Macierze i wyznaczniki Definicja macierzy
Macierzą wymiaru m×n nazywamy wartość odwzorowania, którego dziedziną jest iloczyn kartezjański {1,2,...,m}×{1,2,...,n} a wartości są z pewnego zbioru (ciała) K : {1,2,...,m}×{1,2,...,n}→a
∈K
Def.Wyznacznikiem macierzy kwadratowej A
nazywamy wartość odwzorowania det:
zbioru macierzy stopnia n, które spełnia warunki : 1.jednorodność
∀λ∈K
det(a
,...,λa
,...,a
)=λ(a
,...,a
,...a
) 2.addytywność
det
=det
+det
3.
det
=-det
4.detE=det
=1 E- macierz jednostkowa
Własności:1.detA=detA
wszystkie własności sformułowane dla kolumn są prawdziwe dla wierszy.2.det(0
)=0 z własności 1.
3.Pomnożyć wyznacznik przez liczbę, znaczy pomnożyć 1 kolumnę macierzy przez tę liczbę.4.Zamiana miejscami dwóch kolumn macierzy powoduje zmianę znaku wyznacznika.5.Macierz o dwóch identycznych kolumnach ma wyznacznik równy 0 lub macierz o dwóch kolumnach proporcjonalnych ma wyznacznik równy zero.
det
=-det
detA=0 6.Macierz o
kolumnie zerowej ma wyznacznik równy 0 det
=det
= det
+(-1)det
=0 7.Jeżeli w
macierzy jedna kolumna jest kombinacją liniową pozostałych kolumn, to wyznacznik macierzy równa się zero det
=
det
+det
+...+det
=0
8.Wyznacznik macierzy nie zmieni wartości, Jeśli do jego dowolnej kolumny dodamy kombinację liniową pozostałych.
9.Wyznacznik macierzy jest równy 0⇔, gdy kolumny tej macierzy są liniowo zależne. 10.(twierdzenie Cauchy'ego)-Wyznacznik iloczynu macierzy równy jest iloczynowi wyznaczników macierzy. det(A*B)=(detA)*(detB) jeśli AB#BA det(AB)=det(BA)
Def. minoraMinorem M
elementu a
macierzy A nazywamy wyznacznik macierzy, którą otrzymamy usuwając z macierzy A i-ty wiersz i j-tą kolumnę.
Def.Dopełnieniem algebraicznym A
elementu a
macierzy A nazywamy liczbę określoną wzorem A
:=(-1)
M
Def.Macierz kwadrat. A nazywamy macierzą nieosobliwą jeśli jej wyzn. jest różny od 0; jeśli detA=0, to A nazywamy macierzą osobli.
Def.Jeżeli macierze A,B∈
oraz AB=BA=E to macierz B
nazywamy odwrotną do macierzy A i oznaczamy ją symbolem A
.
Def.Niech U i V będą przestrzeniami liniowymi nad tym samym ciałem K. Odwzorowanie f:U→V spełniające warunki:
1.∀a,b∈U f(a+b)=f(a)+f(b) - addytywność odwzorowania
2.∀λ∈K ∀a∈U :f(λa)=λf(a) - jednorodność odwzorowania - nazywamy przekształceniem liniowym przestrzeni U w V
(1.i 2.)⇔ ∀λ
,λ
∈K ∀a,b∈U f(λ
a+λ
b)=λ
f(a)+λ
f(b)
Jeśli V=R to przekształcenie nazywamy formą liniową. F(U) podprzestrzeń liniowa przestrzeni V.
Def. rzędu macierzy.Rzędem niezerowej macierzyA=( a
,a
,... ,a
) nazywamy ilość liniowo niezależnych wierszy bądź kolumn tych macierzy.Uwaga 1: Rzęd.macierzy A nazyw. największy stopień jej minora różnego od 0.Uwaga 2: DimL=( a
,a
,...,a
)=r(A)
Własności rzędu macierzy:1.r(A)=0⇔ A=0 2.r(A)=r(A
)
3.r(A)≤min(m,n) jeśli A∈
4.Rząd macierzy nie zmieni się jeśli dokonamy na kolumnach tej macierzy operacji, które nie zmienią wartości wyznacznika. W szczególności rząd macierzy nie zmieni się jeśli usuniemy z niej kolumnę zerową, lub z dwóch kolumn proporcjonaln. usuniemy jedną.
Przestrzeń metryczna i unormowana
Odwzorowanie d:A
→R , gdzie A≠0 spełniające warunki :
1.∀a,b∈A d(a,b)=0⇔ a=b 2.∀a,b∈A d(a,b)=d(b,a) - symetria
3.∀a,b∈A d(a,b)≤d(a,c)+d(c,b)-nierówność trójkątna - nazywamy metryką w zbiorze A. Wartość tego odwzorowania na parze elementów (a,b)nazywamy odległością elementów a i b.
∀a,b∈A d(a,b)≥0 d(a,b)=
[ d(a,b)+d(b,a)]≥
d(a,a)=0
Def.Przekształcenie f:A→A gdzie (A,°) przestrzeń metryczna, spełniające warunek:∀a,b∈A d(f(a),f(b))=d(a,b) nazywamy izometrią.
Def.Przekształcenie f:A→A gdzie (A,°) przestrzeń metryczna, spełniające warunek: ∃λ∈(0,1) ∀a,b∈A d(f(a),f(b))≤λd(a,b) nazywamy przekształceniem zwężającym lub kontrakcją.
Przestrzeń unormowana Niech V (przestrzeń liniowa) nad ciałem R. Funkcjonał (odwzorowanie) ||•||:V→R spełniająca warunki:
1.∀v∈V ||v||=0 ⇔ v=0 2.∀λ∈R ∀v∈V ||λv||=|λ|*||v||
3.∀v
,v
∈V ||v
+v
||≤||v
||+||v
|| nazywamy normą w przestrzeni V, a przestrzeń liniową z określoną normą nazywamy przestrzenią unormowaną.