Program zajec z przedmiotu Fizjologia człowieka
1. Definicja fizjologii. Podstawowe pojecia dotyczace przedmiotu: metabolizm,
równowaga energetyczna, homeostaza, srodowisko wewnetrzne i zewnetrzne.
Specjalizacja funkcji w organizmie. Ogólna budowa komórki. Rodzaje tkanek. Układy
organizmu człowieka.
Zagadnienia do powtórzenia:
1. Fizjologia to… nauka badająca czynności życiowe człowieka takie jak np.: oddychanie, krążenie, odżywianie, wydalanie, poruszanie się, rozmnażanie itd.
Działy fizjologii: f. komórki, f. porównawcza, f. patologiczna, f. układu nerwowego, f. wysiłku fiz., f. mowy.
2. Anatomia to… nauka zajmująca się opisem budowy ciała ludzkiego.
Działy: anatomia opisowa, a. porównawcza, a. czynnościowa, a. mikroskopowa.
3. Co to jest przemiana materii?
Przemiana materii, czyli metabolizm to istota procesów fizjologicznych:
-całokształt reakcji procesów biochemicznych zachodzących w komórkach organizmu
-jest to cech wspólna wszystkich istot żywych i podstawowy warunek życia
-obejmuje dwa przeciwstawne procesy: anabolizm (synteza) i katabolizm (rozpad)
4. Anabolizm to…gromadzenie energii w organizmach, asymilacja, przyswajanie
a katabolizm to…zmniejszanie zapasu energii, dysymilacja, rozpad.
5. Jakie cztery procesy musza przebiegać w naszym organizmie, aby
zachodziła przemiana materii?
1.Odżywianie(pobieranie ze środ. zew. materiałów energetycznych i budulcowych)
2.Oddychanie(doprowadzenie ze środ. zew. tlenu, który jest niezbędny do procesów utlenienia wewnątrzkomórkowego-usuwanie nadmiaru CO2 ze środ. wew.)
3.Krążenie(materiały energetyczne i budulcowe, gazy(tlen i CO2), produkty przemiany materii pomiędzy komórkami)
4.Wydalanie(usuwanie ze środ. wew. wytwarzanych nielotnych produktów przemiany materii
6. Homeostaza to…zdolność organizmu do zachowania stałego środ. wew., mimo zmian w środ. zew.
7. Co to jest tkanka?
Tkanka to zespół komórek o podobnej budowie i funkcjach
8. Wymien cztery podstawowe rodzaje tkanek
-nabłonkowa
-łączna
-mięśniowa
-nerwowa
9. Podaj przykłady występowania tkanki nabłonkowej
Nabłonkowa pokrywa zew. powierzchnię ciała, wyściela jamy, naczynia i przewody ciała.
(skóra, tarczyca, kanaliki nerwowe, przewód pokarmowy, drogi oddechowe, jajowody)
10. Podaj przykłady wystepowania tkanki łacznej chrzestnej
-tworzy szkielet zarodka
-powierzchnie stawowe
-ucho
-nos
-zakończenie żeber
-drzewo oskrzelowe
11. Trzy rodzaje tkanki mięśniowej to…gładka, poprzecznie prążkowana, poprzecznie prążkowana serca
2. Układ krążenia. Serce, tętnice, żyły, naczynia włosowate. Naczynia chłonne. Krążenie
wielkie i małe. Główne naczynia krwionośne. Naczynia wieńcowe. Automatyzm
serca, elektrokardiogram. Tętno i ciśnienie oraz ich pomiar. Krążenie wrotne. Ośrodki
kontrolujące krążenie. Wpływ wysiłku fizycznego na czynność układu krążenia.
Zagadnienia do powtórzenia:
1. Rola układu krażenia
-rozprowadza do narządów krew zawierającą tlen i substancje odżywcze
-doprowadza do narządów wydalających substancje wydalające z ustroju
2. Układ krążenia składa sie z następujących elementów:
-serce: czterołamowe, dwudzielne
-sieć naczyń tętniczych
-sieć naczyń żylnych
-naczynia włosowate
3. Wymień cztery jamy serca
-przedsionek prawy
-komora prawa
-przedsionek lewy
-komora lewa
4. Gdzie sie znajdują zastawki serca i jaka jest ich rola?
Zastawki serca znajdują się między przedsionkami a komorami. Zapobiegają cofaniu się krwi z komór do przedsionków natomiast umożliwiają jej przepływ z przedsionków do komór.
Zastawki półksiężycowate znajdują się między lewą komorą a aortą i prawą komorą a pniem płucnym. Wypchnięcie krwi z komór.
5. Tętnice to…naczynia krwionośne, w których krew płynie od serca na obwód; wychodzą z komór
6. Żyły to…naczynia krwionośne gdzie krew odpływa nimi do serca; wchodzą do przedsionków
7. Co zachodzi w naczyniach włosowatych?
W naczyniach włosowatych zachodzi wymiana produktów odżywczych, gazów i zbędnych produktów przemiany materii.
8. Co to jest krążenie wielkie?
Układ naczyń od lewej komory do prawego przedsionka.
LEWA KOMORA->aorta,krew utleniona->naczynia włosowate->krew odtleniona->żyła główna górna->żyła główna dolna->PRAWY PRZEDSIONEK
9. Co to jest krążenie płucne (małe)?
Układ naczyń od prawej komory do lewego przedsionka.
PRAWA KOMORA->pień płucny, krew odtleniona->naczynia włosowate płuc->krew natleniona->żyły płucne->LEWY PRZEDSIONEK
10. Serce zbudowane jest z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej serca i otoczone…workiem osierdziowym.
11. Co jest charakterystycznego w budowie i funkcji tkanki miesniowej
poprzecznie prażkowanej serca?
-komórki nie tworzą zespólni, lecz zachowują swą odrębność, są podzielone wstawkami
-skurcz całkowicie niezależny od naszej woli
-mięsień sercowy kurczy się automatycznie ok. 60-70 razy na min
12. Co to są naczynia wieńcowe i jaka jest ich rola?
Naczynia wieńcowe to naczynia zaopatrujące w krew serce. Doprowadzają składniki odżywcze i tlen do krwi. Składają się z dwóch tętnic: prawej i lewej tętnicy wieńcowej, odchodzących z początkowego odcinka aorty.
13. Tętnica wychodzące z lewej komory serca to aorta, która prowadzi krew natlenioną na obwód do tkanek narządów.
14. Tętnica wychodząca z prawej komory serca to pień płucny, który prowadzi
krew odtlenioną do płuc.
15. Dwie główne żyły wchodzące do prawego przedsionka to żyła główna górna i dolna, które zbierają krew z szyi, głowy i kończyn górnych i jamy brzusznej i kończyn dolnych.
16. Do lewego przedsionka wpadają cztery lub trzy żyły płucne, które prowadza krew natlenioną z płuc.
17. Jak sie mierzy tętno i ile wynosi norma w spoczynku?
Tętno bada się najczęściej na tętnicy promieniowej (okolica nadgarstka), ale także na tętnicach: szyjnej zew., ramiennej, udowej, podkolanowej, grzbietowej stopy.
Tętno norma- 68-72 razy/min
18. Jaka znasz metodę pomiaru cisnienia tetniczego krwi i jaka jest norma?
Metoda pomiaru manometrem rtęciowym Riva-Rocciego i Korotkowa.
prawidłowe: RR 120/80 mm Hg
3. Krew: elementy morfotyczne, skład osocza. Analiza wyniku badania morfologii krwi.
Krzepniecie krwi. Układ krwiotwórczy. Grupy główne, czynnik Rh.
Zagadnienia do powtórzenia:
1. Elementy upostaciowane (morfotyczne-15%) krwi to…
-krwinki czerwone-erytrocyty
-krwinki białe-leukocyty (monocyty, limfocyty,granulocyty)
-płytki-trombocyty
2. W skład osocza wchodzą…
-woda-90%
-substancje nieorganiczne-w formie kationów i anionów
-zw. organiczne
*białka-albuminy, globuliny, fibrynogen
*glukoza, mocznik, kwas moczowy, aminokwasy, enzymy, hormony
3. Co to jest hematokryt i ile wynosi?
hematokryt (Hct) to stosunek objętości erytrocytów do objętości pełnej krwi
(normalny Hct do ok. 45%)
4. Budowa i rola krwinek czerwonych
Erytrocyty transportują tlen do tkanek. Zawierają we wnętrzu barwnik krwi-hemoglobinę. Są to komórki bez jądra. Mają postać krążków dwuwklęsłych o średnicy 6-8 un. (Powstają w szpiku kostnym, przechodzą do krwi gdzie żyją około 120 dni a następnie są wyłapywane w śledzionie gdzie następuje ich rozkład).
5. Co to jest hemoglobina i jaka jest jej rola?
Hemoglobina (Hb):
-czerwony barwnik krwi
-stanowi 33% masy erytrocytu
-Hem+globina
-właściwy przenośnik tlenu
6. Jaki jest mechanizm zaczadzenia?
Zaczadzenie to zatrucie tlenkiem węgla.
Hb+CO->HbCO
-tlenek węgla współzawodniczy z tlenem przy wiązaniu się z hemoglobiną
-ma on 200 x większe niż tlen powinowactwo do hemoglobiny
-wypiera tlen z hemoglobiny i zajmuje jego miejsce
7. Jaka jest rola płytek krwi?
Trombocyty uczestniczą w krzepnięciu krwi (średnica-1-4 un). Wydzielają serotoninę obkurczającą naczynia krwionośne.
8. Co to jest krzepniecie?
-przemiana rozpuszczonego we krwi białka -fibrynogenu w postać nierozpuszczalną-fibrynę, włóknik
-istota krzepnięcia-szereg kaskadowych reakcji, ponad 30 substancji bierze udział
-niezbędne jony wapniowe
9. Z czego składa sie skrzep?
Elementy upostaciowane = włóknik + wynaczyniona krew
10. Do krwinek białych (leukocytów)zaliczamy:
-granulocyty:
*obojętnochłonne-50-70% (neutrofile)
*kwasochłonne-1-4% (eozynofile)
*zasadochłonne-0,4% (bazofile)
-limfocyty-20-40%
-monocyty-4%
11. Jaka jest rola krwinek białych?
Udział w procesach odpornościowych i ochronnych organizmu. Ochrona swoista i nieswoista.
(Charakteryzują się zdolnością do pełzakowatego ruchu i fagocytozy i z tego względu pełnią funkcje ochronne w organizmie).
12. Co to jest OB i o czym nam mówi?
OB.-Odczyn Biernackiego
OB.-szybkość opadania krwinek czerwonych w czasie-określa się go po godzinie i po dwóch
-niespecyficzny wskaźnik procesu chorobowego
-służy do obserwacji przebiegu choroby
13. Główne grupy krwi to…
-układ AB0 - występowanie na powierzchni krwinek antygenów A, B oraz obu naraz AB lub żadnego 0
-układ Rh (Rhesus)- ponad 40 antygenów, najsilniejszy jest antygen D i to jego obecność powoduje zaliczenie kogoś do grupy Rh+, a brak do Rh-
Rh+ 83% Rh- 17%
A 38% 0 36% AB 8% B 18%
14. Co wykonuje sie przed przetoczeniem krwi?
Przed przetoczeniem krwi wykonuje się próbę krzyżową; test aglutynacji.
15. Gdzie tworzą sie krwinki?
Hematopoeza-krwiotworzenie
-w szpiku kostnym czerwonym kości płaskich powstają erytrocyty, granulocyty, płytki krwi, część limfocytów i monocytów
-w ukł. chłonnym powstają limfocyty i monocyty
4. Układ oddechowy: górne i dolne drogi oddechowe. Mechanika oddychania, rola
przepony. Wymiana gazowa. Regulacja oddychania. Wpływ wysiłku fizycznego na
czynnosc układu oddechowego.
Zagadnienia do powtórzenia:
1. Górne drogi oddechowe to…jama nosowa, gardło
2. Dolne drogi oddechowe to…krtań, tchawica, oskrzela
3. Co zachodzi w pecherzykach płucnych?
W pęcherzykach płucnych odbywa się wymiana gazowa (oddychanie)
4. Nabłonek wysciełajacy drogi oddechowe to… nabłonek migawkowy (rzęskowy)
Wymiata zanieczyszczenia.
5. Jaka role pełni krtań?
Narząd głosu położony w szyi.
6. Co to jest nagłośnia i jakie spełnia zadanie?
Nagłośnia to chrząstka krtaniowa w kształcie liści pokryta błoną śluzową biorącą udział w zamykaniu wejścia do krtani w czasie połykania
7. Tchawica zbudowana jest z…20 podkowiastych chrząstek (utrzymują drożność tchawicy i tworzą rusztowanie). Pokryta jest nabłonkiem migawkowym.
8. Tchawica rozgałęzia sie na…oskrzela prawe i lewe
9. Z ilu płatów składa sie płuco prawe, a z ilu lewe?
płuco prawe- 3 płaty
płuco lewe- 2 płaty
10. Co to jest wycisk sercowy?
Wycisk sercowy to wnęka w płucu lewym, w której znajduje się serce.
11. Co to jest przepona i jaka jest jej rola?
Przepona to główny mięsień oddechowy
-jej skurcz powoduje ok. 70% wzrostu objętości płuc
-nerwia ją nerw przeponowy-regulacja świadoma i nieświadoma oddychania
12. Objetosc oddechowa wynosi ok. 500 ml, a liczba oddechów na minute to 16
13. Jaka jest zasada wymiany gazowej, która zachodzi w płucach i tkankach?
Wymiana gazowa
-przebiega na zasadzie dyfuzji
-jest spowodowana różnicą ciśnień parcjalnych gazów
5. Układ bierny narządów ruchu: układ kostny i stawowo-wiezadłowy oraz układ
miesniowy. Rodzaje kosci. Składniki budulcowe kosci, przemiana wapniowa.
Najwa_niejsze kosci i stawy. Czynnosc kregosłupa.
Zagadnienia do powtórzenia:
1. Elementy biernego układu narzadów ruchu to…układ kostny i układ stawowo-więzadłowy
2. Komórki tkanki kostnej to…
-osteocyty-dojrzałe komórki kostne
-osteoblasty-komórki kościotwórcze
-osteoklasty-komórki kościogubne
3. Zwiazki nieorganiczne wystepujace w tkance kostnej to sole wapnia i fosforu, dzieki nim kość jest trwała i wytrzymała
4. Substancja organiczna wystepujaca w tkance kostnej to osseina, dzieki niej kość jest sprężysta
5. Czym różni sie kość (istota) zbita od kosci gąbczastej? Gdzie wkosciach poszczególne rodzaje wystepuja?
Istota zbita- twarda warstwa zew. kości odporna mechanicznie i mało aktywna metabolicznie
-trzony kości długich
-powierzchnia kości płaskich
Istota gąbczasta-tworzy sieć beleczek kostnych, aktywna metabolicznie - wbudowywanie lub uwalnianie dużych ilości wapnia
-nasady kości długich
-wnętrze kości płaskich
6. Kosci długie zbudowane sa z…trzonu i nasady
7. Przykłady kosci płaskich to…kości mózgoczaszki, łopatka, mostek, kości biodrowe
8. Kosci różnokształtne to np…kości trzewioczaszki, kręgi
9. Rola okostnej
Pełni funkcje odżywcze w stosunku do tkanki kostnej i szpiku kostnego, w osteogenezie i regeneracji po złamaniu
10. Szpik czerwony wystepuje w jamkach szpikowych istoty gąbczastej kości płaskich: czaszki, obojczyków, mostka, żeber, kręgów, kości miednicy, nasady kości długich, a szpik żółty w kościach długich, głównie komórki tłuszczykowi
11. Co powoduje niedobór witaminy D u dzieci?
krzywicę
(u dorosłych-rozmiękanie kości-osteomolacja)
12. Stawy wieloosiowe (kuliste) to takie stawy, gdzie możliwy jest ruch we wielu płaszczyznach, np..: staw barkowy, biodrowy
13. Stawy dwuosiowe (łódeczkowate) to np. staw nadgarstkowo śródręczny kciuka
14. Stawy jednoosiowe (zawiasowy) to takie stawy, gdzie ruch możliwy jest tylko na jednej płaszczyźnie np.: łokcie, kolana, palce dłoni
15. Rola kręgosłupa
-składa się z 33-34 kręgów ułożonych jeden na drugim
-trzon kręgów tworzy słup kostny, stanowiący planową, ruchomą oś tułowia ludzkiego
-przez kręgosłup przebiega kanał rdzeniowy, w którym leży rdzeń kręgowy- funkcja ochronna dla części centralnego układu nerwowego
-stan kręgosłupa jako całość odpowiedzialna za postawę człowieka oraz za czynność wielu narządów
16. Wymien odcinki kręgosłupa
-szyjne 7
-piersiowy 12
-lędźwiowy 5
-krzyżowy 5
-guziczny 4-5
17. Czaszke dzielimy na mózgoczaszkę i trzewioczaszkę
18. Klatke piersiowa tworza kręgi piersiowe (12), 12 par żeber i mostek
19. Żebra rzekome to VIII-X mają z mostkiem połączenie pośrednie gdyż tworzą łuk żebrowy łączący się z chrząstką VII żebra
20. Obrecz barkowa to obojczyk + łopatka, a kosci konczyny górnej wolnej to kość ramieniowa, kość promieniowa, kość łokciowa i kości dłoni
21. Obrecz biodrowa to 2 kości miedniczne, a kosci konczyny dolnej wolnej to kość udowa, kość piszczelowa, kość strzałkowa i kości stopy
6. Układ czynny narzadów ruchu. Budowa włókien poprzecznie prążkowanych.
Mechanizm i rodzaje skurczu. Energetyka skurczu miesnia. Miesnie tułowia, konczyn,
głowy i szyi. Miesnie gładkie
Zagadnienia do powtórzenia:
1. Miesnie szkieletowe poprzeczne prażkowanie zawdzięczają
-ich włókna mają odcinki słabiej i mocniej załamujące światło, występujące naprzemiennie
-odcinki ciemniejsze-prążki A anizotropowe
-odcinki jaśniejsze-prążki I izotropowe
2. Jaka role w skurczu miesni pełnia aktyna i miozyna?
Aktyna i miozyna są odpowiedzialne za skurcz mięśnia: włókna przesuwają się względem siebie i nastepuje zmiana długości mięśnia.
-cieńsze nitki aktyny tworzą jasne prążki I
-grubsze nitki miozyny tworzą cieńsze prążki A
-prążek jasny H-przejaśnienie w prążku A
-linia Z- warstwa pośrodku prążka I
3. Jaki proces podczas skurczu miesni szkieletowych wymaga
dostarczenia energii?
Przesuwanie się aktyny względem miozyny.
4. Substancja, z której bezposrednio czerpiemy energie to…ATP
5. Jakie sa drogi resyntezy ATP?
Są trzy drogi resyntezy ATP:
-z fosfokreatyny
-z glikogenu
-utlenianie komórkowe
6. Które drogi resyntezy ATP sa szybkie, jaka droga jest wolniejsza i
wydajniejsza?
Szybsze drogi resyntezy ATP to drogi beztlenowe: z fosfokreatyny i z glikogenu
Wolniejszą drogą ale bardziej wydajną jest utlenianie komórkowe.
7. Sciegna to części mięśnia zbudowane z tkanki łącznej włóknistej o bardzo dużym skupisku włókien kolagenowych przebiegających równolegle i ułożonych w pęczki łączące brzusiec mięśnia z kością , z którą wytwarza przyczep)
8. Miesien dwugłowy to miesien, który ma dwa przyczepy bliższe
9. Miesnie prostowniki przeciwstawiaja się zginaczom, a przywodziciele odwodzicielom.
10. Wymien miesnie oddechowe
-przepona
-mięśnie międzyżebrowe zew. i wew.
11. Najważniejszy miesien brzucha, który zgina tułów, to mięsień prosty brzucha, a za zginanie na boki odpowiadaja miesnie skośne wew. i zew. brzucha
12. Najwiekszy miesien uda to mięsień czwórgłowy uda.
13. Miesnie twarzy dziela sie na żwaczowe i mimiczne.
14. Gdzie wystepuja miesnie gładkie i czym sie różnia od miesni
poprzecznie prażkowanych?
Mięśnie gładkie:
-jednostkowe (trzewne): narządy wew.: żołądek, jelito, pęcherz moczowy, macica; pobudzenie przenosi się z jednej komórki na drugą
-wielojednostkowe: zwieracz i rozszerzacz źrenicy, mięśnie przywłosowe, naczynia krwionośne; kurczą się niezależnie bez przenoszenia pobudzenia
Różnica: Skurcz mięśni gładkich jest niezależny od naszej woli; skurcz i rozkurcz przebiegają wolniej.
7. Układ nerwowy. Budowa i czynnosc neuronu, synapsy, przekazniki synaptyczne. Łuk
odruchowy. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Układ nerwowy osrodkowy: rdzen
kregowy i mózgowie. Układ nerwowy obwodowy: nerwy i zwoje rdzeniowe, nerwy
czaszkowe. Układ nerwowy autonomiczny: czynnosc czesci współczulnej i
przywspółczulnej.
Zagadnienia do powtórzenia:
1. Komórki nerwowe posiadaja zdolnosc do…
-tworzenia i przewodzenia potencjałów elektrycznych
(-potencjały te są nośnikami informacji
-sieć neuronów, które docierają do wszystkich narządów, zapewnia szybkie i precyzyjne przekazywanie informacji)
2. W synapsach odbywa się wydzielanie substancji przekaźnikowej; przewodnictwo chemiczne
3. Układ nerwowy osrodkowy składa sie z…
1)Mózgowie:
-mózg
-pień mózgu
-móżdżek
2)Rdzeń kręgowy
4. W rdzeniu przedłużonym znajduja sie m.in. osrodki… ośrodek oddechowy i ośrodek krążenia
5. Rola móżdżku to…
-koordynuje ruchy dowolne
-upłynnia ruchy
-kontroluje napięcie mięśniowe
-utrzymuje równowagę i pionową postawę ciała
6. Osrodek słuchu znajduje sie w…płacie skroniowym
7. Osrodek wzroku znajduje sie w…płacie potylicznym
8. Osrodki czuciowe znajduja sie w…płacie ciemieniowym
9. Osrodek ruchu i mowy znajduje sie w… płacie czołowym
10. Różnorodne złożone zachowania człowieka sa kontrolowane przez….
-korę mózgową (istotę szarą)
-płat czołowy
11. Jaka jest rola rdzenia kregowego?
Przenoszeni informacji:
-przewodzenie bodźców czuciowych z receptorów do mózgu i móżdżku
-przewodzenie impulsów z mózgu i móżdżku do narządów wykonawczych: mięśni, gruczołów
-odruchy bezwarunkowe
12. Układ nerwowy obwodowy to…
-nerwy rdzeniowe (31 par)
-nerwy czaszkowe (XII par)
13. Układ nerwowy autonomiczny unerwia narządy wew.: serce, naczynie krwionośne, gruczoły, mięśnie gładkie (płuca, nerki, narządy rozrodcze), składa sie z dwóch czesci: współczulnej i przywspółczulnej, które działają przeciwstawnie.
14. Autonomiczny układ współczulny: rozszerza oskrzela, rozszerza zrenice, przyspiesza czynność serca
15. Autonomiczny układ przywspółczulny: zwęża oskrzela, zwęża zrenice, zwalnia czynnosc serca
8. Narzady zmysłów. Czucie teleceptywne: powonienie, wzrok, słuch. Mechanizm
widzenia i odbioru bodzców swietlnych. Akomodacja. Wady wzroku. Fizjologia
słuchu. Czucie eksteroceptywne: skóra (dotyk, ucisk, ciepło, zimno, ból
powierzchniowy), smak. Czucie proprioceptywne: narzad równowagi, czynnosc
błednika. Czucie interoceptywne: ból trzewny.
Zagadnienia do powtórzenia:
1. Mechanizm słyszenia: fala dzwieku wprawia w drgania błonę bębenkową, stamtad
zostaje przeniesiona na kosteczki słuchowe, dalej do ucha wewnętrznego , gdzie znajduja się receptory nerwowe przekazujace bodziec do odpowiedniego osrodka w płacie skroniowym.
2. Jakie jest znaczenie trabki słuchowej?
-służy do wyrównywania różnicy ciśnień między jamą bębenkową a przewodem słuchowym
3. Narzadem równowagi jest ucho wewnętrzne (błędnik błoniasty)
4. Mechanizm widzenia: swiatło przechodzi przez rogówkę i soczewkę, ta ostatnia
ogniskuje obraz na siatkówce; stamtad bodziec jest przekazywany nerwem wzrokowym
do osrodka wzroku w płacie potylicznym
5. Dlaczego możliwe jest widzenie trójwymiarowe?
Każde oko widzi obiekt pod innym kątem. W ośrodkowym układzie nerwowym obrazy nakładają się na siebie i dzięki temu możliwe jest trójwymiarowe widzenie.
6. Co jest własciwym narzadem wechu?
-nabłonek węchowy jamy nosowej w małżowinie nosowej górnej
7. Kubki smakowe to skupiska receptorów smakowych, głównie znajdujących się na języku.
9. Układ trawienny. Trawienie: procesy mechaniczne i chemiczne. Odcinki przewodu
pokarmowego: jama ustna, przełyk, żoładek, dwunastnica, jelito cienkie i grube.
Trawienie w jamie ustnej, żoładku i jelitach, wchłanianie. Funkcja watroby i trzustki.
Weglowodany, białka, tłuszcze. Witaminy.
Zagadnienia do powtórzenia:
1. Wymien odcinki przewodu pokarmowego
jama ustna
(gardło)
przełyk
żołądek
dwunastnica
jelito cienkie
jelito grube
2. Gruczoły biorace udział w trawieniu to… gruczoły trawienne: slinianki, wątroba i trzustka
3. Jakie dwa procesy zachodza w układzie trawiennym?
-trawienie chemiczne: poprzez enzymy trawienne i reakcje chemiczne
-trawienie mechaniczne: rozdrabnianie pokarmu ruchy jelit
4. Trawienie to… przekształcanie pokarmów w proste zw. chemiczne, które mogą zostać wchłonięte
5. Jaka jest funkcja sliny?
-nawilżanie jamy ustnej i spożywania suchych pokarmów, ułatwia połykanie
-higieniczno-ochronna i bakteriobójcza
amylaza-enzym trawiący skrobię do cukrów prostych
6. Główny enzym soku żoładkowego to pepsyna, która odpowiada za trawienie białek
7. Jaka jest rola śluzu w soku żołądkowym?
Śluz chroni nabłonek żołądka przed strawieniem przez kwas solny
8. Jakie dwie wydzieliny biorace udział w trawieniu przedostaja sie do
układu trawiennego przez dwunastnice?
żółć
sok trzustkowy
9. Jaka jest rola jelita cienkiego?
-trawienie chemiczne: enzymy zawarte w soku trzustkowym i żółć, enzymy soku jelitowego
-wchłanianie: enterocyty: komórki chłonne znajdujące się na powierzchni kosmyków
-pasaż pokarmu: skurcze odcinkowe ( mieszają pokarm) i skurcze robaczkowe (przesuwają pokarm)
10. Co zawiera sok trzustkowy?
Amylazę trzustkową (rozkłada skrobię), lipazę trzustkową (rozkłada tłuszcze), trypsynę i chymotrypsynę (rozkłada polipeptydy na aminokwasy)
Sok trzustkowy zobojętnia kwaśną treść pokarmową
11. Co odbywa sie w jelicie grubym?
-wchłanianie elektrolitów i wody
-treść jelitowa zostaje zagęszczona
-tworzy się kał
12. Jaka jest rola watroby?
-równoważenie właściwego poziomu glukozy we krwi
-synteza kwasów żółciowych
-synteza białek osocza( z wyjątkiem JgG)
-neutralizowanie toksyn
-magazynowanie witamin (A,D,B12)
13. Jak działa insulina?
nasila przechodzenie glukozy do wnętrza komórek, reguluje jej stężenie we krwi
10. Układ wydalniczy: elementy. Funkcja nerek. Budowa i czynnosc nefronu.
Wchłanianie zwrotne, sekrecja. Klirens kreatyniny. Analiza wyniku badania ogólnego
moczu.
11. Gruczoły wydzielania wewnetrznego. Hormony, ich podział. Regulacja nerwowa a
regulacja hormonalna. Nadczynnosc i niedoczynnosc gruczołów.
12. Układ rozrodczy. Zapłodnienie, determinacja płci, ciaża, fazy porodu, połóg, laktacja.
13. Skóra i jej funkcje.
14. Elementy układu odpornosciowego człowieka. Odpornosc humoralna i komórkowa,
czynna i bierna. Fagocytoza i układ dopełniacza. Aktualny kalendarz szczepien.
Problem przeszczepów.
11