Rekultywacja hałd odpadów paleniskowych

(popioły po spalaniu węgla kamiennego)

W procesie spalania węgla powstają odpady paleniskowe, spośród których ok. 85-95% stanowi drobniejszy odpad - popiół lotny, a ok. 5-15% grubszy - żużel. Składowane są one na hałdach przy elektrowniach i obecnie znajdują wielu nabywców. Stosuje się je w celach budowlanych (do budowy wałów przeciwpowodziowych, dróg, jako dodatek do cementu), do niwelacji i rekultywacji terenów jako zamiennik mas ziemnych, w rolnictwie jako nawóz do odkwaszania.

Charakterystyka fizyko-chemiczna popiołów

UZIARNIENIE - na ogół jak pyły zwykłe ale także gliny lekkie, piaski gliniaste lekkie, piaski słabogliniaste, POROWATOŚĆ ogólna 50-60%, kapilarna 30-50% ale wody dostępnej dla roślin niewiele (większość w kapilarach stanowi woda niedostępna)

ODCZYN ZASADOWY - pH 8,5-10 nawet do 10-11

W STANIE SUCHYM SĄ LOTNE, NA MOKRO MAZISTE, PO WYSCHNIĘCIU TWARDNIEJĄ, CEMENTUJĄ SIĘ

SKŁAD CHEMICZNY PODOBNY DO UTWORÓW NATURALNYCH

SiO2 - 47,8-85,0 %

Fe2O3 - 1,6-5,0%

Al2O3 - 1,9-18,3%

MgO - 1,1-7,3%

CaO - 1,7-28,3%

Mogą zawierać podwyższone ilości metali, jak Zn, Ni, Pb, Cu i mieć podwyższoną radioaktywność ale nie wpływa to negatywnie na rośliny.

Zawierają bardzo niewielkie ilości składników przyswajalnych dla roślin (potas, fosfor), nieco więcej magnezu i wcale azotu.

Są trzy metody rekultywacji hałd popiołowych (rysunki oznaczone jako 1, 2 i 3).

Poniżej podaję zabiegi, które stosuje się w konkretnej metodzie

PRACE AGROTECHNICZNE

WYRÓWNANIE POWIERZCHNI

NANOSIMY WARSTWĘ ŻYZNĄ Z ZIEMI PRÓCHNICZNEJ

LUB

STOSUJEMY TORF (100 m3.ha-1) i

BRONA TALERZOWA - mieszanie, bronowanie krzyżowe

NAWOŻENIE

AZOTOWE N - w 2 dawkach 200 kg.ha-1 na początku wegetacji,

latem 100 kg.ha-1, saletra amonowa

FOSFOROWE P - około 300 kg.ha-1, w dwóch dawkach

POTASOWE K - do 300 kg.ha-1, w dalszych etapach

rekultywacji 150 kg.ha-1,

PRZYKŁAD NAWOŻENIA

N - 200 kg N.ha-1,

P - 90 kg P.ha-1,

K - 165 kg K.ha-1,

NAWOZY ORGANICZNE

W POCZĄTKOWEJ FAZIE WSKAZANE SĄ:

- TORF

- WĘGIEL BRUNATNY

- MATERIAŁ ROŚLINNY

- OSADY ŚCIEKOWE

- INNA MASA ORGANICZNA

DOBÓR ROŚLIN

KRYTERIA:

• płytki system korzeniowy

• duża tolerancja na zasolenie i zasadowy odczyn

ROŚLINY PIONIERSKIE:

rzepak

gorczyca

kupkówka pospolita

nostrzyk biały

PRZYKŁAD MIESZANKI

MIESZANKA % kg

1.Kostrzewa czerwona 45 35,0

2.Życica wielokwiatowa 5 2,7

3.Kupkówka pospolita 5 1,8

4.Kostrzewa łąkowa 10 14,4

5.Stokłosa bezostna 10 8,8

6.Życica trwała 15 8,3

7.Koniczyna biała 10 3,8

--------------------

75 kg.ha-1

ochronne

8.Gorczyca biała 10 kg.ha-1

9.Rzepak (zamiennie) 4 kg.ha-1

TERMIN WYSIEWU MIESZANKI

15 maja do15 września - JEST TO OKRES BEZ PRZYMROZKÓW

ZABIEGI PIELĘGNACYJNE

PRZYKASZANIE CHWASTÓW

ZBIÓR PIERWSZEGO POKOSU TRAW - 1 dekada czerwca

ZBIÓR DRUGIEGO POKOSU TRAW - w sierpniu

NAWOŻENIE W II ROKU

N kg.ha-1 - 100

P kg.ha-1 - 45

K kg.ha-1 - 85

PO I POKOSIE WYSIEWAMY DODATKOWO

N 50 kg.ha-1

WSKAZANE SĄ NAWODNIENIA

WPROWADZENIE DRZEW I KRZEWÓW

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE ODPADÓW ELIMINUJĄ

WPROWADZENIE TYCH ROŚLIN NA WIĘKSZĄ SKALĘ !

ZBITE I SCEMENTOWANE WARSTWY UNIEMOŻLIWIAJĄ

ROZWÓJ KORZENI ROŚLIN

PIELĘGNACJA - PIERWSZE 2 LATA

ODCHWASZCZANIE W PIERŚCIENIU 0,5 m OD DRZEWKA

NAWOŻENIE

OBSERWACJA UDATNOŚCI NASADZEŃ

wiosną

jesienią

PASY OCHRONNE WOKÓŁ SKŁADOWISKA

5 RZĘDÓW DRZEW I KRZEWÓW:

1 rząd - krzewy niskie - odstęp w rzędzie 1m

2 rząd - krzewy wysokie - odstęp w rzędzie 1 m

3 i 4 rząd - drzewa wysokie - odstęp w rzędzie 3 m

5 rząd - krzewy wysokie - odstęp w rzędzie 1,5 m

ODSTĘP POMIĘDZY RZĘDAMI 3 m

GATUNKI ROŚLIN W PASIE OCHRONNYM:

Drzewa:

ROBINIA AKACJOWA

JARZĄB POSPOLITY

TOPOLE

BRZOZA BRODAWKOWATA

OLIWNIK WĄSKOLISTNY

KLON ZWYCZAJNY

Krzewy:

SUCHODRZEW

WIERZBA

RÓŻA POMARSZCZONA

TAWUŁA

AŁYCZE

LESZCZYNA

3

2

1

---