Organ ochrony prawnej - specjalnie powołana instytucja, odpowiednio zorganizowana, powstała w celu ochrony prawa

Organ ochrony prawnej - specjalnie powołana instytucja, odpowiednio zorganizowana, powstała w celu ochrony prawa.

Podział :

- sądowe organy ochrony prawa

- niesadowe organy ochrony prawa

- organy pomocy i obslugi prawnej

- organy wspomagajace ochrone prawna

- sadownictwo miedzynarodowe

Ochrona prawa - stala i zorganizowana dzialalnosc polegajaca na ochronie prawa.

- prawo przedmiotowe - zespol norm

- prawo podmiotowe - uprawnienia

Ochrona prawa : represja, prewencja

Treść ochrony prawnej :

- dzialalnosc roztrzygajaca

- pojednawcza

- kontrola

- pomoc prawna sensu stricto i sensu largo

Podstawowe prawa i obowiazki :

- zasady ogólne : godność, wolność, równość

- nakazy programowe : np. społeczna gospodarka rynkowa

- prawa pozytywne - nakaz podjecia jakiegos dzialania

Wolności i prawa osobiste:

- ochrona życia

- zakaz tortur, okrutnego i ponizajacego traktowania

- prawo do obrony

- prawo do sadu

Wolności i prawa polityczne:

- wolność zgromadzeń

- wolność zrzeszania się

- uczestnictwo w życiu publicznym

Wolnośći i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne:

- ochrona wlasnosci i prawo dziedziczenia

- swoboda dzialalnosci gospodarczej

- prawo do nauki

- prawo do opieki zdrowotnej

Obowiązki:

- wierność RP

- troska o dobro wspólne

- dbałość o stan środowiska

- przestrzeganie prawa RP

- ponoszenie ciezarow i swiadczen publicznych

- obrona RP

Trójpodział władzy:

Sądowe organy ochrony prawnej:

Sądy powszechne:

rejonowe:

- wiekszosc spraw

- II instancja w sprawach o wykroczenie

okregowe:

- odwołania

- ochrona praw autorskich

- sprawy cywilne o prawa majatkowe

- zbrodnie

apelacyjny:

- odwoławczy od okregowych

Sędziowie:

- niezawisli

- niezalezni

- nieusuwalni

- immunitet (goracy uzcynek, wazne, prezes sadu)

Sąd Najwyższy:

- nadzór nad powszechnymi i wojskowymi w zakresie orzekania

- Pierwszy Prezes SN -> Prezydent na 6 lat sposrod kandydatow przedstawionych przez Zgromadzenie Ogolne Sedziow Sadu Najwyzszego

Krajowa Rada Sądownictwa:

- niezaleznosc sadow i niezawislosc sedziow

- może wystapic do TK ws. zgodnosci z Konstytucja aktow nomatywnych w zakresie jakim dotycza one niezaleznosci sadow i niezawislosci sedziow

- skład: Pierwszy Prezes SN, MS, Prezes NSA, osoba powolana przez Prezydenta, 15 sedziow, 4 poslow, 2 senatorow

- kadencja 4 lata

Uprawnienia:

- wystapnie do TK

- jeden kandydat na PG, drugi Krajowa Rada Prokuratury

- wnioski dla prezydenta

- wnioski: stan spoczynku, powyzej 65 lat

- opinie o powolaniu bądź odwolaniu prezesow sadow

Minister sprawiedliwości:

- kieruje działem administracji rządowej -> sprawiedliwość

- sadownictwo - tak, aby nie naruszac niezawislosci

- prokuratura, notariat, adwokatura i radcowie prawni

- wykonywanie kar oraz srodkow wykonawczych i srodka poprawczego orzeczonego przez sady oraz sprawy pomocy postpenitencjarnej

- projekty kodyfikacji karnego, cywila

- podlega mu Służba Więzienna

Sądownictwo wojskowe:

- sadownictwo szczegolne

- sędzia : oficer pelniacy zawodowa sluzbe stala. Powoływani przez Prezydenta na wniosek KRS

Orzecznistwu podlegają:

- prokuratura przeciwko obowiazkowi pelnienia sluzby wojskowej, zasadom dyscypliny wojskowej, zasadom postepowania z podwladnymi

- przeciwko organowi wojskowemu lub innem zolnierzowi

- podczas lub w zwiazku ze sluzba (z wyjątkiem szkody osoby, która jest zolnierzem)

- pracownicy cywilni wojska w zwiazku ze sluzba

- zolnierze panstw obcych na terytorium RP, pracownicy cywilni panstw obcych

Wojskowy sąd garnizonowy:

- odpowiada sadowi rejnowemu

- we wszystkich, chyba, ze przewidziane do kompetencji innego sadu

Wojskowy sąd okręgowy:

- odpowiada sadowi okregowemu

- apelacje i zazalenia od decyzji garnizonowych

* I instancja:

- major i wyzszy

- podlegajace w postepowaniu przed sadami powszechnymi właściwości sadu okregowego (np. dezercja, czynna napasc z uzyciem broni)

- zolnierze i personel cywilny panstw obcych

- tymczasowe aresztowanie -> major bądź wyzszy

Sad Najwyzszy - Izba Wojskowa:

- apelacje i zazalenia na orzeczenie

- kasacje

- sprawy przewidziane dla sadow apelacyjnych

Sądownictwo administracyjne:

- prezydent na wnioswk KRS

- kontrola administracji publicznej, roztrzyganie sporow kompetenycjnych

* Skargi na:

- decyzja administracyjne

- postanowienia roztrzygajace sprawe co do istoty

- interpretacje przepisow prawa podatkowego w indywidualnych sprawach

- bezczynnosc organow administracyjnych

- akty prawa miejscowego

WSA : prezes WSA, zgromadzenie ogolne sedziow WSA, kolegium WSA

NSA: prezes NSA, zgromadzenie ogolne sedziow NSA, kolegium NSA

Prezes: prezydent na 6 lat sposrod kandydatow przedstawionych przez Zgromadzenie Ogolne Sedziow NSA

Sędziowie:

* WSA:

- obywatelstwo polskie i pelnia praw cywilnych i obywatelskich

- nieskazitelny charakter

- studia

- stan zdrowia

- 35 lat

- wysoka wiedza o administracji

- 8 lat sedzia, prokurator, radca w Prokuratorii Generalnej Skarbu Panstwa

- 8 lat adwokat, radca prawny, notariusz

- 10 lat w instytucjach publicznych zwiazanych z administracja

- asesor w WSA - 2 lata

* NSA:

- dadatkowe kryteria -> wiek i staz zawodowy

* sady wojskowe:

- oficer pelniacy stala zawodowa sluzbe wojskowa

- 3 letni staz - asesor w sadzie wojskowym

* sady powszechne:

- obywatelstwo polskie i pelnia praw cywilnych i obywatelskich

- nieskazitelny charakter

- studia

- 29 lat

- egzamin sedziowski bądź prokuratorski

- asesor sadowy bądź prokuratorski przez 3 lata, referendarz sadowy 5 lat

wyzej -> staz w zawodzie

- można powierzyc innym zawodom prawniczym

- naukowcy

Ławnik i sedzia przysiegly:

Ławnik -> niezawodowy czlonek skladu orzekajacego. Konstytucja -> udzial czynnika spolecznego.

- sklady z udzialem lawnikow - I instancja

- wiekoszosc proregatyw sedziego: glos wagi sedziego, nie może przewodniczyc ani nie musi uzasadniac odrebnego zdania

- wybierany w glosowaniu tajnym przez rade gmin -> stale mieszkajacy na obszarze danego sadu i majacy czynne prawo wyborcze

- 30-70 lat

- srednie wyksztalcenie

- nieskazitelny charakter

- stan zdrowia

- 4 lata kalendarzowe po roku w którym dokonano wyboru

Ława przysieglych:

- common law

- o winie i stanie faktycznym

- sedzia zawodowy wyrok

Kuratorzy, referendarze sadowi i asystenci sedziow:

Kurator - przedstawiciel osoby, która potrzebuje pomocy, a nie jest w stanie sama prowadzic swoich spraw.

- ubezwlasnowolniony czesciowo

- nieobecny

- osoba ulomna na jej zadanie

- dla dziecka pocztego

Referendarz sadowy: (prawnik, egzamin referendarski)

- niezaleznosc, ale może prowadzic dzialalnosc gospodarcza czy nalezec do partii

* kompetencje:

- postepowanie wieczystoksiegowe

- wnioski o wpis do rejestru zastawow i do KRS

- wnioski o zwolnienie od kosztow sadowych oraz ustanowienie adwokata lub rady prawnego

- zaplata w postepowaniu upominawczym

Asystent sedziego:

- projekty zarzadzen przygotowujace sprawe do rozpoznania

- projekty orzeczen niekonczacych postepowania w sprawie ich uzasadnien

- kontrola sprawnosci, terminowosci i prawidlowosci wykonania zarzadzen

- sprawnosc i racjonalnosc postepowania

- obywatel, cywilne i obywatelskie

- charakter

- studia

- 24 lata

Trybunal Konstytucyjny:

- zgodnosc ustaw i umow m/n z K

- zgodnosc ustaw z umowami duzymi

- przepisy prawa zgodne z K, um i ustawami

- zgodnosc z K celow lub dzialalnosci partii

- skargi konstytucyjne

- spory miedzy k organami panstwa

Wniosek 1:

- prezydent, MS, MS, PRM, 50 p, 30 s, I prezes SN, Prezes NSA, PG, Prezes NIK, RPO

- KRS -> niezawislosc sedziow i niezaleznosc sadow

- organy stanowiace jednostek samorzadu ter.

- ogolnokrajowe organy z/z

- koscioly i inne zwiazki wyznaniowe

- każdy czyje wolnosci zostaly naruszone

Wniosek 2:

- prezydent, MS, MS, PRM, I PSN, PNSA, PNIK

- każdy sad pytania prawne

Sklad:

- 15 sedziow

- indywidualnie na 9 lat sposrod wyrozniajacych się wiedza prawnicza (ponowny wybor niedopuszczlny)

- prezes i vice - prezydent sposrod Zgromadzenia Oglnego Sedziow TK

* niezaleznosc i niezawislosc, immunitet

Trybunal Stanu:

- naruszenie K w zwiazku ze stanowiskiem lub w zakresie urzedowania

- Prezydent, PRM, ministrowie, PNBP, PNIK, czlonkowie KRRiT, osoby, którym PRM powierzyl kierowanie ministerstwem, Naczelny Dowodca Sil Zbrojnych

- poslowie : dzialalnosc gospodarcza z osiaganiem korzesi ze Skarbu Panstwa, samorzadu ter., nabywanie tego majatku

* Sklad:

- przewodniczacy, 2 zastepcow, 16 czlonkow przez Sejm spoza grona na kadencje

- zastepcy i co najmniej ˝ uprawnienia sedziowskie

- przewodniczacy : 1 prezes SN

- niezawisli, podlegaja K i ustawom, immunitet

Sady polubowne: niepanstwowy, spory cywilnoprawne

- sprawy majatkowe

- sprawy niemajatkowe, które mogą być przedmiotem ugody - bez sprawy o alimenty

- uznanie -> orzeka sąd powszechny, nie : nie może polubowny, sprzeczne z podstawowymi zasadami porzadku prawnego

- kazda osoba fizyczna ze zdolnoscia do czynność prawnych. Nie może być sedzia

Izba morska: panstwowy organ sadowy

- samodzielne i niezawisle sady

Izba Morska przy Sadzie Okregowym w Gdansku z siedziba w Gdyni

Izba Morska przy Sadzie okregowym w Szczecinie

Odwolania - UM przy SO w Gdansku z siedziba w Gdyni

Przeodniczacy + 1 lub 2 vice - sedzia sadow powszechnych ze znajomoscia zagadnien morskich, lawnicy

Zadania: przede wszystkim wypadki morskie (polska bandera, obce na morzu wewnetrznym lub terytorialnym

Niesadowe organy ochrony prawa:

Kontrola - ogol dzialan polegajacy na nadzorze jednych organow panstwowych nad innymi, a także nadzor tych organow nad instytucjami, przedsiebiorstwami i obywatelami.

Montekiusz -> wszystkie powinny się kontrolowac.

NIK:

- naczelny organ kontroli

- podlega Sejmowi

- na zasadach kolegialnosci

NIK przeklada Sejmowi:

- analize wykonania budzetu i zalozen polityki pienieznej

- opinie o przedmiocie absolutorium

- informacje o wynikach kontroli, wnioski i wystapienia okreslone w ustawie

- coroczne sprawozdania ze swej dzialalnosci

Prezes -> przez Sejm za zgoda Senatu na 6 lat (ponownie tylko raz)

- niezalezny, immunitet

KRRiT:

- na strazy wolnosci slowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji

- Sejm 2, Senat 1, Prezydent 2

- kadencja 6 lat

- ze swojego grona wybiera przewodniczacego i zastepce

RPO:

- na strazy wolnosci i praw czlowieka i obywatela

- przez Sejm za zgoda Senatu na 5 lat

- niezalezny, niezawisly, immunitet, odpowiada przed Sejmem

- corocznie informuje Sejm i Senat o swojej dzialalnosci oraz o stanie przestrzegania praw i wolnosci w Polsce

RPD:

- konstytucyjny organ

- konstyucja, Konwencja o prawach dziecka, ine przepisy

- Sejm za zgoda Senatu na 5 lat

Rzecznik ubezpieczonych:

- reprezentowanie interesow

* Funkcja:

- skargi indywidualne

- opiniowanie aktow prawnych dotyczacych funkcjonowania

- informacje o nieprawidlwosciach

Głowny Inspektor Ochrony Danych Osobowych:

- 1997 - ustawa o ochronie danych osobowych

- zgodnosc upowszechniania z ustawa

- decyzje i rozpatrywanie skarg

- 4 lata przez Sejm za zgoda Senatu

Prokuratoria Generalna Skarbu Panstwa:

- ochrona interesow Skarbu Panstwa

- nadzor - minister Skarbu Panstwa

- jednak niezalezna

- kieruje Prezes PG - PRM na wniosek MSP na 5 lat

- zastepstwo procesowe SP przed sadami

- opinie prawne

Organy pomocy i obslugi prawnej:

Adwokatura:

1982 - prawo o adwokaturze

* swiadczenie pomocy prawnej:

- porady prawne

- opinie prawne

- projekty aktow prawnych

- wystepowanie przed sadami i urzedami

- inne czynnosci

Przymus adwokacki -> koniecznosc korzystania z adwokata bądź radcy

- postepowanie przed SN

- zwolnienie - kwalifikacje prawnicze

- kasacja do NSA

Niezawislosc adwokata i jej granice:

- adwokatura: ogol adwokatow i aplikantow adwokackich

- w czasie wykonywania -> niezawislosc, podlega ustawom

Wpisany:

- nieskazitelny charakter etyczno-moralny

- pelnia praw publicznych i zdolnosc do czynności prawnych

- studia

- aplikacja i egzamin

- profesorowie i dr hab. nauk prawnych

- 3 lata sedzia, prokurator, notariusz

- kwalifikacje sedziowskie, prokuratorskie, notarialne -> zawod radcy

Wpis -> ORA, powiadamia MS

Aplikacja : 3 lata, egzamin koncowy, nie ma praktyk, patron

Krajowy Zjazd Adwokatury:

- rozne wybory

- wytyczne

- zasady etyki

Naczelna Rada Adwokacka:

- reprezentowanie

- uchylanie sprzecznych z prawem uchwal zgromadzenia izby

- zasieg izb adokackich i ich siedzib

- opinia o projektach aktow prawnych

Wyzszy Sad Dyscyplinarny:

- instancja odwolawcza od sadow dyscyplinarnych

Wyzsza Komisja Rewizyjna:

- kontrola finansowa i gospodarcza

Radcostwo:

- 1982 - usawa o radcach prawnych

- swiadczenie pomocy prawnej -> wylaczenie spraw karnych

- może wykonywac zawod w ramach umowy cwyilnoprawnej oraz w ramach umowy o prace -> jednak i tu szczegolne uprawnienia np. jest niezawisly

Samorzad - kadencja trwa 4 lata, nadzor MS

Krajowy Zjazd RP

Krajowa Rada RP

Wyzsza Komisja Rewizyjna

Wyzszy Sad Dyscyplinarny

- profesorowie i dr hab.

- egzamin sedziowski, notarialny, adwokacki, prokuratorski

- 3 lata w Prokuratorii Generalnej Skarbu Panstwa

Notariat:

- bezpieczenstwo obrotu prawnego i zgodnosci z obowiazujacym prawem

* Kandydat:

- obywatel

- nieskazitelny charakter

- studia

- aplikacja + egzamin

- 3 lata asesor notarialny

- 26 lat

- powoluje i wyznacza miejsce kancelarii MS.

Czynnosci:

- akty notarialne

- uwierzytelnienie odpisow dokumentow

- przyjmowanie dokumentow na przechowanie

- projekty aktow

- oswiadczenia o przyjeciu lub ordzuceniu spadku

- tejemnica zawodowa i panstwowa

- zgodne z prawem i sumieniem

- podnoszenie kwalifikacji

- godnosc, honor, uczciwosc

Izba notarialna:

- notariusze w obrebie sadu apelacyjnego

- siedziba sadu apelacyjnego

Walne zgromadzenie notariuszy izby:

- sprawoazdanie roczne i zamkniecie okresu rachunowego

- budzet

Rada izby notarialnej:

- opiniuje wnioski o powolania i odwolania

- nadzor

- prowadzi aplikacje

Krajowa Rada Notarialna:

- regulaminy

- opinie i propozycja w sprawach taksy, zmian funkcjonowania

- etyka zawodowa

- program aplikacji

Aplikacja : 2,5 roku, egzamin

Doradcy podatkowi:

- osoby fizyczne albo osoby prawne

* Krajowa Rada Doradcow Podatkowych

- panstwowy egzamin

- porady, opinie

- prowadzenie na zlecenie ewidencji do celow podatkowych

- zeznania i deklaracje podatkowe

Rzecznicy patentowi:

- w sprawach wolnosc przemyslowej (inzynier lub prawnik)

- wolny zawod

* Urzad Patentowy RP

- studia

- aplikacja

- egzamin

Komornicy sądowi:

- funkcjonariusz

- przy sadzie rejonowym

- przymus egzekucyjny

- spis inwentarza

- protokol stanu faktycznego

- 2 lata

- egzamin konkurcowy

- egzamin

- obywatelstwo

- charakter

- studia

- aplikacja

- egzamin

- 25 lat

- sedziowie, prokuratorzy, adokaci, radcowie, notariusze

- doktor nauk prawnych

Organy ścigania karnego:

Prokuratura:

- postepowania przygotowawcze

- oskarzyciel publiczny

- wytaczanie powodztw, udzial jeżeli wymaga tego interes spoleczny

- srodki przewidziane prawem dla prawidlowego i jednolitego stosowania prawa

- nadzor nad tymczasowym pozbawieniem wartosci

Prokurator Generalny:

- naczelny organ

- zastepcy : Prokurator Krajowy, Naczelny Prokurator Wojskowy, Dyrektor Glownej Komisji Scigania Zbrodni przeciwko Nardowi Polskiemu

Prokuratura Krajowa:

- w sklad MS

- Prokurator Krajowy -> na wniosek PG PRM

* zadania:

- nadzorowanie i koordynowanie prac nizszych

- wystepowanie przed TK, SN, NSA

- wspolpraca miedzynarodowa

Prokuratura Apelacyjna:

- najmniej 2 okregowe

- prokurator apelacyjny

* zadania:

- udzial prokuratora w wsa

- postepowanie przygotowacze - przestepczosc zorganizowana i korupcja

- nazdzor nad okregowymi

Prokuratura Okregowa:

- najmniej 2 rejonowa

- prokurator okregowy

- zadania -> udzial w sadach okregowwych

Prokuratura rejonowa:

- prokurator rejonowy

- dzialy i sekcje - rzeczowe bądź terytorialne

Naczelna Prokuratura Wojskowa

Wojskowa Prokuratura Okregowa

Wojskowa Prokuratura Garnizonowa

- Prokuratorzy IPN - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Policja:

- ochrona bezpieczenstwa ludzi i mienia

- bezpieczenstwo publiczne

- podlegla MSW

- wykrywanie i sciganie

- dzialania prewencyjne

Służby:

- kryminalne

- prewencyjne

- wspomagajace

Komenda Głowna Policji -> PRM na wniosek MSWiA

Komendy Wojewodzkie Policji -> MSW na wniosek KG po zasiegnieciu opinii wojewody

Komenda Powiatowa/miejska -> wojewodzki w porozumieniu za starosta

Komendy Okregowe

Posterunnki policji

Żandarmeria wojskowa:

- z Sił Zbrojnych RP

- dyscyplina wojskowa

- porządek publiczny

- zycie, zdrowie, mienie wojskowe

- zapobieganie

- wykrywanie przestepstw i wykroczen

- zolnierze czynna

- zolnierze nieczynna umundurowani

- pracownicy jednostek wojskowych - zwiazane z zatrudnieniem

- osoby na terenach lub obiektach wojskowych

Komenda Głowna Zandarmerii Wojskowej

Terenowe jednostki organizacyjne

Specjliastyczne jednostki organizacyjne

ABW:

- pozawojskowa

- informacje niejawne, BW, bezpieczenstwo ekonomiczne, teleinformatyczne

- kontrwywiad

- przestepczosc zorganizowana

* rozpoznawania, zapobieganie i zwalczanie tego co godzi w BW, porządek konstytucyjny

- szpiegostwo, terroryzm, tajemnica panstwowa

- korupcja funkcjonariuszy publicznych

- to co godzi w podstawy ekonomiczne panstwa

- bron, narkotyki

Szef ABW -> centralny organ administracji rzadowej, podlegly PRM

Administracja skarbowa:

- podatki

* mf

* Izba Skarbowa - dyrektor to organ podatkowy:

- odwolanie od decyzji naczelnika urzedy skarbowego

- pierwsza instancja

- nadzor

- roztrzyganie

* urzedy skarbowe - obsluguje naczelnika urzedu skarbowego

- I instancja

Sądownictwo międzynarodowe:

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu:

- Europejska Konwencja Praw Czlowieka i podstawowych wolnosci oraz postulaty do niej

- organ konwencji

Miedzynarodowy Trybunal Karny w Hadze:

- staly sad miedzynarodowy -> pojedyncze osoby po 01.07.2002

- na podstawie Statutu Rzymskiego

Zbrodnie:

- ludobojstwo

- zbrodnie przeciwko ludzkosci

- zbrodnie wojenne

- agresja

MTS:

- 1945

- Statut Stałego Trybunalu Sprawiedliwosci Miedzynarodowej

Trybunał Sprawiedliwości UE:

- Trybunal Sprawiedliwosci, Sad i Sad ds. Sluzby Publicznej

Zadania:

- kontrola legalnosci aktow prawnych UE

- poszanowanie przez panstwa czlonkowskie obowiazkow wynikajacych z traktatow

- wykladnie prawa Unii Europejskiej

Organy wspomagajace ochrona prawna:

Straz graniczna:

- ochrona i kontrola granic

- nadzor MSW

Komenda Głowna Słuzby Granicznej + 10 oddzialow

Straz gminna (miejska)

- podlega lokalnemu samorzadowi

- ochrona spokoju i porzadku

- ochrona obiektow i urzadzen

- wspoldziala z innymi

- konwoje na potrzeby gminy

Panstwowa Sraz Pozarna:

- pozary

- akcje ratownicze

- kleski zywilowe, miejscowe zagrozenia

Komenda Glowna PSP

Komenda Wojewodzka PSP

Komenda Powiatowa/Miejska PSP

Jednostki Ratowniczo-Gasnicze PSP

5 Szkol PSP

Straz Ochrony Kolei:

- przepisy porzadkowe -> obszar, pociagi, pojazdy

- zycie, zdrowie, mienie

Komenda Głowna SOK oraz komendy regionalne

Sluzba Lesna:

- lad i porządek na terenie lasow panstwowych

- straznicy lesni

Straz Rybacka:

- podlegle wojewodom

Sluzba Celna:

- podlegla MF

- Szef Sluzby Celnej

- kontrola przestrzegania prawa celnego

- wymiar i pobor cla

- podatek akcyzowy

16 Izb Celnych

Słuzba Parku Krajobrazowego

Panstwowa Sluzba Ochrony Zabytkow

Organy:

Sluzba Wiezenna:

- podlegle MS

- resocjalizacja

- prewencja

Dyrektor Generalny Sluzby Wieziennej - przez PRM na wniosek MS

PIP - Głowny Inspektorat Pracy, Okregowe Inspektoraty Pracy

Panstwowa Inspekcja Farmaceutyczna

Panstwowa Inspekcja Sanitarna

Inspekcja Transportu Drogowego