KIEROWCA - DOSTAWCA PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH

Kto to jest kierowca - dostawca produktów spożywczych?

Jest to pracownik, który prowadzi ciężarówkę lub inny pojazd na ustalonej trasie w celu dostarczenia i sprzedaży produktów klientom, oraz który wykonuje różne inne czynności związane z jego głównym zajęciem.

Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu?

Tak jak w przypadku innych zawodowych kierowców, w pracy kierowcy-dostawcy istnieje duże zagrożenie wypadkami komunikacyjnymi, których przyczyną może być zmęczenie w wyniku długotrwałego prowadzenia samochodu, w szczególności przy złym oświetleniu oraz złych warunkach atmosferycznych i drogowych. Kierowcy narażeni są na długotrwałe siedzenie w niewygodnej pozycji, wibracje pojazdu oraz podnoszenie ciężkich ładunków, co może być przyczyną bólów pleców, rąk i ramion. Kierowcy-dostawcy narażeni są na urazy ciała podczas wykonywania różnych czynności naprawczych.

Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia

Czynniki mogące powodować wypadki	Przewrócenie się załadowanego pojazdu w wyniku defektu mechanicznego, trudnych warunków drogowych i/lub nadmiernej prędkości, zderzenia z innym pojazdem - możliwość ciężkich urazów
		Wchodzenie do kabiny kierowcy i wychodzenie z niej - możliwość urazów w wyniku poślizgnięcia, potknięcia i upadku
		Wykonywanie rozmaitych dodatkowych funkcji kierowcy ciężarówki, takich jak naprawy w terenie, zmiana kół, zwolnienie umocowań (pasów, lin) - możliwość urazów
		Spaliny, w tym zawarty w nich tlenek węgla - możliwość ostrego zatrucia
		Wystające, nieosłonięte elementy pojazdu lub ładunku - możliwość urazów w wyniku przypadkowego uderzenia się o nie
		Długotrwałe prowadzenie pojazdu, w tym prowadzenie nocą, w niesprzyjających warunkach atmosferycznych, w ulicznych korkach, słuchanie głośnej muzyki, rozmowy przez telefon komórkowy, rozmowy z pasażerem lub zwierzchnikiem w czasie jazdy - możliwość urazów na skutek wypadku drogowego [patrz: uwaga 1]
		Nadmiernie napompowane opony lub nadmierne ich zużycie - możliwość urazów na skutek rozerwania opon
		Inne pojazdy lub urządzenia wspomagające operację załadunku lub rozładunku - możliwość urazów w wyniku przygniecenia, uderzenia
	Czynniki fizyczne	Długotrwały nadmierny hałas spowodowany pracą silnika - możliwość uszkodzenia słuchu
		Bezpośrednie i odbite promieniowanie słoneczne (ultrafioletowe) - możliwość zmian skórnych i chorób oczu
		Zmienne warunki atmosferyczne - możliwość (w zależności od pory roku) udaru słonecznego, odmrożeń, ostrych i przewlekłych chorób układu oddechowego [patrz: uwaga 2]
		Wibracje ogólne, których źródłem jest pojazd - możliwość zaburzeń w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych klatki piersiowej i jamy brzusznej oraz dolegliwości ze strony układu mięśniowo-szkieletowego [patrz: uwaga 3]
	Czynniki chemiczne i pyły	Preparaty czyszczące, substancje zapobiegające zamarzaniu, płyny hamulcowe, olej napędowy i oleje mineralne, benzyna oraz przewożone materiały niebezpieczne - możliwość podrażnienia, zapalenia skóry, zmian trądzikowych oraz uczuleniowych
		Spaliny zawierające tlenek węgla, tlenki siarki, tlenki azotu, aldehydy - możliwość zatrucia
Czynniki biologiczne	Wysokie stężenia niektórych pyłków roślinnych w powietrzu - możliwość różnych reakcji uczuleniowych, w tym problemów ze strony układu oddechowego
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy	Długotrwałe prowadzenie pojazdu w wymuszonej pozycji ciała, czasami po nierównym podłożu - możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego, zwłaszcza okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa, nóg i rąk, rozwoju rwy kulszowej
		Przenoszenie ciężkich ładunków - możliwość wypadnięcia dysku u osób z dyskopatią i zmianami patologicznymi w lędźwiowo-krzyżowym odcinku kręgosłupa
		Zwyczaj opierania łokcia o framugę okna podczas prowadzenia pojazdu - możliwość zmian zwyrodnieniowych lub zapalnych stawu barkowego po lewej stronie ciała
		Powszechne w zawodzie ponadnormatywne godziny pracy, będące przyczyną nieregularnego odżywiania się oraz złych nawyków żywieniowych - możliwość zaburzeń w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego
		Palenie tytoniu wewnątrz kabiny - możliwość różnych zaburzeń zdrowotnych
		Niedostateczne oświetlenie (szczególne podczas jazdy o zmroku po drogach międzymiastowych) - możliwość uczucia dyskomfortu, zmęczenia wzroku oraz zaburzeń ostrości widzenia [patrz: uwaga 5]
		Różne czynniki stresogenne, długotrwałe prowadzenie pojazdu - możliwość zaburzeń psychicznych oraz halucynacji spowodowanych nadmierną sennością
		Konflikty z niezadowolonymi klientami, nieprawidłowości rozliczeniowe itd. - możliwość stresu psychicznego

Działania profilaktyczne

	Należy unikać wdychania spalin stojąc w pobliżu pojazdu. Należy wyłączyć silnik, kiedy pojazd zaparkowany jest pod dachem. Należy zainstalować urządzenie kontrolujące emisję spalin (np. konwertor katalityczny).
	Należy zainstalować ergonomiczne siedzenie kierowcy. Należy przerywać okresowo jazdę dla odpoczynku i ćwiczeń; należy nauczyć się wykonywania ćwiczeń relaksacyjnych podczas długiej jazdy.
	Należy używać dobrej jakości okularów z filtrem UV podczas jazdy w silnym słońcu.
	Należy unikać palenia tytoniu podczas prowadzenia pojazdu lub, jeśli to nie jest możliwe, należy wietrzyć kabinę kierowcy podczas i po paleniu.
	Należy przeprowadzać okresowe badania lekarskie, w tym badania okulistyczne i korygować ewentualne wady wzroku.
	Należy stosować rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi, a jeśli to nie jest możliwe, używać kremy ochronne.

Informacje szczegółowe

Synonimy	Szofer.
Definicja i/lub opis zawodu	Kierowca-dostawca produktów spożywczych prowadzi ciężarówkę lub samochód dostawczy ustaloną trasą w celu świadczenia usług: dostarczenie i sprzedaż produktów, pobieranie pieniędzy od klientów. Dostawca dostarcza do firm, sklepów lub domu klienta produkty takie jak: wyroby piekarnicze, piwo, napoje alkoholowe i bezalkoholowe, żywność o specjalnym przeznaczeniu i produkty nabiałowe. Pobiera pieniądze od klienta, wydaje resztę i zapisuje transakcje przy odbiorze towaru przez klienta. Sporządza zamówienia dla klientów i instrukcje. Przygotowuje informacje na temat dziennych obrotów oraz rejestr dostaw. Pozyskuje nowych klientów. Przygotowuje formularze zamówień i umowy sprzedaży. Informuje stałych klientów o nowych produktach i usługach. Wysłuchuje i rozpatruje reklamacje dotyczące świadczonych usług. Może układać towary na półkach lub regałach. Może tworzyć wystawy lub wydawać materiały promocyjne klientom. Może zbierać puste kontenery lub odrzucony, nie sprzedany towar. Może prowadzić załadunek ciężarówki. Może uzyskiwać podpis klienta na fakturze za dostarczony towar. Może czyścić wnętrze ciężarówki. Może wykonywać prace związane z utrzymaniem stanu technicznego ciężarówki.
Zawody pokrewne	Kierowcy autobusu, trolejbusu i tramwaju, kierowca betoniarki, kierowca śmieciarki, traktorzysta, mleczarz, kierowca furgonetki, itp., kierowca ciężarówki, kierowca pojazdu z przyczepą lub naczepą, kierowca przewożący materiały łatwopalne (w tym materiały wybuchowe, paliwo).
Wykonywane czynności	Czyszczenie, czytanie, dokonywanie przeglądu, dostarczanie towaru, dźwiganie, hamowanie, holowanie, kontrolowanie, ładowanie, manewrowanie, mierzenie, mycie wozu, nadzorowanie, obserwowanie, obsługiwanie, określanie poziomu paliwa, pakowanie, parkowanie, pielęgnowanie, pisanie, pompowanie, prowadzenie pojazdu, przenoszenie, rejestrowanie, smarowanie, sprawdzanie, tankowanie, testowanie, transportowanie, układanie i przymocowywanie towaru, wypełnianie dokumentów.
Podstawowy stosowany sprzęt	Ciężarówka lub inny pojazd mechaniczny, lewarek lub inny sprzęt służący do podnoszenia i wymiany kół, dźwignia, zestaw narzędzi do reperowania, przenośne ostrzegawcze światła i znaki, liny i taśmy zabezpieczające, koła zapasowe, brezent lub inny impregnowany materiał, pompka, linka holownicza, komplet żarówek, telefon komórkowy lub sprzęt krótkofalowy, gaśnica, zestaw pierwszej pomocy.
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie	Handel hurtowy i detaliczny.

Uwagi

Ryzyko wypadku jest podwyższone w wyniku fizycznego i umysłowego zmęczenia kierowcy oraz monotonii wynikającej z wielogodzinnego prowadzenia pojazdu, krótkich okresów odpoczynku, senności, nieregularnego jedzenia, złych nawyków dietetycznych itd. Narażenie na czynniki klimatyczne potencjalnie szkodliwe dla zdrowia, takie jak ekstremalny chłód lub gorąco, lub łączne działanie temperatury, wilgotności i wiatru, może prowadzić do odmrożeń lub udaru cieplnego. Narażenie na nagłe zmiany temperatury podczas wchodzenia do i opuszczania klimatyzowanej kabiny, może prowadzić do przeziębień i schorzeń reumatycznych. Wibracje całego ciała mogą uszkodzić funkcje narządów klatki piersiowej, narządów jamy brzusznej oraz układ mięśniowo-szkieletowy, a także przyczyniają się do zmęczenia kierowcy i obniżenia jego czujności.

Piśmiennictwo

Rozporządzenie MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (t.j. Dz. U. 2003 nr 169 poz. 1650). Rozporządzenie MPiPS z 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. nr 26, poz. 313), wraz z późniejszymi zmianami. (Dz. U. nr 82, poz. 930 - obowiązuje od 1 stycznia 2002 r.). Rozporządzenie MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. nr 69, poz.332). Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym. (Dz.U. 2001 nr 129 poz. 1444) Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. 2004 nr 265 poz. 2644) Informator - „Środki ochrony indywidualnej”. INFOCHRON. Warszawa. CIOP 2000.

---