Problemy synergii w zarządzaniu.
Z grec.: syn - łącznie, ergon - działanie, dzieło
T. Kotarbiński:
Synergia będzie wtedy i tylko wtedy gdy podmioty działające współdziałają, osiągną więcej niż jeśli działają każde z osobna.
A - m
B - n
Kierownik synergia
II. (A+B)(m+n)s
A+B (m+n)s > m+n
Synergia to zjawisko zespolenia określonych czynników, które powodują osiągnięcie efektu złożonego przy równoczesnym spełnieniu powyższych warunków formalnych:
osiągnięty efekt złożony jest różny pod względem przedmiotowym, ilościowym i jakościowym od efektu bazowego;
osiągnięty efekt złożony jest wyżej wartościowany od efektu bazowego.
Synergia pozytywna:
Es ≠ EB
Es > EB
Dysynergia:
Ed ≠ EB
Ed < EB Bazowy
Synergia neutralna - Asynergia:
EA ≠ EB
EA = EB
Maksymy Kartezjusza XVII w.:
- nie przyjmować nigdy żadnej rzeczy za prawdziwą dopóki nie poznam jej oczywiście jako takiej
- każdą z rozpatrywanych trudności podzielić na tyle cząstek na ile się da i ile będzie trzeba dla lepszego jej rozwiązania
- prowadzić myśli zaczynając od przedmiotów najprostszych i najłatwiejszych
- wszędzie czynić wyszczególnienia tak dokładne i poglądy tak powszechne abym był pewny, iż nic nie opuściłem
Rys.: Koncepcja dr E. Deminga.
SYNERGIA
efekt organizacyjny efekt facylitacyjny
Efekt organizacyjny - jest następstwem tego, że struktura działań indywidualnych ulega zmianom umożliwiającym dalsze podwyższanie stopnia ich zorganizowania z chwilą gdy wchodzą one w skład splotów działań zbiorowych - J. Zieleniewski.
A. Smith, angielski ekonomista do najważniejszych zmian zaliczył:
1. wzrost wprawy ( występuje w działaniach zespołowych w skutek specjalizacji i kumulacji jednakowych działań w ręku poszczególnych członków zespołu)
2. ciągłość pracy (pozwalająca unikać straty czasu, która występuje przy zmianach jej rodzaju)
3. wykorzystywanie bardziej wyspecjalizowanych narzędzi
Wyróżniamy dwa rodzaje: ilościowy i jakościowy.
W ilościowym uczestnicy wykonują te same czynności (...) ilościowy efekt publiczności i efekt facylitacyjny.
W jakościowym podziale pracy osoby współdziałające wykonują różne czynności. Każdy uczestnik lub grupa uczestników w sumie składają się na wykonanie zadania. Jakościowy podział pracy daje nam również efekt organizacyjny. W przypadku braku odpowiedniego współdziałania efekt organizacyjny może być zmniejszony a nawet unicestwiony. Może zdarzyć się to w następujących sytuacjach:
1. zła synchronizacja działań
2. niezgodność celów
3. nieprawidłowy dobór składników
4. nieprawidłowa struktura pasm działań lub całego ich splotu
B. Prus - definicja pracy:
Praca to związek człowieka ze światem, w ciągu którego człowiek robi w danych przedmiotach zmiany najkorzystniejsze dla siebie pośrednio lub bezpośrednio.
Efekt facylitacyjny - pojawia się wówczas gdy sprawcy działający uprzednio w odosobnieniu wykonują te same działania mając możność kontaktu wzrokowego a czasami słuchowego.
Jeżeli oddziaływanie nie jest dwustronne tylko jednostronne, które występuje przy obserwowaniu sprawców przez osoby bezpośredniego udziału w działaniu, pojawia się tkz. efekt publiczności.
Praca:
A. Huxley: „Jak każdy rozsądnie myślący i czujący człowiek nie znosi pracy”
Hipokrates: „Nigdy nie pracuj gdy jesteś głodny”
Salomon: `”Widział pracę jaką dał Bóg synom ludzkim aby się nią bawili”
A. Lincoln: „Każda praca jest możliwa do wykonania jeśli podzieli ją się na małe odcinki”
Kotarbiński: „Dobra robota może równie dobrze szkodzić jak dobrze pomagać”
Rodzaje działań a rodzaje efektów
Lp |
Efekty |
Działania |
||
|
|
indywidualne |
zespołowe |
|
|
|
|
z ilościowym podziałem pracy |
z jakościowym podziałem pracy |
1 |
Efekt publiczności |
+ |
+ |
+ |
2 |
Efekt facylitacyjny |
- |
+ |
+ |
3 |
Efekt organizacyjny |
- |
- |
+ |
4 |
Możliwość powstania wtórnego efektu synergicznego będącego wypadkową efektów składowych |
- |
+ |
+ |
Poglądy na pracę można sprowadzić do trzech ujęć:
1. praca to kara, konieczność zaspakajania potrzeb
2. praca to dobro samoistne
3. praca to środek zaspakajania potrzeb
Ludzie pracują dla pieniędzy, samorealizacji, zadowolenia z pewnych społecznych racji.
Inhibitacja społeczna - to zahamowanie aktywności lub wysiłku w obecności innych.
free riding - podróżowanie na gapę
social loafing - lenistwo społeczne
Zadania grupowe wg. STEINERA:
1. zadania kompensacyjne - to zadania wykonywane indywidualnie w obecności grupy, a efekt grupy jest średnią wyników indywidualnych (np. grupa próbuje określić temperaturę powietrza w pokoju - wynik grupy może być lepszy od najsprawniejszego członka grupy)
2. zadania dysjunkcyjne - zadanie, w którym wynik grupy określa tylko jeden najbardziej sprawny członek grupy przy czym wynik grupy nie może być lepszy niż wynik najsprawniejszego członka grupy (np. grupa wspólnie rozwiązuje zadanie matematyczne)
3. zadania koniunkcyjne - zadania, w których wynik grupy jest określony poziomem wykonania przez najmniej sprawnego członka grupy (np. grupa wspinaczy wysokogórskich)
4. zadania addytywne - zadania, w których ludzie łączą swoje wysiłki osiągając wynik grupowy jakiego nie może osiągnąć żaden członek grupy pracując indywidualnie (np. grupa podnosi ciężar, kosi trawę, chór śpiewa)
Hipotezy wyjaśniające zjawisko lenistwa społecznego wg. T. Stalewskiego:
I. hipoteza o rozproszonej odpowiedzialności - nacisk sił zewnętrznych w kierunku wykonania zadania działający na grupy jest dzielony równo między jej członków czyli odpowiedzialność za wykonanie pracy rozprasza się na tym więcej osób im większa jest grupa
II. hipoteza dostosowania się jednostki do spostrzeganych zachowań osób znajdujących się w takiej samej sytuacji - sytuacji wymagającej od człowieka określonego zachowania się, jednostka najpierw obserwuje jak zachowują się inni, jeśli inni zachowują bierność jednostka także zachowuje się biernie
III. hipoteza poczucia zbędności jednostki wobec pracy innych - skutkiem postrzegania swojej pracy jako zbytecznej, będącej dublowaniem pracy innych, jako straconego czasu
Sposoby zapobiegania i przeciwdziałania zjawisku lenistwa społecznego:
- należy zidentyfikować wkład pracy każdego z osobna
- uczynić pracę angażującą, wciągającą i ciekawą dla wykonawcy
- należy nagradzać jednostki za wkład do wyniku grupowego a nie za jej wyniki indywidualne
Portfel pracy wg. Ch. HANDY'EGO:
Formy płatnej pracy Praca wykonywana
bez wynagrodzenia
Portfel pracy pozwala opisać w jaki sposób różne elementy pracy wykonywane w naszym życiu pasują do siebie tworząc wyważoną całość.
Pięć podstawowych typów - form pracy:
1. praca za pensję - oznacza pieniądze za zaoferowany czas pracy
2. praca za honorarium - to wynagrodzenie za konkretne rezultaty pracy np. rzemieślnicy, specjaliści, osoby wykonujące wolne zawody, transfer pracy etatowej poza organizację
3. praca w domu - szeroki katalog zadań wykonywanych w domu np. sprzątanie, gotowanie, naprawy, opieka nad dziećmi itp.
4. praca charytatywna - praca wykonywana poza domem bez wynagrodzenia na rzecz organizacji charytatywnych lokalnym grupom społecznym
5. nauka przez pracę - wykonywana z należytą powagą a nie od niechcenia.
Etapy rozwoju struktur społecznych wg. D. BELLA:
Wymiar |
Struktury społeczne |
||
|
preindustrialne |
przemysłowe |
postindustrialne |
Zasoby |
Surowce |
Energia |
Informacja |
Sposób |
Wydobycie |
Produkcja |
Przetwarzanie |
Technologia |
Pracochłonna |
Kapitałochłonna |
„Wiedzochłonna” |
Cel |
Gra przeciwko naturze |
Gra przeciwko naturze |
Gra między osobami |
Th. S. Eliot: „gdzie się podziała nasza mądrość, którą zastąpiła wiedza, gdzie się podziała nasza wiedza, którą zastąpiła informacja?”
ZAMOŻNOŚĆ
duża
mała
Rok 1900
Dzisiaj
Przyszłość
Ameryka przeżywała rozkwit
Znajdujemy się na rozdrożu historii
Trzeba nam teorii współpracy, dążenia do sytuacji wygrana-wygrana do prawdziwej współpracy, z której wszyscy odnoszą korzyści. Aby prosperować musimy nauczyć się współpracować.
Jedną z głównych przyczyn naszego upadku jest niszczenie jednostki
1+1=3
2+2=5
indywiduum
Praca za pensję
Praca za honorarium
long live learning
Nauka przez pracę
Praca w domu
Praca charytatywna