1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa substancji: Nadtlenek wodoru 35% [woda utleniona 35%]

Wzór chemiczny: H₂O₂.aq

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Substancja stwarzająca zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
nadtlenek wodoru 35%	35	7722-84-1	231-765-0	C	34

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Nadtlenek wodoru ma silne własności utleniające. Granice stężeń wybuchowych z powietrzem 40,00-100% obj.

Zagrożenie toksykologiczne: Ostre zatrucia powodują mniej lub więcej rozległe uszkodzenie tkanek na skutek oparzenia chemicznego i wywołują liczne skutki ogólnoustrojowe.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Nadtlenek wodoru 35% działa na wszelkie formy życia w zetknięciu bezpośrednim. W wodzie rozpuszcza się szybko, nie wywołując działań szkodliwych.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę na świeże powietrze. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Kontrolować oddech pacjenta. Przechylić delikatnie głowę do tyłu, do tego stopnia, by usunąć przeszkody w oddychaniu. Wsłuchiwać się w oddech, przykładając ucho nad nosem i ustami pacjenta.
2.	Zapewnić pomoc lekarską.
Zatrucie doustne:
1.	Osobie przytomnej jak najszybciej podać 500 ml mleka do wypicia lub białka jaj kurzych (albo wody, gdy brak mleka). Nie wywoływać wymiotów. Należy pamiętać, że wymiociny mogą dostać się do płuc, powodując trudności w oddychaniu.
2.	Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy strumieniem letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach.
2.	Zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Jeśli stwierdza się poparzenie chemiczne, objawiające się zaczerwienieniem i bólem, bezzwłocznie przekazać poszkodowanego w ręce lekarza.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Substancja niepalna. Wspomaga palenie. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować.
Środki gaśnicze:	Zgodne z charakterem i wielkością pożaru sąsiednich obiektów.
Zalecenia szczegółowe:	Strażacy muszą być wyposażeni w kombinezony gazoszczelne, przeciwchemiczne oraz niezależne aparaty oddechowe. Chłodzić zagrożone zbiorniki i opakowania rozproszoną wodą.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się większej ilości nadtlenku wodoru 35% do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne w kierunku „pod wiatr”. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze.
Środki ochrony osobistej:	Unikać kontaktu z uwalniającym się nadtlenkiem wodoru 35%. Stosować ubrania ochronne, odporne na działanie czynników żrących, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu nadtlenku wodoru - ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (P) i gazowych (dla gazów NO).
Zalecenia szczegółowe:	Usunąć źródło zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i używania narzędzi iskrzących), zabezpieczyć zbiorniki przed nagrzaniem, pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skażenia środowiska (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebrane duże ilości nadtlenku wodoru 35% odpompować, małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, zebrać, skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia.
Zabezpieczenie środowiska:	Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania nadtlenku wodoru 35% nie jeść, nie pić, nie zażywać lekarstw, unikać kontaktów z substancją, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w pomieszczeniu przeznaczonym dla substancji żrących, podtrzymujących palenie. W pomieszczeniach pracy oraz magazynowych nie powinny przebywać osoby postronne, w szczególności dzieci, kobiety ciężarne, osoby chore i w podeszłym wieku. Dzieci należy chronić przed dostępem do wyrobu.
Magazynowanie:	Nadtlenek wodoru 35% przechowuje się w chłodnych, zaciemnionych pomieszczeniach zamkniętych, przeznaczonych dla substancji utleniających i żrących, w balonach szklanych oplecionych wikliną, z doszlifowanymi korkami szklanymi lub drewnianymi nasyconymi parafiną. Korki muszą mieć kanał wyrównujący ciśnienie. Balony muszą być wykonane z dobrego jakościowo szkła. Trwałość nadtlenku wodoru 35% i jego roztworów zależy od czystości. Rozkładowi zapobiegają dodawane stabilizatory. Nadtlenek wodoru 35% należy chronić przed działaniem światła i ciepła oraz przed zanieczyszczeniem substancjami organicznymi i proszkami metali. Przechowywać z dala od źródeł ciepła i artykułów palnych. Podczas przelewania chronić ręce przed oparzeniem. Okres przechowywania nie powinien przekraczać 90 dni. Magazyn należy zaopatrzyć w urządzenia i sprzęt przeciwpożarowy. Personel musi być chroniony certyfikowanymi ochronami osobistymi. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami:	Za odpad można uznać nadtlenek wodoru 35%, który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy nadtlenek wodoru 35% odstawiany jest do miejsca wskazanego przez służbę ochrony środowiska, celem zniszczenia.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania nadtlenku wodoru. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Drogi oddechowe:	Maski ochronne z filtrem cząsteczkowym P oraz gazowym NO.
Ręce:	Rękawice ochronne odporne na działanie czynników żrących.
Oczy:	Okulary ochronne kwasoodporne w szczelnej obudowie.
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne powlekane, odporne na działanie czynników żrących.
Inne informacje:	Przestrzegać ogólnych zasad higieny. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Po zakończeniu pracy umyć ręce. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z nadtlenkiem wodoru 35%. Natychmiast usuwać rozlewy.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy (NDS i NDSCh):

NDS - 1,5 mg/m³,

NDSCh - 4 mg/m³.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi nadtlenku wodoru.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 34,01 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych jest to bezbarwna ciecz o ostrym zapachu.
9.3	Temperatura topnienia: -24^oC
9.4	Temperatura wrzenia: 110^oC
9.5	Gęstość: 1,13 g/cm^3 (20^oC)
9.6	Gęstość par względem powietrza: 1,17
9.7	Granice tworzenia stężeń wybuchowych z powietrzem: 40-100% obj.
9.8	Współczynnik podziały oktanol/woda: 1.1
9.9	Rozpuszczalność w wodzie: Nadtlenek wodoru 35% miesza się we wszystkich proporcjach z wodą, alkoholem etylowym i eterem etylowym.
9.10	Prężność par (20^oC): ok. 20 mbar
9.11	Wartość pH (20^oC): 2-4
9.12	Zagrożenie wód: nie istnieje
9.13	Inne: Nadtlenek wodoru otrzymywany jest przez działanie kwasami na nadtlenki, a także przez hydrolizę otrzymywanego na drodze elektrolitycznej kwasu nadtlenodisiarkowego(VI). W handlu są 3% roztwory wodne zwane wodą utlenioną i 35% zwane perhydrolem.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność i reaktywność:

Nadtlenek wodoru 35% jest substancją żrącą, o silnych właściwościach utleniających. Rozkłada się na wodę i tlen. Podczas rozkładu wydziela się ciepło. W warunkach normalnych czysty nadtlenek wodoru i jego roztwory są praktycznie trwałe. Szybkość rozkładu jest tym mniejsza, im czystszy jest produkt. Wzrasta ze wzrostem temperatury. W obecności katalizatorów rozkład może przebiegać wybuchowo. Nadtlenek wodoru ma silne własności utleniające. 1% roztwór nadtlenku wodoru jest równoważny 3,3% objętościowym tlenu, tj. 1 cm^3roztworu 3% uwalnia 10 cm^3tlenu.

Właściwości korozyjne:

Silne

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie, spożycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami.

Informacja ogólna: Ostre zatrucia powodują mniej lub bardziej rozległe uszkodzenie tkanek na skutek oparzenia chemicznego i wywołują liczne skutki ogólnoustrojowe w postaci zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej, gospodarki wodno-elektrolitowej, powodują zmniejszenie stężenia białka w surowicy krwi ze względu na dużą nieraz utratę krwi i mogą wywołać objawy ciężkiego wstrząsu. Istnieje możliwość wystąpienia zatorów powietrznych w naczyniach krezki,? żyle wrotnej i prawej komorze serca. Możliwość wystąpienia śpiączki, drgawek i depresji ośrodka oddechowego.

Dane toksykologiczne:

DL_{50 (doustnie, mysz)} = 2000 mg/kg wagi ciała.

Działanie miejscowe:

Wdychanie par i aerozoli: W łagodniejszych przypadkach wystąpi skrócenie oddechu, uczucie ściskania w klatce piersiowej, pobolewanie gardła i kaszel. Może rozwinąć się zapalenie oskrzeli. W wysokich stężeniach pojawia się ostry bezdech z pieniącą się śliną, obrzęk płuc po okresie utajenia 24- do 72-godzinnym. Istnieje możliwość wystąpienia zapaści krążeniowej i utraty przytomności. Przy zatruciu drogą doustną możliwość zachłyśnięcia, oparzenia krtani, tchawicy i wystąpienia ostrej niewydolności oddechowej.

Połknięcie: Duża część oparzeń chemicznych nadtlenkiem wodoru dotyczy tylko jamy ustnej i gardła, gdyż silne podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej przy wypiciu pierwszego łyku powoduje wyplucie wypitego płynu i tym samym nie doprowadza do oparzenia przełyku i żołądka. Najgroźniejsze są zatrucia przy połknięciu dużej ilości nadtlenku wodoru, doprowadzające do rozległych oparzeń przełyku i żołądka. Skutkiem połknięcia nadtlenku wodoru jest bolesność jamy ustnej, nudności i wymioty, nieznaczna gorączka. Ostrymi objawami zapalnymi są: ból trwający 1-3 dni, dysfagia, nieznaczna gorączka. Objawy późne rozpoczynają się po upływie 1-2 dni i trwają 2-6 tygodni, później następuje stopniowa poprawa i ustępowanie objawów oparzenia chemicznego, z postępującym ustępowaniem dysfagii. Możliwość ostrej niewydolności nerek (hemoglobinuria, wstrząs). Możliwość uszkodzenia krwi - kwasica metaboliczna, hemoliza, zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego.

Kontakt ze skórą: Pojawią się zaczerwienienia i podrażnienia. Mogą pojawić się pęcherze będące dowodem poparzenia chemicznego.

Kontakt z oczami: Pojawia się ostre zaczerwienienie i podrażnienie. Może powstać poparzenie chemiczne spojówki i rogówki natychmiast bądź dopiero po tygodniu od narażenia. Istnieje niebezpieczeństwo trwałego uszkodzenia oczu (nadżerki i owrzodzenia, a w późniejszym okresie czasu zaćma i ślepota).

Zapobieganie zatruciom: Pracownicy stykający się w pracy z nadtlenkiem wodoru, powinni zostać dokładnie przeszkoleni w zasadach i metodach ewakuacji oraz w użyciu sprzętu ochrony osobistej, jak okulary ochronne, maski przeciwgazowe, ubrania ochronne, natryski, zdroiki do płukania oczu, hydranty, wyjścia bezpieczeństwa oraz wyposażenie pierwszej pomocy. Wszystkie urządzenia techniczne muszą być stale kontrolowane w celu zapobiegania wypadkom. Wszystkie zawory muszą być dokładnie oznakowane w celu uniknięcia przypadkowego rozszczelnienia instalacji.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie na organizmy wskaźnikowe:

Ryby: W stężeniach przekraczających 40 mg/dm³/H₂O₂ jest trujący dla pstrągów. Próg krytyczny dla pstrągów tęczowych wynosi - przy czasie działania 230 min - 3000 mg/dm³ H₂O₂.

Plankton zwierzęcy i niższe organizmy:

Progi szkodliwości wynoszą dla:

Gammarus pulex - 5500 mg/dm³, Epeorus assimilis - 3000 mg/dm³

Paramaecium caudatum - 7000 mg/dm³, Vorticella campanula - 2500 mg/dm³

Wskaźnik oceny dla ostrej toksyczności: wobec ssaków: 3,0

wobec ryb: 4,5

wobec bakterii: 6,0

Stopień zagrożenia wód: żaden

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 06 03 99 - inne niewymienione odpady.

Sposób likwidacji B2 „Procesy utleniania i redukcji składników odpadów”.

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1	Numer ONZ:	2014
14.2	Klasa RID/ADR/IMO:	8
14.3	Kod klasyfikacyjny:	OC1
14.4	Ilości ograniczone:	PP10, PP29, B5
14.5	Grupa pakowania:	II
14.6	Kategoria transportowa:	2
14.7	Numer rozpoznawczy zagrożenia:	58
14.8	Numer indeksowy (EC):	008-003-00-9
14.9	Symbole niebezpieczeństwa (R):	8-34
14.10	Symbole bezpieczeństwa (S):	1/2-3-28-36/39-45
14.11	Nalepki ostrzegawcze wg ADR/RID Nr 5.1 + 8:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Karta sporządzona zgodnie z dyrektywami UE Nr 67/548 EEC oraz 88/379/EEC.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 40, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).

• Normą PN-ISO 11014-1:1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. (Dz. U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz.355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

• Klasyfikacją materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 1 lipca 2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi nadtlenku wodoru 35% bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy nadtlenku wodoru 35%. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykietach należy zamieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:		„Substancja żrąca.”
Symbole zagrożenia
R 8	Kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar.
R 34	Powoduje oparzenia.
Symbole bezpieczeństwa
S 1/2	Przechowywać w zamknięciu i chronić przed dziećmi.
S 3	Przechowywać w chłodnym miejscu.
S 28	Zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością wody.
S 36/39	Nosić odpowiednią odzież ochronną i okulary lub ochronę twarzy.
S 45	W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.

16. INNE INFORMACJE

16.1 Chemiczne określenie produktu: Nadtlenek wodoru 35%
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
C	Substancja żrąca.
Numer rozpoznawczy zagrożenia
58	Materiał utleniający, żrący.
Znaczenie oznaczeń transportowych
Klasa RID/ADR: 5.1-II		Materiał utleniający, niebezpieczny.
Numer ONZ: 2014		Nadtlenek wodoru w roztworze wodnym.
Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Opracowano zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywy 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI	Wydanie: I Data wydania: 02.04.03 Strona/stron 8/8
Nazwa:	NADTLENEK WODORU 35%

Nadtlenek wodoru 35%

---