ZASADY WYKONYWANIA ĆWICZEŃ LECZNICZYCH
Opanowanie świadomego kontrolowanego zmniejszania nadmiernego napięcia mięśniowego (rozluźnianie mięsni).
Ćwiczenia należy wykonywać w izolowanych pozycjach wyjściowych stwarzając warunki dla stabilizacji nie ćwiczonych stawów oraz zapewniających choremu poczucie wygody sprzyjające rozluźnieniu mięśni.
W czasie wykonywania ćwiczeń konieczna jest stabilizacja odcinka bliższego ćwiczonego stawu, której celem jest wyeliminowanie współruchów w sąsiednich stawach. Stabilizację uzyskuje się poprzez dobór odpowiedniej pozycji wyjściowej, chwyt lub założenie pasa stabilizującego.
Ruch powinien odbywać się płynnie wokół fizjologicznej osi stawu i we właściwej dla danego ruchu płaszczyźnie.
Wszystkie ruchy w stawach powinny być wykonywane w pełnym zakresie (jeżeli jest to możliwe).
Ćwiczenie prowadzi się w odpowiednim dla rodzaju ćwiczenia rytmie, uwzględniając fazę skurczu i rozkurczu mięśnia oraz przerwę przed następnym skurczem.
Nasilenie ćwiczeń i obciążenia powinny być tak dobrane by nie powodowały odczynów zapalnych w stawach oraz nie prowadziły do nadmiernego zmęczenia osłabionych grup mięśniowych
Pacjent może odczuwać niewielkie bóle pochodzenia mięśniowego lub związane z ruchem tylko w czasie trwania ćwiczeń lub do dwóch godzin po ćwiczeniach. Ćwiczenia nigdy nie powinny wywołać silnych bólów utrzymujących się przez wiele godzin lub dni.
Ćwiczenia muszą być tak zorganizowane aby zapewnić choremu pełne bezpieczeństwo.
SYSTEMATYKA KINEZYTERAPII
Kinezyterapia o działaniu miejscowym
obejmuje wszystkie działania lecznicze i środki pomocnicze, które dotyczą narządu w którym umiejscowione jest schorzenie
zmierza do wytwarzania mechanizmów kompensacji miejscowej, szczególnie w sytuacjach gdy nie ma możliwości osiągnięcia stanu poprzedzającego chorobę
nie powinna angażować więcej niż 30% dynamicznych zespołów mięśniowych
stałe wskaźniki fizjologiczne tj.: tętno, ciśnienie, rytm oddechowy nie powinny ulec zmianie
nie oddziaływuje na wydolność ogólnoustrojową
może być stosowana nawet u pacjentów w stanach ciężkich
jest silnie związana z: fizykoterapią, farmakologią, balneologią czy masażem
do kinezyterapii o działaniu miejscowym zaliczamy następujące rodzaje ćwiczeń:
ćwiczenia bierne
ćwiczenia czynno-bierne
ćwiczenia samowspomagane
ćwiczenia czynne w odciążeniu
ćwiczenia czynne wolne
ćwiczenia czynne z oporem
ćwiczenia prowadzone
inne formy ćwiczeń i oddziaływań:
ćwiczenia redresyjne
wyciągi redresyjne
ćwiczenia synergistyczne
ćwiczenia oddechowe
ćwiczenia relaksacyjne
ćwiczenia czynności samoobsługowych
ćwiczenia w odciążeniu z oporem
ćwiczenia sterowane
pionizacja i nauka chodu
ćwiczenia manualne
Kinezyterapia o działaniu ogólnym
opiera się na zdrowych, nie objętych procesem patologicznym częściach ciała
jej zadaniem jest powrót co najmniej do stanu sprzed zachorowania, lub uzyskanie kompensacyjnych przyrostów wszystkich składowych sprawności ogólnej co decyduje o wynikach kinezyterapii
chodzi o poprawę siły mięśniowej i wytrzymałości dzięki wysiłkom o charakterze ogólnym
zajęcia prowadzi się grupowo w zespołach jednolitych pod względem jednostki chorobowej, wydolności ogólnej, wieku i płci
do kinezyterapii o działaniu ogólnym zaliczamy następujące rodzaje ćwiczeń:
ćwiczenia ogólnousprawniające / ogólnokondycyjne
ćwiczenia gimnstyki porannej
ćwiczenia w wodzie
sport inwalidów
Metody kinezyterapeutyczne
dostosowanie dokładnie opracowanych schematów i postępowań oraz wzorców ruchowych do leczniczych potrzeb określonych jednostek chorobowych czy jednorodnych pod względem etiologii schorzeń
u podstaw większości z tych metod leży poszukiwanie zależności między rozwojem struktur nerwowo-mięśniowych a ruchem
ich zadaniem jest przeciwdziałać zmianom powstałym w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, narządu ruchu lub w obu tych układach jednocześnie
wybrane metody kinezyterapeutyczne:
metody mechaniczne
Metoda Cyriaxa
Metoda Dobosiewicza
Metoda Hoppe
Metoda Kaltenborna-Evjentha
Metoda Karskiego
Metoda Klappa
Metoda Kostewicza
Metoda Majocha
Metoda McKenzie
Metoda Siwka-Tylmana
metody neurofizjologiczne
Metoda Brunkow
Metoda NDT Bobath
Metoda PNF
Metoda Vojty
metody edukacyjne
Metoda Ayres
Metoda Domana
Metoda Petö
Metoda Pilatesa
Metoda S-E-T
Metoda Sherborne
ĆWICZENIA BIERNE
zastosowanie:
siła mięśniowa 0 i 1
pacjenci akinetyczni (pozbawieni normalnej aktywności ruchowej)
u pacjentów u których ruch czynny jest przeciwwskazaniem
cele:
zamiana ruchu biernego na czynny
wzmożenie torowania proprioceptywnego
wzmożenie torowania exteroceptywnego
wzmożenia torowania ideomotorycznego
poprawa trofiki tkanek miękkich objętych porażeniem
zapobieganie odleżynom (poprawa trofiki, działanie pompy mięśniowej)
utrzymanie fizjologicznych zakresów ruchu
utrzymanie prawidłowej elastyczności i plastyczności mięsni, więzadeł i torebek
zapobieganie procesom osteomalacji
wskazania:
porażenia i niedowłady mięśni zarówno wiotkie jak i spastyczne
początkowy okres uruchomiania stawu po zabiegu operacyjnym
stan po długotrwałym unieruchomieniu kończyny
zła trofika tkanek miękkich (pacjenci nieprzytomni)
przeciwwskazania:
przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4 miesiącach)
stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
stany zapalne żył
rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)
temperatura powyżej 38°
ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160 (spoczynkowe)
ogólny ciężki stan pacjenta
stan po tomografii komputerowej z kontrastem
stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
metodyka:
pw. taka jak przy testowaniu danego ruchu na 0 i 1
stabilizacja:
stabilizacja odcinka bliższego, tak by ruch był wykonywany tylko w stawie ćwiczonym i nie był wspomagany przez sąsiednie stawy
uzyskujemy ją poprzez odpowiednią pozycję ułożeniową lub pasy stabilizujące
chwyt:
musi być pewny, nie może jednak wywoływać u chorego dolegliwości bólowych
zawsze dobieramy tak by nie ćwiczyć przez dwa stawy (np.: ćwicząc staw barkowy trzymamy powyżej stawu łokciowego a nie w okolicy stawy nadgarstkowego)
zasady wykonywania ruchu:
ruchy w stawach pacjenta wykonuje fizjoterapeuta
płynnie we właściwej płaszczyźnie i wokół fizjologicznej osi stawu
w pełnym fizjologicznym zakresie ruchu zgodnym z normą dla danego stawu
w stawach bolesnych nie należy nigdy przekraczać granicy bólu
liczba powtórzeń w jednej płaszczyźnie od 20 do30 razy w czasie jednego zabiegu
ćwiczenia bierne wykonuje się 2-3 razy dziennie (im cięższy stan pacjenta tym częściej)
tempo ćwiczeń wolne i rytmiczne
ĆWICZENIA CZYNNO-BIERNE
zastosowanie:
wykonuje się przy sile mięśniowej 2,3,4 i 5
cele:
przerwanie błędnego koła bólu
wskazania:
stany po chirurgicznych zabiegach rekonstrukcyjnych głównie w obrębie narządu ruchu
stany po unieruchomieniu w opatrunkach gipsowych
choroby gośćcowe, reumatoidalne
unieruchomienie kończyn za pomocą wyciągów
stany atrofii tkankowej
demineralizacj kości
oparzenia większych części ciała
inne zabiegi operacyjne nie koniecznie w obrębie narządu ruchu (np.: stan po mastektomii)
przeciwwskazania:
przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4 miesiącach)
stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
stany zapalne żył
rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)
temperatura powyżej 38°
ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160 (spoczynkowe)
ogólny ciężki stan pacjenta
stan po tomografii komputerowej z kontrastem
stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
w sytuacji gdy pacjent nie może dokonać czynnego rozluźnienia (napięcia spastyczne)
metodyka:
pw. taka jak przy testowaniu danego ruchu na 0 i 1
stabilizacja:
stabilizacja odcinka bliższego, tak by ruch był wykonywany tylko w stawie ćwiczonym i nie był wspomagany przez sąsiednie stawy
uzyskujemy ją poprzez odpowiednią pozycję ułożeniową lub pasy stabilizujące
chwyt:
musi być pewny, nie może jednak wywoływać u chorego dolegliwości bólowych
zawsze dobieramy tak by nie ćwiczyć przez dwa stawy (np.: ćwicząc staw barkowy trzymamy powyżej stawu łokciowego a nie w okolicy stawy nadgarstkowego)
chwyt musi gwarantować choremu dobre odciążenie, pacjenta musi zaufać terapeucie i dopiero wtedy będzie w stanie czynnie rozluźnić napięte grupy mięśniowe
zasady wykonywania ruchu:
ruchy w stawach pacjenta wykonuje fizjoterapeuta
zadaniem pacjenta jest rozluźnienie nadmiernie napiętych mięśni
ruch prowadzony w niepełnym zakresie, płynnie we właściwej płaszczyźnie i wokół fizjologicznej osi stawu
ruch prowadzimy do granicy bólu a nawet lekko ją przekraczamy
liczba powtórzeń indywidualna dla każdego pacjenta (optymalne jest 3-5 serii po 10 powtórzeń, przerwa między seriami 30s)
w czasie przerwy między seriami wykonywać należy masaż, potrząsania, wibracje
ćwiczenia czynno-bierne powinny być wykonywane3-5 razy dziennie
tempo ćwiczeń bardzo wolne i rytmiczne pozwalające pacjentowi na koncentrację i rozluźnienie
przez cały czas trwania ćwiczeń fizjoterapeuta musi mieć kontakt wzrokowy z pacjentem
ĆWICZENIA SMOWSPOMAGANE
zastosowanie:
u osób przewlekle chorych u których proces patologiczny spowodował nieodwracalne zmiany
jako rozgrzewka przed innymi zabiegami kinezyterapeutycznymi
cele:
zwiększenie zakresu ruchu w stawach
uzyskanie rozluźnienia nadmiernie napiętych mięśni
poprawa trofiki tkanek przez zwiększenie działania pompy mięśniowej
zapobieganie niekorzystnym zmianom wynikającym z akinezji
wskazania:
ograniczenie zakresu ruchu w stawach
przygotowanie do redresji wykonywanych przy współudziale fizjoterapeuty
przygotowanie do ćwiczeń czynnych wolnych
przeciwwskazania:
przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4 miesiącach)
stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
stany zapalne żył
rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)
temperatura powyżej 38°
ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160 (spoczynkowe)
ogólny ciężki stan pacjenta
stan po tomografii komputerowej z kontrastem
stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
metodyka:
ćwiczenia kombinowane
dla chorych części ciała jest to działanie o charakterze biernym (siła mięśniowa 0 i 1), natomiast dla zdrowych części ciała są to ćwiczenia czynne, często oporowe.
ćwiczenia samowspomagane najdogodniej jest wykonywać w UGUL -u
zasady mocowania systemu bloczkowego:
bloczek kierunkowy zawieszamy na pożądanej wysokości
pozycja wyjściowa i odpowiednie zamocowanie bloczka pozwala na przebieg ruchu we właściwej płaszczyźnie
zasady wykonywania ruchu:
na ćwiczona kończynę zakłada się podwieszkę połączoną z linką, która biegnie przez bloczek kierunkowy, drugi jej koniec zakładany jest na zdrową kończynę
pacjent wykonując ruch jedna kończyna wspomaga wykonanie ruchu w stawach drugiej kończyny
jest to rodzaj redresji którą chory sam wykonuje
fizjoterapeuta kontroluje czy ruch wykonywany jest płynnie we właściwej płaszczyźnie, wokół fizjologicznej osi stawu
przy osłabieniu siły mięśniowej nie dopuszczamy do pełnego zmęczenia
ćwiczenia samowspomagane mogą być również wykonywane za pomocą laski gimnastycznej
liczba powtórzeń jednego ćwiczenia wynosi przeciętnie 30
ćwiczenia samowspomagane wykonuje się 1 raz dziennie, kilka serii
ĆWICZENIA CZYNNE W ODCIĄŻENIU
zastosowanie:
w odniesieniu do tych grup mięśniowych, których siła oscyluje od -2 do +2
cele:
przeciwdziałanie zanikom mięśniowym
uzyskanie przyrostu siły mięśniowej do wartości umożliwiających swobodne poruszanie kończyną lub jej częścią (doprowadzenie jej do poziomu na 3 wg. Lowetta)
utrzymanie fizjologicznego zakresu ruchów w stawach poprzez systematyczne odżywianie chrząstki stawowej
umożliwienie wykonywania ruchu w stawach w pełnym zakresie , podtrzymując tym samym prawidłową dotychczasową elastyczność mięśni zawiadujących danym stawem, więzadeł i innych struktur
wskazania:
zaniki i znaczne osłabienie siły mięśniowej
niepełny zrost kostny
zmiany zwyrodnieniowe stawów
ograniczenia ruchomości w stawach
stany po unieruchomieniu
zespoły bólowe w obrębie aparatu ruchu
przeciwwskazania:
stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
stany zapalne żył
rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)
temperatura powyżej 38°
ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160 (spoczynkowe)
ogólny ciężki stan pacjenta
stan po tomografii komputerowej z kontrastem
stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
metodyka:
pw. taka jak przy testowaniu danego ruchu na 2
odciążenie uzyskuje się poprzez: podwieszenie ćwiczonej kończyny, zmniejszenie tarcia o podłoże, zanurzenie chorego w wodzie, podtrzymywanie ćwiczonej kończyny rękami fizjoterapeuty
podwieszenie ćwiczonej kończyny
podwieszenie osiowe
punkt zawieszenia ćwiczonej kończyny znajduje się prostopadle nad osią ruchu
podwieszki zakładamy tak, aby ćwiczona kończyna była w pełni odciążona
ruch powinien się zaczynać od momentu bezwładności kończyny, tzn. że po każdym wykonaniu ruchu kończyna pozostaje przez chwilę w pozycji wyjściowej
podwieszenie pozaosiowe
zmniejszenie tarcia o podłoże
uzyskuje się poprzez:
wytalkowanie gładkiej powierzchni, po której odbywa się ruch
podłożenie pod ćwiczoną kończynę sukna lub krążków z waty
przymocowanie wrotek do ćwiczonej kończyny
zanurzenie chorego w wodzie
stwarza najlepsze warunki dla pracy słabych mięśni
środowisko wodne powoduje:
odciążenie
rozluźnienie
umożliwia wykorzystanie siły unoszącej ciało dla wspomagania ruchów
podtrzymywanie ćwiczonej kończyny przez fizjoterapeutę
fizjoterapeuta podtrzymuje ćwiczony odcinek ciała podczas ruchu
sposób ten stwarza możliwość wspomagania lub utrudniania ruchu
stabilizacja:
stabilizacja odcinka bliższego, tak by ruch był wykonywany tylko w stawie ćwiczonym i nie był wspomagany przez sąsiednie stawy
uzyskujemy ją poprzez odpowiednią pozycję ułożeniową lub pasy stabilizujące
zasady wykonywania ruchu:
pacjent wykonuje ruch samodzielnie w warunkach odciążenia
ruch prowadzony jest płynnie we właściwej płaszczyźnie, wokół fizjologicznej osi stawu i w pełnym fizjologicznym zakresie ruchu zgodnym z normą dla danego stawu
w stawach bolesnych nie należy nigdy przekraczać granicy bólu
czas trwania serii 5-15 minut (bez bólu)
ćwiczenia czynne w odciążeniu wykonuje się 1 razy dziennie
raz w tygodniu wykonujemy pomiar zakresu ruchomości i siły mięśniowej
tempo ćwiczeń zależy od aktualnej siły mięśni
ĆWICZENIA CZYNNE WOLNE
zastosowanie:
przy sile mięśniowej na 3
cele:
zwiększenie siły i wytrzymałości przede wszystkim określonej grupy mięśniowej
utrzymanie i zwiększenie zakresów ruchu w stawach
poprawa koordynacji ruchowej
wskazania:
osłabienie siły mięśniowej (minimum 3)
ograniczenia zakresu ruchomości
wzmożone spoczynkowe napięcie mięśni
zaburzenia koordynacji nerwowo-mięśniowej
przeciwwskazania:
stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
stany zapalne żył
rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)
temperatura powyżej 38°
ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160 (spoczynkowe)
ogólny ciężki stan pacjenta
stan po tomografii komputerowej z kontrastem
stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
metodyka:
pw. taka jak przy testowaniu danego ruchu na 3
choremu należy dokładnie objaśnić sposób wykonania ruchu i pozycję wyjściową
zaczynamy od ćwiczeń łatwych i prostych w pozycjach izolowanych
po ich opanowaniu i poprawie siły mięśniowej przechodzimy do ćwiczeń trudniejszych, bardziej złożonych
zasady wykonywania ruchu:
ruchy płynny i rytmiczny (tylko wtedy pomaga w rozluźnieniu i poprawie koordynacji nerwowo-mięsniowej)
ruch wykonywany we właściwej płaszczyźnie i wokół fizjologicznej osi stawu
czas zależy od wydolności pacjenta
stopniowo zwiększamy liczbę powtórzeń i tempo
tempo ćwiczeń dostosowane do możliwości chorego
przy ćwiczeniach tych nie używa się przyborów
ĆWICZENIA CZYNNE Z OPOREM
zastosowanie:
przy sile mięśniowej na 4 i 5
cele:
uzyskanie przyrostu siły mięśniowej
poprawa wytrzymałości mięśni
zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych, szczególnie powstałych w wyniku unieruchomienia
zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych, powstałych w następstwie procesów patologicznych
opóźnienie występowania zaników mięśniowych
uzyskanie kompensacyjnych przerostów siły
uzyskiwanie przerzutów napięć kontralateralnych do części ciała znajdujących się czasowo w unieruchomieniu
uzyskanie poprawy koordynacji nerwowo-mięśniowej
zwiększanie sygnalizacji aferentnej w celu rozszerzenia pól pobudzenia w korze mózgu
wskazania:
osłabienie siły mięśniowej
stany unieruchomienia (np.: opatrunek gipsowy)
przeciwwskazania:
stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
stany zapalne żył
rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)
temperatura powyżej 38°
ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160 (spoczynkowe)
ogólny ciężki stan pacjenta
stan po tomografii komputerowej z kontrastem
stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
metodyka:
pw. zapewniająca wygodę i stabilizacje odcinka bliższego
rytm i tempo zależne od tego, czy dążymy do uzyskania przyrostu siły czy zwiększenia wytrzymałości mięśni
przyrost siły:
stosuje się maksymalny opór do aktualnej siły mięśni
liczba powtórzeń - niewielka
tempo ćwiczeń - wolne
zwiększenie wytrzymałości mięśni:
znacznie mniejszy opór (około 50% aktualnego oporu maksymalnego)
liczba powtórzeń - dużo większa
tempo ćwiczeń - szybkie
przed przystąpieniem do ćwiczeń czynnych z oporem określonej grupy mięśni należy ustalić wielkość aktualnego oporu i liczbę powtórzeń ruchów
posłużyć się można wzorami opracowanymi przez różnych autorów jek: de Lorme i Watkins, McQueena
Metoda De Lorma i Watkinsa
oparta na skurczu izotonicznym
1 seria - 50% maksymalnego ciężaru - 10 powtórzeń
2 seria - 75% maksymalnego ciężaru - 10 powtórzeń
3 seria - 100% maksymalnego ciężaru - 10 powtórzeń
czas przerwy między seriami - około 2 minut
liczba dni treningowych w tygodniu - 4
wielkość maksymalnego ciężaru określa się co tydzień
Metoda McQueena
metoda obciążeń submaksymalnych
4 serie po 10 powtórzeń z obciążeniem submaksymalnym umożliwiające wykonanie wszystkich powtórzeń w pełnym zakresie
jeżeli pacjent jednorazowo pokonuje opór 10 kg to powinien wykonać 10 powtórzeń z obciążeniem 9 kg (90%)
po wykonaniu skurczu należy wyraźnie zaznaczyć wykonanie ruchu w pełnym zakresie utrzymując położenie przez 2-3 s.
czas przerwy między seriami - około 2 minut
ilość dni treningowych w tygodniu - 3
Metoda Hettingera-Müllera
oparta na skurczu izometrycznym (tzw. krótkie ćwiczenia izometryczne)
1 seria z 10 powtórzeniami z obciążeniem submaksymalnym (90%)
może wzrosnąć do 3 razy dziennie
czas trwania napięcia 5-6 s
każde napięcie w serii musi być poprzedzone pełnym rozciągnięciem mięśni
czas przerwy między napięciami od 5 do 10 s
ilość dni treningowych w tygodniu - 5
dozowanie oporu:
ręce terapeuty
zestawy ciężarkowo-bloczkowe (opór przyłożony tak by w czasie ruchu w ½ jego zakresu linka łącząca mankiet z bloczkiem kierunkowym przebiegała pod kątem prostym)
ciężary nie podłączone do bloczków (piłki lekarskie, woreczki itp.)
sprężyny
substancje elastyczne i dające się modelować (gąbki, piłeczki gumowe itp.)
środowisko wodne
Planując rodzaj ćwiczeń z oporem należy uwzględnić wiek chorego oraz stan jego ogólnej wydolności fizycznej. Jest to uzasadnione zmniejszaniem się elastyczności tkanek oraz wydolnością narządów krążenia i oddechowego z biegiem lat.
ĆWICZENIA PROWADZONE
zastosowanie:
przy sile mięśniowej zmiennej w zależności od sektora zakresu ruchu
cele:
wzmacnianie mięśni poprzez umożliwienie im pracy, której nie mogły by wykonywać bez pomocy
odtwarzanie i utrwalanie w pamięci wzorców ruchowych
wskazania:
osłabienie siły mięśniowej
przeciwwskazania:
przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4 miesiącach)
stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
stany zapalne żył
rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)
temperatura powyżej 38°
ciśnienie skurczowe powyżej 160 rozkurczowe powyżej 100
ogólny ciężki stan pacjenta
stan po tomografii komputerowej z kontrastem
stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
metodyka:
pw. taka jak przy wykonywaniu testu Lowetta
stabilizacja:
stabilizacja odcinka bliższego, tak by ruch był wykonywany tylko w stawie ćwiczonym i nie był wspomagany przez sąsiednie stawy
uzyskujemy ją poprzez odpowiednią pozycję ułożeniową lub pasy stabilizujące
chwyt:
musi być pewny, nie może jednak wywoływać u chorego dolegliwości bólowych
powinien się charakteryzować dużą powierzchnią styku pomiędzy ręką terapeuty a ćwiczoną częścią ciała
zawsze dobieramy tak by nie ćwiczyć przez dwa stawy (np.: ćwicząc staw barkowy trzymamy powyżej stawu łokciowego a nie w okolicy stawy nadgarstkowego)
zasady wykonywania ruchu:
choremu trzeba dokładnie wyjaśnić ruch który ma on wykonywać
siła wspomagająca powinna być tak dawkowana, aby umożliwiła wykonanie ruchu, a nie zastępowała pracy ćwiczonych mięśni
ćwiczone mięśnie musza maksymalnie pracować aby nastąpił przyrost ich siły
fizjoterapeuta prowadzi ruch w całym jego zakresie tak, że największe wspomaganie jest w początkowej fazie ruchu (pokonanie bezwładności) i w końcowej jego fazie (pokonanie oporu mięśni antagonistów)
przed rozpoczęciem ruchu należy rozciągnąć mięśnie (sprzyja to uzyskaniu silniejszego ich skurczu)
kontrolujemy by pacjent wykonywał ruch płynnie we właściwej płaszczyźnie, wokół fizjologicznej osi stawu oraz w pełnym fizjologicznym zakresie ruchu zgodnym z normą dla danego stawu
stosujemy się do zasady nie doprowadzenia do pełnego zmęczenia ćwiczonego zespołu dynamicznego
ćwiczenia prowadzone wykonuje się 1-2 razy dziennie
liczba powtórzeń oraz tempo ćwiczeń zależą od aktualnej siły mięśni
ĆWICZENIA REDRESYJNE
zastosowanie:
cele:
wskazania:
przeciwwskazania:
metodyka:
WYCIĄGI REDRESYJNE
zastosowanie:
cele:
wskazania:
przeciwwskazania:
metodyka:
ĆWICZENIA SYNERGISTYCZNE
zastosowanie:
cele:
wskazania:
przeciwwskazania:
metodyka:
ĆWICZENIA ODDECHOWE
zastosowanie:
cele:
wskazania:
przeciwwskazania:
metodyka:
ĆWICZENIA RELAKSACYJNE
zastosowanie:
cele:
wskazania:
przeciwwskazania:
metodyka:
ĆWICZENIA CZYNNOŚCI SAMOOBSŁUGOWYCH
zastosowanie:
cele:
wskazania:
przeciwwskazania:
metodyka:
ĆWICZENIA W ODCIĄŻENIU Z OPOREM
zastosowanie:
cele:
wskazania:
przeciwwskazania:
metodyka:
ĆWICZENIA STEROWANE
zastosowanie:
cele:
wskazania:
przeciwwskazania:
metodyka:
PIONIZACJA I NOAUKA CHODU
ĆWICZENIA MANUALNE
zastosowanie:
cele:
wskazania:
przeciwwskazania:
metodyka: