Pedagogika osób z niepełnosprawnością ruchową

Zaburzenia związane z motoryką:

Nieprawidłowości obwodowe:

Przyczyny:

Wrodzone: nieprawidłowo­ści powstałe m.in. w wyniku chorób genetycznych i zaburzeń w chromoso­mach, działania w okresie prenatalnym promieniowania jonizującego, czyn­ników infekcyjnych i chemicznych oraz niedotlenienia,

Nabyte: zaburzenia o etiologii urazowej oraz spowodowane procesem chorobowym.

Wady wrodzone narządu ruchu:

• brak kończyn,

• dysplazja stawu biodrowego

• skoliozy - boczne skrzywienie kręgosłupa

• uszkodzenia rdzenia

Metody usprawniania:

Metoda Vojty

przeznaczona jest do usprawniania dzieci najmłodszych (nawet kilkudniowych, znajdujących się jeszcze w inkubatorze). Ćwiczenia polegają na naciskaniu odpowiednich punktów na ciele dziecka w celu wy­wołania ruchów pełzania i obracania się wokół osi ciała. Jeśli dziecko potrafi samodzielnie pełzać i raczkować, usprawnianie uważa się na ogół za zakoń­czone.

Metoda Domana

obejmuje nie tylko usprawnianie ruchowe, ale i stymu­lowanie rozwoju poznawczego oraz mowy. Postępowanie oparte jest na tzw. zasadach niechirurgicznego leczenia uszkodzeń mózgu, obejmuje wiele procedur i technik. Przykładem techniki wspomagającej rozwój ruchowy jest tzw. patterning, czyli kierowanie kończynami, tułowiem i głową dziecka w taki sposób, aby doświadczyło ono ruchu (np. kulania, pełzania), którego arno nie może wykonać. Oprócz biernych patterningów są i aktywne tech­niki, np. podwieszanie się dziecka na drążku, czy chodzenie z przytrzymy­waniem się poręczy lub drabinki umieszczonej nad głową.

Zagrożenia rozwoju dzieci przewlekle chorych

• mogą wynikać z takichprzyczyn jak:

• okre­sowe obniżenie sprawności intelektualnej i percepcyjnej dzieci,

• zaburzenia koor­dynacji ruchowej i pogorszenie się samopoczucia

• choroby układu oddechowego astma, rozstrzenie oskrzeli

• cukrzyca z dużymi wahaniami poziomu cukru we krwi,

• reumato­idalne zapalenie stawów,

• hemofilia i choroba układu krążenia,

• naruszenie u dziecka poczucia własnej wartości, ob­razu samego siebie, zaburzenia sfery emocjonalnej i motywacyjnej.

Skutki psychiczne hospitalizacji

przygnębienie, rozdrażnienie, negatywne emocje, złość, bierność, brak zaradności, roszczeniowość, brak motywacji.

Izolacja od najbliższych i stres naruszają sferę emocjonalną. Tęsknota za najbliższymi, poczucie osamotnienia, lęk przed opuszczeniem mogą wywołać chorobę szpitalną. Narażone są na nią szczególnie dzieci do ok.4roku życia.

Peda gogika terapeutyczna dzieci przewlekle chorych

Czym jest cho roba sieroca?

Choroba sieroca - jest to występujący u dziecka zespół zaburzeń i opóźnień w rozwoju fizycznym, ruchowym i psychicznym spowodowany długotrwałą rozłąką z osobami bliskimi (rodzicami, matką). Jest chorobą braku miłości. Może dotyczyć także dzieci, które mają dom i rodzinę, ale występują tam nieprawidłowe relacje.

Fazy choroby sierocej:

1.faza protestu

2.faza rozpaczy

3.faza wyobcowania

Charakterystyczne objawy:

Apatia, trudności w nawiązywaniu kontaktu („pusty wzrok”), zwolnione tempo rozwoju fizycznego i umysłowego, obniżenie napięcia mięśniowego, obniżona odporność na infekcje, niechęć do jedzenia, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wymioty, płacz, krzyk, protesty, regresja, zachowania stereotypowe (kiwanie się, bujanie, kręcenie głową, bezmyślne stukanie zabawkami, rzucanie przedmiotami), „lepkość uczuciowa”, przewlekłe stany apatyczno-depresyjne.

Pedagogika terapeutyczna dzieci przewlekle chorych

oddziaływania wzmac­niające poczucie bezpieczeństwau dziecka:

obecność przy dziecku osób bliskich i okazywanie dziecku przez te osoby pozytywnych uczuć, zapewnienie dziecka, że jest otoczone fachową opieką, która zapewnia właściwe leczenie, wyjaśnienie i opis zabiegów, ich wartości i oczekiwanych efektów, kształtowanie u dziecka właściwego obrazu jego choroby na drodze wielokrotnych rozmów wyjaśniających prowadzonych przez lekarza, pielęgniarkę i rodziców);

oddziaływania zapewniające dziecku warunki samorealizacji

ucze­nie dziecka sposobów przystosowania się do niedogodności chorowa­nia, umiejętności przestrzegania diety, samoobsługi w wykonywaniu niektórych czynności związanych z leczeniem,

inicjowanie aktywności dostępnej dla chorego dziecka i stwarzanie mu warunków do podej­mowania tej aktywności,

odnoszenia sukcesów i wzmacniania poczu­cia jego własnej wartości, ukazywanie dziecku pozytywnej prognozy leczenia i

możliwości podejmowania w przyszłości dostępnych dla niego działań i ról społecznych);

Ograniczenia uniemożliwiające realizację aktywności dziecka występują najczęściej w następujących formach:

1. unieruchomienie dziecka chorego, od nakazu leżenia w łóżku aż do sztucznego unieruchomienia w gipsie czy na wyciągu.

2. ograniczenie samodzielności dziecka i uzależnienie go od innych osób w wykonywaniu różnych czynności życia codziennego.

3. izolacja dziecka od środowiska przyrodniczego i społecznego.

4. ograniczenie możności uczenia się i osiągania dobrych wyników w nauce.

Przemiany dokonujące się w organizowaniu rehabilitacji dzieci przewle­kle chorych wyrażają się w następujących tendencjach:

1. odchodzenie od długotrwałej hospitalizacji dzieci chorych, które kie­rowane są do ośrodka leczniczego ( szpitala, kliniki, sanatorium) tylko na pewien okres, niezbędny dla ich intensywnego leczenia i usprawniania.

2. dążenie do wczesnego wykrywania (diagnozy) chorób dzieci oraz obejmowania ich wczesną interwencją medyczną i pedagogiczną.

3. dążenie do jak najpełniejszego włączenia rodziny w proces rehabilita­cji dziecka i wyposażenia rodziców w odpowiednie wiadomości i umiejętności niezbędne w postępowaniu z dzieckiem chorym.

4. organizowanie otwartych ośrodków rehabilitacyjno-wychowaw-czych, w których dziecko przebywa kilka godzin w ciągu dnia i poddawane jest odpowiedniej terapii.

Fazy przeżywania przez rodziców traumy związanej z posiadaniem dziecka z zaburzeniami rozwojowymi.

1 faza- szok: zwana okresem krytycznym (okres wstrząsu emocjonalnego), dezorganizacji ulega równowaga psychiczna, dominują uczucia żalu, rozpaczy, lęku, poczucia krzywdy, beznadziejności, bezradności.

2 faza-

okres kryzysu emocjonalnego: zwany okresem rozpaczy lub depresji- niezgoda na niepełnosprawne dziecko, rodzice mimo zmniejszenia natężenia emocjonalnego nadal przezywają silne negatywne emocje, przytłacza ich poczucie zawodu i niespełnionych nadziei- dominuje poczucie klęski, poczucie osamotnienia i skrzywdzenia przez los.

3 faza- okres pozornego przystosowania się do sytuacji: okres, w którym rodzice podejmują próby nieracjonalnego radzenia sobie z sytuacją, w jakiej się znaleźli; często tworzą nierealny obraz dziecka, starają się nie zauważać niepełnosprawności- zwykle rodzice bagatelizują lub odrzucają diagnozę mimo wielokrotnego jej powtarzania przez specjalistów.

4 faza- okres konstruktywnego przystosowania się: to moment realnego przyjęcia sytuacji dziecka. Rodzice potrafią zrozumieć realne przyczyny niepełnosprawności dziecka i sposób postępowania. Jest to okres racjonalizacji sytuacji. Rodzice zaczynają działać ku dobru dziecka i zauważać jego postępy.

Czynności wychowawczo-terapeutyczne:

• zapewnienie dziecku opieki i pomocy lekarzy specjalistów i stosowa­nie się do ich zaleceń,

• zaopatrzenie dziecka w zalecane leki i inne środki oraz odpowiednie ich stosowanie,

• zapewnienie dziecku właściwej diety, warunków wypoczynku, snu, nauki i zabawy (z uwzględnieniem jego możliwości wysiłkowych),

• stałe czuwanie nad samopoczuciem dziecka i udzielanie mu właściwej pomocy w czasie ataków chorobowych,

• jak najpełniejsze zaspokajanie potrzeb psychoemocjonalnych dziecka i okazywanie mu psychicznego wsparcia w chwilach cierpienia, bólu i lęku.

• usamodzielnianie osobiste i społeczne dziecka na miarę jego możliwo­ści wysiłkowych,

• rozwijanie u dziecka zdolności samorealizacji w różnych formach aktywności nie przeciwwskazanych w jego chorobie,

• kształtowanie u dziecka pozytywnych cech charakteru,

• prowadzenie z dzieckiem ćwiczeń usprawniających (np. oddecho­wych, ruchowych, mowy) według wskazań specjalistów i zaopatrze­nie go w potrzebne pomoce rehabilitacyjne;

• uczenie dziecka samoobsługi i samokontroli umożliwiającej mu chronienie się przed czynnikami i sytuacjami szkodliwymi dla jego zdrowia, szybkie rozpoznawanie i samodzielne zapobieganie atakom i niektórym stanom chorobowym, samodzielne wykonywanie niektó­rych diagnoz i zabiegów (np. badanie poziomu cukru

), przestrzeganie diety, dozowanie wysiłku i ruchu;

• podejmowanie starań w celu zapewnienia dziecku rehabilitacji uzdro­wiskowej (w sanatoriach, domach wczasów dziecięcych, na koloniach zdrowotnych i turnusach wczasowo-rehabilitacyjnych).

Przykładowe symbole Blissa

ja, mi, mnie kobieta matka

i A

dziecko mężczyzna ojciec

A

siostra

brat

przyjaciel

nauczyciel

n

lekarz

ksiądz

/\

n

Bóg

kościół, świątynia dom, budynek

A

dom rodzinny

/\

n

sklep

auto, samochód wózek inwalidzki

---