Heckler & Koch - G36

Bundeswehra w latach 80-tych planowała wyposażenie swoich żołnierzy w rewolucyjne pod względem konstrukcji i koncepcji karabiny G11 na bezłuskową amunicję 4,7mm. Głównie z powodu upadku muru berlińskiego i ocieplenia stosunków "wschód-zachód" koncepcja przezbrojenia w nowy typ broni upadła. W tym czasie armia niemiecka w odróżnieniu od innych znaczących armii NATO (amunicja 5,56mm) wyposażona była w wywodzące się konstrukcyjnie z lat 40-tych XX wieku karabiny G3 na nabój 7,62mmx51mm. Najprostszym rozwiązaniem było wdrożenie wersji G3 na amunicję SS109 5,56mm. Broń taką firma Heckler und Koch przygotowała pod nazwą G41. Karabin ten, po za starą konstrukcją posiadał jedną podstawową wadę- był bardzo drogi- cena egzemplarza bez optycznych przyrządów celowniczych wynosiła 1700 USD. Nie dziwi więc fakt, że Bundeswehra zrezygnowała z wprowadzenia G41 jako standardowego uzbrojenia. W tym czasie na rynku pojawił się groźny zagraniczny konkurent - firma Steyr AUG z rodziną 5,56mm broni. Istniała możliwość produkcji Stey- ra w zakładach niemieckich, tym samym groźba wyeliminowania H&K jako wieloletniego dostawcy uzbrojenia dla armii niemieckiej. Widząc to zagrożenie a także możliwość uzyskania wielotysięcznych zamówień Niemcy postanowili podjąć wyzwanie i opracować nowy typ karabinu. Decyzja była tym łatwiejsza, że po fiasku programu G11 firma odniosła sukces w postaci opracowania przyjętego na uzbrojenie pistoletu P-8 (USP) także kalibru 5,56mm.

W 1990 roku pod kierunkiem konstruktora Ernsta Mauch-a rozpoczęto prace nad podstawową wersją broni, karabinem szturmowym, oznaczonym przez zakład HK50. W maju 1994 roku zakończono główne testy i badania a w 1995 roku Bundeswehra przyjęła broń do uzbrojenia pod swoim określeniem G36 zamawiając pierwsze 33 tysiące sztuk. Karabin jest produkowany w trzech podstawowych wariantach: broni szturmowej-G36, broni ze skróconą lufą- G36K i karabinu maszynowego- MG-36. Wszystkie wersje różnią się tylko zastosowanymi lufami i nakładkami. Już na pierwszy rzut oka broń wyróżnia się szerokim zastosowaniem tworzyw sztucznych (poliamid wzmocniony włóknem węglowym), z których w całości wykonano: łoże, komorę zamkową, uchwyt do przenoszenia broni, gniazdo magazynka, magazynek, składaną kolbę i chwyt pistoletowy mieszczący mechanizm uderzeniowo-spustowy. Zastosowanie tworzyw sztucznych wpływa oczywiście na zmniejszenie masy całej broni oraz co bardzo istotne zabezpiecza przed korozją i wzmacnia samą konstrukcję. Z pewną krytyką spotkało się zastosowanie "plastikowej" kolby mniej odpornej na uszkodzenia mechaniczne. Z metalu natomiast wykonano lufę, zespół zamka z suwadłem, urządzenie powrotne, kołki łączące oraz część elementów mechanizmu spustowego. Lufa została wykonana z kutej na zimno stali chromowej dodatkowo chromowanej od wewnątrz, a na powierzchni zewnętrznej oksydowanej ochronną czarną warstwą.

W nowej broni zrezygnowano z typowej dla wcześniejszych produktów firmy H&K zasady wykorzystania energii odrzutu dwuczęściowego zamka półswobodnego. G36 działa na zasadzie odprowadzania części gazów prochowych przez boczny otwór w lufie. Gazy przechodząc przez małą komorę gazową z tłoczkiem wprawiają go w ruch który przekazuje energię na suwadło za pomocą zaopatrzonego we własną sprężynę popychacza. W G36 zastosowano ryglowany w przedłużeniu lufy zamek. Zamek posiada sześć występów ryglowych, które wchodzą w odpowiednie wycięcia tylnej części lufy. Sama lufa z innymi częściami karabinu styka się tylko w dwóch miejscach: w miejscu połączenia z komorą zamkową i połączeniu komory gazowej z tłokiem, co znacząco wpływa na celność prowadzonego ognia. Zaprojektowano bardzo oryginalną rączkę napinającą. Została ona umieszczona pod uchwytem do przenoszenia na końcu listwy suwadła poruszającej się w trakcie strzelania. W pozycji spoczynkowej rączka jest przedłużeniem listwy i jest równoległa do lufy. Po pociągnięciu rączka obraca się o 90 0 zarówno w lewą jak i prawą stronę i wtedy można odciągnąć suwadło do tylnego położenia. Taka budowa umożliwia swobodne stosowanie broni przez strzelców lewo jak i praworęcznych. Ten sam cel przyświecał montażowi zdublowanego (lewa i prawa strona broni) zewnętrznego skrzydełkowego bezpiecznika nad chwytem pistoletowym. Sam bezpiecznik jest jednocześnie przełącznikiem rodzaju ognia. Dzięki modułowej konstrukcji w karabinach zastosowano różne zespoły spustowo-uderzeniowe, przez co możliwe jest prowadzenie ognia: pojedynczego i ciągłego; pojedynczego, seriami 2-strzałowymi i ciągłego; pojedynczego i 2-strzałowego; tylko pojedynczego. Po wystrzeleniu ostatniego pocisku suwadło z zamkiem pozostaje w tylnym skrajnym położeniu. Wewnątrz kabłąka spustowego zastosowano przycisk zwalniający zamek i suwadło, istnieje także możliwość zwalniania zamka poprzez lekkie odciągnięcie suwadła.

W G36 zastosowano 30 nabojowy magazynek łukowy wykonany, jak już wspomniałem z przezroczystego tworzywa sztucznego. Co ciekawe magazynki nie spełniają natowskiego porozumienia STANAG 4179 dotyczącego wymienności magazynków na amunicję 5,56mm pomiędzy różnymi typami broni. Magazynki posiadają specjalne występy i zatrzaski umożliwiające łączenie ich w szereg. Odstęp między ściankami magazynków jest na tyle duży, że same magazynki łączone są podajnikami skierowanymi w tym samym kierunku. Drugim, podstawowym w wersji MG36, a możliwym do zastosowania w każdej wersji karabinu magazynkiem jest specjalnie opracowana Beta o pojemności 100 naboi.

Do walki wręcz zastosowano bagnet MPi-74N, przejęty po produkowanej w byłym NRD odmianie karabinka AK-74. Karabin G36 produkowany jest tylko w wersji składanej na lewą stronę kolby. Została ona całkowicie wykonana z tworzywa sztucznego. Dzięki jej umiejscowieniu na wspólnej osi z lufą broń posiada mniejszy podrzut, co wydatnie wpływa na celność szczególnie ognia ciągłego.

Jak na nowy karabin przystało G36 posiada zastosowane w standardzie dwa celowniki optyczne. Każdy niemiecki G36 posiada celownik optyczny o powiększeniu 3,5x oraz celownik kolimatorowy produkowane przez firmę Hensold AG. Celowniki te zostały wkomponowane w uchwyt broni. Na dole znajduje się celownik optyczny a nad nim kolimator. Na każdym z karabinów istnieje możliwość zamontowania wzmacniacza obrazu NSA 80 II umożliwiającego strzelanie w ciemnościach. Celownik optyczny posiada podziałki ułatwiające prowadzenie ognia w zakresie 200-800 metrów oraz przy celach poruszających się poprzecznie z prędkością 15km/h. Celownik kolimatorowy nie powiększa obrazu i posiada stałą nastawę na odległość 200m. W broni zastosowano zastępcze celowniki mechaniczne umieszczone na uchwycie broni. Jednak by ich użyć istnieje konieczność deinstalacji kolimatora, co w warunkach dynamicznych działań może być kłopotliwe oraz czasochłonne. Głównie z myślą o użytkownikach zagranicznych firma H&K wprowadziła także możliwość stosowania celownika optycznego o powiększeniu 1,5x (taki wybrali np. Hiszpanie) w miejsce tego z 3,5x.

Jak wspomniałem w produkcji są trzy główne warianty karabinu.

• Wersja G36. Jest to podstawowa wersja przewidziana na wyposażenie żołnierzy piechoty czy wojsk powietrzno-desantowych. Broń posiada lufę o długości 480mm z możliwością zamontowania dwójnogu.

• Wersja G36K. Wersja podstawowa z lufą skróconą do 320mm także z możliwością zamontowania dwójnogu.

• Wersja MG36. Broń wsparcia piechoty na szczeblu drużyny. Podstawowa różnica to zastosowanie cięższej lufy umożliwiającej prowadzenie bardziej intensywnego ognia. Standardowym wyposażeniem rkm-u jest 100 nabojowy magazynek Beta oraz dwójnóg.

Już w 1997 roku firma wprowadziła na rynek wersje eksportowe oznaczone odpowiednio: G36E, G36KE, MG36K oraz nieco później, przewidziany na rynek cywilny SL8 (lufa długości 510mm, ogień pojedynczy, magazynek 10 naboi).

Pierwszym znaczącym zagranicznym odbiorcą nowych karabinów firmy H&K jest Hiszpania, która zakupiła licencję oraz planuje wyprodukować w specjalnie zbudowanym zakładzie 115 tysięcy G36 na potrzeby własnych sił zbrojnych. Ocenia się, że w 2000 roku Bundeswehra posiadała na swoim wyposażeniu 50 do 70 tysięcy G36 wszystkich wersji, co oznacza, że G3 wraz z Uzi dalej stanowią podstawowe wyposażenie oddziałów liniowych nie wspominając o jednostkach rezerwowych.

Cena G36 zakupionego przez Hiszpanię: ok. 890 USD;

Cena G36 z celownikiem optycznym i kolimatorem: ok.1200 USD.

Dane techniczne G36:

• amunicja:5,56x45mm;

• długość: 1000mm,

• długość z kolbą złożoną: 758mm,

• długość lufy: 480mm;

• masa bez magazynka: 3,63kg,

• masa z pełnym magazynkiem: 4,11kg;

• szybkostrzelność teoretyczna: 700strz/min.

Bibliografia:

• Spóźniony hit, Komandos 5/96;

• p. Piotr Paszkowski, Karabin G36, Nowa Technika Wojskowa 8/2000.

G-36E

G-36C

G-36K

---