STATYSTYKA Z DEMOGRAFIĄ

WYKŁAD 1 - 21.02.12

1.Sprawy organizacyjne:

• Podręcznik - „Statystyka” Mieczysław Sobczyk.

• „0”- test (na ostatnich albo przed ostatnich zajęciach)

• Egzamin - tylko to, co na wykładzie, test.

2. Statystyka to:

• Zestawienie liczbowe prezentowane w sposób uporządkowany stanowiące precyzyjne, (bo liczbowe) źródło informacji o stanach i procesach społecznych, gospodarczych, politycznych itp. - np. rocznik statystyczny (podstawowe wydawnictwo Głównego Urzędu Statystycznego) - NIE interesuje nas ta definicja

• Nauka zajmująca się metodami badania zjawisk masowych - TAK interesuje nas

Czyli:

• Miesięczny dochód, powierzchnia mieszkania, stan zdrowia rodziny Kowalskich - NIE dobry przedmiot badań statystycznych

• Dochody pracowników, warunki mieszkaniowe młodych małżeństw, stan zdrowia polskiego społeczeństwa - TAK dobry przedmiot badań statystycznych

3. Zastosowanie statystyki - skuteczne i precyzyjne narzędzie ilościowego opisu i analiza zjawisk w naukach przyrodniczych, humanistycznych i społecznych.

4. Podstawowe pojęcia statystyki:

*Cechy statystyczne:

• Cechy stałe: Charakterystyka zbiorowości (cechy zbiorowości):

-rzeczowa (co?)

-przestrzenna (gdzie?)

-czasowa (kiedy?)

NIE podlega badaniu statystycznemu.

Np. zapasy węgla przy kopalniach w Polsce w dn. 30.13.2011.

• Cechy zmienne: Właściwości, którymi różnią się poszczególne jednostki statystyczne.

TAK podlegają badaniu statystycznemu.

Np. Różnice wartości opałowej (kaloryczność) lub w stopniu zawartości domieszek z poprzedniego przykładu.

• Cechy Jakościowe (Niemierzalne): Są to cechy, których nie można zmienić tzn. wyrazić liczbowo.

Np. Pochodzenie społeczne, płeć, kolor włosów, wykształcenie, zawód, stan cywilny itp.

• Cechy Ilościowe (Mierzalne): Cechy te można wyrazić liczbowo w określonych jednostkach miary.

Np. Waga -kg, Odległość czy Wzrost - m/cm/km, wiek - lata, zarobek - zł, liczebność - sztuki itp.

• Cechy Zmienne skokowe: Wartości tych zmiennych mogą się wyrażać jedynie liczbami zmieniającymi się skokami bez wartości pośrednich.

Np. Liczba studentów w grupie, liczba izb w mieszkaniu, miesięczne dochody, itp.

• Cechy Zmienne ciągłe: Mogą przyjmować każdą wartość z określonego przedziału liczbowego.

Np. wiek, wzrost, itp.

UWAGA! Podział Cech ilościowych (mierzalnych) na Zmienne skokowe i Zmienne ciągłe w praktyce nie zawsze jest ostry (jednoznaczny).

-Ciągłe czasem możemy traktować jako skokowe, bo każdy pomiar ma skończoną dokładność.

-Skokowe czasem możemy traktować jako Ciągłe Np. przy dostatecznie dużej dokładności pomiaru Np. roczny dochód.

*Warianty cech - rodzaje cech

Np. Płeć - 2 warianty, wzrost - nieskończenie wiele wariantów (wartości)

*Jednostka sprawozdawcza - osoba fizyczna lub prawna (przedsiębiorstwo, instytucja, organizacja społeczna itp.) posiadająca źródła danych niezbędnych w badaniu statystycznym.

*Zbiorowość statystyczna (populacja, masa statystyczna) - zbiór dowolnych elementów objętych badaniem statystycznym, przy czym te elementy muszą mieć podobne, ale nie identyczne elementy.

Czyli:

• Zbiór krzeseł w Sali kinowej - NIE, bo wyniki badań dla jednego elementu to wyniki badań dla całej zbiorowości.

• Zbiorowość osób, rodzin, gospodarstw domowych - TAK

*Jednostka statystyczna (jednostka badania lub obserwacji) - element składowy badanej zbiorowości

5. Rodzaje badań statystycznych:

1. Ze względu na METODY prowadzenia badań:

• Badanie Pełne (całkowite, wyczerpujące) - obejmują wszystkie jednostki podanej zbiorowości:

• Spis statystyczny - Np. powszechny spis ludności, rolny (do każdej jednostki statystycznej)

• Rejestracja bieżąca - systematyczne notowanie określonych faktów będących przedmiotem badań Np. ewidencja małżeństw, zgonów, mchu wędrówkowego, ludności.

• Badanie niepełne - przeprowadzamy, gdy:

-zbiorowość statyczna jest zbyt liczna (czas, koszty)

-badanie ma charakter niszczący Np. badanie jakościowe żywności pakowanej czy badania wytrzymałościowe wyrobów technicznych

-chodzi jedynie o wyniki orientacyjne

• Ankietowe - rozsyłanie ankiet do ściśle określonych osób, instytucji, przedsiębiorstw itp.

• Monograficzne - szczegółowy, wielostronny opis i analiza precyzyjnie wybranej jednostki (typowej) lub niewielkiego zespołu jednostek.

• Reprezentacyjne- to badanie oparte na próbie pobranej losowo z całej zbiorowości (najbardziej poprawne badanie częściowe).

Np. Sondaże wyborcze.

• Szacowanie statystyczne - ustalanie właściwości nieznanej zbiorowości na podstawie właściwości związanej z nią znanej zbiorowości.

Np. Liczba sprzedawanych książek, czasopism (znana rzecz - populacji księgarzy), a czas przeznaczany na czytanie (nieznana populacja czytelników).

• Interpolacyjne - szacowanie nieznanych wartości cechy na podstawie znanych wartości wcześniejszych i późniejszych.

• Ekstrapolacyjne - szacowanie nieznanych wartości cechy w momencie wybranych wyznaczonych wartości poza czasowy podział wyznaczonych przez wartości znane.

ZADANIE 1

Dane: Średnia liczba zatrudnionych w przedsiębiorstwie X:

1989r - 5000 osób

1999r - 8200 osób

Szukane: Średnia liczba w 1992r (interpolacyjne) oraz w 2000r (ekstrapolacyjne).

(Wykorzystujemy funkcję liniową, tam zakładamy proporcjonalność rozkładu wartości cechy w czasie. Stała zmienna wartości cechy w każdej jednostce czasu).

1992 - 5960 osób

2000 - 8520 osób

ZADANIE 2

Dane: Liczba ludności w województwie:

31.12.1993 - 100 000 osób

31.12.1995 - 104 040 osób

Szukane: Liczba w 2012 roku.

(ekstrapolacja - nieliniowa wykładnia)

C.D.N. …

2. Ze względu na CZĘSTOTLIWOŚĆ:

• Ciągłe -

• Okresowe -

• Doraźne -

---