ZESTAW I

Metody usuwania ciał obcych z przewodu słuchowego zewnętrznego

1. Płukanie wodą o temp. ciała (37C), używając strzykawki usznej (pod warunkiem, że błona bębenkowa nie uległa perforacji)

• przy zaklinowanym czopie woskowinowym - należy go rozmiękczyć używając kropli z glicerolem

• przy peforacji w błonie bębenkowej - czop usunąć haczykiem

2. Ciała kuliste - jednozębny tępy haczyk

3. Ciała pęczniejące - jednozębny ostry haczyk

4. Ciała obce żywe - zalać parafiną, gliceryną - wypłukać - lub usunąć haczykiem

5. Ciała obce wklinowane - zabieg operacyjny

• u małych dzieci ciało obce usuwa się w znieczuleniu ogólnym

Budowa błony bębenkowej

• średnica - 8-9 mm

• szara

• okrągła, ruchoma

• na granicy ucha zewnętrznego i środkowego

• części błony bębenkowej:

1. Część napięta - sztywna, drgająca powierzchnia; przymocowana do pierścienia włóknistego położonego w rąbku (?) bębenkowym części bębenkowej kości skroniowej

2. Część wiotka - w obrębie wcięcia bębenkowego (gdzie jest przerwa w pierścieniu włóknistym)

• obraz mikroskopowy:

ZEWN - warstwa nabłonkowa - podobna w swej budowie do skóry przewodu słuchowego zewnętrznego

ŚROD - blaszka właściwa - warstwa zewnętrzna (włókna promieniste) i wewnętrzna (włókna okrężne)

WEWN - błona śluzowa ucha środkowego (wyściółka) = mukoperiosteum

Objawy porażenia struny glosowej

JEDNOSTRONNE

1 - nieznaczne zwężenie szpary głośni

1 - chrypka

1 - męczliwość głosu

1 - duszność przy dużych wysiłkach

1 - nie może śpiewać

OBUSTRONNE

2 - przyśrodkowe ustawienie fałdów głosowych

2 - ostra duszność krtaniowa

2 - nie może mówić

2 - świst wdechowy

Choroby, w których może być konieczna tracheostomia

• guzy gardła, krtani, tchawicy i przełyku

• uraz krtani i tchawicy

• obustronne porażenie nn. zwrotnych

• porażenie nn. krtaniowych

• stany zapalne i reakcje alergiczne powodujące obrzęk krtani, tchawicy, języka i gardła

• wrodzone wady górnego odcinka dróg oddechowych

• zatrucia

• porażenie mm. oddechowych

• choroby OśUN - porażenie ośrodka oddechowego, udar, tężec, zap. mózgu, poliomyelitis

• stany śpiączkowe

• rzucawka

• długotrwałe sztuczne oddychanie

• tępy uraz klp ze złamaniem żeber

• choroby układu oddechowego - POCHP, rozstrzenie oskrzeli, astma, niedodma, ciało obce, oparzenia

• zator powietrzny i tłuszczowy

• przy operacjach na górnych drogach oddechowych

Badania radiologiczne w chorobach zatok przynosowych

1. Zdjęcie RTG

• 1 projekcja nie pozwala na prawidłową ocenę wszystkich zatok

• konieczne jest kilka projekcji - rzuty osiowe i półosiowe

• ważne projekcje:

1. rzut potyliczno-czołowy

2. rzut potyliczno-bródkowy i potyliczno-nosowy

3. rzut osiowy

4. rzut osiowy z silnym odgięciem głowy

5. rzut boczny

6. rzut skośno-boczny

2. Badanie zatok ze środkiem cieniującym

3. CT

4. MRI

5. Angiografia - tętnicy szyjnej zewn. i wewn.

6. USG

Fizjologia błony śluzowej nosa i zatok

• przedsionek jamy nosowej - nabłonek wielowarstwowy płaski (skóra, włoski i gruczoły łojowe)

• jama nosowa pokryta jest dwoma rodzajami nabłonków - oddechowym i węchowym

• nabłonek oddechowy:

• wielorzędowy, rzęskowy

• z komórkami kubkowymi oraz warstwą gruczołów mieszanych

• wyściela - całą drogę oddechową łącznie z zatokami przynosowymi

• nabłonek węchowy:

• zawiera komórki węchowe (komórki nerwowe 2-biegunowe)

• pokrywa - okolicę węchową (unerwiona przez n. węchowy)

• funkcje:

1. Węchowa

2. Przestrzeń rezonacyjna - ton głosu zostaje wzmocniony i otrzymuje barwę

3. Oddechowa

1. ogrzewanie powietrza - sploty żylne i naczynia krwionośne

2. nawilżanie powietrza - komórki kubkowe, gruczoły śluzowe, naczynia

3. oczyszczanie powietrza - aparat rzęskowo-śluzowy

4. Odruchowa

1. odruchy donosowe

2. odruchy odnosowe - nosowo-krążeniowy, nosowo-płucny

3. odruchy kichania, kaszlu i płaczu

Przyczyny zaburzeń połykania

• rak jamy ustnej, gardła, krtani i przełyku

• owrzodzenie przełyku

• zap. przełyku (refluksowe, grzybicze, przełyk Barreta)

• zwężenie pozapalne przełyku

• przepuklina rozworu przełykowego

• urazy przełyku i ciała obce

• achalazja przełyku

• żylaki przełyku

• ucisk przełyku z zewnątrz - wole, guzy śródpiersia, tętniak aorty

• dystrofia mięśniowa i miastenia gravis

• wady wrodzone przełyku - atrezja, uchyłki

• uszk. n. krtaniowego górnego

• choroby OUN - tężec, błonica, SM, jad kiełbasiany, guzy mózgu

• uszk. kręgosłupa szyjnego

• neuropatia cukrzycowa i alkoholowa

• kolagenozy - twardzina i toczeń

• nerwice i zab. psychiczne

Ropne zapalenie ślinianki przyusznej - objawy, leczenie

OBJAWY

• wzrost temp. ciała

• silny ból (promieniujący do ucha)

• obrzmienie ślinianki (z odstawaniem płatków usznych)

• skóra nad gruczołem - zaczerwieniona, napięta i połyskująca

• ograniczone wydzielanie śliny

• wyciek ropny (samoistny lub po masażu)

• chełbotanie (podczas zropienia)

• szczękościsk

• ujście gruczołu - zaczerwienione i obrzmiałe

LECZENIE

• antybiotyki - sulfonamidy

• środki pobudzające wydzielanie śliny - 0,2% krople pilokarpiny, guma do żucia

• leki p/gorączkowe - salicylany

• leki p/bólowe

• masaż gruczołu

• kompresy ochładzające

• nacięcie - gdy ropień

ZESTAW II

Ropień nagłośni - objawy

• gorączka

• dreszcze

• zab. połykania - silny ból i trudności w połykaniu - chory odmawia przyjmowania pokarmów i płynów

• duszność krtaniowa

• stridor wdechowy

• pogrubiały głos, mowa utrudniona

• żywa bolesność przy obmacywaniu krtani

• powiększenie ww. cc. podżuchwowych

• bóle głowy i szyi

• ślinotok

Diagnostyka twardzieli nosa (i gardła)

1. Wywiad - podróże zagraniczne

2. Objawy

• nietypowy nieżyt nosa z ropną wydzieliną

• płaskie, guzowate nacieki na błonie śluzowej nosa

• coraz grubszy nos zewnętrzny

• upośledzenie drożności

3. Badanie przedmiotowe

• przekrwienie i nacieczenie błony śluzowej

• twarde, grube blizny i zrosty

• zniekształcenie podniebienia miękkiego

• zwężenie szpary głośni

4. Serologia - OWD

5. Badanie mikroskopowe nacieków - komórki plazmatyczne, limfocyty, eozynofile, komórki Mikulicza, ciałka szkliste Russela, komórki Cornila)

6. Biopsja

7. Wymaz Ⴎ posiew Ⴎ Klebsiella rhinoscleromatis

Radykalne leczenie raka zatok przynosowych

• leczenie operacyjne

• wybór metody zależy od - umiejscowienia, rozległości guza, wieku chorego, stanu ogólnego i rozległości inwazji guza

• leczenie to powinno być radykalne

• większość chorych jest następnie napromieniana

• metody operacyjne:

1. Metoda Denkera - guz w dolnej części nosa i zatoki szczękowej

2. Metoda Moure'a - guz w środkowej i górnej części nosa oraz w zatokach szczękowej i sitowej

3. Metoda Cornwelucka

Przyczyny porażenia nerwu twarzowego

• uraz czaszki

• tętniaki w obrębie czaszki

• nowotwory - guzy mózgu, guzy ślinianki przyusznej, nowotwory ucha środkowego, nerwiakowłókniaki n. słuchowego

• infekcje wirusowe - półpasiec, coxsackie, polio

• zap. opon m-r

• zespół Guillain-Barre'a

• porażenie idiopatyczne Bella

• ostre zap. ucha środkowego

• zap. wyrostka sutkowatego

• perlak ucha środkowego

• rany postrzałowe i wybuchowe

• jatrogenne - operacje ślinianki przyusznej i ucha środkowego

• sarkoidoza

• SM

• poród kleszczowy

• udar mózgowy

• intoksykacja alkoholowa

Ropień okołomigdałkowy - postępowanie

• czasami może opróżnić się samoistnie i zagoić

• postępowanie:

• nacięcie ropnia - dopiero gdy pojawi się chełbotanie

• znieczulenie miejscowe - rozpylenie 1% r-ru ksylokainy oraz nastrzyknięcie w miejscu planowanego nacięcia 1% ksylokainą z epinefryną

• nacięcie w miejscu największego uwypuklenia - zwykle między języczkiem a 2 górnym trzonowcem (połowa odległości)

• ropa wytryska na zewnątrz - musi zostać usunięta ssakiem

• do jamy ropnia wprowadza się kleszczyki hemostatyczne i szeroko otwiera - dalsze wytryskiwanie ropy

• jamę ropnia należy otwierać codziennie aż do ustąpienia ropnia

• antybiotyki - sulfonamidy

• leki p/bólowe

• płukanie gardła i jamy ustnej ciepłymi naparami

• szczepionka Delbeta

• okłady wysychające na szyję

• rozważenie tonsilektomii

Czym usuwany ość wbitą w migdałek podniebienny?

• szpatułką w lewej ręce uciska się język, a pincetą lub kleszczykami chwyta się wystający koniec ości i wyciąga się ją - zdecydowane ruchy

• ewen. znieczulenie

ZESTAW III

Przyczyny chrypki

• rak krtani

• porażenie strun głosowych

• urazy krtani

• ciała obce

• zap. krtani

• błonica

• twardziel krtani

• brodawczaki krtani

• torbiel i uchyłek krtani

• nadużywanie głosu - długa mowa i krzyk

Pseudokrup (obrzęk podgłośniowy) - objawy i leczenie

• chorują najczęściej dzieci w wieku 3-5 rż.

• etiologia - wirusy

• objawy:

• nagły początek (głównie w nocy)

• gorączka

• szczekający, suchy kaszel

• świst krtaniowy (stridor)

• duszność wdechowa lub wdechowo-wydechowa

• nasilona praca mm. oddechowych pomocniczych

• ciężki stan ogólny

• niepokój

• sinica

• zblednięcie okolicy ust

• wciąganie przestrzeni międzyżebrowych i dołka nadmostkowego w czasie wdechu

• nie ma chrypki!!!

• laryngoskopia - obrzęk i przekrwienie błony śluzowej okolicy podgłośniowej

• leczenie:

• leki uspokajające (Relanium)

• kortykosterydy (i.v. i wziewnie)

• leki p/histaminowe

• leki p/gorączkowe (Paracetamol)

• leki uszczelniające naczynia (preparaty wapnia, cyklonamina)

• podawanie płynów

• antybiotyki (osłonowo)

• tlen

• ciężkie przypadki - intubacja lub tracheotomia

Objawy alergicznego nieżytu nosa

• swędzenie w nosie

• zmniejszenie drożności nosa

• napady kichania

• wodnisty wyciek z nosa

• uczucie podrażnienia i pełności w całej głowie

• złe samopoczucie

• osłabienie a nawet brak węchu

• brak apetytu

• okresowa gorączka

• zap. spojówek, łzawienie, światłowstręt

• badanie laryngologiczne - błona śluzowa nosa jest sina i blada, a w ostrych stanach może być ciemno-czerwona, obrzęknięte małżowiny uszne)

Postępowanie w krwotoku z nosa

KROKI DIAGNOSTYCZNE

1. Ustalenie miejsca krwawienia i jego przyczyny

2. Pomiar ciśnienia tętniczego oraz ocena krążenia. Badanie krzepliwości krwi.

3. Badania obrazowe oraz badanie internistyczne w celu wykluczenia przyczyn ogólnych

4. OGÓLNE POSTĘPOWANIE

• zachować spokój

• posadzenie chorego

• zimne okłady na kark i szyję

• obniżenie RR - w nadciśnieniu

• podanie płynów (i.v.)

• przetaczanie krwi (i.v.)

• witamina C, preparaty wapnia, witamina K, sterydy

5. SPOSOBY MIEJSCOWE

• ucisk na skrzydełka nosa (kilka minut)

• tamponada przednia

• tamponada tylna (cewnikiem Folleya) lub tamponada Bellocka

• ostrzyknięcie miejsca krwawienia środkami zwężającymi naczynia

• podwiązanie naczyń

• embolizacja

• miejscowe zastosowanie - środków hemostatycznych (trombina)

Powikłania anginy - miejscowe i ogólne

MIEJSCOWE

• ropień okołomigdałkowy

• ropień zagardłowy

• ropowica przestrzeni przygardłowej

• zakrzepowe zap. zatoki jamistej

• ropowica szyjna zstępująca

• ropień języka

• zakrzepica żyły szyjnej wewnętrznej

• wstępujące zajęcie oczodołu

• ropne zap. ślinianki przyusznej

OGÓLNE

• posocznica

• gorączka reumatyczna

• KZN

• zap. mięśnia sercowego, zap. wsierdzia

• powikłania stawowe

• ostra niewydolność nerek

• zap. ww. cc.

• zap. płuc

Rak jamy ustnej - objawy i diagnostyka

OBJAWY

• trudności w połykaniu (dysfagia)

• trudności w mówieniu

• ból podczas jedzenia

• upośledzenie oddychania

• zab. ruchomości języka (powiększenie)

• wzmożone ślinienie

• powiększenie okolicznych węzłów chłonnych

• cuchnący oddech (rozpad, gnicie)

• twarde nacieki na szyi

• duży guz - ucisk na n.VII

• wzrost - narastający ból (promieniuje do ucha i szyi)

• ogólne wyniszczenie

DIAGNOSTYKA

1. Wywiad kliniczny

2. Badanie jamy ustnej

3. Pobranie wycinka do badania hist-pat.

4. Badanie obrazowe (cel - wykrycie nacieków i przerzutów)

Powikłania przewlekłego zapalenia ucha środkowego

1. Wewnątrzskroniowe

• zap. błędnika

• porażenie n.VII

• zap. szczytu piramidy kości skroniowej

• zmiany zakrzepowe

2. Wewnątrzczaszkowe

• zap. opon m-r.

• ropień płata skroniowego

• ropień móżdżku

• ropień nadtwardówkowy

• ropień podtwardówkowy

• zap. zakrzepowe zatoki esowatej (żylnej)

• wodogłowie

3. Posocznica

4. Głuchota

Wymień kosteczki słuchowe i mięśnie wewnątrzuszne

KOSTECZKI SŁUCHOWE

1. Młoteczek (malleus)

2. Kowadełko (incus)

3. Strzemiączko (stapes)

MIĘŚNIE WEWNĄTRZUSZNE

1. Mięsień napinacz błony bębenkowej (m. sensor tympani) - pociąga młoteczek do wnętrza jamy bębenkowej, n.V (gałąź żuchwowa)

2. Mięsień strzemiączkowy (m. stapedius) - n.VII, antagonista napinacza

ZESTAW IV

Powikłania zapalenia zatok przynosowych

1. Oczodołowe i oczne

• obrzęk powiek, obrzęk oczodołu, wytrzeszcz gałki ocznej

• zap. okostnej oczodołu

• zap. tkanki łącznej oczodołu

• ropień podokostnowy

• ropień i ropowica oczodołu

• z. szczytu oczodołu

• pozagałkowe zap. n.II - ślepota

2. Wewnątrzczaszkowe

• ropień nadoponowy

• ropień podoponowy

• zap. opon m-r.

• ropień mózgu

• zakrzepowe zap. zatoki jamistej

3. Kostne

• zap. szpiku kostnego kości płaskich czaszki

• zap. szpiku kostnego kości szczęki

4. Sepsa

Przyczyny upośledzonej drożności nosa

• wrodzone zniekształcenia nosa zewnętrznego

• urazy powodujące nabyte zniekształcenia

• złamania kości nosa

• skrzywienie przegrody nosa

• ciało obce w przewodzie nosowym

• krwiak i ropień przegrody nosa

• polipy nosa

• twardziel

• przerost migdałka gardłowego

• ostre i przewlekłe nieżyty nosa

• alergiczny nieżyt nosa

• ostre zap. zatoki szczękowej

• nowotwory

• zwężenie nozdrzy

• perforacja przegrody nosa

• czyrak nozdrzy przednich

• zwichnięcie chrząstki przegrody nosa

• ropień pozagardłowy

Objawy uszkodzenia ucha wewnętrznego (błędnika)

1. Zawroty głowy

2. Szum w uchu

3. Niedosłuch - upośledzenie słuchu typu czuciowego lub mieszanego

4. Zab. równowagi

5. Oczopląs - poziomo obrotowy, drobnofalisty, rytmiczny, skierowany w stronę ucha zdrowego, jednokierunkowy

6. Bóle głowy

7. Nudności i wymioty

8. Zmiana tętna

Mechanizm uszkodzenia słuchu w otosklerozie

OTOSKLEROZA

• miejscowa choroba błędnika kostnego o nieznanej do końca przyczynie (hormony, alergia)

• patologiczne kostnienie błędnika kostnego (otoczki błędnika)

• wynik skrajnego zab. metabolizmu mineralnego kości z nieprawidłowym wzrostem ↑ aktywności enzymatycznej komórek mezenchymalnych błędnika kostnego zdeterminowany głównie genetycznie, jak również przez zaburzenia hormonalne

• 3 okresy:

I - bezobjawowy

I - przekrwienie kości

II - prawidłowa kość przekształca się w gąbczastą

III - tworzy się nowa kość o nieprawidłowej budowie warstwowej (osteosclerosis)

III - pogorszenie słuchu i szumy

III - nowa kość w okolicy okienka przedsionka → zniszczenie więzadła pierścieniowatego → całkowite unieruchomienie podstawy strzemiączka w okienku owalnym

NIEDOSŁUCH

1. 80% - typu przewodzeniowego

2. 15% - typu mieszanego

3. 5% - czysty niedosłuch typu czuciowo- nerwowego

Leczenie anginy

• leżenie w łóżku

• leki p/gorączkowe

• leki p/bólowe

• lekka dieta płynna (duże ilości płynów)

• higiena jamy ustnej i zębów (płukanie jamy ustnej - napar szałwi i rumianku)

• antybiotyki - penicylina, sulfonamidy

• ciepłe wysychające okłady na okolicę ww. cc. szyi

• tonsilektomia - powtarzające się anginy

Kamica ślinianki podżuchwowej - objawy i leczenie

OBJAWY

• wiążą się z jedzeniem lub psychicznym pobudzeniem smakowym

• bolesne obrzmienie ślinianki

• ból podczas jedzenia

• obmacywanie - kamienie w przewodach wyprowadzających

LECZENIE

• usunięcie kamienia przez rozcięcie przewodu na zgłębniku

• kruszenie kamienia

• usunięcie ślinianki - powtarzające się napady kamicy z niedrożnością przewodu (nieodwracalne uszkodzenie miąższu)

• leki p/bólowe

• leki p/zapalne

Postępowanie w duszności krtaniowej zagrażającej życiu

• intubacja

• tracheotomia lub konikotomia

• tlen, inhalacje

• leki uspokajające

• GKS, p/histaminowe

• mukolityki

• odsysanie wydzieliny

• usunięcie ciała obcego

Metody radykalnego leczenia raka krtani

RADIOTERAPIA

• napromienianie megawoltowe telikobaltem

• wczesne postacie o małym stopniu zawansowania (T0, rak głośni T1N0 i niektóre T2N0)

LECZENIE CHIRURGICZNE

1. Mikrochirurgiczna dekortykacja strun głosowych - ciężka dysplazja i rak in situ

2. Chordektomia - rak struny głosowej przy zachowanej ruchomości

3. Laryngektomia częściowa, pionowa i pozioma

4. Laryngektomia całkowita - w razie konieczności usunięcia miękkich części szyi sąsiadujących z ogniskiem nowotworowym

5. Leczenie chirurgiczne z napromienianiem pooperacyjnym

ZABIEG JAWDYŃSKIEGO-CRILE'A - usunięcie wszystkich części miękkich szyi sąsiadujących z ogniskiem nowotworowym

ZESTAW V

Przyczyny zawrotów głowy

• zap. błędnika

• zap. piramidy kości skroniowej

• kiła ucha wewn. i n. słuchowego

• uraz głowy

• choroba kesonowa

• SM

• guzy kąta mostowo-móżdżkowego

• nerwiak słuchowy

• środki toksyczne - alkohol, leki

• zmiany w kręgosłupie szyjnym (ucisk na t. kręgową)

• hipoglikemia

• anemia

• niedokrwienie mózgu

• guzy, krwiaki, ropnie mózgu i móżdżku

Czy struna bębenkowa jest ścięgnem, nerwem czy więzadłem?

STRUNA BĘBENKOWA - NERW !!!

• gałązka n.VII

• biegnie przez jamę bębenkową

• zawiera włókna smakowe dla 2/3 przednich języka i włókna autonomiczne presynaptyczne (?) dla ślinianki podżuchwoej i podjęzykowej

Brodawczak krtani - objawy i leczenie

• etiologia wirusowa

• stan przedrakowy

• objawy:

• chrypka (→ bezgłos)

• niedrożność oddechowa (→ duszność)

• dysfagia

• dyskomfort

• leczenie:

• samoistna regresja - rzadka

• leczenie operacyjne

• laser CO2

Wole - postępowanie i diagnostyka

DIAGNOSTYKA

1. Wywiad

2. Obraz kliniczny

3. Badanie przedmiotowe

• oglądanie szyi

• badanie palpacyjne

• osłuchiwanie tarczycy - szmer naczyniowy

4. Stężenie hormonów - TSH, FT3, FT4

5. P/ciała - p/tyreoglobulinie, p/peroksydazie tarczycowej, p/receptorom TSH

6. USG tarczycy (z metodą Dopplera)

7. Scyntygrafia (technet)

8. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa

9. RTG - szyi, tchawicy, klp (wole zamostkowe) - AP i boczne

10. Testy czynnościowe - test pobudzenia TRH, test hamowania

11. Wskaźniki nowotworowe - Tg, kalcytonina w surowicy krwi

POSTĘPOWANIE

1. leczenie zachowawcze - wole miąższowe

2. leczenie operacyjne (strumektomia) - wole guzkowe

3. podawanie jodu

4. leczenie jodem radioaktywnym

5. leki p/tarczycowe (Metizol)

Objawy nowotworów nosa i zatok

1. Zab. drożności nosa

2. Jednostronny przewlekły wyciek z nosa, krwista wydzielina z nosa, cuchnąca wydzielina

3. Osłabienie lub utrata czucia 1 z gałęzi n.V

4. Obrzęk policzka lub kąta przyśrodkowego oka, asymetria twarzy

5. Uczucie rozpieranie w głosie lub twarzy

6. Uczucie pełności w nosie

7. Znaczny ból głowy

8. Objawy naciekania - ograniczenie ruchomości gałki ocznej, wytrzeszcz, przemieszczenie gałki ocznej lub opadnięcie powieki

9. Zab. widzenia

10. Łzawienie

11. Bóle i wypadanie zębów

12. Szczękościsk

13. Zab. żucia

Złamanie kości nosa - postępowanie

???

Objawy ciała obcego w tchawicy i oskrzelach

• napady kaszlu

• okresowa lub stała duszność

• sinica

• ból w klp

• okresowa chrypka

• krwawienie lub krwioplucie

• opukowo → odgłos może być stłumiony

• osłuchowo → szmer zwężeniowy na poziomie ciała obcego lub zwężenia (zamknięcie oskrzela → zniesienie szmerów oddechowych)

ZESTAW VI

Przerost migdałka nosowo-gardłowego - objawy

• niedrożność nosa - upośledzone oddychanie przez nos

• oddychanie przez usta

• chrapanie

• trudności w jedzeniu

• głośne oddychanie

• „twarz adenoidalna” (gapiowata) - tępy wyraz twarzy, otwarte usta, wciągnięte skrzydełka nosa, rozszerzone i spłaszczone fałdy nonowo-wargowe

• zab. mowy (nosowanie zamknięte)

• upośledzenie słuchu (aż do głuchoty przewodzeniowej)

• częste anginy

• nieżyt p. pok. (treść zakaźna spływa z migdałka)

• nieżyt zatok

• wady zgryzu

• podniebienie gotyckie

Objawy złamania piramidy kości słuchowej

OBJAWY ZŁAMAŃ PODŁUŻNYCH PIRAMIDY (obejmuje ucho środkowe)

• utrata słuchu (niedosłuch)

• wysięk krwawy w jamie bębenkowej

• rozdarcie błony bębenkowej

• krwawienie z przewodu słuchowego zewn.

• porażenie n.VII

• przerwa w pierścieniu bębenkowym

• płynotok uszny

OBJAWY ZŁAMAŃ POPRZECZNYCH PIRAMIDY (obejmuje głównie ucho wewnętrzne)

• upośledzenie słuchu

• zawroty głowy

• szumy

• samoistny oczopląs skierowany do zdrowego ucha

• porażenie n.VII

• wyciek płynu m-r przez trąbkę słuchową do jamy nosowo-gardłowej

• zab. równowagi

• nudności i wymioty

ZESTAW VII

Otoskleroza - objawy, badanie, leczenie

• to miejscowa choroba błędnika kostnego o nieznanej etiologii (kostnienie patologiczne)

• objawy - zależą od położenia ogniska osteosklerozy:

• niedosłuch - typu przewodzeniowego (80%), typu mieszanego (15%), typu czuciowo-nerwowego (5%)

• wolno postępujące osłabienie słuchu (początkowo w 1 uchu)

• stały narastający szum w uszach

• słyszenie błędne - pacjent słyszy lepiej kiedy dookoła panuje hałas

• rozpoznanie:

• Wywiad - występowanie rodzinne

• Testy stroikowe - niedosłuch przewodzeniowy (niekiedy mieszany)

• Próba Gellego ujemna (-) - w głuchocie przewodzeniowej

• Badania audiometryczne - zniesienie odruchu strzemiączkowego

• Otoskopia - objaw Schwartza

• leczenie:

1. stapedektomia

2. stapedetomia (?)

3. aparat słuchowy

4. interpozycja

5. nałożenie tłoczka z teflonu

6. próby mobilizacji strzemiączka (dawniej)

Leki ototoksyczne

• aminoglikozydy (gentamycyna, neomycyna, kanamycyna, streptomycyna) - nieodwracalne uszkodzenie słuchu

• salicylany, pochodne chininy, chinidyna - odwracalne uszkodzenie słuchu

• diuretyki (furosemid), kwas etakrynowy - u 90% odwracalne

• makrolidy (erytromycyna)

• barbiturany

Różnicowanie duszności krtaniowej i płucnej

Duszność krtaniowa	Duszność płucna
Wdechowa (lub mieszana)	Wydechowa
Chrypka	Głos czysty

Zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej - objawy i przyczyny

PRZYCZYNY

• angina

• zap. zatok (klinowej, sitowej, czołowej)

• czyrak wargi górnej lub nosa

• ropień przegrody nosa

• ostre zap. szpiku kości czołowej

• ropowica oczodołu

• zap. piramidy kości skroniowej

• urazy ze zropieniem

OBJAWY

• obrzęk powieki górnej i dolnej

• opadanie powieki

• tarcza zastoinowa

• narastająca utrata wzroku (→ ślepota)

• obrzęk spojówek

• gorączka septyczna z dreszczami

• ból głowy

• zmienne tętno

• utrata świadomości

• (+) objawy oponowe

• zab. okoruchowe (porażenie nn. okoruchowych)

ZESTAW VIII

Naczyniakowłókniak młodzieńczy nosogardła - wszystko

OGÓLNIE

• niezłośliwy nowotwór nosogardła

• u osobników płci męskiej

• od 10 rż.

• wychodzi z zachyłka klinowo-sitowego

• rośnie pełzakowato

OBJAWY

• narastająca niedrożność nosa

• krwawienia z nosa lub gardła

• nosowanie zamknięte

• bóle głowy

• niedrożność ujścia gardłowego trąbki słuchowej (→ głuchota przewodzeniowa)

• zab. oddychania

• zap. nieżytowe i ropne ucha środkowego

• stadium późniejsze - obrzmienie bocznej i twarzowej części rusztowania nosa, wypuklenie policzka, wytrzeszcz, zniekształcenia twarzy

• trudności w jedzeniu

DIAGNOSTYKA

• badanie palpacyjne

• rynoskopia tylna

• endoskopia lupowa

• RTG

• CT, MRI

• angiografia

LECZENIE

• metoda z wyboru - usunięcie operacyjne

Przyczyny unieruchomienia struny głosowej

• porażenie n. krtaniowego

1. Strumektomia (operacje tarczycy)

2. Wole złośliwe

3. Nowotwory - rak oskrzela, krtani, przełyku, tarczycy

4. Tętniak tętnicy podobojczykowej lub aorty

5. Choroby śródpiersia - ziarnica złośliwa, chłoniaki nieziarnicze, przerzuty, zap. sródpiersia)

6. Operacje w obrębie gardła dolnego lub przełyku

7. Przyczyny zakaźno-toksyczne - grypa, półpasiec, gruźlica płuc, metale ciężkie, ołów, arsen, streptomycyna)

8. Znieczulenie intubacyjne - ucisk rury, nieprawidłowe ułożenie chorego

9. Przerost mięśnia sercowego

10. Zap. osierdzia

11. Ciała obce przełyku

12. Urazy szyi

13. Choroby neurologiczne - SM, guzy mózgu

Przyczyny podwójnego widzenia

• porażenie n. okoruchowego

1. Nowotwory zatok czołowych i szczękowych

2. Powikłania zap. zatok

3. Zatrucia substancjami toksycznymi

4. Zatrucia alkoholem

5. Urazy

6. Choroby OśUN

7. Zab. n. wzrokowego

8. Zap. zatoki jamistej

Przyczyny braku węchu

1. Wewnątrznosowe

1. Mechaniczna niedrożność

• nieżyt nosa

• polipy nosa

• guzy nosa i części nosowej gardła

• skrzywienie przegrody

• obrzęk błony śluzowej nosa

• powiększenie migdałka gardłowego

• czyrak przegrody nosa

• zap. zatok przynosowych

• wady rozwojowe - zarośnięcie nozdrzy

2. Uszkodzenie receptorów węchu

• zanikowy nieżyt nosa

• brak wit. A

• przewlekłe wdychanie toksyn

3. Niepożądane działanie leków (np. morfina)

2. Wewnątrzczaszkowe

• urazy opuszki węchowej

• krwawienia w okolicy czołowej części podstawy mózgu

• złamanie blaszki sitowej

• złamanie podstawy czaszki

• zakażenia - kiła OUN, wirusy, ropień płata czołowego

• guzy - płata czołowego, oponiak w przebiegu n.I, przysadki)

• miażdżyca tt. mózgu

• cukrzyca

• brak wit. B

3. Zab. psychiczne

4. Zab. hormonalne

5. Wrodzone zab. węchu

ZESTAW IX

Ostre zapalenie ucha środkowego - objawy i leczenie

OBJAWY

• silny, pulsujący ból ucha

• gorączka

• szum w uchu (zgodny z tętnem)

• niedosłuch przewodzeniowy

• podrażnienie błędnika (→ zab. równowagi, nudności i wymioty)

• przelewanie w uchu - wysięk ropny w jamie bębenkowej

• błona bębenkowa - wypukła, obrzęknięta, zaczerwieniona

• powiększenie ww. cc.

• perforacja błony bębenkowej

• infekcja górnych dróg oddechowych

LECZENIE

1. Antybiotyki ogólne (amoksycylina i inne penicyliny o szerokim spektrum)

2. Leki p/bólowe

3. Leki p/gorączkowe

4. Alfa-mimetyki donosowo - zmniejszają przekrwienie błony śluzowej

5. Ewen. paracenteza - nacięcie błony bębenkowej

Stany przedrakowe w krtani

• brodawczak krtani (tylko dorośli)

• leukoplakia = rogowacenie białe

• modzelowatość krtani

• pachydermia (nadmierne rogowacenie błony śluzowej)

Cecha T w raku krtani

T - tumor (element oceny w skali TNM)

Tis - carcinoma in situ - rak przedinwazyjny

T1 - guz ograniczony do 1 okolicy (ogniska pierwotnego - głośnia, okolica podgłośniowa, nagłośnia) z prawidłową ruchomością strun głosowych

T2 - guz szerzy się na okolice sąsiednie (struny głosowe z prawidłową lub nieznacznie upośledzoną ruchomością)

T3 - guz ograniczony do krtani z unieruchomieniem 1 lub 2 strun

T4 - guz rozprzestrzeniający się poza krtań

Przyczyny krwawienia z nosa

MIEJSCOWE	OGÓLNE
Uraz Gwałtowne zmiany p atmosferycznego Ciała obce nosa Drażniące i toksyczne pyły i opary Nieżyty nosa (ostre, przewlekłe, zanikowe) Ubytek w przegrodzie nosa Guzy jamy nosowej, nosogardła i zatok przynosowych (szcz. naczyniako-włókniak młodzieńczy)	Infekcje (grypa, odra) Zmiany naczyniowe (miażdżyca, niew. krążenia, nadp) Skazy Zab. krzepnięcia Mocznica i niew. nerek Choroba Rendu-Oslera Zab. endokrynne

Przyczyny niedrożności trąbki Eustachiusza

• guz nosogardła (naczyniako-włókniak młodzieńczy)

• ucisk ujścia gardłowego przez przerośnięty migdałek gardłowy

• guz podstawy czaszki

• po operacjach usznych

• blizna (pozapalna) w okolicy wału trąbkowego

• ostre i przewlekłe nieżytowe zap. trąbki słuchowej

Następstwa nieusunięcia i zalegania ciała obcego w przełykus

• odczyn zapalny i obrzęk

• martwica uciskowa

• przetoka do śródpiersia

• zap. śródpiersia (narastający ból za mostkiem lub między łopatkami)

• zap. opłucnej

• ropień okołoprzełykowy

• uchyłki

• zaleganie śluzu w krtani i zachyłku gruszkowatym

• ból

• ślinotok

• duszność

• dysfagia

• dyskomfort

ZESTAW X

Półpasiec uszny - objawy i leczenie

OBJAWY

• rumień i pęcherzyki na małżowinie usznej, przewodzie słuchowym zewnętrznym, a czasem na błonie bębenkowej

• gorączka lub stan podgorączkowy

• silna neuralgia

• złe samopoczucie

• niewielkie powiększenie okolicznych ww. cc.

• zab. słuchu

• zab. równowagi

• porażenie n.VII

• oczopląs

LECZENIE

1. Acyklovir (Zovirax)

2. Leki p/bólowe

3. Leki p/gorączkowe

4. Witamina B

5. Elektroterapia porażonego n.VII

6. Miejscowe środki odkażające

7. Antybiotyki - w nadkażeniu

Urazy szyi i krtani - objawy i postępowanie

OBJAWY

• duszność

• chrypka

• świst krtaniowy

• ból podczas mówienia i połykania

• kaszel

• trzeszczenie odłamków

• odma podskórna

• laryngoskopowo - balonowaty obrzęk, przekrwienie, wylewy krwawe

POSTĘPOWANIE

1. Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych - intubacja i tracheotomia

2. Antybiotyk (osłonowo)

3. Analgetyki

4. Przywrócenie czynności krtani przez naprawę uszkodzeń

Nielaryngologiczne wskazania do tonsilektomii

WSK - KZN

WSK - gorączka reumatyczna

WSK - astma

WSK - choroby z autoagresji

WSK - choroby serca

WSK - choroby stawów

WSK - ewen. pacjenci, którzy nie mogą być zaintubowani

Objawy kliniczne ciała obcego w przełyku

• dysfagia - trudności w połykaniu

• odynofagia - bolesne połykanie (w szyi lub za mostkiem)

• napady kaszlu

• duszność

• ucisk w klp

• zwracanie pokarmu

• krwawienie, krwioplucie

• ślinotok

• zaleganie śluzu w krtani i zachyłkach gruszkowatych

ZESTAW XI

Guzy szyi - przyczyny

1. Zapalenie gruczołów ślinowych

2. Nowotwory gruczołów ślinowych

3. Nowotwory ww. cc. szyi

4. Ciała obce

5. Twardziel krtani

6. Nowotwory śródpiersia

7. Toksoplazmoza węzłowa

8. Przerzuty do ww. cc. szyi

9. Mononukleoza

10. Nowotwory tarczycy

Objawy ostrego zapalenia zatok przynosowych

ZATOKA SZCZĘKOWA

• ból głowy

• niedrożność nosa

• patologiczna wydzielina w nosie

• bóle zębów

• gorączka

• zmęczenie

• kaszel

• nieprzyjemny zapach z ust

ZATOKA CZOŁOWA

• dyskretne zwężenie szpary powiekowej

ZATOKA KLINOWA

• ból tylnej części oczodołu

• zab. widzenia

ZATOKA SITOWA

• bóle w przyśrodkowym kącie oczodołu

• obturacja nosa

ZESTAW XII

Objawy przewlekłego zapalenia ucha środkowego

• przewlekły wyciek śluzowo-ropny, bezwonny

• niedosłuch typu przewodzeniowego

• stan ogólny dobry

• bóle i zawroty głowy

• ból uszu podczas zaostrzeń

Objawy raka krtani

• chrypka (zajęcie głośni)

• uczucie ciała obcego, uczucie przeskakiwania w gardle

• odkrztuszanie

• ból w gardle

• duszność

• zab. połykania i ból podczas połykania

• kaszel

• krwioplucie

• zap. gardła

• zmiana barwy głosu

ZESTAW XIV

Miejsce uszkodzenia narządu słuchu w niedosłuchu przewodzeniowym i odbiorczym

Niedosłuch przewodzeniowy	Niedosłuch odbiorczy
→ upośledzenie przewodzenia dźwięku do ucha wewnętrznego	→ upośledzenie odbierania fal dźwiękowych
przewód słuchowy zewnętrzny błona bębenkowa kosteczki słuchowe trąbka słuchowa	komórki zmysłowe narządu Cortiego (ślimak) nerw przedsionkowo-ślimakowy ośrodki podkorowe kora mózgu

Mikrolaryngoskopia - istota i cel zabiegu

• metoda bezpośredniego wziernikowania krtani z użyciem mikroskopu

• wykonywana w znieczuleniu ogólnym

• metoda diagnostyczna + zastosowanie w mikrochirurgii wewnątrzkrtaniowej

• zastosowanie:

• oglądanie krtani, górnego odcinka tchawicy i gardła dolnego z ukrytymi okolicami

• wycinki celowane

• małe zabiegi - chordektomia, operacje laserowe, usunięcie torbieli, cyst, polipa, ciała obcego, guzka śpiewaczego)

Polipy nosa - objawy i leczenie

OBJAWY

• upośledzenie drożności nosa

• upośledzenie lub brak węchu

• nieżyt nosogardła

• ból głowy

• bezdechy nocne

• chrapanie

• nosowanie zamknięte

• łzawienie

• nieprawidłowy wzrost twarzy i czaszki (szeroki nos, „żabia twarz”)

LECZENIE

• GKS (miejscowo i ogólnie)

• Eliminacja alergenu

• Polipektomia - w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym (przy pomocy pętli, laserowa lub endoskopowa)

---