ĆWICZENIA ŚRÓDLEKCYJNE

Sabina Redzimska

W okresie wczesnoszkolnym dzieci tj. wiek 7-11 lat, dążenie dziecka do

zaspakajania ruchu jest bardzo silny i często wywołuje interwencje

wychowawców i rodziców.

Długotrwała praca z kolei powoduje u ucznia często objawy zmęczenia i

znużenia.

Istotną formą przeciwdziałania tym negatywnym zjawiskom jest stosowanie

podczas zajęć lekcyjnych kilkuminutowych przerw przeznaczonych na

przeprowadzenie ćwiczeń śródlekcyjnych.

Chciałabym pomóc nauczycielom uczącym w klasach zintegrowanych, gdyż im

dzieci są młodsze tym szybciej się męczą, nudzą, wszystko, co nowe bawi je na

krótko.

Jak napisała pani Agnieszka Stanisławska (artykuł „Zdrowotne funkcje ćwiczeń

śródlekcyjnych" Lider 10/93):

„...w jednakowym stopniu męczą ucznia lekcje monotonne, jak i lekcje wysoce

aktywnej postawy...i głównym celem ćwiczeń śródlekcyjnych jest osiągnięcie

przez ucznia stanu psychicznego i fizycznego odprężenia, a nie rozwijanie

sprawności motorycznej".

Według panie Stanisławskiej ćwiczenia powinny spełniać następujące funkcje:

1. relaksacyjną,

2. stymulującą,

3. korekcyjną,

4. dydaktyczną.

W związku z tymi rozważaniami przygotowałam przykładowe zestawy ćwiczeń dla nauczycieli uczących w klasach zintegrowanych oraz zestaw ASAN -ćwiczeń z książki Frań Rosen-Sawyer „Joga i medytacja dla dzieci". Które według mnie spełniają wyżej wymienione funkcje i cele ćwiczeń śródlekcyjnych.

PRZYKŁADOWE ZESTAWY ĆWICZEŃ ŚRÓDLEKCYJNYCH OPRACOWANE DLA NAUCZYCIELI UCZĄCYCH W KLASACH

ZINTEGROWANYCH

l OSNOWA: „W SADZIE"

L Zrywanie jabłek.

Stojąc dzieci wspinają się na palce i ruchem ramion i dłoni naśladują zrywanie owoców i wkładanie ich do fartuszka, woreczka.

2. Na drabinie._

Dzieci wchodzą na siedzenie ławki (jak na szczebel drabiny) i starają się zerwać owoce z „wysokich gałęzi", po czym cicho zeskakują lub schodzą na podłogę.

3. Zbieranie owoców z ziemi._

Chodząc po klasie, zaglądając pod ławki-„drzewa", dzieci imituj ą zbieranie jabłek, które spadły z drzew. Owoce dobre układaj ą ostrożnie w koszykach (na krzesłach, w tornistrach), owoce obite, uszkodzone, zepsute wrzucaj ą do specjalnego dołu (rzut).

4. Rozwożenie owoców.

Zebrane i ułożone w koszykach owoce dzieci pojedynczo lub parami przewożą do sklepów: rowerem (naśladowanie jazdy rowerem poprzez bieg z wysokim unoszenie kolan), samochodem (szybki bieg z naśladowaniem jazdy na zakrętach, jazdy po wyznaczonych ulicach itp.), furmanką (naśladowanie biegu kłusem, galopem, podskokami), wózkiem (ramiona z tyłu trzymaj ą za uchwyt, nogi mocno pracuj ą-„trudno ciągnąć ciężki wózek"), pociągiem (kilkoro dzieci rzędem, trzymając się w pasie, sunie po szynach za lokomotywą).

5. Odpoczynek po pracy.

Siad na ławce-dzieci unoszą ramiona (wdech), grzbietom dłoni „ocierają pot z czoła", opuszczaj ą ramiona (wydech).

II OSNOWA: „W POLU"

1. Skowronki.

Dzieci, z ramionami w bok lub w skurczu pionowym (w zależności od miejsca), biegają po klasie, „fruwają jak skowronki", wysoko (we wspięciu), nisko (w półprzysiadzie).

2. Orka.

W trójkach dzieci naśladują pracę rolnika, orkę-przy użyciu konia lub traktora. „Orka koniem"-jedno dziecko kroczy wolno przodem, trzymając za ręce sunące w przysiadzie drugie-„pług". Trzecie idzie za „pługiem", opierając lekko ręce na ramionach drugiego jak na uchwytach pługa. Zmiana ról.

„Orka traktorem"- dwoje dzieci trzymając się za ręce tworzy czoło traktora. Za nimi, trzymając ich zewnętrzne ręce również połączone ”jedzie" traktorzysta kierujący pojazdem. Zmiana ról.

Sadzenie lub kopanie ziemniaków.

W zależności od pory roku, w jakiej osnowa będzie miała zastosowanie, przez

skłon w przód dzieci naśladują sadzenie ziemniaków lub ich kopanie.

Wrony.

Towarzyszą wszystkim pracom rolnika w polu. Kroczą lub śmiesznie podskakują

w przód. Dzieci naśladują je chodząc w półprzysiadzie z jednoczesnym

trzymaniem się pięt rękami. Od czasu do czasu wykonują w tej pozycji kilka

podskoków w przód.

Wiatr.

Nabierając powietrze nosem i biegając w różnych kierunkach po klasie, dzieci

„szumią" jak wiatr-wydmuchując powietrze ustami.

III OSNOWA: „W LESIE"

ł. Drzewa i wiatr.

Jedno wyznaczone dziecko gra rolę wiatru: biega po klasie, „szumi" i wprawia w ruch przez dotknięcie mijane przez siebie „drzewa" - dzieci ruchami ramion i tułowia imitują ruchy gałęzi i pnia, naśladują szum drzew. Dzieci, które „wiatr" już minął, pracują coraz wolniej, wreszcie nieruchomieją. (Można wprowadzić różne rodzaje „wiatru" - lekki, ciepły zefirek, gwałtowny huragan, halny).

2. Pełzanie węża.

Dzieci trzymając się za ręce tworzą wijący się szereg. Biegają między ławkami, pod stołem, cicho, bezszelestnie skradają się jak wąż, tak by nie przerwać szeregu. Na sygnał-krok-„trzask gałęzi"- nieruchomieją, nasłuchują. Dla odmiany i urozmaicenia można stosować bieg pojedynczo: szybko, cicho, zwinnie jak Jaszczurka".

3. Zbieranie grzybów.

Chodząc po klasie, zaglądając nisko pod „gałęzie", dzieci szukają grzybów. Dla lepszej zabawy mogą podawać nazwy znalezionych grzybów (rydz, maślak, kurka, kozak, prawdziwek, gąska itp.).

4. Wiewiórki.

W przysiadzie, ze złączonymi z przodu dłońmi, „trzymając orzeszek"- dzieci skaczą po klasie jak wiewiórki „z gałęzi na gałąź" lub przez „kłody drzew".

5. Zapach żywicy.

Głęboki wdech nosem, wydech z współdziałającymi ruchami ramion-przodem w górę lub bokiem w górę-i wolne opuszczanie ramion bokiem.

IV OSNOWA: „NA ŁĄCE"

1. Motyle.

Dzieci biegają po sali poruszają „skrzydełkami" (pionowy skurcz ramion - ruchy w górę i w dół), przysiadaj ą na „kwiatkach" (przysiad w różnych miejscach klasy), rozkładają „skrzydełka" w słońcu, składają „skrzydełka (ramiona w górę o złączonych dłoniach).

2. Bociany._

Ramiona w bok, wolny chód po sali z wysokim unoszeniem kolan. Na sygnał prowadzącego zatrzymanie w pozycji równoważnej-z oparciem stopy o kolano nogi postawnej.

3. Krety.

W kilku miejscach sali wyrastają kretowiska-kilkoro dzieci staje we wspięciu blisko siebie w kołach, grupkach, z wysoko uniesionymi ramionami. Pozostałe przechodzą między nimi w przysiadzie podpartym-jak krety, poczym następuje zmiana ról

4. Żaby.

Dzieci ustawiają się na jednej linii np. pod ścianą i posuwaj ą się w przód żabimi skokami-z przysiadu podpartego wyskok z uniesieniem ramion w górę i zeskok do przysiadu.(Przy braku miejsca do posuwania się równoczesnego i frontalnego, wykorzystujemy przestrzeń wolną (korytarze) miedzy ławkami i wtedy dzieci pojedynczo skaczą zachowując między sobą bezpieczną odległość).

5. Dmuchawiec.

Dzieci naśladuj ą zrywanie roślin, nabieraj ą nosem dużo powietrza i zdmuchują „świeczki", typowa i lubiana przez dzieci zabawa z mniszkiem lekarskim.

V OSNOWA: „W SZKOLE"

1. Lekcja matematyki.

Dzieci siedząc w ławkach „piszą" w zeszytach. Siad niedbały, ramię wisi poza pulpitem, głowa nieco pochylona. Siad prawidłowy, równe ułożenie opartych o pulpit ramion, dobre ustawienie głowy.

2. Przerwa.

Dzieci wybiegają z miejsc i biegają po klasie w różnych kierunkach, uważając na siebie wzajemnie. Dla urozmaicenia można stosować różne umowne sygnały, np.: zatrzymaj się-uniesiona ręka; stań przodem do okien, do tablicy-wskazanie kierunku ręką; usiądź, uklęknij-inne umowne znaki.

3. Szukanie zguby.

Zgubą mogą być różne przedmioty: guzik, gąbka do tablicy, gumka, szpilka itp. Może to być szukanie schowanego uprzednio przedmiotu, np. listu z rysunkami lub opisem następnej osnowy.

4. Lekcja w-f.

Dzieci dowolnie interpretują ruchem hasło. Można też-jeśli brak pomysłów-podpowiedzieć podskoki: obunóż, jednonóż, jak ze skakanką, przeciąganie się w

parach, walki kogutów, przysiady w parach, przejście pod bramką, przejście po narysowanej kresce, przeskok przez „rów" itp. 5. W gabinecie lekarskim.

„Oddychaj głęboko-nie oddychaj" prosi „pani doktor".

VI OSNOWA: „NA WYCIECZCE"

1. Rakieta.

Zapowiedź wycieczki dzieci zawsze przyjmują entuzjastycznie. Urządzają, więc „rakietę". Wolne, obszerne, zamaszyste uderzanie dłonią o dłoń, stopniowo przyśpieszone, rytmiczne akcentowanie dłoni o uda, zatoczenie kilku kółek przed ustami-„świst rakiety" - i wybuch! Wysoki, wspólny wyskok z zamachem ramion w górę i głośnym okrzykiem „hurra".

2. Na rowerach.

Trzymając ramiona ugięte z przodu jak na kierownicy, dzieci, jadą na rowerach" - biegają po sali wysoko rytmicznie unosząc kolana. Dla urozmaicenia jazdy-zabawy można wprowadzić sygnały: kolor zielony -jazda, kolor czerwony -stój! Można też wprowadzić regulującego jazdę policjanta, używanie dzwonków, hamulców.

3. Awaria.

Kilkoro dzieci „łapie gumę". Schodzą z „rowerów", odkręcają koła (skłon w przód), czyszczą uszkodzone miejsce, zaklejaj ą dętkę (przysiad), pompują (skłon w przód z pogłębieniem) i ruszają w drogę.

4. Przeprawa przez rów.

Na trasie wycieczki w określonym miejscu znajduje się kilka rowerów (narysowane linie), które trzeba przeskoczyć razem z rowerem. Dla urozmaicenia można zastosować przejście pod przeszkodą (bariera), przejazd po kładce położonej nad strumykiem (dwie długie linie równoległe w bliskiej odległości od siebie).

VII OSNOWA: „W ZOO"

ł. Papugi.

Dzieci biegają, naśladując lot ptaków. W pewnym momencie zatrzymują się, przekrzywiaj ą głowy i przedrzeźniaj ą skrzeczenie papugi.

2. Bociany.

Chód po klasie z wysokim unoszeniem kolan, z ułożeniem ramion i dłoni w długi dziób, w trakcie chodu naśladowanie głosu bociana, czyli wymawianie „kle, kle, kle", na sygnał-stań jednonóż z podwiniętą nogą; na powtórny znak-bieg z szeroko rozpostartymi skrzydłami.

3. Misie.

Ciężkie człapanie na dwóch lub czterech „łapach" (w miarę możliwości czworakowanie na kocykach). Naśladowanie ruchem ramion chwytania rzucanych zwierzętom przysmaków.

4. Foki.

W staniu-naśladowanie ruchem ramion i tułowia pływania foki (delfinów, ryb).

5. Małpki.

Przeskoki jednonóż i obunóż przez kocyk, gazetę, narysowane linie, bieg po narysowanej linii, przeskoki w różne strony z jednoczesnym trzymaniem się pulpitu ławki itp.

6. Słonie.

Naśladowanie ruchem głowy unoszenia „trąby"- wdech, w czasie opuszczania wydech.

VIII OSNOWA: „W KOPALNI"

1. Szyb.

Stojąc, dzieci wykonują obszerne krążenia oburącz w tył lub w przód, naśladując pracę dużego koła szybu.

2. Zjazd do kopalni.

Dzieci w grupkach, ze wspięcia na palcach, wchodzą do „windy", wykonują powolny przysiad-„zjazd windą" na dół do kopalni (kilka razy).

3. Szychta.

Czas pracy górnika pod ziemią. Wypełnia go wejście w chodnik, wyrąbywanie chodnika, urabianie węgla mechaniczne i ręczne-kilofem, ładowanie węgla na taśmociąg lub do wagonika. Przykładowo podane tu rodzaje prac dzieci wyrażają ruchem. Należy w tym ćwiczeniu wykorzystać dużą wyobraźnię dzieci i pozwolić im na improwizację ruchową.

4. Górnicy.

Lubią swoją pracę, chlubią się osiągnięciami, szanuj ą zwyczaj e, chronią dawne stroje, chętnie śpiewają i tańczą. Dzieci śpiewaj ą znaną piosenkę, np. „Poszła Karolinka...".

5. Sztygar.

Nadzoruje pracę w sztolni, odpowiada za porządek i bezpieczeństwo ludzi. W razie niebezpieczeństwa (gaz, woda) wydaje odpowiednie polecenia, kieruje akcją ratowniczą. Rolę tę może spełniać jedno z dzieci, inne-będą wykonywać polecenia: „chroń się, załóż maskę, biegiem do windy" itp.

IX OSNOWA: „SPORTOWCY"

1. Bokser.

Każde dziecko naśladuje walczącego na ringu boksera-wykonując podskoki, ruchy ramionami i głową (ćwiczyć pojedynczo).

2. Kolarz.

Jazda na „rowerze"- wysokie unoszenie kolan i „pedałowanie":

• w leżeniu tyłem na siedzeniu ławki;

• w biegu pojedynczo w dowolnym kierunku lub w „peletonie" po klasie.

3. Miotacz.

Naśladowanie pchnięcia kulą, rzuty dyskiem, oszczepem itp.

4. Koszykarz.

Bieg po klasie, wyskok i rzut do „kosza".

5. Nurek.

Utrudniony, głęboki, wolny wydech, szybki wydech przez „aparat".

X OSNOWA: „W TAKT PIOSENKI”

W takt piosenki „Ojciec Wirgiliusz uczył dzieci swoje, a miał ich wszystkich sto dwadzieścia troje. Hejże dzieci, hejże ha, hejże ha, hejże ha, róbcie wszystko to co i ja, co i ja! „dzieci chodzą po klasie w różnych kierunkach, zatrzymują się i klaszczą w dłonie. Po piosence, wyznaczone dziecko wykonuje określone ruchy, naśladowane potem przez wszystkie pozostałe, np.

• wymachy, krążenia, odrzuty ramion;

• wysokie, maksymalne wspięcia na palce, opusty pięt;

• skłony tułowia z pogłębianiem, z zaznaczeniem dłoni o uda, kolana, palce nóg,
  podłogę;

• podskoki: na „3" wyskok, rozkrok, skrzyżowanie nóg (podskok skrzyżny);

• wznos ramion w górę, wdech, opuszczanie i „złamanie" nadgarstków, łokci, ramion w
  dół.

XI OSNOWA: „KRAKOWIACZEK"

Do piosenki „Krakowiaczek jeden miał koników siedem, pojechał na wojnę, został mu się jeden. Siedem lat wojował, szabli nie wyjmował, szabla zardzewiała, wojny nie widziała".

r

1. Ćwiczenia ramion i głowy:

Stanie zwarte, wymach prawego ramienia w górę w skos, ze zwrotem głowy w tę stronę, zaznaczenie piętą prawej stopy o podłogę. To sarno w lewą stronę.

2. Ćwiczenia nóg:

Ramiona na biodrach, krzesany; energiczne posunięcie piętą prawej nogi w przód, w tył, trzykrotne przytupnięcie. To samo lewą nogą, z trzykrotnym przytupnięciem.

3. Ćwiczenia tułowia.

Marsz w parach, z prawidłowym ułożeniem ramion do „Krakowiaka" (tancerka opiera rękę na ramieniu tancerza, tancerz obejmuje tancerkę w pasie). Na zakończenie melodii, energiczny zamach ramienia i skłon tułowia w przód, zamaszysty ukłon partnera i partnerki

4. Podskoki:

W parach lub pojedynczo cwał w przód i w bok, z wyprostem w górę w skos ręki „kierunkowej".

5. Ćwiczenia oddechowe:

Pojedynczo, w takt melodii wznos prawego ramienia w górę, wznos lewego, opust prawego, opust lewego (na biodra). Powtórzyć dwa razy.

XII OSNOWA: „MUZYCZNA"

Wykorzystując różne dostępne formy podkładu muzycznego, jak: śpiew, muzyka żywa, muzyka mechaniczna-z radia, magnetofonu, stosujemy muzykę jako główną inspiratorkę ruchu, podpowiadając tylko rodzaj ćwiczenia według układu osnowy.

1. Ćwiczenia ramion i szyi:

Wznosy, opusty, wymachy, krążenie w tył, w przód, zaznaczenie klaśnięcia, skłony w przód, w tył, skłony boczne, krążenia itp.

r _m

2. Ćwiczenia nóg:

Wznosy, wymachy, przysiady, półprzysiady, marsz, bieg, podskoki, wspięcia, krążenie stóp itp.

3. Ćwiczenia tułowia:

Skłony w przód, w tył, boczne, skręty, skrętoskłony z pogłębianiem, krążenia.

4. Chód, bieg, podskoki:

Chód wolny, szybki, ozdobny, z akcentowaniem stopą, różne formy biegu, pojedynczo, dwójkami, grupą, rzędem, szeregiem, wężem, z pochyleniem, podskoki jednonóż, obunóż, wykroczne, zakroczne, rozkroczne, wyskoki, zeskoki, doskoki.

5. Ćwiczenia oddechowe:

W różnych pozycjach wyjściowych: siad, stanie, leżenie ze zwróceniem uwagi na prawidłowy wdech i wydech. Wspólny śpiew.

XIII OSNOWA: „PERKUSYJNA"

Jak poprzednio, lecz przykładem rytmicznym może być klaskanie, wystukiwanie rytmu na bębenku lub tamburynie przez prowadzącego, a nawet dziecko.

1. Maszerujemy.

Rytmiczny, ładny, estetyczny i prawidłowy marsz. Koordynacja ruchów ramion, głowa poprawnie ustawiona. To samo z wymachem ramion w przód, w tył, w górę i w dół.

2. Biegamy.

Rytmiczny, lekki bieg w różnych kierunkach, rzędem, wężykiem, unosząc wysoko kolana, uderzając piętami o pośladki.

3. Ćwiczymy.

Krążenia bioder, krążenia tułowia w lewo, w prawo, skłony w przód z pogłębianiem, skłony boczne z pogłębianiem, skręty itp.

4. Tańczymy półeczkę.

Do rytmu wystukiwanego lub liczonego „raz i dwa"- dzieci tańczą półeczkę pojedynczo lub dwójkami, np. z chwytem skrzyżnym przed sobą i zwrotem przez zmianę rąk.

5. Odpoczywamy.

W rytmie bardzo wolnym dzieci wykonują wznos ramion bokiem w górę i wspięcie na palce oraz wolny opust bokiem w dół z jednoczesnym opustem pięt. Zwrócić uwagę na elastyczną pracę nadgarstków.

XIV OSNOWA: „NASZA ZIMA ZŁA"

1. Nasza zima zła.

Do melodii popularnej piosenki „Hu hu ha, hu hu ha, nasza zima zła" dzieci stojąc w miejscu wykonują wymachy rak (rozgrzewka), krzyżowanie ramion na piersiach, energiczne wymachy ramion w tył.

2. Zamarznięte wróble.

W staniu lub w przysiadzie, następnie w ruchu, dzieci naśladuj ą podskokami obunóż ruchy wróbelków szukających pożywienia. Wróbelkowe „ćwir, ćwir" doda uroku i wesołości zabawie i ćwiczeniom.

3. Zabawa w śnieżki.

Chodząc po klasie, dzieci szybkim skłonem nabierają do rąk „śniegu", lepią „kule", mocno ugniatają je w dłoniach i przygotowuj ą się do „śniegowej wojny", na sygnał - imituj ą ruchem rzuty.

4. Lepimy bałwana.

Pojedynczo, dwójkami, toczą dzieci duże kule, „ustawiają bałwana”, wokół którego cwałem, podskokami mogą zatańczyć do ww. piosenki.

5. Zawieja.

W staniu energiczny wznos ramion bokiem w górę- wdech, następnie energiczny opust ramion („świst wichury")-wydech. Stopniowo „wichura się uspokaja, ruchy się wolniejsze, oddech spokojniejszy.

XV OSNOWA: „NA SANKACH"

1. Rozgrzewka.

W staniu energiczne krążenia ramion w tył, krążenia ramion ugiętych, nadgarstków, zaciskanie palców.

2. Zaprzęgi.

W dwójkach-dzieci, jedno za drugim, trzymając się za ręce biegają po klasie w różnych kierunkach-, jeżdżą na sankach". Można również stosować chód w przysiadzie drugiego dziecka. Wtedy zmiana ról.

3. „Na śledzia".

Po biegu - leżenie przodem na siedzeniu, unoszenie głowy i tułowia w górę -„obserwacja drogi, którą jadą sanki".

4. Przeskok przez sanki.

Dzieci wykonują rzędem kilka kolejnych przeskoków, np. przez teczki, jak przez „sanki" ustawione na trasie.

5. Hej na sanki, koleżanki.

Rytmiczny marsz po klasie ze śpiewem dowolnej piosenki o zimie.

XVI OSNOWA: „NA ŁYŻWACH"

1. Łyżwiarze.

Naśladując łyżwiarzy, ich pracę ramion i nóg, dzieci ślizgają się w różnych kierunkach po klasie.

2. Pistolet.

Dzieci stoją bokiem przy ławce, stopniowo obniżają pozycję do przysiadu na jednej nodze z wyprostowaniem drugiej nogi w przód. To samo w drugą stronę na drugiej nodze. Dla ułatwienia zadania dzieci mogą się trzymać ławki rękami.

3. Piruet, waga, spirala.

We wspięciu, szybkie obroty ciała wokół osi pionowej, z ramionami uniesionymi w górę. Na sygnał-zatrzymanie, zaznaczenie wagi lub stanie jednonóż z drugą nogą uniesioną w przód. W dwójkach, z chwytem za ręce, szybkie, równoczesne obroty pod rękami obu partnerów.

4. Skok z obrotem.

Po kilku ruchach „ślizgowych" w przód dla rozpędu, na sygnał lub w dowolnym czasie, przeskok z nogi na nogę z ćwierć-, pół- i pełnym obrotem w locie (jak kto potrafi).

5. Jazda szybka.

Szybka i energiczna praca nóg z charakterystycznym dla jazdy szybkiej ułożeniem raje na plecach. Na sygnał, zatrzymanie i uspokojenie oddechu.

XVII OSNOWA: „NA NARTACH"

1. Narciarze.

Wchodzie wypadami, energiczne, naprzemianstronne wymachy ramion w przód, naśladując narciarski krok biegowy.

2. Schodkowanie.

W staniu bokiem do kierunku ruchu, przestępowanie z nogi na nogę z odstawieniem „narty" w bok, jak przy podchodzeniu pod stok schodkowaniem.

3. Pod bramką.

W chodzie lub w biegu „przejazd" pod bramką, strumieniem, pojedynczo przejście pod stołem, laską, pod rękoma dwojga uczniów.

4. Obskok.

Ze stania wykonanie z odbicia obunóż skoku z obrotem do określonego ustawienia (przodem do ściany, tablicy, okna itp.). powtórzyć kilka razy, zmieniając kierunek ruchu.

5. Na narciarskim szlaku.

Dzieci, gęsiego Jak turyści", przesuwają się śladem pierwszego „na nartach", oddychając głęboko. Na sygnał-zatrzymują się, stają tyłem do trasy, odpoczywają. Prawidłowa wentylacja płuc.

XVIII OSNOWA: „ŚWIĄTECZNE PORZĄDKI"

1. Mycie okien.

Stojąc, dzieci ruchem ramion naśladują najpierw zmywanie, potem czyszczenie okien z obu stron, prawą i lewą ręką, tak by „pięknie lśniły".

2. Froterowanie podłogi.

W przysiadzie-dzieci naśladują ruchami rak pastowanie, a następnie stojąc (stopy „sklejone"),energicznie froterują podłogę, jednocześnie przesuwają obie nogi.

3. Trzepanie dywanów.

Energiczna praca ramion i tułowia, imitująca trzepanie dywanu na trzepaku, a następnie dywanu położonego na śniegu.

4. Wieszanie firanek.

Wejście przodem na siedzenie ławki, zwrot, „założenie firanki" i zeskok na podłogę. Dla przedłużenia ćwiczenia- dzieci mogą wieszać zasłony, reperować „żabki", wbijać gwoździe, wieszać obrazki itp.

5. Zasłużony odpoczynek.

Z leżenia tyłem na ławce powolne unoszenie ramion w górę-wdech, opuszczając ramiona wydech.

XIX OSNOWA: „CHOINKA"

Ilustracja ruchowa do piosenki w „lesie wyrosła w lesie szumiała".

1. Szumi. W miejscu lub w marszu, ruch ramion naśladujący ruch i szum gałęzi
   choinek w lesie.

2. Rośnie. Z przysiadu, wolny wyprost do stania. Wspięcie na palce, ze wznosem
   ramion w górę.

3. Jedzie do miast i wsi. Dzieci naśladują ładowanie choinek na samochody,
   pociągi, wozy i rozwożą j e do punktów sprzedaży i domów.

4. Stroi się. Dzieci oprawiaj ą choinkę, na czubku zakładaj ą kolorowy szpic lub
   gwiazdę następnie pięknie ubierają w łańcuchy., bombki, zawieszają owoce,
   słodycze. Wszystkie czynności wykonuj ą ostrożnie, by choinki nie przewrócić.

5. Bawi się z nami. Dzieci śpiewają kolejną zwrotkę piosenki, ilustrują ruchem jej
   tekst, tańczą wokół choinki.

ZESTAW ASAN (ĆWICZEŃ) WYKORZYSTYWANYCH W TRAKCIE ZAJĘĆ

Drzewo

polepsza równowagę

i koncentrację. Wzmacnia kręgosłup'

Kot

rozciąga kręgosłup

i wszystkie mięśnie

ciała

Bocian

doskonali

równowagę

i koncentrację

Świerszcz

wzmacnia

i uelastycznia

mięśnie grzbietu.

Pobudza krążenie

Ptak

poprawia krążenie. Uelastycznia kręgosłup i nogi •

Ryba

rozciąga kręgosłup i dolną część pleców

Łuk

wzmacnia kręgosłup i rozluźnia ciało

Pług

(taczka)

wzmacnia mięśnie grzbietu i brzucha

Ślimak

ćwiczenie na

kręgosłup

i nogi

Kobra

wzmacnia plecy

zwiększa energię

»•

Świeca

wpływa korzystnie

na wszystkie części

ciała

f

Most

wzmacnia plecy i mięśnie nóg

---