CHOROBY PTAKÓW
OGÓLNE WSKAŹNIKI UŻYTKOWŚCI (Hybro G)
WYCHÓW (0 - 20 TYDZ.)
Ubytki, kurki (%) 7
Masa ciała kurek w 20 tyg. (g) 2150
Masa ciała kogutków w wieku 20 tyg. (g) 2765
Łączne spożycie paszy w przeliczeniu
na początkową liczbę kurek wraz z kogutkami 9,5
PRODUKCJA (21 - 65 TYDZ.)
Masa ciała kur w 65 tyg. (g) 715
Masa ciała kogutków w 65 tyg. (g) 650
Przeciętne miesięczne ubytki w stadzie (%) ,8
Ilość jaj / SL niosek 182,8
Ilość jaj / PL niosek 174,4
Ilość jaj wylęgowych / PL niosek 64,8
Średni wskaźnik wylęgu z jaj nałożonych (%) 83,3
Liczba piskląt / PL niosek 37,2
Spożycie paszy / PL niosek, łącznie z kogutami (kg) 47,1
Zużycie paszy na 1 jajo wylęgowe (g) 286
PRODUKCJA (21 - 65 TYDZ.)
Masa ciała kur w 65 tyg. (g) 3715
Masa ciała kogutków w 65 tyg. (g) 650
Przeciętne miesięczne ubytki w stadzie (%) ,8
Ilość jaj / SL niosek 182,8
Ilość jaj / PL niosek 174,4
Ilość jaj wylęgowych / PL niosek 64,8
Średni wskaźnik wylęgu z jaj nałożonych (%) 83,3
Liczba piskląt / PL niosek 37,2
Spożycie paszy / PL niosek, łącznie z kogutami (kg) 47,1
Zużycie paszy na 1 jajo wylęgowe (g) 286
WYNIKI PRODUKCYJNE STADA RODZICIELSKIEGO ROSS 208
Wiek w momencie zakończenia produkcji nieśnej (tyg.) 64
Liczba jaj ogółem 183
Liczba jaj wylęgowych ogółem 174
Liczba kurek odchowanych w 23 tyg. 146
Wylęgowość (%) 84
Wiek w okresie 5 - 10% nieśności (tyg.) 23 - 24
Szczytowa produkcja nieśna (%) 84
Masa ciała w 23 tyg. (g) 2400
Masa ciała pod koniec produkcji nieśnej (g) 3200 - 3600
Śmiertelność i wybrakowania w okresie odchowu (%) 4 - 5
Spożycie paszy / 100 kurcząt (kg) 41,84
Spożycie paszy / 100 jaj wylęgowych (kg) 35,1
Śmiertelność w okresie nieśności (%) 7
ŁĄCZENIE KOGUTÓW Z KURAMI
Dojrzałość płciowa kur i kogutów musi być dobrze zsynchronizowana
Należy łączyć z kurami 10 - 11% kogutów w czasie przenosin
W 24 tyg. brakować pozostawiając 9 - 10% kogutów wyrównanych
Około 30 tyg. powtórzyć brakowanie i usunąć koguty nie kryjące
Zachowanie stada, agresywność ptaków są najlepszym wskaźnikiem do ustalenia maksymalnego procentu kogutów.
BRAKOWANIE KOGUTÓW
Jest nieprzydatne i kosztowne zatrzymywanie w okresie nieśności kogutów niezdolnych do krycia i nadliczbowych.
Zadaniem brakowania jest więc pozostawienie tylko kogutów zdrowych i o optymalnej masie ciała.
BRAKOWANIE KOGUTÓW
Brakowanie prowadzi się przez cały czas produkcji.
Koguty z wadami nóg, nadmiernie ciężkie lub zbyt lekkie same nie kryją, a jednocześnie uniemożliwiają dostęp do swego stada kur innym zdrowym osobnikom.
Jeżeli poziom zapłodnienia wymaga wymiany kogutów należy wprowadzać do stada tylko osobniki o bardzo dobrym stanie zdrowia i wyższej masie ciała - do 3,8 kg.
BŁĘDY KTÓRYCH NALEŻY UNIKAĆ
Używanie małych nie wyrośniętych kogutów na początku nieśności (koguty o małej głowie mogą pobierać paszę mimo ogranicznika z drutu)
Łączenie kogutów z kurami przed 21 tygodniem
Gwałtowne obniżanie masy ciała, gdy jest ona przekroczona
Dopuszczanie do strat masy ciała kogutów w okresie produkcji
Obcinanie grzebieni (grzebień utrudnia wkładanie głowy przez ograniczniki do karmideł przeznaczonych dla kur)
GNIAZDA NIEŚNE
Kury które są odchowywane systemem jednofazowym (w jednym kurniku odchów i
produkcja jaj) zajmują kwatery z gniazdami. Stada, które nie są odchowywane tym
systemem musimy przenieść najpóźniej w 20 tyg. (140 dni) do kurnika dla niosek.
Wszystkie gniazda powinny posiadać grzędy, które ułatwiają kurom wejście do gniazda. Jeżeli grzęd nie zainstalujemy to kury nie będą chciały wchodzić do gniazd i wzrośnie liczba jaj znoszonych na ściółce
Gniazda otwieramy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem nieśności
Dna gniazd winny być zamontowane na wysokości 60 - 70 cm nad ściółką
Grzędy (podłogi kratowe) winny być zamontowane 55 - 60 cm nad ściółką - ułatwia to kurom wejście do gniazd
Ściółka dla niosek powinna mieć grubość 5 - 8 cm, zniechęca to kury do składania jaj na ściółce
W pierwszych kilku tygodniach nieśności należy systematycznie zbierać jaja z podłogi kratowej i ściółki. Jest to pomocne do ograniczenie ilości jaj zbieranych z podłóg kratowych i ściółki
Światło w kurniku powinno być tak ustawione aby nie świeciło bezpośrednio na otwory gniazd
Na noc zamykamy gniazda, aby zapobiegać wchodzeniu do nich kur a wcześnie rano je otwieramy zanim kury zaczną składać jaja na ściółce
CZYNNKI WPŁYWAJĄCE NA PRODUKCYJNOŚĆ STAD ZARODOWYCH VEDETTE ISA
I. Właściwy odchów
odpowiednie warunki utrzymania (obsada; jakość ściółki; wentylacja)
odpowiednie jakościowo żywienie
adekwatny do sytuacji epizootycznej program profilaktyczny
właściwa stymulacja światłem
odpowiednie wyrównanie stada (przy 5% nieśności: kury - 2100 g ; koguty - 3450 g)
II. W okresie produkcyjnym
odpowiednie warunki utrzymania
właściwa higiena pozyskiwania jaj wylęgowych
odpowiednie jakościowo żywienie
OCENA JAJ WYLĘGOWYCH
W OCENIE JAJ UWZGLĘDNIA SIĘ:
indeks kształtu jaja
jakość skorupy
konsystencję białka
barwę żółtka.
PRZY WYBORZE JAJ DO WYLĘGU WYMAGA SIĘ ABY:
treść jaja była przejrzysta i nie zbełtana,
słabo widoczna jedna kula żółtkowa,
skrętki białka - chalazy nie naruszone, utrzymujące żółtko w pozycji centralnej.
DO WYLĘGU NIE NADAJĄ SIĘ JAJA:
brudne
pęknięte
zbyt duże lub za małe
zniekształcone
z krwistymi plamami
nieprawidłowej budowie skorupy
z komorami powietrznymi ruchomymi lub umiejscowionymi w ostrym końcu jaja
CZYNNIKI RZUTUJĄCE NA ROZWÓJ ZARODKA
JAKOŚĆ JAJA WYLĘGOWEGO (jakość skorupy)
Wykazano, że około 5% dziennej produkcji jaj nie nadaje się do wylęgu
z powodu pęknięcia skorupy lub nierównomiernej jej grubości.
NA JAKOŚĆ SKORUPY WPŁYWAJĄ:
wiek - wraz z wiekiem następuje pogorszenie grubości
czas znoszenia jaj
mikroklimat pomieszczeń (stres cieplny daje zmniejszenie grubości skorupy w skutek hyperwentylacji i zasadowicy)
system chowu
żywienie niosek (korzystne gdy poziom Ca wynosi 3,4 - 3,5%; dodatni wpływ ma Mg; niekorzystnie działa wysoki poziom P oraz niski poziom Mn)
ŻYWIENIE NIOSEK
Niedobory witamin
A (powiększenie jąder, rozwój drugorzędowych cech płciowych, gorsza spermatogeneza)
D3 (krzywica)
E (wczesne zamieranie zarodków)
B (obniżenie wylęgowości)
Niedobory składników mineralnych
Niedobór nienasyconych kwasów tłuszczowych
linolowy (zwiększona śmiertelność w pierwszym okresie wylęgu, wydłużenie okresu lęgu)
OCENA ŚWIEŻOŚCI JAJ
wielkość komory powietrznej: 7 - 10 dniowe jaja 3,0 - 5,5 mm głębokości
stan treści jaja:
przejrzysta i niezbełtana
słabo widoczna jedna kula żółtkowa
skrętki (chalazy) nie naruszone, utrzymujące żółtko w położeniu centralnym
W trakcie składowania w jajach następuje rozkład lecytyny pod wpływem lipaz bakteryjnych
WPŁYW NIEDOBORU LECYTYNY
nagromadzenie toksyn bakteryjnych (lecytyna wiąże toksyny)
utrudnienie wymiany gazowej (lecytyna przyjmuje i przekazuje O2)
występowanie procesów rozkładu białka (lecytyna ma wpływ na aktywność enzymów rozkładających białko)
zahamowanie wzrostu zarodka (lecytyna jest niezbędna do prawidłowego rozwoju zarodka)
PRZYCZYNY OBNIŻENIA WYLĘGOWOŚCI PISKLĄT
(wg badań angielskich - 1978)
25% - błędy żywieniowe (w tym 5% z braku podstawowych składników odżywczych)
25% złe warunki przechowywania jaj
7,5% błędy w inkubacji
5% interakcje czynników genetycznych i żywieniowych
37,5% - nieustalone przyczyny
WYBÓR JAJ DO WYLĘGU
świeżość
dobrej jakości skorupa
odpowiedni kształt
odpowiednia masa jaja (pisklę stanowi 60% masy jaja, stąd nie można używać jaj zbyt małych)
POSTĘPOWANIE Z JAJMI WYLĘGOWYMI NA FERMIE
Należy przestrzegać aby gniazda były czyste (higiena zbioru)
Dezynfekcja po zbiorze
Magazynowanie jaj w temp. 10 - 13ºC i wilgotności 70%
Ułożenie jaj: gęsie i kacze w pozycji poziomej (zmieniać położenie co 2 dni), kurze i indycze ułożenie pionowe (ostry koniec do góry - nie trzeba zmieniać położenia)
TRANSPORT JAJ WYLĘGOWYCH
W taki sposób aby nie były narażone na wstrząsy:
(zerwanie chalaz,
żółtko wytrącone z pozycji centralnej,
ruchoma komora powietrzna)
oraz przemarzanie
WADY JAKOŚCIOWE UWARUNKOWANE PASZAMI
JAJA MAŁE
początek nieśności
zbyt wczesne wejście ptaków w nieśność (intensywne karmienie, niewłaściwy program świetlny)
ograniczone żywienie
niedobory białka, aminokwasów (metioniny, cystyny, lizyny), energii, kwasu linolowego, wody pitnej
podwyższona temperatura w kurniku
PRZECHOWYWANIE JAJ
Jaja schładzamy do temp. 18ºC aby zahamować rozwój zarodka, a także zmniejszyć niebezpieczeństwo zakażenia bakteryjnego
Jaja powinny być przechowywane w temp. 18ºC i wilgotności 75% (jeżeli jaja składujemy dłużej temperatura powinna być niższa)
Pomieszczenie do magazynowania i sortowania jaj często sprzątamy i odkażamy, gazujemy i zapewniamy stałą wymianę powietrza
Jeżeli powierzchnia jaj ulegnie zaparowaniu, bakterie chorobotwórcze łatwiej przenikają przez skorupę. Można temu zapobiec utrzymując w magazynie stałą temperaturę i wilgotność.
Jeżeli przenosimy jaja schłodzone do ciepłego pomieszczenia to może się na nich skroplić para wodna, aby temu zapobiec należy przestrzegać zasad kompensacji temperatury przez wilgotność
Parametry kondensacji przy temperaturze jaj 18ºC |
||
Temp. pomieszczenia (ºC) |
% wilgotności względnej |
|
21 |
83 |
|
24 |
71 |
|
27 |
60 |
|
29 |
51 |
|
32 |
43 |
|
35 |
38 |
|
38 |
32 |
Masa jaj wylęgowych (g)
KURY 53 - 65
INDYKI 75 - 95
PERLICE 40 - 45
BAŻANTY 30 - 35
PRZEPIÓRKI 10 - 15
KACZKI 80 - 95
GĘSI 140 - 190
FAZY ROZWOJU ZARODKA KURZEGO
ROZWÓJ W JAJOWODZIE
Charakteryzuje się odżywianiem i częściowo oddychaniem wewnątrzkomórkowym
DWIE PIERWSZE DOBY INKUBACJI
Zarodek pobiera O2 za pośrednictwem pola naczyniowego z żółtka
3 - 6 DOBA INKUBACJI
Zarodek czerpie O2 i składniki odżywcze z pęcherzyka żółtkowego za pośrednictwem układu krążenia
7 - 12 DOBA INKUBACJI
Zarodek czerpie składniki odżywcze z pęcherzyka żółtkowego, zaś tlen dostarczany jest przez naczynia krwionośne omoczni
13 - 18 DOBA INKUBACJI
Zarodek poza żółtkiem wykorzystuje masy białkowe i oddycha za pośrednictwem omoczni
19 - 21 DOBA INKUBACJI
Zarodek odżywia się resztkami tłuszczu pozostałego w pęcherzyku żółtkowym i oddycha płucami, czerpiąc powietrze z otoczenia przez otwór nakłuty w skorupie
WARUNKI MIKROKLIMATU W WAŻNIEJSZYCH POMIESZCZENIACH WYLĘGARNI
Pomieszczenie |
Temperatura |
Wilgotność |
Poziom CO2 (maks.) |
Pomieszczenie przyjęcia jaj |
18 - 26 |
50 - 75 |
0,1 |
Magazyn jaj |
12 - 18 |
60 -80 |
0,1 |
Hala lęgowa* |
22 - 24 |
55 - 65 |
0,1 |
Hala klujnikowa* |
22 - 26 |
55 - 60 |
0,1 |
Magazyn piskląt |
24 - 28 |
65 - 70 |
0,1 |
* w zależności od typu inkubatora możliwość utrzymywania innych temperatur
WARUNKI LĘGU JAJ W APARATACH HALOWYCH
Temperatura ºC |
Wilgotność % |
||||
Gatunek |
Aparat lęgowy |
Aparat klujnikowy |
Aparat lęgowy |
Aparat klujnikowy - okres |
|
|
|
|
|
Początek |
Zaawansowany |
Jaja kurze |
37,8 - 37,2 |
37,2 - 37,0 |
50 |
50 |
80 |
Jaja indycze |
37,6 - 37,2 |
37,2 - 37,0 |
60 - 62 |
60 - 62 |
80 - 85 - 70* |
Jaja kacze |
37,8 - 37,6 |
37,6 - 37,5 |
60 - 62 |
65 - 67 |
75 - 80 |
Jaja gęsie |
37,7 - 37,6 |
37,6 |
60 - 62 |
65 - 67 |
75 - 78 |
* od 27 - 28 doby
OPÓŹNIENIE WYLĘGU (W GODZ.) W ZALEŻNOŚCI OD WIEKU NIOSEK I CZASU PRZECHOWYWANIA JAJ
Wiek stada (tyg.) |
Czas magazynowania jaj |
||
|
7 dni |
14 dni |
|
35 |
4 |
10 |
|
40 |
4 |
10 |
|
45 |
4 |
11 |
|
50 |
6 |
13 |
|
55 |
8 |
15 |
|
60 |
11 |
19 |
|
65 |
15 |
25 |
Określanie wieku zarodka wg Otryganiewa
Podstawa rozpoznania |
Dni lęgu |
||||
|
Kura |
Kaczka |
Gęś |
Indyk |
|
Widoczne zaczątki naczyń krwionośnych |
2 |
2 |
2 |
2 |
|
Zaczątek owodni otacza głowę wyodrębniona z tarczki zarodkowej |
2 |
2 |
2 |
2 |
|
Początek pigmentacji oczu |
3 |
4 |
5 |
5 |
|
Zaczątki kończyn |
3 |
4 |
5 |
5 |
|
Omocznia widoczna gołym okiem |
4 |
5 |
5 |
5 |
|
Zaczątek dzioba |
7 |
7 |
8 |
7 |
|
Pojawienie się puchu na skrzydłach |
9 |
9 |
10 |
|
|
Uformowany dziób |
10 |
11 |
12 |
10 |
|
Pierwsze brodawki piór na skrzydłach |
11 |
13 |
14 |
10 |
|
Omocznia otacza całą zawartość jaja |
10-11 |
13 |
14 |
13 |
Podstawa rozpoznania |
Dni lęgu |
||||
|
Kura |
Kaczka |
Gęś |
Indyk |
|
Pojawienie się puchu na głowie |
13 |
14 |
15 |
14 |
|
Powieki dochodzą do źrenicy |
13 |
15 |
15 |
14 |
|
Cały zarodek pokryty puchem |
14 |
15 |
18 |
17 |
|
Poprzeczne prążki na nogach |
14 |
17 |
17 |
16 |
|
Oczy zakryte powiekami |
15 |
18 |
23 |
18 |
|
Zupełne zużycie białka |
16 |
21 |
22 |
20 |
|
Początek wchłaniania żółtka |
19 |
23 |
24 |
23 |
|
Zarodek otwiera oczy |
19 |
23 |
26 |
|
|
Oczy otwarte |
20 |
26 |
28 |
|
|
Pęcherzyk żółtkowy wciągnięty |
20 |
26-27 |
28 |
24 |
|
Klucie |
20 |
26-29 |
28-29 |
25 |
Dopuszczalne normy (%) odpadów kurzych jaj wylęgowych
Jaja wybrakowane przed nałożeniem |
3,0 |
Jaja niezapłodnione |
2,0 - 2,5 |
Zarodki zamarłe 1 - 6 dnia inkubacji |
4,0 - 6,5 |
Zarodki zamarłe 7 - 17 dnia inkubacji |
0,6 -1,7 |
Zarodki zamarłe 18 - 20 dnia inkubacji |
4,7 - 7,0 |
Piklęta wybrakowane |
1,2-2,5 |
Razem |
12,5 - 20,0 |
Wylęg z jaj nałożonych |
88,0 - 80,0 |
ANALIZA BIOLOGICZNA LĘGÓW
Prześwietlanie jaj
Ważenie pewnej liczby jaj w ustalonych okresach rozwoju
Szczegółowe obliczanie i zapisywanie % odpadów
Otwieranie i obserwacja jaj z zamarłymi zarodkami po I. i II prześwietlaniu oraz jaj z niewyklutymi pisklętami
Obserwacja klucia
Ocena jakości wylężonych piskląt
NASILENIE ZAMIERALNOŚCI ZARODKÓW
W PIERWSZYM I DRUGIM DNIU INKUBACJI
niewłaściwe przechowywanie i transport jaj wylęgowych
OKOŁO 6 - 7 DNIA LĘGU
zbyt niska temperatura
niesystematyczne obracanie
wstrząsy lub wibracje aparatów - nie w pełni rozwinięta omocznia
OKOŁO 19 DNIA
niedostateczna wilgotność
nieprawidłowe ułożenie
W CZASIE KLUCIA
nieprawidłowe ułożenie
recesywne geny letalne
niewciągnięcie pęcherzyka żółtkowego - wysoka temp.
niedobory składników odżywczych
czynniki toksyczne i zakażenia
OCENA STANU ZDROWOTNEGO PISKLĄT
Żywotne
Puch dobrze rozwinięty
Żerujące bez chęci zasypiania w pozycji stojącej
Z czystym puchem w okolicy steku
Brzuch napięty
Wzięte do ręki wykazują aktywność nóg (bronią się), a przykryte dłonią zapierają się nogami
Zrzucane z wysokości 10 - 15 cm spadają na nogi
Niezbyt głośno popiskują
PISKLĘTA PRZETRZYMANE W KOMORZE KLUJNIKOWEJ
Wykazują wzmożone pragnienie lub niechęć do pobierania wody i paszy
Opóźniona resorpcja woreczka żółtkowego
Nie pełne wytwarzanie odporności poszczepiennej
PISKLĘTA ODWODNIONE I PRZEGRZANE (Z LĘGÓW OBARCZONYCH BŁĘDAMI TECHNOLOGICZNYMI)
Skorupy powylęgowe ze śladami krwi, zachowaną omocznią, i siatką naczyń krwionośnych
Pisklęta drobne o krótkim puchu
Hałaśliwe z cienkimi skokami, o cechach odwodnienia
Zwiększone pragnienie (piją łapczywie i w nadmiarze, co prowadzi do zatrucia wodnego)
U piskląt padłych suche połyskujące mięśnie, treść woreczka żółtkowego skoagulowana i krucha
LĘGI PRZEWODNIONE - WYSOKA WILGOTNOŚĆ ŚRODOWISKA
Zarodki
Nagromadzenie płynów w przewodzie pokarmowym
Galaretowate obrzęki w podskórzu (szyja, mostek)
Powiększenie woreczka żółtkowego - brak wciągnięcia - „zielony, ziejący pępek”
Pisklęta wyklute
Ciężkie, duże, miękkie w dotyku (uginają się pod ręką)
Duże brzuchy, ociężałe, senne, słabo piją, mało ruchliwe
Zrzucane z wysokości 10 cm nie utrzymują się na nogach
Woreczek żółtkowy resorbuje się do 9 dnia
Galaretowate obrzęki pod skórą w obrębie brzucha i szyi
LĘGI PRZESUSZONE LUB NIEDOTLENIONE - WYSUSZENIE BŁON PODSKORUPOWYC
Zarodki
Nieprawidłowe naklucie jaja
Brak całkowitego wciągnięcia woreczka żółtkowego
Przekrwienie płuc
Nieprawidłowe ułożenie zarodka
Źle zrośnięte pępki
FIZJOLOGICZNE NAKLUCIE
15 - 25% WYS. JAJA
NAKLUCIE PATOLOGICZNE
50% WYS. JAJA
Uwaga! - źle zrośnięte pępki rzutują na utylizację woreczka żółtkowego
WPŁYW NIEKORZYSTNYCH CZYNNIKÓW PATOLOGICZNYCH PRE- I POSTNATALNYCH NA JAKOŚĆ PISKLĄT
ŹLE ZSYNCHRONIZOWANY WYLĄG, ROZCIĄGNIĘTY W CZASIE
niedoskonały materiał genetyczny, niewyrównana budowa porów skorupy → wyparowywanie wody → niedotlenienie→ przedwczesny wylęg (skorupy z resztkami omoczni i siatki naczyń krwionośnych)
PRZEGRZANIE ZARODKÓW, SZCZEGÓLNIE W KOMORZE KLUJNIKOWEJ
zianie, hiperwentylacja płuc sprzyja zakażeniom florą bakteryjną czy grzybiczą
ODWODNIENIE PISKLĄT W KOMORZE KLUJNIKOWEJ
proces dehydratacji rozpoczyna się ok. 8 godzin po opuszczeniu skorupy; skraca się „czas krytyczny” z 72 godz. do 50 - 60 godz. (tj. czas w którym pisklę może zostać bez wody i paszy od momentu opuszczenia skorupy); woreczek żółtkowy nie jest trawiony; ustają ruchy antyperystaltyczne jelit i wchłanianie przeciwciał biernych, wstrzymane zasiedlanie przewodu pokarmowego fizjologiczną florą jelitową → śmierć z zagłodzenia
ŚMIERĆ GŁODOWA PISKLĄT
zachowany woreczek żółtkowy
olbrzymi woreczek żółtkowy wypełniony gęstą treścią
błona rogowa mielca pokryta krwawymi podłużnymi ubytkami (nadmiar soków trawiennych)
ZAKAŻENIA
bakteryjne (salmoneloza, mykoplazmoza)
pionowe zakażenia wirusowe
ukryta aspergiloza układu oddechowego ujawniana po podaniu antybiotyków
CHOROBY METABOLICZNE
skaza moczanowa
Zakażenia wirusowe
Celo - adenowirus - zamarcia w 10 - 16 dniu inkubacji
Skarłowacenie i skręcenie zarodków
Zmniejszenie ilości płynu owodniowego
Zmniejszenie ilości płynu omoczniowego
Zmiany martwicze w wątrobie (wtrętowe ciałka wewnątrzjądrowe w hepatocytach)
Przekrwienie zarodka
IB - coronawirus - zamarcia w 10 - 16 dniu inkubacji
Skarłowacenie i skręcenie zarodków
Brak płynu owodniowego
Gruba, silnie przylegająca do zarodka błona owodniowa
Ślady moczanów w pranerczu (pow. nerek)
AE, CAV - brak zmian w zarodkach
Objawy kliniczne ujawniają się u wyklutych piskląt do 10 dnia życia
REO - zarodki zamierają między 11 a 18 dniem inkubacji
Silne przekrwienie
Pomniejszenie masy ciała zarodków
Powiększenie wątroby i śledziony - w miąższu ogniska martwicze
Białaczka limfatyczna - zamarcia w 3 - 6 - 20 dniu inkubacji
Rozrost nowotworowy wątroby, śledziony i torby Fabrycjusza (3 - 4 krotne powiększenie narządów)
EDS'76 - zamarcia pod koniec okresu inkubacji - 20 dzień
Obniżenie masy ciała zarodków
Nieprawidłowe ułożenie
Anomalie rozwojowe głowy - np. brak oka
NIEPRAWIDŁOWE UŁOŻENIE ZARODKA
Główka miedzy udami (podwyższona temperatura lęgu)
Główka w ostrym końcu jaja (niska temperatura lęgu, niedowentylowanie)
Główka pod lewym skrzydłem (podwyższona temperatura lęgu)
Dziób zbyt daleko od komory powietrznej (niewłaściwe obracanie jaj)
WPŁYW NIEDOBORU SKŁADNIKÓW MINERALNYCH NA ROZWÓJ ZARODKÓW
(WG PROF. WILSONA Z UNIV. OF FLORIDA)
Mangan
Chondrodystrofia, deformacje kostne, skrócenie kości długich, papuzi dziób, micromelia, obrzęki, zaburzenia w opierzeniu.
Szczyt śmiertelności po 18 dniu inkubacji.
U piskląt zaburzenia równowagi.
Cynk
Zmiany w układzie kostnym, skrócenie szczególnie odcinka lędźwiowo - krzyżowego kręgosłupa, małe oczy przepuklina brzuszna, zmiany na głowie i dziobie, obrzęki.
Może wystąpić wysoka zamieralność zarodków.
Pisklęta są słabe, mają trudności z poruszaniem się, nie pobierają wody i paszy.
Wapń
Wpływ pośredni z uwagi na pogorszenie jakości skorup, obniżenie masy jaj, zahamowanie wzrostu i rozwoju kości, wzrost śmiertelności zarodków pod koniec lęgu.
Wysoki poziom wapnia może również wpływać na zaburzenia rozwojowe zarodków.
Magnez
Zaburzenia nerwowe, trudności w oddychaniu i konwulsje u wylężonych piskląt.
Fosfor
Zaburzenia w rozwoju kości, zahamowanie wzrostu, wysoka zamieralność zarodków w 14 - 16 dniu inkubacji.
Miedź
Zaburzenia erytropoezy i układu krążenia. Zwiększona zamieralność zarodków w pierwszych trzech dniach inkubacji.
Jod
Wpływ na funkcje tarczycy. Zarówno niedobór jak i nadmiar przedłużają okres inkubacji. Obniżenie masy zarodków i wzrost zamieralności zarodków. Może wystąpić powiększenie tarczycy.
Selen
Skaza wysiękowa.
Wysoki poziom selenu jest toksyczny: obrzęki głowy i szyi, skręcenie kończyn, zmiany zwyrodnieniowe w mózgu i rdzeniu kręgowym, skrócenie górnej części dzioba, niedorozwój oczu, wytrzeszcz gałek ocznych, nieprawidłowe ułożenie zarodków.
Molibden
Przy poziomie 17 ppm w jajach 100% zamieralności zarodków do 12 dnia inkubacji
Lit
Nadmiar wywołuje wysoką zamieralność zarodków i zahamowanie ich rozwoju.
Zaburzenia w rozwoju gałek ocznych , rozszerzenie aorty, nieprawidłowo wykształcony rdzeń kręgowy.
Bor
Wysoki poziom w jajach (44 ppm) wywołuje wzrost zamieralności zarodków we wczesnym stadium i 13 dniu inkubacji.
Zaburzenia rozwojowe jak przy niedoborze wit. B2 (zaburzenia rozwoju głowy i dzioba).
WPŁYW NIEDOBORÓW WITAMINOWYCH NA ROZWÓJ ZARODKÓW
(WG PROF. WILSONA Z UNIV. OF FLORIDA)
Wit. A
Zaburzenia w układzie krążenia.
Zaburzenia w rozwoju szkieletu, a zwłaszcza czaszki i kręgosłupa.
Zmiany zwyrodnieniowe w mózgu, rdzeniu kręgowym i nerwach obwodowych.
Wczesne zamieranie zarodków (2 - 3 dzień inkubacji)
Wysięk surowiczy z worków spojówkowych i zlepianie powiek.
Uwaga! Również zbyt wysoki poziom wit. A w skarmianej paszy może powodować zmiany w układzie kostnym.
Wit. D3
Zamieranie zarodków pod koniec lęgu (po 17 dniu).
Zahamowanie wzrostu, słaby rozwój szkieletu, krzywica.
Wit E
Zaburzenia w układzie krążenia, skaza wysiękowa, wybroczynowość, zahamowanie wzrostu, encephalomalacia, obrzęk szyi i palców.
Zamieranie zarodków (szczyt między 2 - 5 dniem lęgu).
Po wylęgu słabość mięśni.
Wit. K
Wybroczynowość u zarodków i na błonach płodowych, szczególnie przed i w okresie lęgu.
Wit. B1
Polyneuritis, wczesne i późne zamieranie zarodków (po 19 dniu); dużo padłych piskląt na szufladzie w klujniku.
Wit. B2
Zahamowanie wzrostu, skrócenie kończyn (mikromelia), zaburzenia w układzie krążenia, obrzęki, zagięcie palców, brązowe lub ciemno - zielone zabarwienie wątroby , nasilone upadki w 3 - 5, 10 - 15, 21 - 22 dniu inkubacji. Przy przedłużającym się niedoborze tej witaminy u niosek zamieralność zarodków przesuwa się z okresu późniejszego na wcześniejszy.
Niacyna
Niedorozwój mięśni szkieletowych, obrzęki, skrócenie górnej części dzioba, zaburzenia w układzie nerwowym i krążenia. Szczyt śmiertelności 8 - 14 dzień inkubacji.
Wit B6
Zahamowanie wzrostu we wczesnym okresie inkubacji. Szczyt zamieralności zarodków w 8 - 14 dniu inkubacji.
Kwas pantotenowy
Wybroczyny podskórne, obrzęki, wodogłowie, słabe opierzanie, skrócenie nóg, stłuszczenie wątroby, zmętnienie rogówki, blade, rozszerzone serce.
Zamieralność podwyższona w 2 - 4 i 11 - 15 dniu inkubacji
Biotyna
Chondrodystrofia i micromelia (deformacje kostne, skrócenie kości długich, papuzi dziób), zrośnięcie palców (zgrubienia między palcami), wybroczyny na zarodku i błonach płodowych
Zamieralność podwyższona w 3 - 4 i po 17 dniu lęgu. Wczesna zamieralność zarodków ma miejsce przy dużych niedoborach, a późniejsza przy średnich stanach niedoborowych.
Kwas foliowy
Skrzywienie kości piszczelowych, zrośnięcie palców i ich zgrubienie, spłaszczenie głowy, małe oczy, przepuklina brzuszna, papuzi dziób i inne anomalie; zahamowanie wzrostu.
Szczyt śmiertelności w 8 - 14 i 16 - 18 dniu inkubacji.
ZAPALENIE PĘPKA I WORECZKA ŻÓŁTKOWEGO (OMPHALITIS)
WYSTĘPOWANIE
Pisklęta wszystkich gatunków lężone w aparatach, w okresie 1 - 10 dnia życia
DROGA ZAKAŻENIA
Pępowina
Jama otrzewnowa przy braku zarośnięcia powłok brzusznych
PRZYCZYNY
Błędy w technice lęgu (nieodpowiednie warunki mikroklimatyczne w inkubatorze, brak synchronizacji czasu klucia, zbyt wczesny przekład zarodków do komór klujnikowych, przeziębienie, zbyt długie przytrzymanie piskląt w klujniku), brak higieny podczas lęgu, zakażenia podczas klucia: E. coli, Staphylococcus sp., Proteus sp., Pseudomonas aeruginosa, Bacillus sp. i inne
OBJAWY KLINICZNE
Pisklęta są słabe o obniżonej żywotności i zaburzeniach statycznych, padają bezpośrednio po wylęgu, w koszach transportowych wychowalni - do 5 (przy zakażeniu E. coli)10 - 14 dni(zakażenie innymi drobnoustrojami)
ZMIANY SEKCYJNE
W miejscu pępka wilgotny strup, wielkości grochu, szary lub brązowo-czerwony, wychudzenie, zatrzymanie resorpcji, powiększenie lub zapalenie woreczka żółtkowego, zwyrodnienie i powiększenie narządów miąższowych oraz mięśnia sercowego, często zapalenie otrzewnej, wynaczynienia w mięśniach oraz przekrwienie płuc
LECZENIE
Antybiotyki
Preparaty z grupy chinolonów
INKUBACJA JAJ STRUSICH (41 - 44 DNI)
Wybór jaj do wylęgu: masa poniżej 1800 g i grubość skorupy do 2,1 mm
Najlepsze wylęgowości uzyskuje się z jaj przechowywanych do 7 dni w temperaturze 12 - 18 ºC (Dopuszcza się przechowywanie jaj do 12 dni w temp. 15ºC)
Inkubacja jaj w temp. 36,4ºC przy wilgotności względnej 30%, ułożeniu pionowym i odwracaniu co godzinę
STWIERDZANE U ZARODKÓW ANOMALIE:
nieprawidłowe ułożenie 64,9%
niewciągnięty woreczek żółtkowy 29,3%
obrzęk nóg i szyi 34,3%
UWAGA!
Krzywa śmiertelności zarodków wykazuje 2 szczyty: pierwszy do 6 dnia, a drugi po 35
dniu inkubacji
1