1. Zasady wyboru do Sejmu i Senatu
Jedynie posłowie i senatorowie są przedstawicielami narodu, przedstawicielami suwerena. Sejm -liczy 460 posłów. Senat- 100 senatorów
Nie można kandydować równocześnie do Sejmu i Senatu.
Nie można równocześnie być posłem i senatorem.
Zasady wspólne w wyborach do Sejmu i Senatu :
a) powszechność - czynne i bierne prawo wyborcze. Czynne- prawo wybierania: ukończone 18 lat w dniu wyborów, obywatelstwo polskie, posiada prawo wybierania Bierne- prawo być wybranym- 21 lat do Sejmu , a 30 lat do Senatu, obywatelstwo polskie, prawo wybierania.
(ograniczenia- pozbawienie praw publicznych prawomocnym wyrokiem Sądu Karnego, ubezwłasnowolnienie prawomocnym wyrokiem Sądu, pozbawienie praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu).
b) bezpośredniość- wymóg osobistego oddania głosu i wskazania konkretnego kandydata z listy wyborczej
c) tajność głosowania- w lokalu wyborczym powinny być warunki umożliwiające spełnienie wymogu tajnego głosowania
Zasady- dot. tylko wyborów do Sejmu :
a) równość
• pod względem formalnym - każdy z wyborców posiada równą liczbę głosów
• pod względem materialnym- siła każdego głosu jest równa
b) proporcjonalność -podział mandatów między poszczególne ugrupowania powinien być proporcjonalny do skali poparcia ze strony wyborców.
2. Przypadki skrócenia kadencji Sejmu.
▲ art. 98 Sejm sam może skrócić kadencje uchwałą większością co najmniej 2/3 głosów
ustawowej liczby posłów. Skrócenie kadencji Sejmu oznacza jednocześnie
skrócenie kadencji Senatu.
▲ w przypadku niepowodzenia 3 kolejnych procedur formowania Rządu.
Przed skróceniem kadencji Sejmu Prezydent zaciąga opinii Marszałków Sejmu i Senatu (art. 155. 2.)
▲ jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedstawienia Sejmowi projektu ustawy
budżetowej, ta ustawa nie została przedłożona Prezydentowi RP do podpisu,
to Prezydent RP może skrócić kadencje Sejmu w ciągu 14 dni .
3. Jakie podmioty posiadają prawo inicjatywy ustawodawczej.
▲ Posłowie
▲ Senat
▲ Prezydent RP
▲ Rada Ministrów
▲ grupa co najmniej 100 tys. obywateli mających prawo wybierania do Sejmu Wnioskodawcy przedkładają Sejmowi projekt ustawy, przedstawiają skutki finansowe jej wykonania.
Co do zmiany konstytucji- prawo inicjatywy ustawodawczej mają::
▲ minimum 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub Prezydent RP Art. 235. 1.
Art. 221 W zakresie :
• ustawy budżetowej
• ustawy o prowizorium budżetowym
• zmiany ustawy budżetowej
• ustawy o zaciągnięciu długu publicznego
• ustawy o udzieleniu gwarancji finansowych przez państwo
prawo inicjatywy ustawodawczej: przysługuje wyłącznie Radzie Ministrów.
4. Jak wyglądają procedury uchwalania ustaw w Sejmie. Art. 120
Sejm uchwala ustawy zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Uchwalanie przez Sejm następuje w procedurze 3 czytań.
Pierwsze czytanie: może rozpocząć się na posiedzeniu Sejmu (np. jeżeli projekt dotyczy
ustawy o zmianie Konstytucji, ustawy zmiany budżetowej, ustawy zmiany podatkowej, zmiany kodeksu lub innych ustaw skazanych przez Marszałka Sejmu) , albo na posiedzeniu Komisji Sejmowej. Pierwsze czytanie obejmuje:
■ uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę,
■ debata nad projektem, pytania posłów, odpowiedzi wnioskodawcy
■ skierowanie projektu ustawy do Komisji, gdzie prace odbywają się w mniejszych
grupach osób kompetentnych, w obecności zaproszonych ekspertów z danej
dziedziny. Komisje sporządzają sprawozdanie .
Drugie czytanie: rozpoczyna poseł sprawozdawca przedstawiając Sejmowi sprawozdanie Komisji.
■ debata na forum Sejmu - zgłaszane są poprawki i wnioski do projektu ustawy
(mogą zgłaszać - wnioskodawca, posłowie, Rada Ministrów) . Wniesione poprawki mogą spowodować ponowne skierowanie projektu ustawy do Komisji.
Dodatkowe lub nowe sprawozdanie sporządzone przez Komisję jest przedstawione przez posła sprawozdawcę w ramach trzeciego czytania .
Trzecie czytanie obejmuje:
■ głosowanie nad ustawą - nad jej odrzuceniem w całości, jeżeli taki wniosek wpłynął,
• głosowane nad poprawkami,
• glosowanie nad całością projektu przy uwzględnieniu zmian wynikających z
przegłosowania poprawek
■ Ustawa uchwalona przez Sejm jest kierowana do Senatu.
■ Senat w ciągu 30 dni ma zająć stanowisko wobec ustawy uchwalonej przez Sejm.
•wydaje uchwałę akceptującą ustawę, uchwałę wprowadzającą poprawki albo
uchwałę odrzucającą ustawę.
■ Uchwała Senacka nie jest wiążąca dla Sejmu. Sejm może odrzucić uchwałę Senatu
co do ustawy bezwzględną większością głosów w obecności kworum co najmniej
połowy ustawowej liczby posłów.
■ Marszałek Sejmu przedstawia uchwaloną ustawę do podpisu Prezydentowi RP.
Prezydent podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządzą jej
ogłoszenie w Dzienniku Ustaw RP.
5. Rola Senatu w procesie ustawodawczym. Art. 121
Senat ma 30 dni (termin nieprzekraczalny) na zajęcie stanowiska co do ustawy uchwalonej przez Sejm: może przyjąć ją bez zmian, może uchwalić poprawki, może odrzucić ją w całości nie jest to wiążące dla Sejmu, gdyż uchwała Senatu może zostać odrzucona bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie podejmie stosownej uchwały, ustawę uznaje się za uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm.
Senat może wnosić poprawki, ale tylko dotyczące tego, co było uregulowane przez
Sejm - nie ma kompetencji do dopisywania nowych treści.
Uchwała Senacka nie jest wiążąca dla Sejmu. Sejm może odrzucić uchwałę Senatu co do ustawy bezwzględną większością głosów w obecności kworum co
najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Art.235. 4. - zmiana Konstytucji przez Sejm i Senat - większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej ustawowej liczby senatorów.
Art. 90. 2 uchwała ustawy wyrażającej zgodę na ratyfikacje umowy międzynarodowej jest uchwalana przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz przez Senat większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.
6. W ramach jakich procedur Prezydent podpisuje ustawy. Art. 122 Art. 122. 3. Art. 122. 5
Art. 135. 7. Art.224.
▲ Prezydent podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw RP.
▲Prezydent przed podpisaniem ustawy może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją.
▲Prezydent RP nie może odmówić podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodną z Konstytucją.
Trybunał nie ma terminów, a jedyny termin, który go obowiązuje dot. ustawy budżetowej -2 m-ce.
▲Jeżeli Prezydent RP nie wystąpił z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego może z umotywowanym wnioskiem przekazać ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia.
Po ponownym uchwaleniu ustawy przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów RP w ciągu 7 dni podpisuje ustawę i zarządza jej ogłoszenie w dzienniku ustaw RP - w tym przypadku Prezydentowi nie przysługuje prawo ponownego wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego.
W przypadku zmiany Konstytucji Marszałek Sejmu przedstawia Prezydentowi RP uchwaloną ustawę do podpisu.
▲Prezydent RP w ciągu 7 dni podpisuje ustawę budżetową, albo ustawę o prowizorium budżetowym przedstawionym przez Marszałka Sejmu. Prezydent ma 7 dni, nie może zawetować ustawy, a Trybunał Konstytucyjny ma na ewentualne rozpatrzenie 2 miesiące od złożenia wniosku w Trybunale.
Prezydent zobowiązany jest do podpisania ustawy, która Trybunał uznał za zgodną z Konstytucją , a nie może podpisać, gdy jest niezgodna.
▲ Prezydent może zawetować ustawę - polega to na skierowaniu przez Prezydenta
ustawy z umotywowanym wnioskiem do Sejmu w celu jej ponownego rozpatrzenia.
Sejm może odrzucić weto Prezydenta, uchwalając ustawę ponownie kwalifikowana
większością 2/3 głosów w obecności co najmniej polowy ustawowej liczby posłów.
W takiej sytuacji Prezydent musi podpisać ustawę w ciągu 7 dni.
7. Procedury formowania Rządu.
Pierwsza procedura -Art. 154. ½ .
■ Prezydent RP wyznacza Prezesa Rady Ministrów, który proponuje skład Rady
Ministrów.
■ Prezydent RP powołuje Prezesa Rady Ministrów wraz z pozostałymi członkami
Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub
przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków
nowo powstałej Rady Ministrów.
■ Prezes Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia powołania przedstawia Sejmowi
program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania.
Wotum zaufania Sejm uchwala bezwzględną większością głosów w obecności
co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Druga procedura - Art. 154/3.
■ W razie nie powołania Rady Ministrów lub nie udzielenia jej wotum zaufania Sejm
w ciągu 14 dni od upływu terminu wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz
proponowanych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością
głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent RP
powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od ich członków.
Trzecia procedura - Art. 155/1
W razie nie powołania Rady Ministrów lub nie udzielenia jej wotum nieufności Prezydent RP w ciągu 14 dni powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów, oraz odbiera od nich przysięgę.
Sejm w ciągu 14 dni od dnia powołania Rady ministrów przez Prezydenta RP, udziela
Jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
8. Konstruktywne wotum nieufności. Art. 158
Dlaczego to wotum nieufności jest konstruktywne ?
Wotum nieufności wyraża Sejm Radzie Ministrów większością ustawowej liczby posłów, na wniosek zgłoszony przez co najmniej 46 posłów i wskazuje imiennie kandydata na Prezesa Rady Ministrów.
Wniosek poddany jest pod glosowanie po upływie 7 dni od dnia jego zgłoszenia.
Przegłosowanie tego wniosku o wotum nieufności powoduje przyjęcie przez Prezydenta dymisji Rządu a z drugiej strony jest aktem powołania wybranego przez Sejm nowego Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę.
Powtórny wniosek o wotum nieufności może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od dnia zgłoszenia poprzedniego wniosku, a przed upływem 3 miesięcy, jeżeli wystąpi z nim co najmniej 115 posłów.
9. Wotum nieufności dla pojedynczego ministra. Art. 159
dotyczy sytuacji, gdy Sejm może wyrazić ministrowi wotum nieufności
nie ma konstruktywnego charakteru
wniosek o wyrażenie wotum nieufności może być zgłoszony przez co najmniej
69 posłów (15 % liczby posłów) a przegłosowany przez sejm większością głosów
ustawowej liczby posłów (z 231 posłów)
10. Wotum zaufania dla urzędującej Rady Ministrów Art.160
Prezes RM zwraca się do Sejmu o wyrażenie Radzie Ministrów wotum zaufania.
Wotum zaufania jest udzielane przez Sejm zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów
11. Kto dokonuje zmian w składzie Rady Ministrów?
Zmian w składzie Rady Ministrów dokonuje Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek prezesa Rady Ministrów .
12. Przypadki dymisji Rady Ministrów
Dymisja rady ministrów składana jest przez Prezesa Rady Ministrów na pierwszym
posiedzeniu nowo wybranego Sejmu w przypadku:
▲ w sytuacji uchwalenia wotum nieufności dla Rady Ministrów Art. 158
▲ w sytuacji nie uchwalenia wotum zaufania dla Rady Ministrów Art.160
▲ rezygnacja Prezesa Rady Ministrów.
Prezydent może nie przyjąć tej rezygnacji
W przypadku dymisji Rządu Prezydent powierza ustępującej Radzie Ministrów
obowiązki do czasu powołania nowej Rady Ministrów
13. W jakich procedurach Sejm zajmuje stanowisko, co do oceny sposób wykonania przez Rząd ustawy budżetowej (art. 226)?
W ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego Rząd przedkłada Sejmowi sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej wraz z informacją o stanie zadłużenia państwa .
■ W oparciu o to sprawozdanie Sejm w ciągu 90 dni od dnia przyjęcia sprawozdania
podejmuje uchwałę o udzieleniu bądź odmowie udzielenia Radzie Ministrów
absolutorium.
14. Co charakteryzuje mandat wolny (poselski, senatorski)?
Mandat posłów i senatorów, to mandat wolny
■ posłowie i senatorowie są przedstawicielami suwerena, czyli całego narodu,
a nie jedynie swoich wyborców
■ posłowie czy senatorowie nie muszą spełniać żądań swoich wyborców.
(tzn. wyborcy mogą domagać się od posłów i senatorów, ale posłowie i senatorowie nie muszą tego uwzględnić, nie są zobowiązani do realnych żądań swoich wyborców).
■ Wyborcy nie mają możliwości odwołania posła czy senatora w trakcie trwania kadencji
Wyjątkowe sytuacje pozbawienia mandatu posła czy senatora:
śmierć posła,
zrzeknięcie się mandatu przez posła lub senatora,
pozbawienie mandatu posła lub senatora przez Trybunał Konstytucyjny.
15. Immunitet parlamentarny
Art.105.ust.1. Immunitet materialny wiąże się z działalnością posła czy senatora, która to działalność bezpośrednio wiąże się ze sprawowanym mandatem.
Poseł za takie czyny, które wiążą się ze sprawowaniem przez niego mandatu, ani po jego wygaśnięciu nie może być pociągnięty do sądowej, odpowiedzialność za to ponosi przed Sejmem.
W przypadku naruszenia praw osób trzecich może być pociągnięty do odpowiedzialności sadowej tylko za zgoda Sejmu.
Inaczej jest, gdy chodzi o immunitet formalny art.105.ust.2.
Od dnia ogłoszenia wyników wyboru do dnia wygaśnięcia mandatu nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zgody Sejmu lub Senatu.
Takie postępowanie karne osoby, zanim została posłem lub senatorem, na żądanie Sejmu może być zawieszone do czasu wygaśnięcia mandatu.
Poseł i senator powinien być chroniony immunitetem, ale nie powinno być tak, że z tego immunitetu korzysta poseł, który prowadzi samochód w stanie nietrzeźwości.
Taka osoba jest prawnie uprzywilejowana niż normalny obywatel.
Postępowanie karne może być zawieszone na żądanie Sejmu (jeżeli chodzi o posła) lub Senatu (jeżeli chodzi o senatora).
Poseł czy Senator może osobiście zrzec się mandatu - na ogólnych zasadach.
Art. 105 ust. 5 Poseł lub senator nie mogą być zatrzymani bez zgody Sejmu czy Senatu. Jedynie wyjątkowo możliwe jest zatrzymanie posła czy senatora na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania (o zatrzymaniu niezwłocznie powinien być powiadomiony Marszałek Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.
16. Organy Sejmu i Senatu (ich kompetencje - po 3 wymienić)
Marszałek Sejmu i Marszałek Senatu
Prezydia
Konwent Seniorów
Komisje Sejmowe i Senackie
Marszałek Sejmu i Marszałek Senatu - to najważniejsze organy Sejmu i Senatu wybierane są na pierwszym posiedzeniu.
Wicemarszałkowie nie posiadają własnych, wyodrębnionych kompetencji, a działają jedynie w zastępstwie marszałków.
■ w Senacie i w Sejmie poza marszałkiem wybierani są wicemarszałkowie
- w Senacie - 3 osoby, a w Sejmie na pierwszym posiedzeniu określają ilu ich ma być.
Kompetencje:
• zwołują posiedzenia Sejmu i Senatu
• ustalają porządek dzienny posiedzeń
• Marszałkowie reprezentują Sejm Senat
• przewodniczą obradom odpowiednio Sejmu i Senatu
• czuwają nad tokiem i terminowością prac obu izb i ich organów
• Marszałek Sejmu posiada kompetencje do tymczasowego zastępstwa
Prezydenta na urzędzie.
Prezydia - Sejmu i Senatu - składają się z marszałków i wicemarszałków.
■ w Senacie ilość członków prezydium jest stała 1+4, w Sejmie liczba członków
prezydium nie jest stała.
Kompetencje:
• dokonywanie wykładni regulaminu Sejmu i Senatu
• ustalenie planu pracy Sejmu i Senatu
• organizowanie współpracy pomiędzy Komisjami
Prezydia Sejmu i Senatu - to organy pomocnicze marszałków.
Konwent Seniorów - to organ opiniodawczy, w sprawach, które potencjalnie mogą wywołać konflikty na forum posiedzeń Sejmu.
Aby taką rolę spełniały, w skład Konwentu Seniorów wchodzą :
• członkowie Prezydiów Sejmu i Senatu, reprezentujący różne opcje polityczne
• dodatkowo w Sejmie przedstawiciele Klubów i Porozumień Poselskich, liczących
minimum 15 posłów.
• dodatkowo w Senacie - przedstawiciele Klubów i Porozumień Senackich,
które liczą minimum 7 senatorów.
Komisje Sejmowe i Senackie - w Sejmie i Senacie funkcjonują komisje stałe.
Mogą funkcjonować komisje nadzwyczajne, ale jedynie w Sejmie mogą funkcjonować komisje śledcze.
17.Jakie są zasady zastępowania Prezydenta na urzędzie?
Art.131 ust.1 i 2
Kompetencje do tymczasowego zastępstwa Prezydenta na urzędzie
(prezydent nie ma Vice- Prezydenta) posiada Marszałek Sejmu.
Jeżeli Marszałek Sejmu z jakiś powodów nie może wykonywać funkcji Prezydenta RP,
to obowiązki te przejmuje Marszałek Senatu.
Prezydent o swojej nieobecności zawiadamia Marszałka Sejmu .
Jeżeli Prezydent nie jest w stanie powiadomić Marszałka Sejmu o niemożności sprawowania urzędu, to ten fakt stwierdza na wniosek Marszałka Sejmu - Trybunał Konstytucyjny, który ponadto powierza Marszałkowi Sejmu tymczasowego wykonania obowiązków prezydenckich.
Art.131 ust.2 Zastępowanie do czasu wyboru nowego Prezydenta
- śmierć Prezydenta
- zniesienie się urzędu przez Prezydenta
- stwierdzenie nieważności wyborów Prezydenta
- uznanie przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności Prezydenta do
sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia - uchwałą podjętą większością
co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego.
- złożenie Prezydenta z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu
■ Rozwiązanie Sejmu, które może być udziałem Prezydenta - nie może być udziałem
osoby go zastępującej.
18. Formy organizowania się posłów i senatorów w oparciu o kryteria polityczne
Kluby i Koła parlamentarne - n i e s ą o r g a n a m i S e j m u i S e n a t u.
Kluby i koła parlamentarne - to formy zorganizowania się posłów i senatorów w oparciu o kryteria polityczne.
Kluby w Sejmie liczą minimum 15 posłów, a Koła minimum 3 posłów.
Kluby w Senacie liczą minimum 7 senatorów, a Koła minimum 3 senatorów.
Po co Koła i Kluby są organizowane ?
Funkcjonowanie posłów i senatorów w ramach klubów i Kół usprawnia funkcjonowanie Sejmu i Senatu.
Przynależność do Klubu lub koła nie jest prawnym wymogiem. Wstępują posłowie i senatorowie nie zrzeszeni.
Dany poseł lub senator nie może w tym samym czasie należeć do niż jednego Klubu lub Koła (musi wystąpić z jednego Koła lub Klubu, aby przejść do innego).
Mogą występować w Sejmie i Senacie Zespoły poselskie lub senatorskie.
Przynależność do zespołów nie opiera się o kryteria polityczne.
Do zespołów mogą należeć posłowie i senatorowie, będące członkami Klubu lub Koła.
Kryteria grupowania posłów i senatorów w zespole poselskim i senatorskim:
▪ kryterium regionalne
▪ wg płci (panie grupują się w jednym zespole np. reprezentują interesy kobiet)
▪ kryterium polityczne w ramach grup i kół
19. Czym jest Zgromadzenie narodowe i jakie posiada kompetencje?
Zgromadzenie Narodowe - art. 114 - to wspólnie obradujący w przypadkach określonych Konstytucji, Sejm i Senat, pod przewodnictwem Marszałka Sejmu lub w jego zastępstwie Marszałka Senatu.
Z tego określenia wynika, że nie każde wspólne posiedzenie pod przewodnictwem Marszałka Sejmu, czy Marszałka Senatu, to posiedzenie Zgromadzenia Narodowego.
Zgromadzenie Narodowe to takie posiedzenie Sejmu i Senatu, które jest przewidziane
w Konstytucji .
Zgromadzenie Narodowe liczy 560 członków ( 460 posłów, 100 senatorów).
Art. 145 ust. 2 Kompetencje Zgromadzenia Narodowego - zakres jest wąski i dotyczy tylko osoby Prezydenta, dlatego, że nie ma żadnych relacji w zakresie nadzoru, kontroli Sejmu a Prezydentem.
Art.130 Prezydent wobec Zgromadzenia składa przysięgę
▄ Art.145 ust.2 Zgromadzenie Narodowe może podjąć uchwałę o postawieniu
Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu.
Żeby taka uchwała była prawnie skuteczna, może być podjęta większością
2/3 ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego.
Uchwała taka jest głosowana na wniosek minimum 140 członków Zgromadzenia.
▄ art. 131 ust. 2 - Zgromadzenie Narodowe stwierdza niezdolność Prezydenta do
sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia uchwałą podjętą większością
co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego.
▄ art. 130 - przed Zgromadzeniem Narodowym Prezydent składa przysięgę , a po jej
złożeniu obejmuje urząd.
▄ art. 140 -wobec Zgromadzenia Narodowego Prezydent może wystąpić z orędziem (bądź wobec Sejmu i Senatu)
20. Zasady wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej- art.127 cały
Prezydent wybierany jest przez Naród, ale nie jest przedstawicielem Narodu.
(tylko posłowie i senatorowie są przedstaw. narodu)
▪ Prezydent jest najważniejszym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej.
Prezydent jest Głową Państwa
▪ Prezydent jest gwarantem ciągłości władzy państwowej.
W Y B O R Y P R E Z Y D E N T A ART. 127
▲ Prezydent wybierany jest przez Naród, a wybory prezydenckie są powszechne, równe, bezpośrednie, a głosowanie tajne.
Powszechne - art. 162 . czynne prawo wyborcze w wyborach prezydenckich mają obywatele Polski, którzy najpóźniej w dniu glosowania kończą 18 lat,
bierne prawo wyborcze - w wyborach prezydenckich posiada obywatel Polski, którzy najpóźniej w dniu glosowania kończy 35 lat i korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu.
Równość wyborów - oznacza, że wszyscy uprawnieni do glosowania, którzy głosują maja taki sam wpływ na wyniki wyborów.
Bezpośredniość wyborów - oznacza konieczność osobistego oddania głosu.
▲Prezydent RP jest wybierany na 5-letnią kadencję i może być ponownie wybrany tylko
raz.
▲Na Prezydenta RP może być wybrany obywatel Polski, najpóźniej w dniu wyborów
kończy 35 lat i korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu.
Kandydata zgłasza co najmniej 100 tys. obywateli mających prawo wybierania do
Sejmu.
▲Na Prezydenta RP wybrany zostaje kandydat, który otrzymał więcej niż połowę ważnie
oddanych głosów.
Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości, 14 dnia po pierwszym
głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie (spośród 2 kandydatów, którzy
otrzymali największą liczbę głosów, a jeżeli któryś z nich utraci prawo wyborcze lub
umrze - następny z największą liczbą głosów - datę ponownego głosowania odracza
się o dalsze 14 dni).
▲Na Prezydenta RP wybrany zostaje kandydat, który w ponownym głosowaniu otrzymał
więcej głosów.
▲Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki
ważności wyboru Prezydenta RP określa ustawa.
21. Akty urzędowe Prezydenta
Akty prawne Prezydenta są węższe od aktów urzędowych Prezydenta ( ten pierwsze wchodzą w skład drugich).
Faktyczne czynności urzędowe Prezydenta wynikają z kompetencji Prezydenta, ale nie muszą. Mają pisemną formę, np. przemówienia prezydenckie.
Art. 144 Aby akty urzędowy Prezydenta były ważne wymagają podpisu Prezesa Rady Ministrów tj. kontrasygnaty ( nie może podpisywać Minister) Prezes Rady Ministrów ponosi odpowiedzialność przed Sejmem za kontrasygnatę
Prerogatywy Prezydenta - to akty urzędowe Prezydenta, które dla swojej ważności nie wymagają kontrasygnowania ich przez Prezesa RM.
Art. 144 ust. 3 Prerogatywy prezydenckie - znać 5 prerogatyw :
- zarządza wybory do Sejmu i Senatu
- posiada prawo inicjatywy ustawodawczej
- stosowanie prawa łaski
- powoływanie sędziów
- zwoływanie Rady Gabinetowej
- powoływanie członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
- zarządzanie referendum ogólnokrajowego
- odmowa podpisania ustawy
- nadawanie orderów i odznaczeń
nadawanie obywatelstwa polskiego i wyrażanie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego zrzeczenie się urzędu Prezydenta RP
22. Rada Gabinetowa art. 141
Radę Gabinetową tworzy Rada Ministrów obradująca pod przewodnictwem Prezydenta RP, zwoływana jest przez Prezydenta.
23. Za co i w oparciu o jakie procedury Prezydent może być postawiony przed
Trybunałem Stanu art. 145
Prezydent może ponieść odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu za popełnienie przestępstw za tzw. delikt konstytucyjny - to naruszenie konstytucji lub ustawy w związku z zakresem urzędowania lub zajmowanego stanowiska, którego to naruszenie jest zawinione, ale nie jest przestępstwem.
Dwie kategorie czynów mogące postawić Prezydenta przed Trybunałem Stanu:
przestępstwo karne
delikt konstytucyjny
O postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia rozstrzyga Zgromadzenie Narodowe, ale kwalifikowaną 2/3 głosów .
Podejmowanie uchwały większością kwalifikowana minimum 2/3 ustawowej liczby członków Zgromadzenia Międzynarodowego.
Wniosek postawienia Prezydenta w stan oskarżenia składa minimum 140 członków Zgromadzenia Narodowego.
24. Zasady odpowiedzialności członków Rządu przed Trybunałem Stanu.
Odpowiedzialność członków Rządu ma wyraz indywidualny.
Członkowie Rady Ministrów ponoszą odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji lub ustaw, a także za przestępstwa popełnione w związku
z zajmowanym stanowiskiem.
Uchwałę o pociągnięciu członka Rady Ministrów do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu Sejm podejmuje na wniosek Prezydenta RP lub co najmniej 115 posłów, większością 3/5 ustawowej liczby posłów .
art. 157 Członkowie Rady Ministrów ponoszą przed Sejmem solidarna odpowiedzialność
za działalność Rady Ministrów.
Członkowie Rady Ministrów ponoszą przed Sejmem również odpowiedzialność indywidualną - za sprawy należące do ich kompetencji lub powierzone im przez Prezesa Rady Ministrów.
popełnienie przestępstwa , ale tylko takie, które wiąże się z zajmowanym stanowiskiem.
za delikt konstytucyjny - naruszenie Konstytucji
Uchwałę o pociągnięciu członka Rady Ministrów do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu Sejm podejmuje na wniosek Prezydenta RP albo grupy posłów min. 115 , a uchwałę podejmuje Sejm większością 3/5 ustawowej liczby posłów.
25. Czym jest Wymiar Sprawiedliwości - jakie organy go sprawują ?
Wymiar sprawiedliwości - to rozstrzyganie konfliktów prawnych przez Sądy.
Wymiar sprawiedliwości sprawują :
▲ sądy
▲ Sąd Najwyższy
▲ Sąd Powszechny Art. 177 ,
▲Sąd Administracyjny
▲ Sądy Wojskowe (nie ma tu Trybunałów).
▲ Sąd Wyjątkowy lub Tryb Doraźny - może być ustanowiony tylko na czas wojny.
Sądy Powszechne
Sądy powszechne mają zdecydowanie najszerszy zakres sprawowania wymiaru sprawiedliwości.
Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach.
Wyjątkowo wymiar sprawiedliwości sprawowany jest przez inne kategorie sądów,
z wyjątkiem spraw zastrzeżonych ustawą dla innych sądów.
Sądy Powszechne orzekają - w zakresie prawa: - cywilnego - karnego- rodzinnego
prawa pracy
art. 183 Sad Najwyższy nadzoruje działalność Sądów Powszechnych i Wojskowych,
w zakresie orzekania - jest to tzw. nadzór judykacyjny.
Funkcjonują dwie formy nadzoru:
a) rozpatrywanie przez Sąd Najwyższy środków odwoławczych od orzeczeń sądów powszechnych i wojskowych.
b) Sąd Najwyższy podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne budzące wątpliwości w praktyce orzeczniczej.
26. Na czym polega nadzór judykacyjny Sadu Najwyższego ? art. 183
nadzór judykacyjny - polega na nadzorze Sadu Najwyższego nad sądami powszechnymi i wojskowymi w zakresie orzekania.
Funkcjonują dwie formy nadzoru:
a) rozpatrywanie przez Sąd Najwyższy środków odwoławczych od orzeczeń sądów powszechnych i wojskowych.
b) Sąd Najwyższy podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne budzące wątpliwości w praktyce orzeczniczej.
27. Konstytucyjne określenie kompetencji Sądów Administracyjnych.- art. 184
Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują, w zakresie określonym w ustawie , kontrolę działalności administracji publicznej, która polega na m.in. na orzekaniu zgodności z ustawami, uchwał samorządu terytorialnego i aktów normatywnych, terenowych organów administracji rządowej.
28. Skład osobowy Krajowej Rady Sądownictwa - art. 187
Krajowa Rada Sądownictwa stoi na straży niezależności sądów i niezawisłością sędziów
W skład KRS - Krajowej Rady Sądownictwa wchodzą przedstawiciele 3 władz sądowniczej, ustawodawczej i wykonawczej.
Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości
Krajowa Rada Sądownictwa składa się z:
■ P-szego Prezesa Sądu Najwyższego
■ Ministera Sprawiedliwości
■ Prezesa Narodowego Sądu Administracyjnego i osoby powołanej przez
Prezydenta Rzeczypospolitej
■ 15 członków wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego,
sądów powszechnych, sadów administracyjnych i sadów wojskowych- różnych
sadów (element odróżniający)
■ 4 członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz 2 członków wybranych przez Senat spośród senatorów
Krajowa Rada Sądownictwa wybiera spośród swoich członków przewodniczącego
i dwóch wiceprzewodniczących.
29. Status prawny sędziów sądów
■ sędziowie ze względu na sprawowany urząd muszą respektować przy orzekaniu
regulacji z Konstytucji i Ustaw, jak również podlegać międzynarodowym umowom
ratyfikowanym za zgodą ustawową.
sędzia niezawisły, to taki, który jest obiektywny, orzeka według swojego uznania, ale w ramach obowiązującego prawa i w oparciu o ustalenia faktyczne poczynione w sprawie.
Niezawisłość sędziowska jest to jego uprawnienie i obowiązek, dlatego żaden sędzia nie sprzeniewierzy gwarancjom niezawisłości.
Art. 179. Sędziowie powoływani są przez Prezydenta na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.
Konstytucyjne gwarancje niezawisłości sędziowskiej
■ powoływanie sędziów na czas nieokreślony - art. 179 maks. do 65 lat granica
nieprzekraczalna 70 lat. w konsekwencji nie muszą być powoływani na następną
kadencję.
■ art. 180 sędziowie są nieusuwalni - sędzia nie musi się obawiać o pracę, utrata stanowiska może wystąpić w oparciu o prawomocne orzeczenie sądu i tylko w przypadkach określonych w ustawie . Sędzia traci swoje stanowisko, gdy traci obywatelstwo polskie i jeżeli jest prowadzone postępowanie dyscyplinarne, karne lub ubezwłasnowolniono go, to może być zawieszony w czynnościach sędziego
■ art. 181 immunitet sędziowski - chodzi tu o określenie zakazu pociągania sędziego do odpowiedzialności karnej, także pozbawienia wolności, bez wcześniejszej zgody Sądu. Sędzia nie może być zatrzymany czy aresztowany, chyba, że został ujęty na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do prawidłowego przebiegu postępowania. O takim zatrzymaniu należy powiadomić prezesa właściwego miejscowego sądu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego
■ sędziom zapewnia się warunki pracy i wynagrodzenie takie, które odpowiadają godności urzędu, a także wykonywania obowiązków ( zabezpieczenie przed korupcją)
Na podstawie rozporządzenia Prezydenta RP wynagrodzenie sędziego, to wielokrotność kwoty bazowej pracowników administracji.
Wielokrotność zależy od tego, czy sędziego rejonowego, okręgowego itd.(hierarchii)
■ zakaz przynależności Sędziów do partii i związków zawodowych (sędziowie nie powinni mieć na względzie programu partii art. 178
■ sędziowie nie mogą prowadzić publicznej działalności , o ile nie można pogodzić z zasadami niezależności sadów i niezawisłości sędziów art. 178.3 .
Sędziowie co do zasady nie mogą podejmować dodatkowego zatrudnienia, wyjątkowo dydaktyczne, edukacyjne - za zgodą prezesa Sądu.
30. Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego
■ orzeka o zgodności danego aktu z Konstytucją bądź legalności prawa.
■ bada, czy akt normatywny jest zgodny z prawem.
■ bada zgodność ustaw z umowami międzynarodowymi ratyfikowanymi za zgodą
ustawową art. 188.2 .
■ bada zgodności przepisów wydawanych przez centralne organy państwowe
tzw. badana jest konstytucjonalność - zgodność z Konstytucją lub legalność
aktów prawnych. Uznanie przez Trybunał Konstytucyjny nie konstytucyjności
bądź nie legalności aktu normatywnego oznacza., że traci on moc obowiązującą.
■ bada zgodność z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych
czy nie zawiera art. 13 (zakazane istnienie partii i organizacji -rasizm, faszyzm,
komunizm, nienawiść rasowa itd..)
■ Trybunał Konstytucyjny ma kompetencje w sprawie orzekania o skardze
konstytucyjnej - art. 79. 1.
■ Trybunał Konstytucyjny jest władczy do rozstrzygania sporów kompetencyjnych
pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa (ale tylko pomiędzy
organami centralnymi o konstytucyjnymi) Art. 189
■ Trybunał Konstytucyjny powierza Marszałkowi Sejmu tymczasowe wykonywanie
urzędu Prezydenta, który nie może tymczasowo sprawować urzędu
i nie może sam powiadomić o tym Marszałka Sejmu
31. Prawny charakter orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
■ Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą
czyli są wiążące dla wszystkich podmiotów funkcjonujących w systemie
prawnym państwa Polskiego) i są ostateczne (ponieważ nie istnieją tutaj żadne
procedury odwoławcze ).
32. Prawne konsekwencje orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
■ Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak
Trybunał Konstytucyjny może określić inny , późniejszy termin utraty mocy
obowiązującej aktu normatywnego, może wynieść do 18 m-cy od dnia publikacji,
jeżeli chodzi o ustawy i do 12-m-cy, jeżeli chodzi o inny akt normatywny (utrata
z dnia na dzień, mogłaby wywołać niesamowite straty z budżetu narodowego,
kwestia finansowa).
■ W przypadku orzeczeń. Które wiążą się z nakładami finansowymi nie przewidzianymi
w ustawie budżetowej, Trybunał Konstytucyjny określa termin utraty mocy
obowiązującej po zapoznaniu się z opinia Rady Ministrów.
■ Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego co do konstytucjonalności i legalności prawa
podlegają publikacji w organie urzędowym, w którym publikowany był wcześniejszy akt normatywny, będący przedmiotem orzeczenia.
Jeżeli akt normatywny nie był publikowany w organie urzędowym, wówczas orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jest publikowane w Monitorze Polskim. Dotyczy to sytuacji, kiedy Prezydent przed podpisaniem przesyła projekt ustawy
do Trybunału Konstytucyjnego.
■ Uznanie nie konstytucjonalności lub nielegalnych prawnych podstaw
w rozstrzygnięciach w indywidualnych sprawach może skutkować wdrożeniem
nadzwyczajnych procedur odwoławczych ( tj. mogą być zmierzające do uchylenia
tego aktu).
33. Status prawny sędziów Trybunału Konstytucyjnego.
(różnice z sędziami sadów) art. 194 i 195
Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli
i podlegają tylko Konstytucji.
W skład Trybunału Konstytucyjnego wchodzi 15 sędziów wybieranych przez Sejm
na 9-letnia, niepowtarzalną kadencję , ale potem mają zagwarantowany powrót na swoje stanowisko lub stanowisko równorzędne.
34. Kto może ponosić odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu ?
Odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu - za naruszenie Konstytucji lub ustawy,
w związku z pełnieniem swojego urzędu ponoszą (art.198):
Prezydent RP- odpowiedzialność ma najszerszy charakter:
▄ za każde popełnienie przestępstwa (czyn człowieka na skutek działania lub
zaniechania, czyn bezsporny i szkodliwy , zakazany przez ustawę
▄ za delikt konstytucyjny (naruszenie konstytucji na zajmowanym stanowisku)
na wniosek grupy 140 członków Zgromadzenia Narodowego, uchwałą kwalifikowanej większości 2/3 ustawowej liczby członków Zgromadzenia .
Zakres odpowiedzialności Prezydenta jest najszerszy, ale jest najlepiej chroniony.
II. Członkowie Rządu - pociągnięci do odpowiedzialności - na wniosek złożony przez
Prezydenta lub grupę 115 posłów, uchwałą podejmowaną przez Sejm kwalifikowaną
3/5 ustawowej liczby posłów.
▄ za przestępstwa ale popełnione w związku z zajmowanym stanowiskiem
▄ za delikt konstytucyjny
III. Prezes NBP, Prezes NIK, członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji:
osoby, którym Premier powierzył kierownictwo Ministerstwami
oraz Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych
• na wniosek Prezydenta, grupy minimum 115 posłów oraz Sejmowa Komisje Śledczą uchwałą podejmowana przez Sejm bezwzględną większością głosów przy kworum minimum 50 % ustawowej liczby posłów.
▄ jedynie za delikt konstytucyjny
IV. Posłowie i Senatorowie
▄ Poseł i senator nie może prowadzić działalności gospodarczej i osiągać korzyści z majątku Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego, ani nabywać tego majątku.
Za złamanie tego zakazu poseł może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu.
Uchwała podejmowana jest bezwzględną większością liczby posłów przy kworum minimum połowy liczby posłów.
.
35. Jakie kryteria są stosowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich
przy rozpatrywaniu spraw
Podstawowe zadania Rzecznika Praw Obywatelskich to: stanie na straż wolności praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji a także w innych aktach normatywnych.
Kryteria:
▄ kryterium legalności - czyli zgodności z prawem
▄ kryterium dopełniające - są to zasady współżycia społecznego i sprawiedliwości
społecznej
Rzecznik Praw Obywatelskich w swej działalności jest niezawisły i niezależny od innych organów państwowych i odpowiada jedynie przed Sejmem na zasadach określonych ustawą. Rzecznik nie wydaje rozstrzygnięć o wymiarze władczym.
36. Na czym polega inicjujący charakter uprawnień Rzecznika
Po wyjaśnieniu sprawy kompetencje Rzecznika Spraw Obywatelskich mają wymiar inicjujący, czyli może domagać się zgodnego z prawem działania organu, natomiast nie może wydać decyzji, gdyż nie ma kompetencji władczych.
Gdy organ postępuje zgodnie z prawem, Rzecznik może wystąpić do np. organów posiadających prawi inicjatywy ustawodawczej, aby organy te podjęły działania w kierunku zmiany obowiązującego prawa.
Rzecznik może inicjować postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym nakierowane
na badanie konstytucjonalności i legalności prawa.
37. Zasady powoływania Rzecznika Praw Obywatelskich i Prezesa NIK-u art.205 i 209
Rzecznik Praw Obywatelskich jest powołany jest - na 5 lat, natomiast Prezes Najwyższej Izby Kontroli na 6 lat. Obaj powoływani są przez Sejm za zgodą Senatu i ponownie mogą być powołani tylko raz.
Rzecznik Praw Obywatelskich, jak i Prezes NIK - nie mogą zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem profesora szkoły wyższej, ani wykonywać innych zajęć zawodowych.
Wniosek o przegłosowanie osoby na stanowisko Prezesa NIK składa Marszałek Sejmu lub grupa 115 posłów i przegłosowany przez Sejm bezwzględną większością głosów.
Bezwzględna większość głosów - to wymóg uzyskania minimum 50 % + 1 oddanych ważnie głosów „za”, liczba głosów za musi być większa od sumy głosów przeciw + wstrzymujących się.
38. Sfera kontroli obligatoryjnych i fakultatywnych NIK
NIK - jest naczelnym organem kontroli państwowej, funkcjonuje jako organ kolegialny
i posiada szerokie kompetencje, które można podzielić na:
▄ uprawnienia kontrolne NIK-u o charakterze obligatoryjnym
▄ uprawnienia kontrolne NIK-u o charakterze fakultatywnym
Kontrola obligatoryjna realizowana jest w oparciu o kryteria:
▄ legalności - zgodności z obowiązującym prawem
▄ gospodarności - oznacza ocenę, efektywność czynności organu kontrolowanego
▄ celowości - dotyczy osiąganych przez kontrolowany podmiot zakładanych zamierzeń
▄ rzetelności - dotyczy zgodności z obowiązującymi wskaźnikami
Kontrola fakultatywna - to taka, która może być realizowana, ale nie jest prawnym obowiązkiem. Dotyczy ona działalności organów samorządu terytorialnego, działalności komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek organizacyjnych.
Kontrola podmiotów samorządowych - może być realizowana w oparciu o kryteria:
▄ legalności, gospodarności i rzetelności - pominięto kryterium celowości
NIK może przeprowadzać kontrolę fakultatywną , ale jedynie w oparciu o kryteria legalności i gospodarności funkcjonowanie tych podmiotów, które wykorzystują majątek względnie środki państwowe, komunalne. Kontrola może obejmować również wywiązywanie się tych podmiotów z zobowiązań finansowych na rzecz państwa.
Kryteria dla tej kontroli to - legalność i gospodarność - rzetelność i celowość zostały pominięte.
39. Skład i kompetencje kolegium NIK-u
NIK - jest naczelnym organem kontroli państwowej, funkcjonuje jako organ kolegialny
i posiada szerokie kompetencje.
W skład organy Kolegialnego NIK-u wchodzą:
▄ Prezes
▄ Wiceprezesi
▄ Dyrektor Generalny
▄ 14 członków
W skład Kolegium wchodzą: połowa z nich to przedstawiciele nauk pranych, ekonomicznych, dyrektorzy jednostek organizacyjnych NIK.
Zadania Kolegium, to:
▄ zatwierdza analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężne
i coroczne sprawozdania z działalności NIK
▄ uchwala opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów
▄ uchwala wystąpienia pokontrolne w ramach których formułuje się zarzuty,
co do osób zajmujących eksponowane stanowiska np. co do członków Rządu
40. Jakich przedłożeń dokonuje NIK wobec Sejmu
NIK - jest naczelnym organem kontroli państwowej.
Najwyższa Izba Kontroli przedkłada Sejmowi:
▄ analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej
▄ opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów
▄ informacje o wynikach kontroli, wnioski i wystąpienia określone w ustawie
▄ coroczne sprawozdanie ze swojej działalności
dalsze pytania niżej.
Uwaga: to co na czerwono - to nie jestem pewna, czy dobrze napisałam.
41.Powołanie i kadencja członków Krajowej Rady Radiofonii i TV?(Art.213.214.215)
Krajowa Rada Radiofonii i TV stoi na straży: -wolności słowa,
- prawa do informacji
-oraz interesu publicznego w radiofonii i TV.
Krajowa Rada Radiofonii i TV wydaje rozporządzenia, a w sprawach indywidualnych podejmuje uchwały.
Członkowie Krajowej Rady Radiofonii i TV są powoływani przez Sejm (4),Prezydenta (3),
Senat(2) na 6-letnią niepowtarzalną kadencję.(Co 2 lata zmienia się 3 członków)
Kadencja kończy się jednocześnie w przypadku braku aprobaty przez Sejm, Senat i Prezydenta dla całorocznej działalności Rady..
Członek Rady nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności politycznej niedającej się pogodzić z godnością pełnionej funkcji.
42.Kiedy Rada Ministrów winna przedłożyć Sejmowi projekt ustawy budżetowej i co szczególnego charakteryzuje prace nad tą ustawą? (Art.222.223.224)
Rada ministrów przedkłada Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego projekt ustawy budżetowej na rok następny. W wyjątkowych przypadkach możliwe jest późniejsze przedłożenie projektu.
Senat może uchwalić poprawki do ustawy budżetowej w ciągu 20 dni od dnia przekazania jej Senatowi.
Prezydent RP winien podpisać ustawę budżetową w ciągu 7 dni(a nie jak w pozostałych przypadkach 21 dni).Prezydent nie ma możliwości zavetowania ustawy.
W przypadku zwrócenia się Prezydenta RP do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy budżetowej albo ustawy o prowizorium budżetowym przed jej podpisaniem, Trybunał orzeka w tej sprawie nie później niż w ciągu 2 miesięcy od złożenia wniosku w Trybunale.
43.Skład i zasadnicze kompetencje Rady Polityki Pieniężnej?(Art.227)
W skład Rady Polityki Pieniężnej wchodzą
-Prezes NBP jako przewodniczący
-9 członków-są to osoby wyróżniające się wiedzą z zakresu finansów powoływane na 6 lat, przez Prezydenta(3), Sejm(3), Senat(3).
Rada Polityki Pieniężnej ustala coroczne założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Rada Polityki Pieniężnej, w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego, składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej.
44.Reguły określające wprowadzenie stanu wojennego?(Art.229)
-W razie zewnętrznego zagrożenia państwa,
-Zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
-Z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji.
Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić stan wojenny na części lub na całym terytorium państwa.
Stan wojenny nie wymaga określenia granicy czasowej.
45.Reguły określające wprowadzenie stanu wyjątkowego?( art. 229Art.230)
-W razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa(groźba zamachu stanu, zamieszki, niepokoje społeczne o dużym zasięgu)
-Bezpieczeństwa obywateli
-Porządku publicznego
Prezydent RP na wniosek Rady ministrów może wprowadzić, na czas oznaczony, nie dłuższy niż 90 dni, stan wyjątkowy na części albo na całym terytorium państwa.
Przedłużenie stanu wyjątkowego może nastąpić tylko raz, za zgodą Sejmu i na czas nie dłuższy niż 60 dni.
46.Sejmowa kontrola Stanu wojennego i wyjątkowego? Art. 231
Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego lub wojennego Prezydent RP przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od podpisania rozporządzenia. Sejm niezwłocznie rozpatruje rozporządzenie Prezydenta. Sejm może je uchylić bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
47.Na czym polega zasada sądowej kontroli instancyjnej?
Postępowanie sądowe jest, co najmniej dwuinstancyjne.
Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sad.
Wyłączenie jawności rozprawy może nastąpić ze względu na moralność, bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny. Wyrok ogłoszony jest publicznie.
48.Jakie są zasady publikowania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wynikających z art.188?
Trybunał Konstytucyjny bada czy dany akt normatywny jest zgodny z prawem, orzeka o jego konstytucyjności bądź legalności.
Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach:
Zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją
Zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie
Zgodności przepisów prawa, wydanych przez centralne organy państwowe, z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami
Zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych
Skargi konstytucyjnej-każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie, którego sad lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wonnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji
49.Zasadnicze kompetencje Prezesa Rady Ministrów (art.148)
Reprezentuje Radę Ministrów
Kieruje pracami Rady Ministrów
Wydaje rozporządzenia
Zapewnia wykonanie polityki Rady Ministrów i określa sposoby jej wykonania
Koordynuje i kontroluje prace członków Rady Ministrów
Sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w Konstytucji i ustawach
Jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej
16
16