ĆWICZENIE 6.
BADANIE WŁAŚCIWOŚCI REDUKUJĄCYCH WITAMINY C
Obowiązujący materiał:
- reakcje redoks;
- pojęcie antyoksydanta, przykłady.
Sprzęt: Odczynniki:
probówki 0,05 M kwas askorbinowy
pipety wielomiarowe 10 cm³ (8,85 g wit. C + 0,5 g wersenianu sodu +
4 ml HCOOH w 1 l roztworu)
roztwór I2 w KI
roztwór FeCl3
roztwór NH4SCN
0,2% błękit metylenowy
NaOH granulki
Witamina C (kwas askorbinowy) C6H8O6 to substancja stała, bezbarwna, dobrze rozpuszczalna w wodzie, nierozpuszczalna w tłuszczach. Ma silne właściwości redukujące. W rzeczywistości związek ten nie jest kwasem, lecz laktonem, a swoje właściwości kwasowe oraz redukujące zawdzięcza obecności ugrupowania endiolowego. Utlenianie kwasu askorbinowego zachodzi zgodnie z równaniem reakcji:
Wykonanie ćwiczenia:
Celem ćwiczenia jest wykazanie właściwości redukujących witaminy C. Do pierwszej probówki należy wlać 3 cm³ roztworu jodu i dodawać kroplami roztwór kwasu askorbinowego. Obserwować zanik barwy roztworu jodu.
W drugiej probówce umieścić 3 cm³ roztworu chlorku żelaza(III) (FeCl3) i kilka kropel roztworu rodanku amonu. Dodawać kroplami roztwór witaminy C, aż do odbarwienia roztworu.
Do trzeciej probówki wlać 3 cm³ roztworu błękitu metylenowego (jest to jeden ze wskaźników redoks; postać utleniona ma barwę ciemnoniebieską, postać zredukowana jest bezbarwna). Do roztworu wrzucić granulkę wodorotlenku sodu i mieszać roztwór w celu jego rozpuszczenia. Następnie dodawać kroplami roztwór kwasu askorbinowego i obserwować zmianę barwy roztworu. Obserwacje wpisać do tabeli 1.
Tabela 1. Badanie właściwości redukujących kwasu askorbinowego (witaminy C).
Próbka 1 |
Reduktor |
|
|
Utleniacz |
|
|
Barwa roztworu reduktora |
|
|
Barwa roztworu utleniacza |
|
|
Barwa roztworu po reakcji |
|
Próbka 2 |
Reduktor |
|
|
Utleniacz |
|
|
Barwa roztworu reduktora |
|
|
Barwa roztworu utleniacza |
|
|
Barwa roztworu po reakcji |
|
Próbka 3 |
Reduktor |
|
|
Utleniacz |
|
|
Barwa roztworu reduktora |
|
|
Barwa roztworu utleniacza |
|
|
Barwa roztworu po reakcji |
|
Opracowanie wyników:
Opis ćwiczenia powinien zawierać:
- wypełnioną tabelę 1;
- co najmniej 3 przykłady pokarmów zawierających duże ilości kwasu askorbinowego wraz z podaną zawartością tej witaminy;
- co najmniej 3 przykłady produktów kosmetycznych, żywnościowych, farmaceutycznych itp., do których celowo dodano kwas askorbinowy jako przeciwutleniacz.
38