Kto wynalazł światłowód

W 1880 roku inżynier z Concord (Massachusets, USA) William Wheeler skonstruował i opatentował konstrukcje którą nazwał rurociągiem świetlnym (light piping). Była to prawdopodobnie pierwsza poważna próba prowadzeniaświatła w ośrodku szklanym. Wheeler planował wykorzystać swój pomysł do oświetlania wnętrza budynków (wynaleziona przez Edisonażarówka wyeliminowała pomysł jako zbyt komplikowany i niepraktyczny).

Włókna optyczne

Budowa włókna.

W światłowodach do transmisji informacji wykorzystywana jest wiązka światła, która jest odpowiednikiem prądu w innych kablach. Wiązka ta jest modulowana zgodnie z treścią przekazywanych informacji. Transmisja światłowodowa polega na przepuszczeniu przez szklane włókno wiązki światła generowanej przez diodę lub laser (emisja fotonów). Wiązka ta to zakodowana informacja binarna, rozkodowywana następnie przez fotodekoder na końcu kabla. Światłowód w przeciwieństwie do kabli miedzianych, nie wytwarza pola elektromagnetycznego. Główną wadą tego medium jest łatwa możliwość przerwania kabla, a jego ponowne złączenie jest bardzo kosztowne.

Można wyróżnić światłowody do połączeń zewnętrznych i wewnętrznych oraz wielomodowe i jednomodowe.

 

 

Kabel światłowodowy składa się z następujących elementów: (od środka):

rdzeń (core), płaszcz (cladding), powłoka lakierowa (coating), wzmocnienie (strenght member), płaszcz zewnętrzny.

Rdzeń znajduje się pośrodku kabla i jest medium propagacyjnym sygnału. Wykonany jest ze szkła kwarcowego lub plastiku (POF - Plastic Optic Fiber). Obecne rdzenie mają średnice rzędu 8 mikronów dla światłowodu jednomodowego do 1000 mikronów dla wielomodowych światłowodów plastikowych (POF).

Płaszcz wykonany jest z materiału o niższym współczynniku załamania światła niż rdzeń. Różnica ta powoduje, że zachowuje się niczym „lustro” otaczające rdzeń, kierując promień do wnętrza rdzenia, formując falę optyczną.

Powłoka lakierowa (zwana również buforem lub buffer coating) chroni warstwę płaszcza. Wykonany jest z materiałów termoplastycznych i specjalnego żelu chroniącego włókno przed uszkodzeniami mechanicznymi (np. wskutek wibracji). Kabel światłowodowy pod wpływem różnych temperatur może zmieniać swoje właściwości mechaniczne i fizyczne (wydłużać się lub skracać).

 

Jako ochronę włókna podczas instalacji i przed zgubnym wpływem środowiska używa się powłoki zwanej „strenght members” Wykonana ona jest z różnych materiałów, poczynając od stali a kończąc na Kevlarze (materiał opracowany przez firmę DuPont, wykonuje się z niego min kamizelki kuloodporne). W pojedynczym i podwójnym kablu zabezpieczenie to wykonuje się jako otulinę coating. W kablach, gdzie jest kilka bądź kilkanaście włókien strenght member stosuje się centralnie wewnątrz przewodu.

 

Płaszcz (jacket) jest ostatnią warstwą ochronną kabla i służy do ochrony przed uszkodzeniami powstałymi w wyniku oddziaływania niekorzystnych warunków środowiska w jakim znajduje się światłowód. Inny rodzaj płaszcza zostanie użyty dla kabli przeznaczonych do układania wewnątrz budynków, inny na zewnątrz, pod ziemią czy napowietrznych.

 

Kabel zewnętrzny z włóknami w luźnych tubach, jest odporny na oddziaływanie warunków zewnętrznych. Wypełnione żelem luźne tuby zawierają jedno lub kilka włókien i oplatają centralny dielektryczny element wzmacniający. Rdzeń kabla otoczony jest specjalnym oplotem oraz odporną na wilgoć i promienie słoneczne polietylenową koszulką zewnętrzną.

 

Kable wewnętrzne przeznaczone są do układania wewnątrz budynku. Posiadają cieńszą warstwe ochronną i nie są tak odporne jak kable zewnętrzne.

Rodzaje stosowanych włókien

Światłowody wielomodowe przesyłają wiele modów (fal) o różnej długości co powoduje rozmycie impulsu wyjściowego i ogranicza szybkość lub odległość transmisji. Źródłem światła jest tu dioda LED.

Istotne parametry światłowodu wielomodowego to różnica współczynników załamania (index difference) [1]:

 

oraz względna różnica współczynników załamania (relative index difference) [1]

Światłowody wielomodowe gradientowe

W światłowodzie tym współczynnik załamania w rdzeniu zmienia się w sposób ciągły (sinusoidalny). Ciągły charakter zmian współczynnika załamania uzyskuje się w wyniku stosowania odpowiedniego rodzaju domieszek (GeO₂) w rdzeniu. W światłowodzie tym profil współczynnika załamania jest tak ukształtowany, by różne mody miały tę samą prędkość rozprzestrzeniania się wzdłuż światłowodu. Jest to możliwe dzięki różnicom w gęstości rdzenia, co się wiąże z różnym współczynnikiem załamania .Światłowody gradientowe wymagają zaangażowania znacznie bardziej zaawansowanej technologii do ich produkcji (konieczność otrzymania odpowiedniego profilu załamania na całej długości rdzenia).

 

Apertura numeryczna i wykresy propagacji fal dla odpowiednich rodzajów światłowodów [9]

 

Światłowody jednomodowe standardowe są efektywniejsze i pozwalają transmitować dane na odległość 100 km bez wzmacniacza. Prowadzą jeden mod. W światłowodzie tym zastosowano rdzeń o odpowiednio małym promieniu i odpowiednio mały skok współczynnika załamania światła na granicy rdzeń-płaszcz. Jednak ze względu na wysoki koszt interfejsów przyłączeniowych jest to bardzo drogie rozwiązanie. Źródłem światła jest laser.

 

Mod światłowodowy - pojedynczy rodzaj drgań własnych światłowodu, spełniający równanie falowe z warunkami brzegowymi zależnymi od wymiarów i konstrukcji światłowodu.

 

Liczba modów prowadzonych w światłowodzie o profilu skokowym zależy od wartości znormalizowanej częstości światłowodu V określonej wzorem

gdzie: a - promień rdzenia światłowodu; n1 i n2 - współczynniki załamania światła w płaszczu i rdzeniu [1].

 

Im mniejsza wartość stałej V, tym mniej modów prowadzi światłowód. Światłowód jest jednomodowym, gdy V<2,405. Ze wzoru wynika, ze im większa jest długość fali (lambda), tym mniejsza jest wartość V.. Z tego wynika, że teoretycznie każdy światłowód może być jednomodowym, jeżeli propagujące w nim światło ma dostatecznie dużą długość fali. Jednak stosowane w praktyce światłowody jednomodowe są jednomodowymi dla II i III okna transmisyjnego (odpowiednio: długość fali 1300 nm i 1550 nm). Wiąże się to ze zmniejszoną tłumiennością w tych oknach.

 

Generacje światłowodowe

Można wyróżnić pięć generacji:

•         Pierwsza generacja (okno 850nm) w roku 1972 amerykańska firma Corning Glass uzyskuje światłowodowe włókno wielomodowe o tłumienności około 4dB/km dla fali o długości 850nm, co pozwoliło na uzyskanie pojemności transmisyjnej poniżej 50Mb/s i skokowej charakterystyce załamania wiązki świetlnej.

•         Druga generacja (okno 1300nm) - w roku 1987 udało się po raz pierwszy zastosować światłowód jednomodowy o prawie zerowej dyspersji (dla fali 1300nm) i zmniejszonym tłumieniu jednostkowym (do około 0,4dB/km)

•         Trzecia generacja (okno 1550nm) charakteryzuje się najmniejszą tłumiennością jednostkową (od 0,16 do 0,2 dB/km), co ma bezpośredni wpływ na zasięg (pozwala na zwiększenie odległości między regeneratorami do około 200km). Podstawową niedogodnością jest występowanie wysokiej dyspersji (15 - 20 ps/km*nm)

•         Czwarta generacja wiąże się z wprowadzeniem szerokopasmowych wzmacniaczy optycznych EDFA, komutacji i zwielokrotnienia falowego WDM.

•         Piątą generację tworzą najnowsze osiągnięcia w zakresie transmisji solitonowej (co teoretycznie prowadzi do nieograniczonego wzrostu pojemności transmisyjnej BL).

 

Obecnie prowadzi się badania nad wykorzystaniem czwartego okna transmisyjnego (1565 do 1620nm) - w 1998 roku Lucent Technologies [16] opracowała nowy światłowód nazwany TrueWave RS (Reduced Slope), który zapewnia znaczne ograniczenie rozproszenia sygnału w zakresie długości fal dotychczas nie wykorzystywanych w światłowodach.

 

Właściwości fizyczno - chemiczne

Wpływ wody

Najważniejszą rzeczą dla kabli światłowodowych jest wpływ wody i wilgotności wraz z dużymi zmianami temperatur. Jak w przypadku innych typów kabli, woda może przyśpieszyć niszczenie przez działanie na płaszcz - może doprowadzić to do powstawania szczelin w płaszczu, co w przypadku niskich temperatur doprowadziłoby do zamarzania wody i w efekcie końcowym - rozsadzenia kabla i uszkodzenia delikatnego szklanego rdzenia. Ponadto wilgoć może uszkodzić szkło. Kontakt molekuł wody z niekompletnymi molekułami rdzenia i cladding może doprowadzić do powstawania związków SiOH z późniejszym pogorszeniem właściwości światłowodu włącznie. Proces ten znany jest jako efekt korozji lub inaczej „rak szkła” (glass fibre cancer). Jest to dynamiczny proces prowadzący do nieodwracalnych zmian w strukturze włókna, pogorszenia właściwości mechanicznych (np.: pogorszenie odporności na zginanie) i optycznych. Powłoka polimerowa i bufor z żelem mają zapobiegać tego typu sytuacjom.

 

Wpływ temperatury

Warstwa coating zapobiega również uszkodzeniu kabla wynikających ze zmian temperatury. W przypadku występowania wahań temperatury np.: od minus 60 do plus 40 stopni celsjusza, włókno może się skracać lub wydłużać - mogą powstawać naprężenia mechaniczne rdzenia co może doprowadzić do jego uszkodzenia lub nawet przerwania.

 

„Mechanical stress”

Zmiany temperatury i wilgotności oraz siły działające na kabel mogą doprowadzić do różnych mechanicznych uszkodzeń. Jakkolwiek warunki klimatyczne mogą stwarzać zagrożenie dla włókna podczas eksploatacji, tak kabel może ulec zniszczeniu już podczas instalacji, gdzie istnieje możliwość oddziaływania dwoma rodzajami sił na światłowód: siłą kątową i łukową. Użycie Wysokiej Gęstości Polietylenu (High Density Polyethylene HDPE) zwiększa odporność włókna na te siły.

Właściwości optyczne

Tłumienność

Tłumienie nie powoduje zmiany kształtu sygnału, zmniejsza jedynie jego moc. Tłumienie światłowodów kwarcowych zależy od długości fali światła, rodzaju i czystości szkła kwarcowego, z którego zbudowany jest rdzeń [1]. Tłumienie rośnie wraz ze wzrostem długości łącza - ma więc bezpośredni wpływ na zasięg łącza.

Tłumienie wywołane jest absorpcją światła (rdzeń przepuszcza promieniowanie o ograniczonej długości fali), rozpraszaniem: chemiczne zanieczyszczenia włókna, niejednolitość światłowodu wywołana w procesie technologicznym - różna gęstość rdzenia powodująca zmiany w własnościach fizycznych, straty wynikające z niekontrolowanych zmian współczynnika załamania wiązki światła - możliwość wyjścia poza rdzeń i płaszcz (rozpraszanie Rayleigha), zanieczyszczenie szkła jonami metali i OH. Do skompensowania tłumienia wykorzystuje się wzmacniacze optyczne: półprzewodnikowe lub światłowodowych EDFA [1]

 

Okno Transmisyjne	Długość fali [nm]	Tłumienie [dB/km]
I	850	~3
II	1300	0,3 - 0,5
III	1550	0,18 - 0,3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tłumienność światłowodu w funkcji długości fali [3]

Najważniejsze zjawiska odpowiedzialne za tłumienie światłowodów ze szkieł kwarcowych

 

Rozpraszanie Rayleigha to rozpraszanie fali elektromagnetycznej w materiale, wywołane przez niejednorodności materiału o rozmiarach małych w porównaniu z długością fali światła. Istnieją dwie przyczyny niejednorodności: fluktuacje gęstości i składu szkła. Straty wywołane rozpraszaniem Raileigha są odwrotnie proporcjonalne do czwartej potęgi długości fali światła (zależność 1/(długość_fali)⁴), czyli rozpraszanie Raileigha maleje ze wzrostem długości fali. W światłowodach telekomunikacyjnych wykonanych ze szkła kwarcowego domieszkowanego germanem minimalne tłumienie jest zdominowane rozpraszaniem Raileigha, w związku z czym światłowód nie może mieć tłumienia mniejszego niż 0,15 - 0.17 dB/km dla 1550 nm. Włókna które mogą prowadzić światło o większej długości fali będą się charakteryzować mniejszym rozpraszaniem Rayleigha i mniejszym tłumieniem. Na przykład światłowody ZBLAN (ZBLAN to nazwa szkła z grupy ciężkich szkieł fluorkowych (heavy-metal fluoride glasses)). Typowe szkło tworzone jest na bazie krzemu: cząsteczki dwutlenku krzemu (kwarc lub zwyczajny piasek) plus inne składniki tworzą szkło o żądanych parametrach. W szkłach ZBLAN fluor łączony jest z metalami: cyrkonem, barem, lantanem, aluminium, i sodem (Zr, Ba, La, Al, Na - stąd nazwa). Światłowody ze szkieł ZBLAN mogą prowadzić falę nawet o długości 4000 nm, i teoretycznie mogą mieć tłumienie dochodzące do 0.001 dB/km. Włókna ZBLAN mogą być domieszkowane prazeodymem. Włókna takie wchodzą w skład wzmacniaczy światłowodowych na 1300 nm. Wzmacniacze takie oznaczane są skrótem PDFA (Prazeodymium Doped Fiber Amplifiers)), które prowadzą światło o długości fali powyżej 2000 nm teoretycznie mogą mieć tłumienie 0.001 dB/km.

 

 

Krawędzie absorpcji w zakresie ultrafioletu i podczerwienie. Krawędź krótkofalowa (ultrafiolet) związana jest z przejściami elektronowymi; krawędź w obszarze podczerwieni związana jest z przejściami oscylacyjnymi cząsteczek.

Absorpcja OH jest inną wersją „dokuczliwej” absorpcji oscylacyjnej na cząsteczkach grupy wodorotlenowej OH. Zależy od jakości technologii wytwarzania światłowodów, zwykle utrzymywana na niskim poziomie. Można znaleźć włókna o tłumieniu poniżej 1 dB/km w obszarze 1380 nm.

 

Wewnętrzne nieregularności struktury mogą być przyczyną dodatkowych strat rozproszeniowych. Zwane są one niekiedy stratami na mikrodeformacjach. Zwykle słabo zależą od długości fali, zwiększając straty tła powyżej teoretycznego minimum.

 

Czynniki zewnętrzne, np. gięcie włókna mogą wywoływać straty radiacyjne.
Centra barwne, wywołujące zależne od długości fali tłumienie mogą również zwiększać straty światłowodu. Ich źródłem mogą być np. domieszki metali wprowadzane w procesie wyciągania włókna.

 

Dyspersja zmienia kształt sygnału i powoduje jego „rozmycie” i „rozpływanie się” w czasie i przestrzeni rosnące wraz z odległością [1]. Zniekształcenia te mają ogromne znaczenie przy szybkiej transmisji (sygnały są „krótkie”)

 

Dyspersją w ośrodku przeźroczystym nazywamy zależność prędkości fazowej fali świetlnej v od jej długości (lambda) (częstotliwość f). Od długości fali zależy również współczynnik załamania światła n=c/v.

 

Przyczyną zniekształceń są dwa typy dyspersji: dyspersja modowa i dyspersja chromatyczna. Typ światłowodu ma znaczący wpływ na wielkość zniekształceń dyspersyjnych w łączu:

 W światłowodzie wielomodowym o profilu skokowym występują najbardziej istotne zniekształcenia. Ich główną przyczyną jest jednoczesna transmisja wielu modów o różnych prędkościach rozchodzenia się w rdzeniu.

W światłowodzie wielomodowym gradientowym profil współczynnika załamania jest tak zaprojektowany, by różne mody miały taką samą prędkość propagacji.

W światłowodach jednomodowych prędkość propagacji modu zależy od częstotliwości światła (dyspersja chromatyczna). W przypadku, gdy syganał zawiera różne częstotliwości, wtedy propagują się z różnymi prędkościami, co powoduje powstawanie zniekształceń dyspersyjnych sygnału.

 

Kąt akceptacji

Aby promień pozostał w rdzeniu i podlegał całkowitemu wewnętrznemu odbiciu na granicy rdzenia i płaszcza, kąt jego padania względem osi światłowodu (lambda 0) w powietrzu nie powinien przekroczyć wartości krytycznej - wartość ta nosi nazwę kąta akceptacji światłowodu (alfa max). Zgodnie z tym wszystkie promienie padające na powierzchnię czołową rdzenia światłowodu pod kątem mniejszym od (alfa max) zostaną wprowadzone do rdzenia.

 

 

 

 

Apertura Numeryczna

jest to sinus kąta (ၡ_max)

Oba pojęcia: kąt akceptacji i apertura numeryczna służą do określenia tego samego zjawiska - kąta wprowadzenia światła z diody lub lasera do światłowodu wielomodowego.

 

Elementy optyczne wykorzystywane do transmisji danych

Nadajniki i odbiorniki

Najważniejszym elementem systemu optycznego jest źródło sygnału (nadajnik)[3].

W systemach światłowodowych fale nośne wytwarzane są przez generatory optyczne:

•         diody laserowe (LD)

•         diody elektroluminescencyjne (LED)

 

W idealnym przypadku źródło powinno dostarczać stabilnej fali o określonej częstotliwości i wystarczającej mocy. Istotne elementy nadajnika to: źródło światła i układ modulujący

Widmo częstotliwościowe promieniowania emitowanego przez :

a) diodę LED; b) laser wielomodowy; c) laser jednomodowy [2]

 

Diody i fotodiody

Dioda elektroluminescencyjna (LED) jest źródłem światła wykorzystującym zjawisko emisji spontanicznej. Emituje światło o mocy wzrastającej w przybliżeniu liniowo ze wzrostem prądu zasilania.

 

 

 

 

 

 

Zależność mocy wyjściowej od prądu [2]

 

Emisja spontaniczna jest emisją nieuporządkowaną i zachodzi w rozbieżnych kierunkach. Istotną wadą diody LED jest to, że emituje ona szerokie widmo ciągłe z pewnego przedziału długości fali. Do wad zaliczyć także trzeba małą moc optyczną emitowanej wiązki światła.

Długość emitowanego światła zależy od materiału, z jakiego wykonana jest dioda LED [2}

Spośród kilku możliwych struktur diod elektroluminescencyjnych w telekomunikacji światłowodowej zastosowanie znalazły trzy:

•         Dioda powierzchniowa

•         Dioda krawędziowa

•          Dioda superluminescencyjna

Sieci oparte na światłowodzie

Najnowocześniejszym obecnie medium stosowanym do transmisji danych w sieciach LAN jest światłowód (Fiber Optic Cable). Początki stosowania światłowodu w sieciach Ethernet sięgają roku 1993, wtedy to została ustanowiona norma 802.3j opisująca dokładnie specyfikacje pierwszej odmiany-10Base-FL.
Jest on obecnie bardzo chętnie stosowany jako rdzeń sieci ze względu na duży zasięg oraz przyzwoitą (nawet bardzo) maksymalną przepustowość. Jedyne co może odstraszać to cena, wykraczająca znacząco poza możliwości większości amatorskich sieci. Właściwie jego opłacalność zauważą tylko i wyłącznie posiadacze rozległych i wielo-osobowych pajęczyn.

Zalety światłowodu

• Pozwala ma osiągnięcie zawrotnych przepustowości - nawet ponad 1Gb/s.

• Można ciągnąc kabel nawet do 5km (w pewnych zastosowaniach (sieci WAN) osiąga się do stu kilometrów bez "wzmacniania" sygnału).

• Dość dobrze nadaje się do instalacji zewnętrznych ze względu na obojętność na zakłócenia, szumy oraz odporność na niekorzystne warunki atmosferyczne

Wady światłowodu

• Niestety nie jest tani :(.

•Niewielka elastyczność kabla (pod żadnym pozorem nie wolno go załamywać).

•Trudny w montażu.

Najważniejsze standardy sieci

opartej na światłowodzie:

10 Base-FL - Obecnie najchętniej stosowany rodzaj światłowodu. Osiąga maksymalną przepustowość rzędu 10Mb/s. Do transmisji używa się włókna optyczne typu MMF 62.5/125, jego maksymalną długość określa się na 2000m. Do przyłączania kabla do transceiver-a służą złącza ST.

• 100 Base-FX - Ta nowsza modyfikacja pozwala na osiągnięci maksymalnej przepustowości 100Mb/s. Podobnie używamy kabla MMF 62.5/125 pozwalającego na osiągnięcie odległości między końcami sieci rzędu 2000m. Jako łącznik stosuje się tu nowszy podwójny złącznik SC, choć dopuszcza się także starsze standardy.

Można tu także nadmienić o najnowszych standardach 1000Base-LX oraz 1000Base-SX. Pozwalają one na transmisję danych z prędkością 1000 Mb/s na odległość od 275 do 5000 metrów w zależności od standardu, rodzaju transmisji oraz użytego medium. Jako źródło światła stosuje się tu laser (odpowiednio) krótko lub długo-falowy.

Przyłączanie światłowodu

Do budowy sieci światłowodowych używamy kabli zewnętrznych i wewnętrznych. Te pierwsze stosuje się w połączeniach pomiędzy budynkami (mówiąc po ludzku na dworze). Charakteryzują się one wyjątkową odpornością na niekorzystne działanie atmosfery. Rdzeń kabla (szklany lub plastikowy) otoczony jest kewlarowym oplotem oraz polietylenową koszulką zewnętrzną. Kable wewnętrzne montujemy w budynkach. Nie posiadają one tak grubej warstwy ochronnej oraz na dłuższą metę nie są odporne na warunki atmosferyczne, aczkolwiek są dużo tańsze.

Oba końce kabla światłowodowego zakańczają specjalne końcówki. Stosuje się starsze złącza ST oraz nowsze SC. Te ostatnie zapewniają poprawioną polaryzację oraz stabilność mechaniczną łącza lecz pomimo to złączniki ST są nadal stosowane.
Niestety do zakładania złącznika na kabel światłowodowy niezbędne jest specjalistyczne i bardzo drogie oprzyrządowanie będące poza zasięgiem większości LAN-masterów, dyskredytując w ten sposób używalność światłowodu w amatorskich sieciach ethernet. Można oczywiści zatrudnić do tego celu specjalistyczną firmę która wykona za nas instalację kabli i złączników lecz na ten luksus mogą sobie pozwolić tylko i wyłącznie sieci co najmniej stuosobowe.

Kable światłowodowe przyłącza się bezpośrednio do kary sieciowej (jeśli posiada ona stosowne złącza) lub używając konwerter nośników. Z jednej strony konwertera podłącza się kabel światłowodowy a z drugiej np. skrętkę, łącząc w ten sposób obie technologie sieciowe. Często stosuje się tu Transceiver. Montuje się go w złączu AUI występującym w wielu starszych kartach sieciowych lub HUB-ach. Istnieją także koncentratory dedykowane specjalnie dla łącz światłowodowych.

Zastosowanie w sieciach amatorskich

Jak dotąd do głowy przyszedł mi jeden sposób na amatorskie wykorzystanie kabla światłowodowego. W naszych zastosowaniach wystarczy prędkość 10Mbit/s, więc do przyłączania światłowodu można użyć zwykłe ethernet-owe HUB-y ze złączem AUI.

Potrzebne będą także 2 Transceiver-y do połączenia koncentratora z światłowodem, kosztują one ok. 400zł/szt.

Teraz wystarczy już sam kabel, użyjemy w tym celu zwykłego wielomodowego plastikowego dwużyłowego światłowodu stacyjnego. Ma on jedną zasadnicza zaletę: złącza ST (lub SC w zależności od wyboru Transceiver-a) są zarabiane w firmie w której go nabywamy, więc dopada konieczność zakupu osprzętu czy zatrudniania osobnej firmy. Ponadto ten rodzaj przewodu jest jednym z tańszych rozwiązań tego typu. Niezmiernie ważne jest tu odmierzenie odpowiedniej długości ponieważ nie będziemy mieli możliwości późniejszego ewentualnego dosztukowania przewodu. Przypominam także o małej odporności na zginanie plastikowego rdzenia. Dla bardziej zamożnych polecam switche posiadające już wbudowany moduł światłowodowy np. 100Base FX (tak jak na zdjęciu switecha D-Link.

---