Stropodach niewentylowany

Każdy budynek od góry przykryty jest dachem lub stropem, pełniącym jednocześnie funkcję dachu, czyli stropodachem. Podstawowym zadaniem tych przegród jest ochrona wnętrza budynku przed opadami atmosferycznymi. 

Konstrukcja stropodachu niewentylowanego jest stosunkowo prosta - najpierw bezpośrednio na stropie układa się warstwę beton, a następnie wodoszczelne pokrycie (na przykład papa termozgrzewalna), chroniące budynek przed zalaniem deszczem lub wodą z topniejącego śniegu. Pokrycie dobrze jest ułożyć ze spadkiem, aby woda mogła swobodnie spływać do rynny lub studzienek dachowych. Spadek uzyskuje się przez odpowienie uformowanie warstwy betonu.
Takie rozwiązanie możemy zastosować tylko wtedy, gdy pomieszczenie pod stropodachem jest nieogrzewane: stropodach bez odpowiedniego ocieplenia nie chroniłby budynku przed ucieczką ciepła.
Niestety, nawet nad nieogrzewaną przestrzenią taki stropodach ma poważną wadę: w słoneczny dzień nagrzewa się tak silnie, że wcześniej czy później powstają pęknięcia w miejscu oparcia konstrukcji stropu na ścianach zewnętrznych. Takie uszkodzenia nietrudno znaleźć: w całej Polsce występują pod gzymsami budynków przykrytych płaskimi żelbetowymi stropodachami, pokrytymi kilkoma warstwami papy ułożonej na lepiku.
Aby temu zapobiec można ułożyć na stropie (na warstwie przygotowanego wcześniej betonu) izolację cieplną - na przykład twarde płyty z wełny mineralnej. Zabezpieczony w taki sposób budynek nie będzie pękał. My jednak poniesiemy koszty wykonania termoizolacji, która niczego nie ociepla, a jedynie chroni strop przed nagrzewaniem.
Rozwiązania, w którym wodoszczelne pokrycie ułożone jest bezpośrednio na warstwie izolacji cieplnej, nie należy jednak stosować nad pomieszczeniami ogrzewanymi. W chłodne dni ciepłe, wilgotne powietrze z wnętrza przechodzić będzie bowiem przez strop i zawarta w nim wilgoć będzie się wykraplać na wewnętrznej, zimnej stronie pokrycia. Nie mogąc odparować, woda ta szybko zawilgaca izolację cieplną. Jeśli teraz mróz spowoduje jej zamarznięcie, to z domu nie tylko łatwo będzie uciekać ciepło, ale też wystąpią w nim problemy typowe dla zawilgoconych budynków: obniżona temperatura lub wysokie rachunki za ogrzewanie, pojawienie się grzybów pleśniowych i niszczenie konstrukcji.
Stropodach niewentylowany powinno się stosować jedynie tam, gdzie jest to konieczne, na przykład, gdy nad ostatnią kondygnacją będzie taras. Żeby zapobiec niekorzystnym zjawiskom związanym z wędrówką pary wodnej przez taki stropodach, powinno się go zabezpieczyć przed jej napływem z wnętrza budynku. Na konstrukcji stropu, pod warstwą izolacji cieplnej, należy ułożyć izolację paroszczelną (paroizolację).

Stropodach wentylowany

Taka konstrukcja całkowicie eliminuje problemy związane z niekontrolowanym przepływem wilgoci 

Czym przykryć dom: dachem wysokim czy płaskim? Decydując się na dach płaski, który do niedawna był najbardziej charakterystycznym akcentem podmiejskiej zabudowy, wybierzmy raczej wentylowaną wersję stropodachu.
W stropodachach wentylowanych wodoszczelne pokrycie, odpowiedzialne za ochronę przed opadami atmosferycznymi, jest oddzielone od izolacji cieplnej wentylowaną szczeliną powietrzną. Taka konstrukcja całkowicie eliminuje problemy związane z niekontrolowanym przepływem wilgoci, który ma miejsce w niewentylowanej wersji stropodachu.

Ciepłe wilgotne powietrze, które z wnętrza domu przedostaje się przez izolację cieplną do przestrzeni dachowej, jest z niej łatwo usuwane na zewnątrz przez otwory wentylacyjne w ścianach. Jeśli nawet para wodna wykropli się na spodzie konstrukcji podtrzymującej wodoszczelne pokrycie i - skapując - zawilgoci izolację cieplną, to wystarczy kilka cieplejszych dni, aby dzięki odpowiedniej wentylacji wilgoć ta odparowała.
Jeśli więc chcemy przykryć dom płaskim dachem, zróbmy stropodach wentylowany: nie będziemy mieć problemów z przeciekami i zamarzającą, nieskuteczną i niszczejącą izolacją cieplną.

Jaki dach, takie pokrycie

Istotny wpływ na wybór materiału pokryciowego ma również to, jak bardzo urozmaicona jest płaszczyzna dachu. 

Dach płaski czy spadzisty?
Wybór materiału na pokrycie w dużej mierze zależy od pochylenia połaci dachowych, czyli spadku dachu. Zwykle podaje się go w stopniach - jest to wtedy wartość kąta nachylenia połaci dachu do poziomu. Im bardziej szczelne jest pokrycie, tym mniejszy może być spadek dachu. Na przykład: szczelne pokrycie z blachy można układać na prawie płaskim dachu, natomiast nieszczelne pokrycie z

dachówki ceramicznej lub cementowej nadaje się tylko na dachy spadziste. Producenci materiałów pokryciowych często przygotowują dla kupujących instrukcje układania pokrycia. Można się z nich dowiedzieć, jakie jest zalecane minimalne i maksymalne pochylenie połaci dachowych. Jeśli nie ma takiej instrukcji, trzeba spytać fachowca, czy wybrany materiał będzie można ułożyć na dachu.

Konstrukcja dachu solidna czy delikatna?
Materiały stosowane na dachy mają bardzo zróżnicowany ciężar, na przykład 1 m² pokrycia z dachówki ceramicznej może ważyć nawet 70 kg, podczas gdy z dachówki bitumicznej co najwyżej 15 kg. Taka różnica w ciężarze między materiałami ma istotny wpływ na konstrukcję dachu. Więźba pod ciężkie pokrycie musi być bardziej wytrzymała: krokwie muszą mieć zatem większe przekroje lub być

gęściej rozstawione niż te pod pokrycie lekkie.
Konstrukcję więźby dachowej trzeba uwzględnić także wtedy, gdy wymienia się pokrycie dachowe na starym dachu. Gdy istniejąca więźba dachowa jest osłabiona przez lata eksploatacji, łatwiej i taniej będzie odciążyć jej elementy konstrukcyjne, zamieniając zużyte pokrycie dachowe na nowe lżejsze, niż wzmacniać lub wymieniać całą konstrukcję więźby.

Dach prosty czy skomplikowany?
Istotny wpływ na wybór materiału pokryciowego ma również to, jak bardzo urozmaicona jest płaszczyzna dachu. Na dachach, które mają liczne załamania i lukarny, najlepiej stosować materiały o małych rozmiarach, a na dachach o dużych, jednolitych płaszczyznach - pokrycia z większych płyt.  Trzeba pamiętać, że do pokrycia

skomplikowanego dachu potrzeba będzie nie tylko więcej materiału pokryciowego, ponieważ nie uda się uniknąć sporej ilości odpadów, ale także więcej elementów uzupełniających - kalenicowych, wentylacyjnych i innych. Skomplikowany dach bez wątpienia będzie więc droższy od prostego.

---