność badawczą podwyższy stopę wzrostu na stałe.

17. Opisać model Samuelsona-Hicksa

Model Samuelsona - Hicksa - założenia:

1. Najprostszy model przyjmuje występowanie dwóch rodzajów podmiotów tj. gospodarstw domowych i przedsiębiorstw

2. zachowanie podmiotów gospodarczych wynika ze statystycznych prognoz

3. model zakłada, że poziom cen i stopa procentowa są wielkościami stałymi

4. w modelu mechanizm wahań popytu agregatowego wyjaśnia się przy pomocy zasady akceleracji i modelu mnożnika

Podstawowym założeniem jest że realizowane są plany konsumpcji; jeżeli przyjmuje się istnienie opóźnień w funkcji konsumpcji ex ante (konsumpcje planowane) i w funkcji oszczędności to dopuszcza to możliwość niezamierzonego oszczędzania. Nakłada się następnie warunek że plany inwestycji są realizowane tak że inwestycje planowane są równe łącznej wartości oszczędności i inwestycji. Równaniem inwestycji planowanych jest akcelerator z opóźnieniami. Na ogół przyjmuje się w modelu funkcję konsumpcji w postaci liniowej z opóźnieniem mającym rozkład ciągły.

Główne elementy teorii Hicksa:

- istnienie górnej i dolnej bariery (szczytu i dna), które nie pozwalają procesom wzrostu i spadku dochodów trwać w nieskończoność

- po osiągnięciu górnej (dolnej) bariery dochód zmienia się z rosnącego w malejący (z malejącego w rosnący)

- górna bariera wynika z pełnego wykorzystania czynników wytwórczych (produkcja potencjalna), dolna zaś z wielkości odpisów amortyzacyjnych

- dynamika modelu zależy od wartości MPC i α (akceleratora)

Model mnożnika akceleratora - rozróżnia skutki i przyczyny zmian wydatków i inwestycji, wzrost wydatków inwestycji podnosi popyt globalny bo zwiększa dochody i pobudza popyt konsumpcyjny. Model akceleratora (zasada przyspieszania) - zakłada ze przedsiębiorstwa oceniają przyszłą wielkość produkcji i zysków poprzez ekstrapolacje dotychczasowego wzrostu produkcji. Wzrost produkcji prowadzi do niezmiennego poziomu inwestycji i stałego tempa wzrostu zamienionego majątku produkcyjnego. Do zwiększania zamienionego poziomu inwestycyjnego konieczny jest przyspieszony wzrost produkcji. Naturalnymi granicami (górna i dolna) wahania produkcji) ograniczającymi szczyt i dno cyklu są odpowiednio : pełne wykorzystanie czynników wytwórczych oraz zerowe inwestycje brutto. Przyczyna wahań produkcji są wahania stanu zapasów planowych. Wahania zapasów nieplanowych są objawem cyklu gdy szybkie dostosowanie produkcji jest związane z dużymi kosztami.

18. Opisać teorii niedoskonałej informacji Lucasa

Teoria niedoskonałej informacji Lucasa:

1. Impulsem do zmiany wartości popytu agregatowego może być ekspansja pieniężna banku centralnego. Rezultatem takiej polityki będzie wzrost nominalnego popytu agregatowego, poziomu cen i płac nominalnych.

2. Ceny na poziomie poszczególnych przedsiębiorstw są doskonale giętkie

3. Na skutek niedoskonałej informacji przedsiębiorstwa posiadają pełną informację jedynie o cenach i popycie na swoim rynku, natomiast informacja o cenach produktów na innych rynkach dochodzi do nich z opóźnieniem - nie posiadają pełnej informacji

Teoria niedoskonałej informacji Lucasa

Czy wzrost cen jest spowodowany wzrostem popytu na dobra producenta, czy wzrósł ogólny poziom cen?:

- Tak - przedsiębiorstwo jest zainteresowane wzrostem produkcji

- Nie - Przedsiębiorstwo nie jest zainteresowane wzrostem produkcji

Wzrosła cena produkowanych przez producenta dóbr - właściwa informacja = właściwa decyzja - zwiększenie produkcji

Producent przyjął wzrost ogólnego poziomu dóbr jako wzrost cen produkowanych tylko przez niego dóbr - błędna informacja = błędna decyzja - zwiększenie produkcji

19. Lucas opisać krzywą podaży w okresie krótkim i długim

Zagregowana funkcja podaży Lucasa opisuje przeciętną produkcję dla wszystkich rynków. Zagregowana funkcja podaży Lucasa uwzględnia odchylenia produkcji całkowitej od trendu długookresowego spowodowane:

1)    Rozbieżnością pomiędzy oczekiwanym a faktycznym poziomem cen w czasie t

2)    Rozbieżności pomiędzy produkcją całkowitą, a trendem długookresowym w okresie wcześniejszym

Krzywa podaży Lucasa w krótkim okresie czasu:

- gdyby przedsiębiorstwa dysponowały pełną informację krzywa Lucasa byłaby pionowa, co by oznaczało, ze poziom cen rósłby proporcjonalnie do wzrostu podaży pieniądza

- gdy przedsiębiorstwa nie dysponują pełną informacją wzrost popytu powoduje mniejszy wzrost cen niż wzrost podaży pieniądza (usztywnienie cen).

Krzywa podaży Lucasa w długim okresie czasu:

W długim okresie przedsiębiorstwa uzyskują informacje o tym, co dzieje się na innych rynkach i ich ocena poziomu cen podniesie się o tyle samo, co rzeczywisty poziom cen. Wówczas krzywa podaży Lucasa przesunie się w górę o tyle samo, co podaż pieniądza. W długim okresie nie wywiera to wpływu na realny PKB.

20. Opisać prawdziwą teorię cyklu koniunkturalnego (założenia plus skutki szoków technologicznych)

Teoria realnego cyklu koniunkturalnego - założenia:

1. Pomioty gospodarujące dążą do maksymalizacji swoich użyteczności lub zysków w ramach panujących ograniczeń zasobów

2. Podmioty gospodarujące kształtują swoje oczekiwania w sposób racjonalny i nie odczuwają asymetrii informacyjnej

3. Giętkość cen zapewnia ciągłe opróżnianie rynku, tak iż równowaga istnieje zawsze

4. Fluktuacje łączącej produkcji i zatrudnienia są napędzane przez duże, nieregularne zmiany dostępnych technologii produkcji, a różnorodne mechanizmy transmisji przesuwają do przodu w czasie wpływu początkowego impulsu

5. Fluktuacje zatrudnienia odzwierciedlają dobrowolne zmiany liczby godzin, które ludzie chcą przepracować. Pracę i czas wolny uważa się za wysoce zmienne w czasie

6. Polityka pieniądza jest bez znaczenia, ponieważ nie wywiera żadnego wpływu na zmienne realne, co oznacza, że pieniądz jest neutralny

7. Odrzucone zostaje rozróżnienie między krótkim i długim okresem w analizie fluktuacji i trendów gospodarczych ( zintegrowanie teorii wzrostu z teorią fluktuacji)

Mały wzrost płac powoduje duży wzrost pracy, a to powoduje wzrost produkcji.

Mała wrażliwość na zmianę płac powoduje dużo mniejszą zmianę podaży pracy i to powoduje mniejszy wzrostu produkcji - to do wykresy wstrząsu technologicznego

A. Krzywa LS elastyczna- wstrząs technologiczne powoduje, iż małym procyklicznym zmianom płacy realnej towarzyszą duże procykliczne zmiany zatrudnienia

B. Krzywa LS nieelastyczna - wstrząs technologiczny powoduje, iż dużym procyklicznym zmianom płacy realnej towarzyszą małe procykliczne zmiany zatrudnienia

„Stylizowane fakty” (zjawiska ekonomiczne, która pojawiają się zawsze, lub pojawiają się z dużym prawdopodobieństwem w następstwie określonych zdarzeń) wskazują, iż krzywa LS jest elastyczna - co wg twórców teorii wynika z międzyokresowej substytucji pracy

Hipoteza międzyokresowej substytucji pracy:

Gospodarstwa domowe przesuwają swoją podaż siły roboczej w czasie na tej zasadzie, iż:

- są bardziej chętne do pracy, gdy płace realne są przejściowo wysokie

• pracują mniej godzin, gdy płace realne są przejściowo niskie

PLUS WYKRESY

21. Opisuje wpływ tymczasowe i stałe szoków technologicznych w modelu RAS-RAD

Krzywa RAS

1. Położenie krzywej RAS jest wyznaczane przez położenie funkcji produkcji i gotowość pracowników do oferowania swojej siły roboczej

2. Ulepszenie technologiczne (wstrząs technologiczny) spowoduje przesunięcie w górę funkcji produkcji i przesunięcie w prawo RAS, tak, że każdy punkt na krzywej RAS będzie przedstawiał pełne zatrudnienie w warunkach równowagi

RAS a stopa procentowa;

Wzrost realnej stopy procentowej zachęca gospodarstwa domowe do zwiększenie podaży pracy, ponieważ wartość dochodu zarobionego dzisiaj wzrasta w stosunku do dochodu z jutrzejszej pracy - powoduje to iż krzywa WAS jest krzywą rosnącą - wyższym poziomem realnej stopy procentowej odpowiadają wyższe poziomy produkcji

Przejściowe i trwałe wstrząsy technologiczne w modelu RAS-RAD

Przejściowe wstrząsy - w przypadku gdy konsumenci uznają wstrząs za przejściowy, nie zareagują dużą zmianą popytu - krzywa RAD przesuwa się w małym stopniu, stop procentowa spada

Trwałe wstrząsy - w przypadku gdy konsumenci uznają wstrząs za trwały, popyt zmieni się w większym stopniu (RAD przesuwa się dalej), stopa procentowa rośnie (efekt majątkowy silniejszy, niż w przypadku przejściowych wstrząsów)

22. Opisać hipotezy cyklu życia Ando-Modiglianiego

Hipoteza cyklu życia Ando-Modiglianiego

Zakładając, że okres T jest równy długości ludzkiego życia, dochody konsumentów będą minimalne na początku i pod koniec życia. Dochód z pracy zazwyczaj rośnie wraz z wiekiem i doświadczeniem zawodowym, a następnie w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego spada do zera. Konsumenci będą skłonni do zadłużania się w początkowych latach, oszczędzania w wieku średnim i do czerpania ze swoich aktywów w wieku emerytalnym.

Modigliani argumentował, że konsument dąży do stabilnego standardu życia materialnego, wyznaczonego przez dochód permanentny, i temu celowi podporządkowuje on swoje oszczędności - stanowią one różnicę między poziomem stałej stopy życiowej a wysokością osiąganych dochodów w ciągu życia. Dowodził, że poziom dochodów konsumenta ulega zmianom wraz z wiekiem. W młodości ludzie uzyskują zbyt niskie dochody, aby osiągnąć wysoki standard życia, co zmusza do stałych oszczędności i zaciągania kredytów. Sytuacja zmienia się z upływem lat. Rosnące dochody powoli obniżają poziom oszczędności, gdyż ludzie spłacają zaciągnięte w młodości kredyty, jednak muszą zachować taki poziom oszczędności, który pozwoli im w wieku emerytalnym, kiedy znowu będą mieć niskie dochody, na życie na swojej stałej stopie życiowej. W przekonaniu Modiglianiego, motywem oszczędzania jest chęć zabezpieczenia dochodu na starość, a nie troska o potomstwo.

Hipoteza cyklu życia ma istotne znaczenia dla państwa, które powinno uwzględniać, że zagregowane oszczędności są zdeterminowane przez strukturę wiekową społeczeństwa, poziom zatrudnienia, postęp techniczny oraz ocenę przyszłego bezpieczeństwa egzystencji jednostek.

Funkcja konsumpcji Ando-Modiglianiego może zostać zapisana jako: C= b1Yd + b2A

gdzie:

C - wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych,

Yd - dochód rozporządzalny,

A - poziom aktywów, bogactwo,

b1, b2 - parametry modelu.

Ścieżki konsumpcji a aktywa pozostawione następnemu pokoleniu

Im wyższy poziom konsumpcji to mniejszy jest poziom aktywów pozostawionych następnym pokoleniom.

Konsumpcja w warunkach pewności

Całość zasobów gospodarstwa domowego w okresie jej życia składa się z:

1)Początkowego zasobu majątku (aktywów) A₀

2) Dochody z pracy Y₁, Y₂,Y_T w T okresach swojego życia

A₀ = ΣYt

Konsumpcja jednostki Ct w danym okresie T jest wyznaczona nie przez jej dochód w tym okresie, ale przez dochód z całego okresu jej życia. W terminologii Friedmana rozróżnia się dochód trwały oraz dochód przejściowy czyli różnicę między dochodem bieżącym i trwałym.

Ct =1/T(A₀+ΣY_t)

Jakikolwiek rozkład dochodu w czasie nie jest ważny dla konsumpcji, to dla oszczędności ma podstawowe znaczenie. Oszczędności jednostki w okresie t stanowi różnica między dochodem a konsumpcją.
Hipoteza trwałego dochodu że główny wyznacznik nachylenia szacunkowej funkcji konsumpcji odpowiada względnym zmianom dochodu trwałego i przejściowego. Oznacza to, że wzrostowi bieżącego dochodu towarzyszy wzrost konsumpcji tylko w takim stopniu, w jakim odzwierciedla on wzrost trwałego dochodu. Gdy zmiana dochodu trwałego jest dużo większa od zmiany dochodu przejściowego to niemal cała różnica bieżącego dochodu odzwierciedla różnicę dochodu trwałego, tak iż konsumpcja rośnie wraz z bieżącym dochodem w stosunku prawie 1:1. Lecz gdy zmiana trwałego dochodu jest niewielka w stosunku do zmiany dochodu przejściowego to zmiana bieżącego dochodu tylko w niewielkiej części wywodzi się ze zmiany trwałego dochodu, tak że konsumpcja wzrasta w niewielkim stopniu wraz z bieżącym dochodem.

Trwały dochód a dochód przejściowy

Prawa część równania prezentuje trwały dochód, a różnica między dochodem bieżącym i trwałym wyznacza dochód przejściowy. Z równania konsumpcji wynika, iż konsumpcja jest wyznaczona przez trwały dochód. Przejściowa zmiana jednostki lub dochodów np. o wielkość Z, nie wpływa istotnie na zmianę dochodu, gdyż na dochód trwały przypada tylko wzrost o wartości Z/T. Jeżeli więc horyzont czasowy jednostki jest długi to skutek tej przypadkowej korzyści dla konsumpcji będzie niewielki.

23. Opisać stałego hipotezy dochodu Friedmana
Hipoteza trwałego dochodu Friedmana- Znana jest ona w literaturze pod nazwą hipotezy dochodu permanentnego lub trwałego. Wzrostowi bieżącego dochodu towarzyszy wzrost konsumpcji w takim stopniu, w jakim odzwierciedla on wzrost trwałego dochodu. To oznacza, że nachylenie funkcji konsumpcji będzie zależało od względnych zmian dochodu trwałego i przejściowego.

Bieżący dochód konsumenta można podzielić na dwie części: część trwałą (permanentną) oraz przejściową. Pierwsza część jest dochodem, który gospodarstwo domowe spodziewa się uzyskać w ciągu całego życia. Jego zmiany zależą więc w dużej mierze od formułowanych oczekiwań, które z kolei oparte są na dostępnej w danym momencie informacji. Można to podsumować następująco: konsument wyznacza sobie hipotetyczną ścieżkę dochodu, której uzyskania spodziewa się podczas trwania swojego życia. Ze względu jednak, że oczekiwania nie zawsze pokrywają się z rzeczywistością, dochód trwały również podlega wahaniom; są one jednak znacznie mniejsze niż zmiany dochodu bieżącego. W ten sposób silnie zmienną częścią dochodu gospodarstwa pozostaje dochód przejściowy, który jest różnicą pomiędzy dochodem bieżącym i rozporządzalnym. Friedman twierdził, że ludzie konsumują pewną część swojego dochodu trwałego, a zmiany dochodu przejściowego nie powodują istotnych zmian ścieżki konsumpcji. Konsumenci w swych decyzjach uwzględniają stopień trwałości zmian dochodu bieżącego. Jeżeli oczekują, że zmiana będzie miała charakter trwały, to dochód permanentny wzrośnie, a razem z nim konsumpcja.

Hipoteza trwałego dochodu - zmiany dochodu

-Gdy zmiana trwałego dochodu jest znacznie większa od zmiany dochodu przejściowego, to niemal cała różnica bieżącego dochodu odzwierciedla różnice dochodu trwałego, tak iż konsumpcja rośnie z bieżącym dochodem w stosunku prawie 1:1.

-Gdy zmiana trwałego dochodu jest niewielka w stosunku do zmiany dochodu przejściowego, to zmiana bieżącego dochodu tylko w niewielkim stopniu wywodzi się ze zmiany trwałego dochodu tak iż konsumpcja wzrasta w niewielkim stopniu wraz z bieżącym dochodem.

Rys. krótkookresowa funkcja konsumpcji

Rys. długookresowa funkcja konsumpcji

W krótkim okresie czasu poziom dochodu, a co za tym idzie poziom konsumpcji jest zdeterminowany tym, w którym miejscu cyklu życia znajduje się jednostka, a także takimi zjawiskami jak np. bezrobocie. To powoduje, że współczynnik kierunkowy funkcji - krótkookresowa MPC jest znacznie niższa od 1, a punkt przecięcia rzędnych - dodatni.

W długim okresie czasu cała zmiana łączonego dochodu odzwierciedla wzrost długookresowy tzn. trwały przyrost zasobów gospodarki. W ten sposób wsp kierunkowy (długookresowa MPC) jest bliski 1, a punkt przecięcia z osią rzędnych bliski zeru.

24. Hipoteza błądzenia losowego Halla

Z równania tego wynika, iż konsumpcja kształtuje się zgodnie z procesem błądzenia losowego. Jeżeli oczekuje się zmiany konsumpcji, to jednostka dąży so jej wyrównania w całym okresie. Jeżeli oczekujemy wzrost konsumpcji, to oznacza, że bieżąca użyteczność krańcowa konsumpcji jest większa od użyteczności krańcowej oczekiwanej w przyszłości, co oznacza, że jednostce będzie się żyło lepiej jeżeli zwiększy konsumpcję. Jednostka dostosowuje swoją konsumpcję do punktu, w którym nie oczekuje się jej dalszej zmiany. Zmiana poziomu konsumpcji (e) między okresem 1 a okresem 2 równa się zmianie oceny swoich dożywotnich zasobów przez jednostkę, podzielonych przez liczbę pozostałych okresów życia. Jednostka konsumuje tyle, ile konsumowałaby, gdyby miała pewność, że jej przyszłe dochody będą się równać ich średniemu poziomowi. Oznacza to, iż niepewność do przyszłego dochodu Ne ma wpływu na konsumpcję.

25. Opisuje wpływ zmian stóp procentowych na konsumpcję i oszczędności

Wpływ zmian stopy procentowej na konsumpcję i oszczędności

Wielu ekonomistów twierdzi że łagodniejsze traktowanie dochodów z procentu w polityce podatkowej zwiększyłoby oszczędności, a przez to również wzrost gospodarczy.

Stopa procentowa wpływa na poziom konsumpcji i oszczędności w dwojaki sposób.

Wyższa stopa procentowa z jednej strony zwiększa przyszłą wartość oszczędności, z drugiej zaś rośnie koszt konsumpcji bieżącej. Może to prowadzić do ograniczenia konsumpcji bieżącej na rzecz przyszłej (efekt substytucyjny). Jeżeli jednak mamy do czynienia z konsumentem, który jest pożyczkodawcą (a więc w pierwszym okresie oszczędza część swojego dochodu) to wówczas wzrost stopy procentowej prowadzi do zwiększenia jego dochodu w trakcie całego życia. Tym samym zwiększa on swoją konsumpcję w obydwu okresach i zmniejsza oszczędności (efekt dochodowy). W zależności od tego, który z dwóch efektów jest silniejszy konsumpcja w pierwszym okresie może wzrosnąć, spaść lub pozostać bez zmian. Dokładnie odwrotny efekt będzie miał spadek stopy procentowej - tutaj należałoby się spodziewać wzrostu konsumpcji w pierwszym okresie oraz jej spadku w okresie drugim.

Efekt substytucyjny - Jeżeli realna stopa procentowa (stopa nominalna-inflacja) jest dodatnia. Ludzie mają bodziec do odkładania swoich wydatków w czasie. Im większa stopa % tym większa kapitalizacja a wiec możliwość do realizacji większych zakupów w przyszłości. Ludzie będą bardziej skłonni do przesuwania konsumpcji w czasie.

Efekt dochodowy - zwiększenie konsumpcji. Wzrost realnej stopy % powoduje również wzrost majątku gospodarstwa domowego, co może powodować chęć zwiększenie poziomu konsumpcji.

---