Rysunek zawodowy

Podstawy szkicowania.

W technice jedną z podstawowych form przekazywania informacji (np. między konstruktorem jakiegoś urządzenia a jego wykonawcą) jest rysunek. Rysunek techniczny jest specjalnym rodzajem rysunku wykonywanego według ustalonych zasad i przepisów. Dzięki zwięzłemu i przejrzystemu wyrażaniu kształtów i wymiarów odwzorowywanego przedmiotu rysunek techniczny dokładnie wskazuje jak ma wyglądać ten przedmiot po wykonaniu. Określa on również budowę i zasadę działania różnych maszyn i urządzeń lepiej niż najdoskonalszy opis słowny. Z tych też względów rysunek techniczny stał się powszechnym i niezbędnym środkiem porozumiewania się wszystkich pracowników zatrudnionych w procesie produkcyjnym. Znajomość zasad sporządzania i umiejętność odczytywania rysunku technicznego umożliwia przekazywanie myśli naukowo-technicznej w postaci np. projektu maszyny lub urządzenia.

DEFINICJA RYSUNKU TECHNICZNEGO:

Rysunek techniczny - wykonany zgodnie z przepisami i obowiązującymi zasadami - stał się językiem , którym porozumiewają się inżynierowie i technicy wszystkich krajów. Powszechne i międzynarodowe znaczenie rysunku technicznego umożliwia korzystanie z wynalazków i ulepszeń z całego świata.

Aby rysunek techniczny mógł rzeczywiście spełniać rolę międzynarodowego języka wszystkich inżynierów i techników musi on być sporządzony według ściśle określonych zasad i przepisów. Zasady te z kolei muszą być stosowane i przestrzegane przez wszystkie kraje, które współpracują ze sobą w zakresie wymiany myśli naukowo - technicznej. 
Brak ogólnie obowiązujących reguł, dotyczących umownych znaków, skrótów, sposobu przedstawienia przedmiotu na rysunku, sposobu określenia wymiarów i innych uproszczeń, prowadziłby do nieporozumień, a nawet mógłby być przyczyną wadliwego wykonania przedmiotu.

Normy rysunkowe zawierają szczegółowo opracowane przepisy dotyczące wszystkich zagadnień związanych z wykonaniem rysunku technicznego. 

W rysunku technicznym maszynowym stosuje się standardowe i pochodne

wymiary arkuszy papieru.

Materiały i przybory rysunkowe - to głównie materiały papiernicze np. kalka techniczna, brystol, tusz kreślarski, przybory rysunkowe: ołówki, rapidografy, cyrkle, zerowniki, odmierzacze, krzywiki, liniały itd.

Rodzaje rysunków technicznych

Ze względu na sposób wykonania:
Odręczny szkic techniczny	Jest to rysunek odręczny, wykonany najczęściej na białym papierze. Szkic techniczny służy do wstępnego zapisu informacji technicznej. Nie musi spełniać wszystkich kryteriów rysunku technicznego. Najczęściej jest to rysunek nieskalowany.
Rysunek techniczny wykonawczy	Rysunek wykonawczy jest jednym z najważniejszych rysunków. Pozwala odtworzyć kształt przedmiotu z wymiarami. Zawiera informacje na temat dokładności wykonania wytworu, rodzaju materiału. Na rysunku wykonawczym znajdują się konieczne rzuty przedmiotu oraz wymagane przekroje. Rysunek wykonawczy musi być wyposażony w tabelkę rysunkową. Musi ona oprócz wielu koniecznych danych zawierać numer rysunku oraz wielkość podziałki. Numer rysunku powinien być zgodny z numerem części na rysunku zestawieniowym.
Rysunek techniczny złożeniowy	Rysunek złożeniowy jest przedstawieniem wytworu w całości. Na rysunku muszą być uwidocznione wszystkie części wytworu. W związku z tym w rysunkach złożeniowych stosuje się rzutowanie aksonometryczne i przekroje. Wszystkie części wytworu muszą być ponumerowane i opisane w tabelce rysunkowej. Na rysunku przedstawiono przekroje tylnej piasty koła rowerowego. Zwróć uwagę na to, że widoczne są wszystkie części piasty.
Rysunek techniczny montażowy	Rysunek montażowy jak sama nazwa mówi pokazuje nam sposób montażu wytworu techniki. Nie zawiera wymiarów wytworu (czasem zdarza się, że podane są wymiary gabarytowe).
Rysunek techniczny schematyczny	Rysunek schematyczny przedstawia zasadę działania urządzenia. W rysunkach schematycznych stosuje się daleko idące uproszczenia, a więc zawiera on symbolicznie przedstawione elementy układu, które wchodzą w skład określonego systemu funkcjonalnego. Do tej pory poznałeś rysunki schematyczne kinematyczne. W elektronice stosuje się rysunki schematyczne elektroniczne. Rysunkami schematycznymi są też schematy blokowe.

Obramowanie

Na każdym rysunku technicznym bez względu na to jakiego jest formatu należy wykonać obramowanie( obecnie jest dozwolona również inna forma tzn. bez obramowania). Ramka powinna być wykonana linią ciągłą w odległości 5mm od krawędzi arkusza. Od strony wpięcia do skoroszytu margines można powiększyć do 200 mm

Tabliczka rysunkowa

Znaczną część objaśnień i uwag, dotyczących rysunku zawieramy w tabliczce rysunkowej, którą umieszcza się w prawym dolnym rogu arkusza tak aby przylegała do lini obramowania.

Wzór tabliczki rysunkowej.

Podziałki rysunkowe

Tylko w wyjątkowych przypadkach wielkość elementów na rysunku odpowiada rzeczywistej ich wielkości.

W większości przypadków konieczne jest stosowanie podziałek (skali rysunkowej).
Podziałka może być zwiększająca, gdy element na rysunku jest większy niż w rzeczywistości, lub (częściej) podziałka zmniejszająca, gdy jest pomniejszony.
Standardowa wielkość:

• podziałek zwiększających: 100:1, 50:1, 20:1, 10:1

• podziałek zmniejszających: 1:2, 1:2,5*, 1:5, 1:10, 1:20, 1:25*, 1:50, 1:100, 1:200, 1:250*, 1:500

Zastosowanie podziałki:

• Fragmenty części lub bardzo drobne części mechaniki prec. -50:1

• Drobne części -10:1

• Części o skomplikowanych kształtach - 5:1

• Detale - 2:1

• Detale, rysunki złożeniowe (zestawieniowe) małych urządz. - 1:1

• Duże elementy, duże rysunki zestawieniowe - 1:2

• Rysunki zestawieniowe dużych maszyn - 1:5

• Rysunki budowlane - 1:10 i wiecej

Rodzaje linii rysunkowych.

Żeby rysunek techniczny był wyraźny, przejrzysty i czytelny stosujemy różne rodzaje i odmiany linii. Inne linie stosuje się do narysowania krawędzi przedmiotu, inne do zaznaczenia osi symetrii a jeszcze inne do zwymiarowania go.

To jaką, w danej sytuacji, linię należy zastosować na rysunku określa ściśle Polska Norma PN-82/N-01616. Wspomniana norma określa linie do stosowania w różnych odmianach rysunku technicznego - maszynowego, budowlanego i elektrycznego. Poniżej przedstawię te rodzaje linii, które dotyczą rysunku technicznego maszynowego i są niezbędne do opanowania podstaw rysunku technicznego.

Linia

Gruba

Cienka

ciągła

kreskowa

 

punktowa

 

dwupunktowa

 

falista

 

Do wykonywania rysunków technicznych maszynowych służą następujące rodzaje linii: linia ciągła linia kreskowa linia punktowa linia falista Poza tym rozróżnia się linie: linia gruba (o grubości a) linia cienka (o grubości b=a/3)

Zastosowanie linii.

Grubość linii należy dobierać w zależności od wielkości rysowanego przedmiotu i stopnia złożoności jego budowy. Wybrana grupa grubości linii (grubych i cienkich) powinna być jednakowa dla wszystkich rysunków wykonanych na jednym arkuszu. Np. jeżeli grubość linii grubej wynosi 0,5 mm, to linia cienka powinna mieć grubość 0,18 mm lub jeżeli linia gruba ma grubość 0,7 mm to linia cienka 0,25 mm.

 

Rodzaj linii	Zastosowanie
Linia ciągła gruba	- widoczne krawędzie i wyraźne zarysy przedmiotów w widokach i przekrojach, - linie obramowania arkusza, - zewnętrzny zarys tabliczki rysunkowej, - krótkie kreski oznaczające końce płaszczyzny przekroju.
Linia ciągła cienka	- linie wymiarowe - pomocnicze linie wymiarowe, - kreskowanie przekrojów.
Linia punktowa cienka	- osie symetrii - ślady płaszczyzn symetrii
Linia dwupunktowa cienka	- linie gięcia
Linia kreskowa cienka	- niewidoczne krawędzie i zarysy przedmiotów
Linia falista cienka	- linie urwania i przerwania przedmiotów - linie ograniczające przekroje cząstkowe

Przykładowy rysunek techniczny:

Na rysunku zastosowano różne rodzaje linii zgodnie z ich przeznaczeniem:

• obramowanie arkusza - linia ciągła gruba,

• zewnętrzny zarys tabliczki rysunkowej - linia ciągła gruba,

• widoczne krawędzie przedmiotu - linia ciągła gruba,

• linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe - linia ciągła cienka,

• kreskowanie przekroju - linia ciągła cienka,

• osie symetrii - linia punktowa cienka,

• linia ograniczająca przekrój cząstkowy - linia falista cienka

Źródło materiałowe:

www.gimprzystajn.czest.net

czajek3.republika.pl

http://www.zspg.radzionkow.pl

Podręcznik:

T. Dobrzański - „ Rysunek techniczny”

L. M Suzin - „ Rysunek techniczny dla techników budowlanych cz.I”

---