PSYCHOLOGIA zajmuje się:

- badaniem zachowań człowieka /stres, emocje, uczucia, nastroje,

- leczeniem chorób psychicznych, zaburzeń,

- relacjami interpersonalnymi,

- procesami poznawczymi,

- rozwojem psychicznym /emocjonalnym, umysłowym/.

Psychologia:

- to ludzkie zachowanie,

- to ludzkie stany wewnętrzne, np. procesy zachowania.

1. Czym się różni ps. potoczna od naukowej?

Różnią się od siebie jakością.

Psychologia - to nauka o zachowaniu człowieka w różnych sytuacjach i jego psychiką, stanami wewnętrznymi i procesami psychicznymi.

Każdy z nas jest psychologiem:

-bada i diagnozuje siebie,

- bada i diagnozuje innych.

Psychologia

1. Psychologia potoczna ↘

Różnice: poziom pewności

2. Psychologia naukowa ⁄

PSYCHOLOGIA POTOCZNA posiada wiele wad:

- mało założeń,

- generalizacja,

- podatne tylko na potwierdzanie, /rzadko modyfikujemy sądy na temat nas samych i na temat innych ludzi/.

- brak logicznego wynikania /myślenia/.

Jak ludzie przeżywają ekstremalne sytuacje - np. brak prądu?

Po wielkiej awarii w Los Angeles po 9 miesiącach urodziło się o wiele więcej dzieci - odnotowano przyrost urodzeń.

- ten przyrost urodzeń dotyczył tylko pewnych szpitali,

- przyrost urodzeń odnotowano również później.

My uwielbiamy łączyć fakty, zachowania - jest to jedna z wad psychologii potocznej. Tak naprawdę brak prądu nie miał nic wspólnego z przyrostem urodzin.

Wiedza potoczna nam bardzo dobrze służy, ale zdarzają się w niej błędy logiczne, wówczas bardzo przydatna jest wiedza naukowa.

PSYCHOLOGIA NAUKOWA to wiedza , która została zgromadzona dzięki stosowaniu metody naukowej.

Metoda jest narzędziem tworzenia wiedzy godnej zaufania. Metody naukowe to: wywiady, ankiety, obserwacje. Metoda musi być:

- określona, np. wracając do eksperymentu z kawą powinniśmy podać jej temperaturę, /na czym polegało badanie, eksperyment/.

-powtarzalna, np. oprócz badań przeprowadzonych przez nas np. na zajęciach dobrze aby ktoś przeprowadził je jeszcze gdzie indziej i uzyskał ten sam wynik. Im bardziej efekt powtarzalny wychodzi tym zwiększa się prawdopodobieństwo.

-wyuczalna, np. posiadamy taką wiedzę naukową, aby ten eksperyment powtórzyć /musi być dostępna dla wszystkich/.

Metody badawcze w psychologii:

- EKSPERYMENTY /laboratoryjne =grupa eksperymentalna= i uliczne =grupa ogólna/, /samoocena i światła =efekt przyczynowo-skutkowy/,np.

-eksperymenty laboratoryjne wykonywane są w sztucznych warunkach = zaproszono do laboratorium pewną grupę osób, podzielić na grupy i te grupy będą wykonywać jednakowe czynności i tylko jedna grupa - kontrolna - będzie miała do wykonania trik. Czynności inne warunki czyli jedna różnica eksperymentalna.

Jeśli komuś zburzymy poczucie własnej wartości, to zburzymy także ich poziom zdolności intelektualnych.

Osoby, które mają obniżone poczucie wartości gorzej funkcjonują w innych aspektach życia.

JAKIE KOSZTY PONOSZĄ OSOBY UCZESTNICZĄCE W BADANIACH, W KTÓRYCH ZBURZONO ICH POCZUCIE WARTOŚCI?

My wszyscy mamy pewne zyski z tych eksperymentów. Największe straty ponoszą osoby biorące udział w eksperymencie. Najwyższe zyski czerpie eksperymentator. Nie wystarczy poinformować te osoby o skutkach tego eksperymentu, gdyż skutki te trwają nadal, przez jakiś czas po zakończeniu eksperymentu.

Dobrze jest mieć wysoką, ale stabilną samoocenę.

Okazuje się, że osoby z niższą samooceną, ale stabilną lepiej funkcjonują, lepiej sobie radzą w pewnych sytuacjach niż osoby z wysoką ale niestabilną samooceną.

Samoocena -wysoka i stabilna, niestabilna i niska,

- eksperymenty uliczne = będziemy badali ludzi chodzących po ulicy lub jadących samochodem - przeprowadza się je w naturalnym środowisku życia tych ludzi. Eksperyment we Wrocławiu, na przejściu dla pieszych ze światłami. Do tego eksperymentu zakwalifikowano osoby przechodzące na czerwonym świetle

2. Co to jest huśtawka emocjonalna?

Huśtawka emocjonalna - jeśli kogoś nagle wprowadzimy w stan emocji negatywnej a potem nagle w stan emocji pozytywnej.

Osoba, która po nagłej emocji negatywnej i nagłej pozytywnej jest bardziej podatna.

Inna procedura eksperymentalna - przechodziły osoby z numerkami nieparzystymi i parzystymi. Każdą z tych grup eksperymentował psycholog - jeden ubrany za policjanta.

Numery parzyste szły na czerwonym świetle, podchodził do nich sprzedawca kadzidełek i notował, które kupiły.

Numery nieparzyste przechodziły na czerwonym świetle i nagle słyszały gwizdek, ale nie widziały policjanta i podchodził do nich sprzedawca kadzideł. One kupowały częściej.

To huśtawka emocjonalna na to miała wpływ.

Podejmujemy pewne decyzje, bo działają na nas siłą, manipulują nami - a my uważamy, że robiliśmy to z naszej woli.

- badanie idealnych stanów rzeczy - kobiety w Kozienicach np. badano w aspekcie ideału mężczyzny i odpowiadały - żeby nie pił i żeby nie bił. Strategia samo utrudniania stosują osoby o wysokiej samoocenie ale niskiej stabilności.

- WYWIADY /swobodne i ustrukturyzowane/, ustrukturyzowane - w ten sposób ułożone, aby osiągnąć odpowiedź na interesujące nas pytania, zagadnienia.

- OBSERWACJE /systematyczne i uczestniczące/, systematyczne - np. siadamy i obserwujemy dzieci i odnotowujemy w arkusze agresywne zachowania, uczestniczące - np. udawać, że chcemy, np. wstąpić do sekty i obserwować funkcjonujące tam mechanizmy. W domu odnotowujemy te obserwacje i występuje tu pewny odstęp czasu od obserwacji do odnotowania.

- KWESTIONARIUSZE /otwarte i zamknięte/. Np. - testy zdolności /np. na inteligencję/,

Testy wielkiej piątki - 5 skal na których można nas opisać.

Testy służące do wykrywania patologii psychologicznych.

Są to testy różnicowe, na ich podstawie nie można scharakteryzować tej patologii, ale można na ich podstawie skierować pewne osoby do dalszych badań klinicznych.

30 osób /pedofilii/ - 100 pytań /tak lub nie/, wybieramy np. 5 pytań, na które odpowiedzieli zgodnie i te 5 pytań zadajemy osobom bez pedofilii i oni odpowiedzieli odwrotnie niż pedofile, to o to nam chodziło. Im więcej takich pytań znajdziemy tym lepiej.

Proste pytania w badaniach papierowych - badania z pytaniami otwartymi.

Wiedza naukowa sprzeczna ze zdrowym rozsądkiem - mówić wolno czy mówić szybko? szybko mówiący jest bardziej przekonujący.

Zrobiono eksperyment na ludziach mówiących po angielsku. 300 osób podzielono na 3 podgrupy, w każdej z nich puszczano tekst o szkodliwości picia kawy. W tych grupach było różne tempo tekstu mówionego. Później ludziom rozdano test na temat jak bardzo szkodliwe jest picie kawy. Najbardziej przekonani o szkodliwości picia kawy były osoby, które słuchały tekstu szybko czytanego.

400 osób podzielono na 4 podgrupy. We wszystkich ten sam tekst, ale w różnym tempie czytany przez lekarza, kominiarza.

DECYDUJE CZYNNIK SZYBKOŚCI MÓWIENIA - NIEZALEŻNIE CZY TO MÓWI LEKARZ CZY KOMINIARZ.

EFEKT KONTRARGUMENTACJI - jeśli mówimy wolno to druga osoba ma coraz większą możliwość kontrargumentów. Wtedy kiedy mówi się o rzeczach oczywistych, lepiej mówić wolno, a gdy mówimy o rzeczach kontrowersyjnych mówimy szybko - efekt kontrargumentów jest mniejszy.

DLACZEGO LUDZIE NIE LUBIĄ KAWY ROZPUSZCZALNEJ?

Po przeprowadzonych badaniach stwierdzono, że ogromna większość nie pije kawy bo jest niedobra w smaku. Firma Nescafe zrobiła testy na konsumentach i dawano ludziom do wypicia 2 rodzaje kawy i oceniali je w skali. Z tego badania wynikało, że konsumenci nie potrafili rozróżnić tych kaw.

Czasami się mylimy na swój temat.

Firma Nescafe zrobiła wiele badań i eksperymentów. Zaproszono ludzi, podzielono ich na grupy i musieli ocenić jakie produkty kupi pewna pani wybierając je z listy zakupów.

W grupie, w której kupowała dużo kawy rozpuszczalnej oceniono je jako leniucha.

Firma Nescafe wzięła to pod uwagę i zmieniła swoją kampanię promocyjną twierdząc, że jest to kawa dla osób bardzo zajętych, nie mających czasu.

Jeśli się chce wejść na rynek z nowym produktem, to należy podkreślać, że jest to produkt nie dla leniuchów.

Gdyby firma ograniczyła się do naszej opinii, naszej wiedzy, nie odnalazłaby prawdziwych powodów. My nie jesteśmy eksperymentami od wiedzy na swój temat. Dopiero pewne badania, eksperymenty dają nam tę wiedzę.

GŁÓWNE SZKOŁY PSYCHOLOGICZNE:

1. PSYCHOANALIZA

2. BEHAWIORYZM

3. PSYCHOLOGIA HUMANISTYCZNA

4. PSYCHOLOGIA POZNAWCZA

5. SOCJOBIOLOGIA

BAJKA

Wyłoniono 5 najbardziej mądrych ludzi - zrobiono teleturniej. Król wysłał ich do lasu, w ciemności, aby zbadali jak wygląda słoń. Każdy z nich miał rację w pewnym stopniu /w słoniu jest coś z węża, z nietoperza, z drzewa…/ Jest prawda i coś jeszcze. Król musi zinterpretować wiedzę w jedną całość.

Do człowieka można podchodzić z wielu różnych stron i dlatego funkcjonuje wiele koncepcji psychologicznych.

PSYCHOANALIZA

Zygmunt FREUD /1856-1939/:

-życie w Wiedniu,

- wykształcenie,

-praktyka lekarska - niespodziewane odkrycie. Stworzył jedną z pierwszych koncepcji psychoanalitycznych. Był lekarzem

- z pochodzenia był Żydem, mieszkał w Wiedniu, musiał się liczyć i doświadczać antysemityzmu.

-był pracowity - uwielbiał pracę intelektualną - napisał wiele książek

- prawdopodobnie zażywał narkotyki.

Pani Anna O. - pacjentka Freuda, najpierw leczyła się u innego lekarza, a właściwie przyjaciółka. Była ona bardzo trudną pacjentką, miała wiele neurologicznych dolegliwości. Pani Anna O. opowiadała o swoim ojcu. Stwierdziła, że go kocha ale także nienawidzi. Po wybuchu tych negatywnych emocji - odzyskała władzę w ręce.

Muszą istnieć związki między życiem psychicznym a somatycznym.

- Freud miał żonę, 6 dzieci, poświęcony swojej pracy bez reszty, człowiek wysokiej etyki. Zmarł w Londynie na raka krtani.

Każdy z nas jest małą elektrownią i produkuje energię, część tej energii jest transformowana na energię psychiczną, abyśmy radzili sobie z różnymi problemami. Im więcej tej energii to nas ona napędza do działania.

Ta energia znajduje się pod kontrolą 2 popędów:

- EROS - popęd seksualny, popęd życia, większość rzeczy, które robimy w życiu robimy pod wpływem popędu seksualnego. Popęd seksualny można rozładować poprzez marzenia np. o osobie, na którą skierowany jest popęd.

- POPĘD AGRESJI /popęd śmierci/.

Część energii zachęca nas do destrukcji. Popęd agresji skierowany na:

- destrukcję innych osób,

- destrukcję na samego siebie.

KONCEPCJA PSYCHODYNAMICZNA:

LIBIDO - energia, która znajduje się pod kontrolą popędu seksualnego

- energia seksualna domagająca się rozładowania,

KATEKSJA - związek z obiektem oferującym zaspokojenie popędu.

- symbole falliczne - symbol męskich narządów płciowych,

- symbole waginalne - symbol kobiecych narządów płciowych /każdy rodzaj broni palnej jest symbolem waginalnym/.

W naszym życiu nic nie dzieje się bez powodu. Wszystko ma swój sens /twierdzi Freud.

TEORIA SKANDALIZUJĄCA- niemoralna, nieprzyzwoita, bezbożna.

Tezy Freuda wywoływały krytykę obyczajową i skandale.

-CZŁOWIEK BEZWOLNY - zdany na łaskę własnych nieświadomych popędów /człowiek jest pionkiem w grze swoich popędów/.

STRUKTURA OSOBOWOŚCI wg FREUDA:

SUPEREGO	Zasada moralności
EGO	Zasada realności
ID	Zasada przyjemności.

ID - nasze popędy w tym popęd seksualny domagający się natychmiastowego zaspokojenia /teraz, już/.

SUPEREGO - przeciwstawne do ID. Mocne, domagające się ścisłego zachowania normy moralnej np. religijne, kulturowe. Zasady moralne za wszelką cenę.

EGO- w całości świadoma, ale w jej obrębie znajdują się struktury nieświadome /mechanizmy obronne/. Kiedy EGO jest za słabe jesteśmy narażeni na nerwice.

GÓRA LODOWA

Najważniejsze jest nieświadome.

ŚWIADOMOŚĆ

NIEŚWIADOMOŚĆ

To co wiemy o swoim życiu to wierzchołek góry lodowej.

METODA BADAWCZA

- dogłębne studia przypadków, uniwersalność teorii Freuda = przebadał kilkanaście osób, które się same zgłosiły do niego bo mają jakieś problemy, osoby z Wiednia, każde z tych osób przebadał dokładnie,

-kozetka - leżała ta osoba badana, on siedział obok, zadawał tej osobie wiele pytań, zapisywał odpowiedzi, spotykał się z tymi osobami przez kilka lat.

- dogłębna informacja, ogromna ilość informacji.

- metoda archeologiczna

- brak eksperymentów.

Metoda badawcza Freuda przypominała prace archeologiczne. Freud robił to ze wspomnieniami, wydobywał z nich to co łączyło tych ludzi, wszystkie pasujące do siebie elementy, stwarza historię na podstawie tych fragmentów wspomnień.

-analiza swobodnych skojarzeń, snów, czynności pomyłkowych - symbole falliczne i waginalne.

Poprzez nieświadome rzeczy, które wykonujemy możemy się wiele o sobie dowiedzieć.

Freud uwielbiał analizować sny - w tym poszukiwaniem w nich symboli. Wszystkie nasze pragnienia pojawiają się w naszych snach, to czego nie udało się nam zrealizować to we śnie to właśnie robimy.

MECHANIZMY OBRONNE:

STRACH - wiemy czego się boimy.

LEK - nie wiemy czego się boimy.

Każdy z nas ma taka sytuację w życiu, że czegoś się boimy - nie wiemy czego, mamy więc lęki /lęki neurotyczne/.

Mechanizmy obronne - nie zlikwidują przyczyn lęku, lecz jego skutki. Włączają się automatycznie, my nie wiemy kiedy.

Są takie osoby, których życie wygląda jak jeden mechanizm obronny - jest to patologia a Freud nazywał ten stan nerwicą.

EGO wymyśla nam różne zajęcia, żebyśmy nie myśleli o tych lękach np. musimy policzyć ilość wagonów jadącego pociągu.

Rodzaje mechanizmów obronnych:

- wyparcie - zapominanie, spychanie do nieświadomości, ale mogą się ujawnić przy okazji osłabienia /w chorobie, po pijaku/.

- sublimacja - od czasu do czasu robimy rzeczy, które są akceptowane przez społeczeństwo w celu zaspokojenia swojego popędu seksualnego = ludzie mają pewne hobby np. chodzenie po jaskiniach czyli zastępcza forma realizowania własnego popędu seksualnego, symboliczny kontakt.

- projekcja - od czasu do czasu pojawiają się w nas emocje, których my nie akceptujemy. I te stany przypisujemy innym osobom = nienawidź kogoś ale mówię, że ten ktoś mnie bardzo nienawidzi,

-zaprzeczenie - zdarza się zawsze kiedy przeczymy pewnym oczywistym faktom /np. kiedy tupiąc wrzeszczymy, że nie jesteśmy zdenerwowani; reakcja na śmierć bliskiej osoby = reagujemy „o nie to niemożliwe”

PRZYKŁAD:

Badania przeprowadzono w Japonii na mieszkaniach narażonych na trzęsienie ziemi.

I grupa - osoby mieszkające w domach odpornych na wstrząsy,

II grupa - osoby mieszkające w domach łatwych do zawalenia się.

Czy mógłbyś oszacować czy w najbliższym czasie będzie trzęsienie ziemi?

W drugiej grupie ludzie mówią, że tego trzęsienia ziemi najprawdopodobniej nie będzie.

- przemieszczenie - dot. patologii rodzinnej- jeśli jakiś obiekt wzbudza negatywne emocje i ja wiem, że nie mogę ich przenieść na tę osobę, przenoszę je na całkiem inną osobę mają zastosowanie w teorii psychoanalitycznej = bura od szefa emocje przenoszę na rodzinę.

Podsumowanie Freuda - krytyka:

1. Zarzut o stosowanie nienaukowej metody, wyciągał wnioski z opowiadań, które to mu opowiadały, kto inny wyciągnąłby inne wnioski,/skromna populacja osób badanych/.

2. Wiele rzeczy, tez, które głosił to tezy na które nie podaje żadnych dowodów,

3. Fascynacja seksem i podkreślanie wielkiej roli seksu w naszym życiu - popędu seksualnego, /wszystko można tym wytłumaczyć/.

4. Manipulacja ludzką pamięcią - dot. terapii psychoanalitycznej,

5. Błędne koło mechanicznego wnioskowania - na podstawie uzyskania w wyniku terapii diagnozy np. moim ukrytym pragnieniem jest ssanie piersi własnej matki, my temu zaprzeczamy, a psychoanalityk twierdzi, że to prawda, bo my temu zaprzeczamy./trafna diagnoza - pacjent zaprzecza- im bardziej zaprzeczamy tym łatwiej nam to wmówić/.

BEHAWIORYZM

Ta nauka kładzie nacisk na uczenie się. Uczenie się - rozumie się jako uczenie się w każdej chwili naszego życia.

Dwa mechanizmy uczenia się:

1. Warunkowanie klasyczne

2. Warunkowanie instrumentalne

Każdy z nas jest pionkiem w grze. To nie my decydujemy o tym jacy jesteśmy, tylko środowisko w którym żyjemy i w którym się uczymy.

Behawioryści uważali, że psychologia powinna być nauka tylko i wyłącznie o zachowaniu i tym powinniśmy się zajmować.

IWAN PAWŁOW - przedstawiciel behawioryzmu. Ojciec, prekursor behawioryzmu /XVIII-XIX w/, odkrył warunkowanie klasyczne przez przypadek.

Przeprowadził badania procesu trawiennego u psów:

- gromadził psy, głodził je, miały podłączone rurki, jak im dawał mięso to się śliniły,

-po jakimś czasie śliniły się na widok osoby w białym fartuchu czy dźwięk klucza.

MIĘSO -----------------→ ŚLINA

DŹWIĘK ---------------→ NIC

DZWONEK ---→ MIĘSO ----→ ŚLINA

DZWONEK ---→ MIĘSO ----→ ŚLINA

DZWONEK ---→ MIĘSO ----→ ŚLINA

DZWONEK ----------------------→ ŚLINA

Np. wizyta u dentysty, dźwięk przyborów, światło które zapala dentysta.

Bodziec warunkowy służy jako sygnał dla bodźca bezwarunkowego.

To czego człowiek się uczy w warunkowaniu klasycznym to bodziec warunkowy służy do wywołania reakcji. Te procesy warunkowania mają zastosowanie np. w reklamie, medycynie.

WARUNKOWANIE INSTRUMENTALNE - warunkowanie za pomocą kar i nagród.

PRZYKŁAD: badanie na szczurach = klatka dla szczura przez nas zaprogramowana. Szczur wie co ma robić : lampka, nosek, kulka jedzenia. Szczur poznaje czynności i skuteczne próby za pomocą których jest nagradzany.

PRAWO EFEKTU - jeżeli po jakimś naszym zachowaniu otrzymamy nagrodę to uważamy, że to nasze zachowanie pojawi się w przyszłości z większym prawdopodobieństwem. Jeśli zostało ukarane - to myślimy, że pojawi się z mniejszym prawdopodobieństwem.

Życie nasze to życie w jednej wielkiej klatce, po pewnych zachowaniach otrzymujemy nagrody ale także kary.

Kolejna forma warunkowania to:

- uczenie się przez modelowanie - tj. przez obserwowanie.

Przeprowadzono badania wśród małych dzieci = np. dzieci kopały i biły lalkę /widziały w telewizji/, natomiast później tłumaczono im, że nie wolno. = mama paląca papierosy mówi dziecku, że nie wolno palić.

- uczenie się przez samoobserwację = 2 małe dziewczynki uratowały topiącą się osobę - oglądały „słoneczny patrol”.

Dzieci nabywają takich zachowań jakie obserwują u dorosłych - dzieci są szczególnie podatne na przyswajanie zachowań.

PSYCHOLOGIA HUMANISTYCZNA

Był to protest wobec behawioryzmu i psychoanalizy.

/lata 60 XX w./, rodziła się gdy był już behawioryzm i psychoanaliza, obraz człowieka pesymistycznego, człowiek nie jest panem samego siebie,

WIZJA CZŁOWIEKA:

-pozytywne strony ludzkiej natury, człowiek jest dobry z natury, dąży do szczęścia,

-człowiek jako doskonała roślina /np. ziarno, ma w sobie pełen potencjał, jeśli padnie na dobry grunt wyrośnie/.

- należy zwrócić człowiekowi podmiotowość.

Humaniści koncentrowali się na ideale człowieka. Musimy na każdego człowieka spoglądać w ten sposób aby podkreślić jego walory. Liberalne i indywidualne wartości cechujące wizję człowieka wg koncepcji humanistycznej.

Przedstawiciel - CARL ROGERS /1902-1987/ -psychoterapeuta - książka „Skoncentrowana na osobie teoria osobowości”.

Człowiek jest pchany do przodu przez własny rozwój -samorealizacja.

Podstawowa motywacja: SAMOREALIZACJA =SAMOAKTUALIZACJA:

-poczucie ciągłości rozwoju,

- otwartość na świat,

- większa samowiedza.

Osoba samorealizująca się powinna być otwarta na pochwały lub na krytykę samego siebie.

SAMOAKTUALIZACJA - to stałe dążenie do realizacji swojego potencjału, rozwijania talentów i możliwości, proces stawania się "tym, kim się chce być" (a nie tym, kim się jest), dążeniem do wewnętrznej spójności, jedności z samym sobą, spełnienia swojego przeznaczenia lub powołania.

RUCH TERAPII GRUPOWEJ

Jeżeli mamy uczyć ludzi realizowania własnego potencjału - to niekoniecznie musi to nastąpić w wyniku indywidualnych spotkań - terapia grupowa.

Abraham Masłow - mimo trudnych warunków życiowych zachował pogodę ducha i otwartość na ludzi.

Nasze potrzeby są uniwersalne, można powiązać w pewne związki, jest określona hierarchia ich zaspakajania.

Mechanizmy przywracania równowagi organizmu:

- działają do momentu gdy stan komfortu zostanie osiągnięty i wtedy przez krótką chwilę odczuwamy szczęście. Za chwilę pojawi się potrzeba wyższego rzędu.

OD 1 DO 4 - POTRZEBY DEFICYTU -.

│ za zimno 0 ← ───┐ │

│__________│____________│____________│__________│

│ └ ────→ za ciepło │

PROWADZI DO KRÓTKOTRWAŁEGO POCZUCIA SZCZĘŚCIA

5 - POTRZEBY WZROSTU

PIRAMIDA POTRZEB MASLOWA:

1. Potrzeby fizjologiczne - jedzenie, woda, tlen, potrzeby seksualne, brak napięcia, sen, -można bardzo łatwo zaspokoć.

2. Potrzeby bezpieczeństwa - zależność, opieka i oparcie, protekcja, wygoda, spokój, wolność od strachu,

3. Potrzeby afiliacji - więzi, afiliacja, miłość, bycie kochanym,

4. Potrzeby szacunku i uznania - zaufanie do siebie, poczucie własnej wartości, kompetencja, poważanie,

5. Potrzeby samorealizacji - posiadanie celów, spełnianie swojego potencjału, estetyczne, poznawcze.

AD. 1 - jak ich nie mamy zaspokojonych to koncentrujemy się na tym a nie na innych rzeczach.

AD. 2 - np. żeby wojna się skończyła. Poczuli szczęście, włączają się potrzeby wyższego szczebla.

AD. 3 - potrzeby bycia w związkach z bliskimi.

AD. 4 - szacunek i uznanie.

Jak zaspokojone potrzeby od 1 do 4 - potrzeb „5” nie można zaspokoić do końca /potrzeby realizowania własnego potencjału/.

Uwagi krytyczne:

1. Mamy wiele doświadczeń, które przeczą teorii, że potrzeby fizjologiczne są najważniejsze.

2. 2. My powinniśmy jeść wtedy, kiedy jesteśmy głodni - tak naprawdę jest to nieprawda.

Mechanizm równowagi homeostatycznej nie działa w wyżej opisany sposób, bo jemy kiedy jest na to pora, albo jesteśmy wściekli, albo się nudzimy.

Czy mechanizm działa w przypadku zwierząt?

Zrobiono eksperyment na szczurach - zamykano je w klatkach i mogły się nauczyć sekwencji, kiedy po jej pokonaniu otrzymywały pokarm lub satysfakcja seksualna.

Są 2 opcje zachowań:

1. Pewna sekwencja zachowań - kulka żywności,

2. Pewna sekwencja zachowań - przyjemność o charakterze seksualnym.

Podłączono elektrody, umierały z głodu i wyczerpania.

Badanie historyczne, które pokazuje, że Żydzi prowadzili badania z własnej inicjatywy - potrzeby w obliczu bliskiej śmierci. : potrzeba głębszego analizowania śmierci, potrzeba zaspokojenia potrzeb bezpieczeństwa, potrzeba związku

Teoria popularna bo prosta i zrozumiała.

Krytyka psychologii humanistycznej:

- nieprecyzyjne pojęcia, np. samorealizacja,

- bardziej ideologia niż teoria - jak udowodnić, że człowiek jest dobry,

- samorealizacja może powodować ignorowanie potrzeb innych ludzi,

- terapia przemieszcza dystans = np. grupa - rodzina /odchodzą od rodziny, integrują się z grupą/

PSYCHOLOGIA POZNAWCZA

Najważniejsza koncepcja psychologiczna, rozwija się od lat 60,70 XX w.

3 psychologów się spotkało i spierali się czyja szkoła psychologiczna jest najlepsza. Np. pacjent moczy się w nocy. Zajęło się nim 3 psychologów:

- psychoanalityk - rozpoczął leczenie, ale pacjent nadal się moczy,

- behawiorysta - terapia z dzwonkiem budzącym w nocy, teraz się nie moczy ale drapie się po głowie.

- humanistyczna - po 3 miesiącach terapii moczy się dalej ale jest z tego dumny.

- IMPERIALIZM POZNAWCZY:

Są dwa światy:

- realny /ławki, podłogi/ -

- świat reprezentowany w naszym umyśle - tak jak my sobie ten świat wyobrażamy.

Musimy zrozumieć w jaki sposób funkcjonują te mapy rzeczywistości w naszym mózgu:

- jak człowiek interpretuje środowisko w którym żyje.

W tych naszych mapach rzeczywistości pojawiają się błędy.

Uroki świata reprezentowanego:

- co bardziej na zachód /np. Praga czy Wiedeń/,

- urządzenie mieszkania

Perspektywy psychologii poznawczej:

- uważają, że człowiek jest bardzo aktywnym poszukiwaczem informacji, np. lubimy gromadzić informacje - pisma kobiece, pisma męskie - w większości przypadków do niczego nam niepotrzebne = np. brak informacji - zamykano w ciemnym pokoju, dźwiękoszczelnym, sam na długi okres czasu - pogarsza się jakość naszego myślenia, halucynacje /brak bodźców zewnętrznych/,

- doświadczenie pozwala kontrolować świat - im człowiek ma więcej etapów realizacji życia tym lepiej nam jest,

- wiedza ekspercka - doświadczenie nie musi być logiczne - racjonalność jest indywidualna,

- doświadczenie jest twórcze

- poszukiwanie zgodności - motywuje efekt Zeigarnika - polega na tym, że nasz umysł nie lubi zadań niedokończonych , pojawia się motywacja aby te czynności dokończyć. np. wykorzystywany w reklamach.

---