STATYSTYKA Z DEMOGRAFIĄ
WYKŁAD 1 - 21.02.12
1.Sprawy organizacyjne:
Podręcznik - „Statystyka” Mieczysław Sobczyk.
„0”- test (na ostatnich albo przed ostatnich zajęciach)
Egzamin - tylko to, co na wykładzie, test.
2. Statystyka to:
Zestawienie liczbowe prezentowane w sposób uporządkowany stanowiące precyzyjne, (bo liczbowe) źródło informacji o stanach i procesach społecznych, gospodarczych, politycznych itp. - np. rocznik statystyczny (podstawowe wydawnictwo Głównego Urzędu Statystycznego) - NIE interesuje nas ta definicja
Nauka zajmująca się metodami badania zjawisk masowych - TAK interesuje nas
Czyli:
Miesięczny dochód, powierzchnia mieszkania, stan zdrowia rodziny Kowalskich - NIE dobry przedmiot badań statystycznych
Dochody pracowników, warunki mieszkaniowe młodych małżeństw, stan zdrowia polskiego społeczeństwa - TAK dobry przedmiot badań statystycznych
3. Zastosowanie statystyki - skuteczne i precyzyjne narzędzie ilościowego opisu i analiza zjawisk w naukach przyrodniczych, humanistycznych i społecznych.
4. Podstawowe pojęcia statystyki:
*Cechy statystyczne:
Cechy stałe: Charakterystyka zbiorowości (cechy zbiorowości):
-rzeczowa (co?)
-przestrzenna (gdzie?)
-czasowa (kiedy?)
NIE podlega badaniu statystycznemu.
Np. zapasy węgla przy kopalniach w Polsce w dn. 30.13.2011.
Cechy zmienne: Właściwości, którymi różnią się poszczególne jednostki statystyczne.
TAK podlegają badaniu statystycznemu.
Np. Różnice wartości opałowej (kaloryczność) lub w stopniu zawartości domieszek z poprzedniego przykładu.
Cechy Jakościowe (Niemierzalne): Są to cechy, których nie można zmienić tzn. wyrazić liczbowo.
Np. Pochodzenie społeczne, płeć, kolor włosów, wykształcenie, zawód, stan cywilny itp.
Cechy Ilościowe (Mierzalne): Cechy te można wyrazić liczbowo w określonych jednostkach miary.
Np. Waga -kg, Odległość czy Wzrost - m/cm/km, wiek - lata, zarobek - zł, liczebność - sztuki itp.
Cechy Zmienne skokowe: Wartości tych zmiennych mogą się wyrażać jedynie liczbami zmieniającymi się skokami bez wartości pośrednich.
Np. Liczba studentów w grupie, liczba izb w mieszkaniu, miesięczne dochody, itp.
Cechy Zmienne ciągłe: Mogą przyjmować każdą wartość z określonego przedziału liczbowego.
Np. wiek, wzrost, itp.
UWAGA! Podział Cech ilościowych (mierzalnych) na Zmienne skokowe i Zmienne ciągłe w praktyce nie zawsze jest ostry (jednoznaczny).
-Ciągłe czasem możemy traktować jako skokowe, bo każdy pomiar ma skończoną dokładność.
-Skokowe czasem możemy traktować jako Ciągłe Np. przy dostatecznie dużej dokładności pomiaru Np. roczny dochód.
*Warianty cech - rodzaje cech
Np. Płeć - 2 warianty, wzrost - nieskończenie wiele wariantów (wartości)
*Jednostka sprawozdawcza - osoba fizyczna lub prawna (przedsiębiorstwo, instytucja, organizacja społeczna itp.) posiadająca źródła danych niezbędnych w badaniu statystycznym.
*Zbiorowość statystyczna (populacja, masa statystyczna) - zbiór dowolnych elementów objętych badaniem statystycznym, przy czym te elementy muszą mieć podobne, ale nie identyczne elementy.
Czyli:
Zbiór krzeseł w Sali kinowej - NIE, bo wyniki badań dla jednego elementu to wyniki badań dla całej zbiorowości.
Zbiorowość osób, rodzin, gospodarstw domowych - TAK
*Jednostka statystyczna (jednostka badania lub obserwacji) - element składowy badanej zbiorowości
5. Rodzaje badań statystycznych:
Ze względu na METODY prowadzenia badań:
Badanie Pełne (całkowite, wyczerpujące) - obejmują wszystkie jednostki podanej zbiorowości:
Spis statystyczny - Np. powszechny spis ludności, rolny (do każdej jednostki statystycznej)
Rejestracja bieżąca - systematyczne notowanie określonych faktów będących przedmiotem badań Np. ewidencja małżeństw, zgonów, mchu wędrówkowego, ludności.
Badanie niepełne - przeprowadzamy, gdy:
-zbiorowość statyczna jest zbyt liczna (czas, koszty)
-badanie ma charakter niszczący Np. badanie jakościowe żywności pakowanej czy badania wytrzymałościowe wyrobów technicznych
-chodzi jedynie o wyniki orientacyjne
Ankietowe - rozsyłanie ankiet do ściśle określonych osób, instytucji, przedsiębiorstw itp.
Monograficzne - szczegółowy, wielostronny opis i analiza precyzyjnie wybranej jednostki (typowej) lub niewielkiego zespołu jednostek.
Reprezentacyjne- to badanie oparte na próbie pobranej losowo z całej zbiorowości (najbardziej poprawne badanie częściowe).
Np. Sondaże wyborcze.
Szacowanie statystyczne - ustalanie właściwości nieznanej zbiorowości na podstawie właściwości związanej z nią znanej zbiorowości.
Np. Liczba sprzedawanych książek, czasopism (znana rzecz - populacji księgarzy), a czas przeznaczany na czytanie (nieznana populacja czytelników).
Interpolacyjne - szacowanie nieznanych wartości cechy na podstawie znanych wartości wcześniejszych i późniejszych.
Ekstrapolacyjne - szacowanie nieznanych wartości cechy w momencie wybranych wyznaczonych wartości poza czasowy podział wyznaczonych przez wartości znane.
ZADANIE 1
Dane: Średnia liczba zatrudnionych w przedsiębiorstwie X:
1989r - 5000 osób
1999r - 8200 osób
Szukane: Średnia liczba w 1992r (interpolacyjne) oraz w 2000r (ekstrapolacyjne).
(Wykorzystujemy funkcję liniową, tam zakładamy proporcjonalność rozkładu wartości cechy w czasie. Stała zmienna wartości cechy w każdej jednostce czasu).
1992 - 5960 osób
2000 - 8520 osób
ZADANIE 2
Dane: Liczba ludności w województwie:
31.12.1993 - 100 000 osób
31.12.1995 - 104 040 osób
Szukane: Liczba w 2012 roku.
(ekstrapolacja - nieliniowa wykładnia)
C.D.N. …
Ze względu na CZĘSTOTLIWOŚĆ:
Ciągłe -
Okresowe -
Doraźne -