WYKŁAD I 14.10.2008r.

Towaroznawstwo-czyli znawstwo towarów oznacza zaznajomienie sie z towarami ogólnie dostępnymi na rynku i zaspakajającymi większość potrzeb człowieka.

Towaroznawstwo podział:

1. ogólne

2.secjalne

a) przemysłowe

b) spożywcze

Towar

-efekt działalności produkcyjnej w momencie sprzedaży(gdy pojawia się czynnik wymiany)

-środki zaspokajające potrzeby ludzi (ale podlegają wymianie)

W towarze ważna jest:

-wartość użytkowa i wymienna

-wartość szczególnych upodobań

-wartość estetyczna

-wartość kolekcjonerska

Normalizacja -norma z łac. uprawomocnienie, postanowienie, zatwierdzony obowiązujący porządek

Standaryzacja- synonim normalizacji z łac. standard- wzór, model

Normalizacja międzynarodowa:

ISO-Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna, obejmuje wszystkie dziedziny prócz elektrotechnicznej

CEN-Europejski Komitet Normalizacyjny, obejmuje wszystkie dziedziny oprócz elektrotechnicznej i telekomunikacyjnej

Do 1994 obowiązywały normy:

*PN- ustalane przez Polski Komitet Normalizacji. Miar i Jakości

*BN-ustalane przez odpowiedniego ministra

*ZN- ustalane przez kierownika(kierowników) zakładu(zakładów) produkcyjnego

Po 1994r.

-powstał Polski Komitet Normalizacyjny

-wycofano BN

-wprowadzenie fakultatywność stosowania PN i ZN

- normy PN stają się obowiązkowe

*na wniosek PKN lub ministra w formie rozporządzenia

* poprzez powołanie ich w ustawie

Normy zharmonizowane- to takie które zostały sformalizowane przez różne jednostki, odnoszą się do tego samego przedmiotu

Normy zharmonizowane:

-międzynarodowe

-regionalne

-dostosowane wielostronnie

-dwustronnie

Normy niezharmonizowane:

-dostosowane jednostronnie

-porównywalne- dotyczą jednego przedmiotu ale mają różne wymagania

Typy norm w zależności od treści merytorycznej:

-normy przedmiotowe (jakościowe)

*pełne

*niepełne

-czynnościowe

-teminologiczne

-klasyfikacyjne

Sposoby zapisu PN

-PN ustanowione przed 1994 r.

PN-72/A-74001

-PN ustanowione po 1994r.

PN-R-74456:1999 (PN- datowana)

PN-R-74456 (PN- niedatowane)

PN-ISO 3631:1991

PN-SIO 3631

Gdzie:

PN-norma R- rolnictwo, O-opakowanie 74456- nr normy 1999-rok

WYKŁAD II 14.10.2008 r.

Jakość towaru

Definicje jakości:

- Polskie pojęcie jakości związane jest z przymiotnikiem jaki (jaki jest dany przedmiot, pomysł)

- Jakość to ogół cech towaru decydujących o jego zdolności do zaspokojenia potrzeb konsumenta

- Jakość to stopień usatysfakcjonowania nabywcy

Ewolucja pojęcia jakości:

-zgodność z warunkami technicznymi

-przydatność do użytku (wartość użytkowa)

-przydatność dla użytkownika

-zdolność do zaspokojenia potrzeb i oczekiwań użytkownika/konsumenta

Cechy jakościowe towaru:

a) ekonomiczne (cena- koszt zakupu, eksploatacji, transportu, amortyzacji, naprawy)

b) użytkowe (bezpieczeństwo, funkcjonalność)

c) emocjonalne (estetyczne) - (barwa, kształt, smak, zapach, dotyk)

d)fizyczne (wysokość, głębokość, długość, szerokość, masa)

e)ergonomiczne (wygoda, dopasowanie towaru do jego cech morfologicznych)

f) logistyczne (transport, magazynowanie)

Czynniki determinujące jakość towaru:

- natury technicznej (od rozwoju nauki i techniki)

-natury ekonomicznej (kapitał)

-natury psychologicznej (niewłaściwe wynagrodzenie w stosunku do wykonywanej pracy, system nagród i kar, upomnienia)

-natury organizacyjnej (organizacja kontroli, produkcji, czasu)

-rządania i oczekiwania konsumentów (trwałość mechaniczna, funkcjonalność, ekologiczność, bezpieczeństwo, energooszczędność)

Cykl jakościowy towarów:

-cykl jakościowy towarów nazywa się również cyklem życia towarów

-pełny cykl życia towarów:

1. sfera przedprodukcyjna - wstępna analiza rynku, założenia, program na podst. założeń, projektowanie towarów

2. produkcyjna - przygotowanie produkcji, sama produkcja - najbardziej opłacalna to produkcja seryjna, kontrola finalna gotowego produktu

3. poprodukcyjna - transport do odbiorcy, magazynowanie, sprzedaż, usługi posprzedażne, użytkowanie lub konsumpcja

4. pokonsumpcyjna - selektywna zbiórka towarów i opakowań, powtórne wykorzystanie, przetworzenie lub kasacja, analiza rynku

Jeżeli analiza wtórna wykaże błędy cykl towaru musi się zacząć od początku

Jakość zależy od: wieku, płci, zamożność, kraj pochodzenia (położenie geograf )

Koszty jakości, korzyści z jakości

Korzyści z jakości

Optimum jakości

Max aktualna bariera jakości

Koszty jakości

jakość

Jakość optymalna:

-jakość optymalna to największa różnica korzyści z jakości a kosztami jakości

-w miarę poprawy jakości rosną koszty

WYKŁAD III 21.10.2008 r.

TQM- (Total Quality Management) kompleksowe zarządzanie jakością -idea Deminga

Opiera się na jakości stosowanej w całym zakładzie, we wszystkich działach, etapach. Jakość wg tej idei dotyczy wszystkich ludzi pracujących w danym zakładzie.

Zasady Deminga:

1. 85% wszystkich problemów jakościowych zakładu powstaje z powodu niewłaściwie wprowadzonego przez kierownictwo systemu jakości, a tylko 15% z winy robotników

2. robotnicy pracują w określonym systemie jakości, kierownictwo powinno pracować nad systemem doskonaląc go przy pomocy robotników (Zarząd powinien współpracować z robotnikami)

3. każdy kierownik powinien określać cele dla podległych jednostek i wskazać metody ich osiągania

4. naczelne dowództwo powinno angażować się w prace całego zakładu

5. pracownicy powinni być upełnomocnieni

6. pracownicy powinni podejmować decyzję na wszystkich szczeblach zakładu bez konieczności pytania o zgodę swoich przełożonych

7. użytkowany produkt powinien być nadal obiektem zainteresowania producenta

8. należy pozbyć się sloganów

Koncepcja TQM:

-jakość to główny cel działalności przedsiębiorstwa

-jakość to zadanie każdego przedsiębiorstwa

- jakość jest pojęciem wielowymiarowym: ludzie, procesy, system

-zarządzanie przez jakość to zapobieganie wadom, a nie ich wykrywanie

„Ścieżka Deminga”

Inwestować w jakośćwzrost efektywności prod.-->obniżanie kosztówobniżanie cenwzrost sprzedażybezpieczniejsza pozycja zakładuzapewniona pracawzrost inwestycji zwielokrotnienie zysku

`'Koło Deminga”

1.Plan - zaplanuj 2. Do - wykonaj 3. Check - sprawdź (oceń) 4. Action - działaj

Stopień wdrążenia TQM

1 Stopień wdrożenia idei TQM stanowi wspólny obszar 3 współzależnych okręgów, przedstawiających

- jakość wymaganą przez klienta

- jakość projektu

- jakość wymagania

2 Cel - koncentryczne ułożenie okręgów

Normy ISO:

-ISO 9000:2000 Systemy „Zarządzania jakością- Pojęcia i terminologia.”

-ISO 9001:2000 „Systemy zarządzania jakością- Wymagania”

-ISO 9004:2000 „Systemy zarządzania jakością- Wytyczne”

-ISO 10011:1991 „Anditing”

-ISO 14001:2005 „Ochrona środowiska”

- ISO 18001:2004 Systemy zarządzania bezpieczeństwem

PN-EN ISO 9001:2001- norma zharmonizowana z normą europejską

Certyfikacja

PC BC- Polskie Centrum Badań i Certyfikacji (powstało 1.01.1994r. podlega prezesowi Rady Ministra

RP)

Certyfikacja towarów:

- obowiązkowa,

- dobrowolna

System „starego podejścia”: obejmuje środki: spożywcze, chemiczne, leki, pojazdy mechaniczne, opiera się na normach europejskich

System „nowego podejścia”:my mamy stworzyć towar, który będzie odpowiedni np. AGD, odzież ochronna, zabawki, nie ma żadnych norm

- CE - Conformability European (Zgodność Europejska)

CE-znak potwierdzający spełnienie podstawowych wymagań w zakresie bezpieczeństwa przez dany wyrób ujętych w dyrektywach UE

WYKŁAD IV 28.10.2008r.

Nieobligatoryjne znakowanie opakowań

- Certyfikacja dobrowolna

-znak zgodności z Polską normą

-znak jakości Q

-znak ekologiczny „Eko-Znak” stosowany w Polsce

-znak przydatności opakowania do ponownego przetwórstwa stosowany w Polsce

-znak „Podaj dobrą Żywność”

-znak Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”

Na opakowaniu można zobaczyć znaki w postaci napisu „Produkt Polski” to budzący wątpliwości napis

Logistyka logos- nauka wiedza logistka- praktyczna, sztuka loger- zaopatrywać

Przepływ inf. i towarów opiera się na postulatach. (6 postulatów)

Postulaty logistyczne:

R - richtig (niem) right (ang)

W - właściwy

XR (XW)

Główne postulaty logistyki GR (6W):

-właściwy towar

-właściwa ilość

-właściwe miejsce

-właściwy termin

-właściwa jakość

-właściwe optymalne koszty

W przypadku 9W postuluje się dodatkowo:

-właściwego klienta

-właściwe opakowanie

-właściwy sposób dostawy

Przedsiębiorca wprowadzający na rynek towar (filer) ma 3 możliwości:

-zleca recykling jednej z działających na rynku organizacji odzysku

-sam zbiera opakowania i :

*albo we własnym zakresie je przetwarza

*albo oddaje je firmie zajmującej się recyklingiem odpadów

-płaci karę (opłatę produktową)

Poziom recyklingu (w %) materiałów opakowaniowych wymaganych do 2007 r.

szkło 40

papier i tektura 48

blacha 20

aluminium 40

materiały naturalne 15

tworzywa sztuczne 25

tworzywa wielomateriałowe 25

Just-in-time (właściwe w tym czasie )

Skrócenie łańcucha logistycznego o magazyny, towaru nie umieszczamy w magazynach

Funkcje opakowań:
1.Funkcja Ochronna Towarów - chroni produkt przed działaniem czynników zewnętrznych. Wartość użytkowa musi być zabezpieczona przez opakowanie , aby zapewnić : świeżość, trwałość, estetyczność, atrakcyjność. Opakowanie powinno zapobiegać : zepsuciu, zmianie barwy, zmianie konsystencji, wyparowaniu, zabrudzeniu, uszkodzeniu towaru
2.Funkcja Informacyjna - nabywca zapoznaje się z rodzajem i właściwościami produktu, datą produkcji, sposobem użycia, terminem ważności, ceną, producentem. Funkcja ta jest ważna w przypadku wprowadzania na rynek nowego towaru.
3.Funkcja Reklamowa - podnosi ona wartości estetyczne towaru i zachęca do kupna
4.Funkcja Promocyjna - organizowanie degustacji. Towary znajdujące się w sprzedaży promocyjnej zawierają kupony konkursowe, które upoważniają klientów do udziału w losowaniu nagród.
5.Funkcja Jakościowa - ma znaczenie przy towarach luksusowych. Są produkowane one z bardzo dobrych tworzyw, o ciekawej kolorystyce, są trwałe i podkreślają wysoki poziom towaru. Estetyczne opakowanie zachęca klienta do kupna mimo wysokiej ceny.
6Funkcja Ekologiczna - polega na tym, że opakowania powinny być możliwe do wycofania z obrotu handlowego i nadawać się do utylizacji, aby były przyjazne dla środowiska.

7.Funkacja produkcyjna

8.Funkcja estetyczna

9.Funkcja marketingowa

10.Funkcja logistyczna:

*transportowa-wypełnienie maksymalne

*magazynowa-wypełnienie optymalne

*ochronna

*informacyjna

*kompletacyjne

*recycling

*kasacja

WYKŁAD V 4.11.2008 r.

Składniki towaroznawczej charakterystyki opakowań:

-wytrzymałość mechaniczna

-gazoszczelność

-wodoszczelność

-odporność na przenikanie tłuszczu, zapachów, energii promienistej

-odporność na korozję

-naturalność chemiczna

-palność i trudno palność

-odporność odporność na czynniki atmosferyczne (zamoczenie i zmiany temp)

-łatwość otwierania i zamykania

- łatwość dozowania

Rodzaje opakowań:

-papierowe

-tworzywo sztuczne (plastik)

-drewno, metal, szkło, tkaniny

Szkło- skład, cechy towaroznawcze:

Kruche, gazoszczelność, wodoszczelność, bariera dla tłuszczów, bariera przenikania zapachów, czarne szkło to bariera dla przenikania energii prom., szkło białe przenikanie energii, odporność na korozję, łatwość otwierania i zamykania, dozowanie utrudnione

Funkcje:

brak funkcji ochronnej, transport utrudniony, barak funkcji magazynowania i transportu, łatwość kasacji- przetapianie lub jeszcze raz używany, trudność recyklingu białe trudniej pozyskać niż kolorowe

Znakowanie towarów.

Znakowanie środków spożywczych :

-ustawa z dnia 21.12.2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych

-ustawa z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

-rozporządzenie ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10.07.2007r. w sprawie znakowania środków spożywczych

Znaki na opakowaniach jednostkowych:

-znaki zasadnicze- umożliwiają identyfikację wyrobu i producenta

*nazwa towaru- nazwa handlowa, użytkowa

*znak firmowy- pełen lub skrócony, logo

*zastosowanie towaru - jeśli nie wynika ono z jego nazwy

Znaki informacyjne:

-gatunkowość towaru-gatunek lub klasa jakości

-skład towaru

-numer serii produkcyjnej

-ilość towaru- masa netto, objętość i liczba

-kraj pochodzenia towaru

-sposób użycia

-data produkcji lub pakowania

-termin przydatności do spożycia- data do której producent gwarantuje zachowanie jakości towaru nie podlega przedłużeniu

-data ważności-data do której producent gwarantuje zachowanie odpowiedniej jakości towaru

Znaki niebezpieczeństwa:

-substancja szkodliwa

- subst. trująca

-materiały promieniotwórcze, zakaźne

- gazy palne, niepalne, trujące

- subst żrąca

Znaki manipulacyjne:

-ostrożnie kruche

-tu otwierać

-chronić przed mrozem, wilgocią, nagrzaniem

WYKŁAD VI 18.11.2008r.

Automatyczna identyfikacja:

Techniki AI

-optyczne rozpoznanie pisma (OCR) wykorzystuje się kody kreskowe do identyfikacji towarów

- ścieżka magnetyczna (MS)

-rozpoznawanie głosu (VR)

Do grupy OCR należą kody kreskowe. Zastosowanie OCR - identyfikacja towarów przemysłowych, w bankach, przy przekazywaniu przekazów pieniężnych.

1949r. Joe Woodland i Berry Silver z USA uzyskują patent na opis wzorca drukarskiego

-UPC (Universal Product Code)

-EAN (European Article Numbering)

-EANA (European Article Numbering Association) - nie istnieje

-IANA (International Article Numbering Association) - nie istnieje

-EAN International

Typy kodów:

-UPC-A, UPC-E

-EAN-13, EAN-8

-ITF-Interleaved Two of Five

-Codobar

-kod 39

-kod 93

-kod 128

-Telepen

Kod kreskowy- graficzne odzwierciedlenie określonych znaków poprzez kombinację ciemnych i jasnych elementów ustalonych wg przyjętych reguł budowy danego kodu. Znaki odczytywane są w sposób maszynowy.

Parametry kodu kreskowego:

1. Znaki danych- jest to kod numeryczny, każdy znak może odwzorować ściśle określony zestaw znaków,

-kod numeryczny- odwzorowanie tylko cyfr

-kod alfanumeryczny- odwzorowuje cyfry i litery

2. Znaki kontrolne - służą do usuwania błędów w odczycie, do zapobiegania błędów w odczycie

3. Znaki pomocnicze:

*znak startu: zacznij odczyt

*znak stopu: zakończ odczyt

*znak marginesu: do dwukierunkowości odczytu

*znak rozdzielający: zapobiega powstawaniu błędów w odczycie

System kodowania:

-ciągły - ostatnia kreska jednego znaku jest jednocześnie początkiem drugiego znaku

-nieciągły (dyskretny) - są przerwy między znakami

- Syst, Europejski jest kodem ciągłym

Szerokość kresek:

-kody o różnej szerokości kresek (szeroki, średni, ciągły)

- kody szeroko wąskie np. ITF

Długość kodów:

-zmienna lub ograniczona

- Kod Europ. ma ograniczoną dł

- zdolność czytnika do odczytu ogranicza dł kodu

- czasami są umieszczone pasy wspornikowe, ułatwiają odczyt

Samosprawdzalność

*Jest samosprawdzalny gdy 1 błąd nie spowoduje błędnego odczytu całego kodu. Kod europejski nie jest kodem samosprawdzalnym.

Cyfry na kodzie:

3 pierwsze - prefiks kraju

4 następne - numer producenta

5 następnych - numer towaru

EAN 8 - wersja skrócona ( 1 cyfra kontrolna, 7 znaków danych) posiada prefiks i numer towaru, nie posiada numeru producenta

Wersja skrócona jest dopuszczalna gdy opakowanie jest za małe aby pojawił się kod w wersji pełnej.

WYKŁAD VII 25.11.2008r.

Przechowalnictwo:

Metody przechowywania:

-pozostawienie na polu (brukselka, pory, pietruszka przetrzymują niskie temperatury)

* w razie potrzeby zabrać z pola

-dołowanie

-kopce ziemno-słomiane

-strychy

Budynki magazynowe:

*przechowalnie chłodzone powietrzem zewnętrznym

*przechowalnie chłodzone maszynowo (chłodnie)

Chłodzenie podział wg składu atmosf:

-atmosfera normalna

-kontrolowana atmosfera (KA)

Podział przechowywania owoców wg dł okresu magazynowania:

- przechowywanie krótkoterminowe - weekendowe

-przechowywanie średnioterminowe- kilka tygodni

-przechowywanie długoterminowe- kilka miesięcy

Jabłka w Polsce przechowuje się w temperaturze 0-3 ^oC

Gruszki 0,5^oC

Śliwki 0^oC

Względna wilgotność powietrza:

Jabłka 85-92% (85% odmiany wrażliwe na drobnoustroje, gruba skórka. 92% odmiany odporne na drobnoustroje, cienka skórka)

W chłodni z normalną atmosferą- zmienia się zawartość O₂ i CO₂, zawsze ich suma wynosi 21%--> przechodzimy do kontrolowania.

Rozwój przechowalnictwa:

- kontrolowaną atmosferę wytwarza w sposób naturalny- w wyniku oddychania owoców rośnie poziom CO₂ a spada 0₂ , zawsze suma wynosi 21%

- obniżanie CO₂ i zwiększenie O₂ należy wpuścić powietrze zewnętrzne do chłodni aby powietrze się zmieszało.

KA- o obniżonym stężeniu CO₂ i O₂ do 3-5%

LO(low oxygen)- przechowywalnia ze stężeniem O₂ obniżonym do 2-2,5%

ULO (ultra low oxygen)- przechowywanie przy bardzo niskich stężeniach O₂ poniżej 2%

Typ chłodni (w Polsce)	Stężenie CO2 (w %)	Stężenie O2 (w %)
Tradycyjna KA	3-5	3-4
LO	1-3	2-2,5
ULO	0-2	1-1,5

RULO (Rapid ULO) RKA (Rapid Central Atmosphare) - „szybkie ULO”, „szybka KA” technologia szybkiego obniżania stężenia O₂

Płuczki - urządzenia do usuwania nadmiaru CO₂

Materiały używane do pochłaniania CO₂:

-absorbenty stosowane w postaci roztworów :

*nieregenerujące się -roztwór wodorotl sodowego lub potasowego

*regulujące się -woda, r-ry węglanu potasowego

-absorbenty stosowane jako ciało stałe

*nieregulujące się -wapno gaszone

*regulujące się -węgiel aktywowany, sita molekularne

WYKŁAD VIII 2.12.2008r.

Jedna z najtańszych płuczek

Do pojemnika wsypać wapno gaszone, połączyć z 2 przewodami szerokości ok. 20 cm światło jednego prowadzić pompkę zasysającą powietrze z komory (bogate w CO₂). Powietrze przechodzi przez wapno gaszone w płuczce i zachodzi tam reakcja chemiczna :

CA(OH)₂ + CO₂ CaCO₃ + H₂O + energia

Płuczka wapienna

Wapno gaszone (jest materiałem pylącym) jest na zewnątrz aby nie rozpylać się na jabłka. Materiał nie regenerujący się. Energia- wyższa temperatura0-3 ⁰C temp. optymalna przechowywania jabłek. Dodatkowy koszt :obniżanie temp. Dodatkowe urządzenie chłodzące.2 komory ok. 200 t wypływa ok. 9 l wody. Powietrze bez CO2 jest cieplejsze, wraca z przewodem do komory miesza się z powietrzem i obniża zawartość CO2. Płuczka wapienna działa aż skończy się wapno gaszone lub gdy osiągniemy żądany poziom CO2.

Płuczka węglowa

- opiera się na węglu (właściwym) aktywnym -ma ona 4 przewody, 2 połączone z komorą 2 z powietrzem zewnętrznym -najczęściej umieszczona jest na zewnątrz komory z owocami (występuje możliwość awarii, musimy zarabiać na chłodni a płuczka zajmowała by tylko miejsce które jest nam potrzebne) -działanie techniczne podobne do płuczki wapiennej z tą różnicą, że nie zachodzi reakcja

Pierwszym przewodem wciągane jest powietrze z komory bogate w CO2. Przechodzi ono przez węgiel aktywny ma bardzo dobrze rozbudowaną powierzchnię, która może wchłaniać toksyny. Drugim przewodem powietrze z CO2 wraca do komory i obniża zawartość CO2.

1 etap absorpcji 2-4 min. Płuczka przełącza się na 2 etap trwający ok. 4-7 min. Cykl absorpcji zaczyna się od włączenia pompy zasysającej powietrze zewnętrzne (ubogie w CO2) przechodzi przez węgiel aktywny zabiera CO2 z płuczki. $ przewodem powietrze bogate w CO2 usuwane jest za zewnątrz.

Oprócz urządzeń obniżających CO2 trzeba mieć urządzenie obniżające zawartość O2.

Urządzenia do usuwania nadmiaru tlenu:

1. Konwertery

- metoda chem. : spalanie bezpłomieniowe (katalityczne)

- spalanie propanu: (przy użyciu tlenu z komory KA / z powietrza atmosf)

Zamiana O2 na CO2- propan jest spalany w obecności katalizatora.

Konwertor korzystający z powietrza z komory ma 2 przewody którymi jest połączony z komorą. Pompa zasysająca wciąga powietrze bogate w O2 przechodzi przez konwertor gdzie zostaje spalony propan. Do komory powraca O2 i CO2.

Zaleta i wada obu metod: Jedna metoda korzysta z powietrza atmosferycznego a druga z komory, różni się stężeniem. W komorze przy każdym pobraniu mamy powietrze o obniżonej zawartości O2.

2.Generatory zmodyfikowanej atmosfery - metoda chemiczna (spalania otwarto-płomieniowe)

3. Generatory azotu (separatory tlenu)

- fizyczne oddzielenie azotu od tlenu (odbywa się poprzez błony włóknisto-porowate)

-czystość azotu (95-99,5%)

Zasady:

-wymuszoną redukcję tlenu powinno poprzedzić ochłodzenie owoców do temp. przechowywania

-zawartość tlenu należy zredukować tylko do ok. 6-5%, dalszej redukcji zawartości tlenu powinny dokonać oddychające owoce

WYKŁAD IX 9.12.2008r.

Materiały izolacyjne grubość (cm)

poliuretan (PU, PUR) Poli 10 styropian (PS) 15-17 wata szklana i wełna mineralna 17

Izolacja parochłonna: Cel: -zachowanie właściwości izolacyjnych materiałów uszczelniających -zapobieganie przedostawaniu się wilgociło izolacji

Materiały: -blacha aluminiowa -folia polietylenowa -blacha stalowa -osłona z tworzyw sztucznych

Budynki adaptowane:

1. Propozycja -płyty styropianowe mocowane do muru (10-15 cm) -natrysk pianki poliuretanowej (5 cm) brak ochrony przed wilgocią

2. Propozycja -blacha trapezowa -pianka poliuretanowa

Budowa nowych chłodni:

-panele izolacyjne (z rdzeniem PU, PIR lub PS, wytrzymałe, drogie) -paroszczelna ochrona (blacha lub odpowiednie tworzywo) -system połączeń paneli z paroszczelną ochroną (połączenia śrubowe, zamki, zatrzaski)

Uszczelnianie sufitu: -płyty sufitowe (możność pozwalająca na poruszanie się po nich i na podwieszenie na nich parowników podsufitowych) - montaż paneli albo na zewn albo wewn pomieszczeń

Uszczelnianie podłogi: (podłoga powinna być): -gazoszczelna -gładka (porowata podłoga przyjmuje więcej wilgotności niż gładka powierzchnia)

Izolacja podłogi powinna być: - połączona ze ścianami komory

- wystawać przy otworach drzwiowych do ok. 1 m poza komorę

- zaleca się umieszczenie słupka na całej długości pod skosem

- montaż stalowego progu przy drzwiach

Drzwi:

-szczelność drzwi - co najmniej podwójna szerokość skrzyniopalet wraz z odstępem między paletami, ok 2,5m -możliwość otwierania drzwi z wnetrza komory

Okno kontrolne: -potrójna szyba -gazoszczelny właz -montowane ponad przechowywanymi owocami (w suficie- jednoczesne pobieranie próbek )

Zaleta okna w suficie: łatwiejsze wyjmowanie próbek dokładniejsze zaobserwowanie skrzyni z jabłkami na całej powierzchni

Wada okna z przodu w drzwiach: nie widać wszystkich jabłek, trudno wyjąć próbki

Sprawdzenie gazoszczelności komór: Metody:

-podciśnieniowa: wykorzystuje się środki dymne, świece lub roztwór wody mydlanej

-nadciśnieniowa

Częstotliwość kontroli: -po wybudowaniu -po adaptacji -przed nowym sezonem przechowalniczym

Podciśnieniowa - Usunięcie części powietrza z komory. Gdy wytworzymy podciśnienie zamykamy 2 osoby w pomieszczeniu, słyszą one syk i te miejsca są zaznaczane i uszczelniane. Postępujemy tak do momentu aż uzyskamy odpowiednią szczelność.

Worki kompensacyjne - Miękkie, o szerokości i długości 1m umieszczone na zewn na wysokości sufitu, worek połączony jest zaworem bezpieczeństwa komory, gdy spada ciśn powietrz zewn, powietrze z komory przechodzi przez zawór bezpiecz i zatrzymuje się w worku. Gdy na zewn mamy wyższe ciśn naciska na worek i powietrze z worka przechodzi do komory. Jest to, to samo powietrze, które wcześniej trafiło z komory i posiada ono taki sam skład.

Zadania: Wyrównanie ciśn między atmosf komory a powietrzem zewn.

WYKŁAD X 16.12.2008r.

Termin zbioru owoców

Dojrzałość zbiorcza- stan fizjologiczny owoców w którym powinny być zabrane by nadawały się do przechowywania, a równocześnie wykształciły optymalne cechy smakowe

Dojrzałość konsumpcyjna- stan fizjologiczny owoców w których osiągają one najbardziej atrakcyjny wygląd, pełny aromat i typowy dla danej odmiany rumieniec.

W przypadku śliwek węgierek do przechowywania zbieramy owoce w dojrzałości konsumpcyjnej. Śliwki nie dojrzeją w przechowalni.

Krzywa klimatyczna

Intensywność oddychania wyraża się ilość wydzielonego CO2 przez masę owoców w jednostce czasu. 1 kg jabłek w ciągu okresu przechowywania wydziela tę samą ilość CO2 jest to ok. 18g. Odmiany letnie wydzielają tę ilość 18g CO2 w ciągu kilku dni, odmiany późno jesienne i zimowe w ciągu kilku miesięcy.

W miarę wzrostu owoców, dojrzewania, intensywność oddychania maleje aż do osiągnięcia najniższej wartości, te punkty nazywamy minimum preklimakteryczne.

Po osiągnięciu minimum intensywności oddychania zaczyna wzrastać aż do najwyższego punktu klimakteryki, szczyt klimakteryczny po przejściu tego szczytu intensywność oddychania zaczyna spadać aż do śmierci fizjologicznej owoców.

Klimakteryka = szczyt klimakteryczny

Krzywe klimakteryczne pozwalają określić dojrzałość zbiorczą i konsumpcyjną. Dojrzałość zbiorcza - po przekroczeniu minimum Dojrzałość konsumpcyjna - kilka dni po przekroczeniu klimaktery ki

Im niższa temp przy zbiorze, tym krzywe są coraz dłuższe, mamy dużo czasu zanim dojdzie do dojrzałości konsumpcyjnej. Wskazują na najkorzystniejsze przechowywanie jabłek.

Metody (wskaźniki) określania zdolności zbiorczej:

1określenie jędrności miąższu 2 próba skrobiowa 3przyrost objętości i masy jabłek 4 stosunek owoców które spadły do pozostałych na drzewie 5łatwość oddzielania się szypułki owoców od pędów 6zmiana barwy zasadniczej skórki

1. Należy kupić jędrnościomierz w zestawie jest nóż, którym usuwa się skórkę, przykładamy aparat do miąższu i przyciskamy. Aparat ma bolce o śr 8mm, który gdy naciskamy na urządzenie wchodzi na głębokość 11mm, na skali pokazuje nam siłę jakiej musieliśmy użyć aby wcisnąć bolce. Z odpowiednich tabelek odczytujemy czy mamy dojrzałość zbiorcza.

2. Łatwa metoda, tania. Potrzebny nóż, pędzel, płyn Lugola, przecinamy jabłko, pędzelkiem z płynem pocieramy 1 połówkę jabłka. Zawartość skrobi w miarę dojrzałości owoców rośnie, by przed osiągnięciem dojrzał zbiorczej spaść szybko do 0. Nie czekamy do całkowitego zaniku koloru.

3. Następuje podczas całego okresu wegetacyjnego w miarę wzrostu rośnie ich objętość i masa, do pewnego momentu ma tendencję wzrostową , a później malejącą. Jeśli przyrost masy i objętości w ciągu 5 dni wyniesie 0,5% z tendencją malejącą to nadszedł czas zbioru.

4. Metoda często wykorzystywana przez starszych plantatorów. Pod drzewem umieścić folię lub kolce i przez 10 dni nie zbierać opadłych owoców, później je ważymy. Jeśli ich masa będzie stanowić 10% masy pozostałych owoców na drzewie to nadszedł czas zbioru, owoce mają dojrzałość zbiorczą.

6. W owocach niedojrzałych przeważa chlorofil w miarę zbliżania się do dojrzałości zbiorczej chlorofil rozpada się, zostaje zastąpiony przez antocyjany, ksantofile. Owoce trzeba zebrać i zanieść do urządzeń z fotokomórką.

WYKŁAD XI 6.01.2008r.

Przechowywanie ziemniaków

Długość okresu przechowywania

*ziemniaki kulinarne i sadzeniaki magazynuje się do wiosny

*ziemniaki przemysłowe do przerobu, na skrobię lub spirytus ok. 3 msc, na frytki, chipsy do 10 msc

*ziemniaki do przerobu uszlachetniającego 8-10 msc.

Cechy fizjologiczne ziemniaków:

- intensywność oddychania najmniejsza w temp. od +3 do +5 C -wzrost w temperaturze poniżej +3⁰C (aż do pkt zamarzania soku) -wzrost w temp. od +4 do +15 C (ale wolniej niż wg reguły Hoffa) - poniżej 3 C wzrasta intensywność oddychania - reakcyjny rozkładu skrobi do sacharozy przeważa nad reakcjami tworzenia skrobi z sacharozy

Wymagania jakościowe:

-wady dyskwalifikujące bulwy przeznaczona do przechowywania: zaatakowane przez mokrą zgniliznę (>5%), brązową zgniliznę (>1%), brak odpowiedniej skórki (>1%), duża ilość zanieczyszczeń

Postępowanie po zbiorze

I etap: usuwanie zanieczyszczeń (a - niekonieczne gdy nie przekraczają 15%i niewielki udział kamieni oraz zanieczyszczenia równomiernie rozłożone b - metoda sucha, mokra)

II etap: osuszanie bulw

Okres trwania	temperatura	Wilgotność %	Ilość powietrza m^3/m^3-h	Uwagi dotyczące wietrzenia
Osuszanie 1-2 dni	18-20 zmienna	80-90	60-100	Nieprzerwane wietrzenie max. 2-5 C poniżej temp pryzmy
Gojenie ran 3-6 dni (w rzeczywistości do 30 dni)	16-12	90-95	25-35	Powtarzanie się co 4-5 godz max 3 C poniżej temp pryzmy
Schładzanie 12-20 dni	-0,5 na dzień	90-95	40-60	Różnice temperatur zimne powietrze pryzma max 6 C przerwy w wietrzeniu 12-24h
Przechowywanie zimowe	Optymalne zależy od wartości użytkowej	90-95	40-60	Powtarzane co 2 dni przez 2-3 h różnica temp 3-6 C
Ogrzanie na zakończenie przechowywania	10-12			Różnice temp powietrze-pryzma max. 3 C później 1 dzień osuszania duża ilość

Optymalne warunki przechowywania:

Temperatura: - ziemniaki jadalne +4 do +6 C, -sadzeniaki: odmiany łatwo kiełkujące 3 do 4 C odmiany wolno kiełkujące +5 do +7 C, -ziemniaki do uszlachetnienia +8 do +10 C (na przemysł produkty spożywcze, zwłaszcza smażone)

Całkowity czas wietrzenia 200-300 h (oprócz okresu suszenia)

Metody przechowywania:

*kopce ziemne

*Pryzmy (kopce) techniczne - przewód wentylacyjny 1 lub 2, warstwy ochronne, zbelowana słoma, folia

*Przechowalnie (ziemniaczarki) - ziemniaki przechowywane luzem, w skrzynio paletach, w workach.

W boksach: wentylacja podpodłogowa, podłoga ażurowa. Wentylator zasyca powietrze→komora podciśnieniowa gdzie powietrze jest nawilżane→przepychane przez podłogę do góry miedzy ziemniakami→przepychane na zewn

WYKŁAD XII 13.01.2009.

Przechowywanie ziarna zbóż

Od momentu przystąpienia Polski do UE w skupach zbóż wymagane są pewne warunki;

Ziarno:

-służy do przerobów

-materiał strategiczny (żelazna rezerwa)

-przechowywany okres nie przekracza okresu życia poszczególnych gatunków

Ziarna pszenicy:

-naturalna długość życia 3-4 lata, materiał ten ulega wymianie co 2 lata

Parametry zboża do skupu:

-masa ziarna w stanie zsypnym (masa objętościowa) - wilgotność -zanieczyszczenia: ziarniaki porośnięte, zbutwiałe, spleśniałe

Ziarno przekrojone w silosach typu silosu BIN lub ariela (różnią się kształtem, ładownością)

Budowa silosów:

-płaszcz zewnętrzny: blacha (gładka falista), powłoka antykorozyjna na powierzchni zewnętrznej i wewnętrznej płaszcza -podłoga szczelinowa umieszczona na blokach betonowych -dno: płaskie (silosy płaskodenne) i stożkowe (silosy ostrodenne) -wentylatory i otwory wylotowe powietrza -urządzenia rozładowcze silosu -drabina wewn i zewn

Silosy Riela

Magazyny płaskie: -wietrzenia od dołu, kanały podłogowe (płaskie, półokrągłe) -zwiększanie się drobnoustrojów, wilgotności, zagrzewanie się ziarna

Ziarno w magazynie o jednakowej wilgotności (12-14%), powietrze ciepłe unosi się do góry, a powietrze zewnętrzne od dołu jest podobne. Powietrze chłodne wypycha powierzchnia ciepłe do góry. Na wysokości 2 metrów zaczyna się problem bo powietrze nie dociera i gromadzi się na górze. Aby temu zapobiec należy mieszać ziarno poprzez przesypywanie ziaren z silosu do silosu.

---