PROGRAM

KURSU NA STOPIEŃ MŁODSZEGO RATOWNIKA

WODNEGO OCHOTNICZEGO POGOTOWIA RATUNKOWEGO

SPIS TREŚCI

1. Wstęp

2. Cel szkolenia

3. Założenia organizacyjne

4. Wymagania formalne

5. Program kursu

6. Sprawdzian wstępny

7. Zestawienie przedmiotów i tematów zajęć dydaktycznych

8. Wykaz środków dydaktycznych

9. Algorytm czynności administracyjnych

I. WSTĘP

Realizacja misji Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego działania na rzecz zmniejszania liczby osób tonących w wodach polskich wymaga dobrze przygotowanej kadry ratowników.

WOPR jest specjalistycznym stowarzyszeniem kultury fizycznej, zajmującym się ratownictwem wodnym, zdolnym do zabezpieczania obiektów rekreacyjnych i sportowych, które działa na mocy Ustawy o kulturze fizycznej z dnia 18 stycznia 1996 r. W art. 55 ust. 2. W niniejszej ustawie zawarto: „Organizowanie pomocy oraz ratowanie osób, które uległy wypadkowi lub narażone są na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia na wodach, należy w szczególności do Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (...)” a szczegółowe regulacje dotyczące ratownictwa wodnego znajdują się we właściwych rozporządzeniach
w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne oraz w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków i uprawnień specjalistycznych organizacji ratowniczych oraz wysokości świadczeń przysługujących ratownikom (...) wodnym.

Cel ustawowy WOPR realizuje poprzez organizowanie wodnej służby ratowniczej przy współdziałaniu z organami administracji rządowej, samorządowej oraz innymi podmiotami zainteresowanymi bezpieczeństwem i porządkiem na wodach. Ratownicy WOPR angażują się w przedsięwzięcia na rzecz ochrony środowiska naturalnego, w szczególności wodnego. Programowanie i prowadzenie profilaktycznej działalności w zakresie bezpieczeństwa na wodach i ochrony środowiska wodnego pozwala kreować nową jakość korzystania z wód. WOPR jest przygotowany do udziału w akcjach ratowniczych podczas zagrożeń powszechnych, katastrof naturalnych i awarii technicznych na wodach.

WOPR jest członkiem Międzynarodowej Organizacji Ratownictwa Wodnego (International Life Saving - ILS) wyznaczającej standardy wyszkolenia ratowników wodnych. Prowadzone kursy i szkolenia specjalistyczne z zakresu ratownictwa wodnego
i doskonalenie umiejętności ratowniczych a dalej określanie uprawnień do prowadzenia działań ratowniczych oraz nadawanie stopni, w zależności od posiadanych kwalifikacji, stanowi gwarancję dobrego przygotowania kadry WOPR. WOPR prowadzi rekrutację ratowników z szerokiej rzeszy zgłaszającej się młodzieży, z której najsprawniejsi, najbardziej odpowiedzialni i zaangażowani zostają ratownikami wodnymi. Stawiane wymagania są bardzo wysokie, precyzyjne i zgodnie z kompetencjami młodszy ratownik WOPR powinien umieć nieść pomoc na wodach.

Struktury organizacyjne WOPR tworzy zgodnie z podziałem administracyjnym kraju
w miejscach, gdzie istnieje taka potrzeba, gdzie są wody ogólnie dostępne, kąpieliska
i pływalnie mając na względzie art. 54 ust. 2 ustawy o kulturze fizycznej, w którym postanowiono, że „Zapewnienie bezpieczeństwa osób pływających, kąpiących się
w miejscach wyznaczonych oraz uprawiających sporty wodne należy do osób prawnych
i fizycznych prowadzących nad wodą działalność w tym zakresie oraz do organów administracji rządowej i właściwych terytorialnie gmin”.

W powiatach i gminach powinien pojawiać się WOPR zgodnie z oczekiwaniami władz oraz administracji państwowej i samorządowej. Biorąc pod uwagę zakres działań ratowników WOPR i specyfikę ich pracy konstrukcja Programu kursu na stopień młodszego ratownika WOPR uwzględnia odpowiednio przygotowany materiał teoretyczny utrzymany
w konwencji układu przedmiotowego i specyfiki zagadnień specjalistycznych, pozwalający przygotować absolwentów do wykonywania zadań, wymagających specjalistycznej wiedzy
i umiejętności.

II. CEL SZKOLENIA

Celem kursu jest przygotowanie młodszego ratownika do pracy na kąpieliskach, pływalniach krytych i odkrytych oraz w czasie imprez na wodach i nad wodami,
pod nadzorem ratownika starszego stopniem. Absolwenci kursu na stopień młodszego ratownika WOPR będą przygotowani do wykonywania zadań podstawowych z zakresu ratownictwa wodnego, w szczególności:

1. Pełnienia funkcji młodszego ratownika WOPR;

2. Zapewnienia bezpieczeństwa na pływalniach i kąpieliskach;

3. Prowadzenia indywidualnych i brania udziału w zespołowych interwencjach oraz akcjach ratowniczych;

4. Stosowania podstawowego sprzętu ratowniczego;

5. Udzielania pomocy medycznej;

6. Działania na wodach w trudnych warunkach;

7. Wykonywania prac bosmańskich.

III. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNE

1. Kurs na stopień młodszego ratownika może być kursem stacjonarnym lub realizowanym w formie zajęć cyklicznych.

2. Kurs obejmuje 50 h (jednostek dydaktycznych - godzin szkoleniowych).

3. Organizatorem kursu są jednostki organizacyjne WOPR.

4. Za stronę formalną odpowiedzialny jest kierownik kursu uprawnionej jednostki WOPR.

5. Kadrę kursu zatwierdza uprawniona jednostka WOPR.

6. Za stronę programową kursu odpowiedzialny jest prowadzący kurs instruktor WOPR.

7. Kurs powinien być zgłoszony co najmniej 14 dni przed jego rozpoczęciem w uprawnionej jednostce WOPR.

8. Kandydaci na kurs przyjmowani są po spełnieniu wymogów formalnych.

9. Egzamin końcowy na stopień młodszego ratownika WOPR przeprowadzają instruktorzy (instruktor) WOPR, którzy prowadzili szkolenie w obecności instruktora-delegata skierowanego przez uprawnioną jednostkę WOPR.

10. Na każdym kursie musi być prowadzony dziennik zajęć i lista egzaminacyjna, stanowiące jedyne dokumenty świadczące o prawidłowości przeprowadzenia zajęć i egzaminów.

11. Oceny egzaminu praktycznego, teoretycznego oraz sprawdzianów należy wpisywać
    do dziennika zajęć.

12. Uzyskanie stopnia młodszego ratownika WOPR, stwierdza (w dzienniku zajęć, liście egzaminacyjnej oraz legitymacji członka WOPR) swoim podpisem i pieczątką instruktor (instruktorzy) prowadzący zajęcia, a potwierdza okrągłą pieczęcią uprawniona jednostka WOPR.

13. Każdorazowo po zakończeniu kursu organizator w terminie uzgodnionym z właściwą terenowo uprawnioną jednostką WOPR przekazuje dokumentację kursu.

14. Dokumentację kursu młodszego ratownika WOPR przechowuje uprawniona jednostka WOPR.

15. Kurs na stopień młodszego ratownika WOPR należy zakończyć uroczystym złożeniem przyrzeczenia z podkreśleniem i zastosowaniem elementów symboliki organizacyjnej (sztandar, flaga, emblemat).

IV. WYMAGANIA FORMALNE

1. Uczestnikiem może być każda osoba, w tym nieletni.

2. Zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do odbycia kursu.

3. Karta pływacka.

4. Pozytywne zaliczenie praktycznego sprawdzianu wstępnego.
   

V. PROGRAM KURSU

LP	PRZEDMIOT	WYKŁADY	ĆWICZENIA	RAZEM
1	Sprawdzian wstępny		1	1
2	Zagadnienia prawne i etyka	2		2
3	Organizacja pracy ratownika WOPR	2		2
4	Ratownictwo medyczne	4	15	19
5	Techniki ratownictwa wodnego	5	19	24
6	Zaliczenia cząstkowe
7	Egzamin końcowy	1	1	2
ŁĄCZNIE		14	36	50

VI. SPRAWDZIAN WSTĘPNY

1. Przepłynięcie dystansu 50 m (metrów) stylem dowolnym w czasie poniżej 45” (sekund).

2. Nurkowanie pod powierzchnią wody na dystansie co najmniej 15 m (start z powierzchni wody).

3. Wykazanie się umiejętnością pływania na grzbiecie z pracą nóg do żabki na dystansie 25 m.

VII. ZESTAWIENIE PRZEDMIOTÓW I TEMATÓW ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH

Nr przed	Nr tem	Tematyka zajęć	Wykł h	Ćw h
1	1	Sprawdzian wstępny przepłynięcie dystansu 50 m sposobem dowolnym w czasie poniżej 45” przepłynięcie pod wodą co najmniej 15 m (start z powierzchni wody) wykazanie się umiejętnością pływania na grzbiecie z pracą nóg do żabki na dystansie 25 m		1
2		Zagadnienia prawne i etyka	2
	1	Przepisy w sprawie bezpieczeństwa osób kąpiących się, pływających i uprawiających sporty wodne oraz wybrane zagadnienia etyki ratownika WOPR	1
		2	Podstawy działania, cel, misja i struktura WOPR		1
3		Organizacja pracy ratownika WOPR	2
	1	Stopnie ratowników WOPR (wymogi i uprawnienia), obowiązki ratownika WOPR na pływalniach, kąpieliskach i wodach otwartych, wybrane problemy pracy ratowników	1
		2	Organizacja kąpieliska		0,5
		3	Podstawowe wyposażenie ratownika WOPR		0,5
4		Ratownictwo medyczne	4	15
	1	Zasady bezpieczeństwa własnego i innych osób, w tym poszkodowanych i postępowanie na miejscu zdarzenia	1
		2	Zestawy ratownicze, defibrylator*, dezynfekcja sprzętu.	1	1
		3	Przedstawienie i omówienie: elementów anatomii i fizjologii definicji utonięcia i utopienia zasad oceny poszkodowanego (badanie wstępne i szczegółowe) najczęstszych przyczyn tonięcia i utonięcia procesu umierania, znaczenie upływu czasu, zatrzymanie oddechu i krążenia, „pewnych oznak śmierci”	1
		4	Określanie stanu zdrowia i postępowania wobec osoby poszkodowanej, w tym nieprzytomnej (pozycja boczna ustalona i na desce)		1
		5	Resuscytacja dorosłego, dziecka i niemowlęcia, postępowanie w sytuacjach szczególnych			4
		7	Postępowania z osobą w stanie i po wstrząsie			1
		8	Postępowanie wobec osoby po doznaniu urazu mechanicznego i obrażenia (złamania, zwichnięcia, skręcenia, krwotoki, obrażenia klatki piersiowej, brzucha, kręgosłupa, głowy i kończyn)	1	3
		9	Postępowanie wobec osoby po urazie chemicznym, termicznym i elektrycznym oraz przy obrażeniach i zagrożeniu środowiskowym		1
		10	Podstawowe elementy taktyki i technik działań ratowniczych przy zdarzeniach masowych, mnogich, jednostkowych, prowadzenie segregacji wstępnej, wypełnianie karty udzielonej pomocy medycznej, logistyka*			1
		11	Organizacja ewakuacji ze strefy zagrożenia			1
		12	Udzielanie pomocy medycznej w sytuacjach symulowanych			2
5		Techniki ratownictwa wodnego	5	19
	1	Główne przyczyny tonięcia i bezpieczeństwo osobiste ratownika wodnego	2
		2	Doskonalenie umiejętności i technik pływania i nurkowania przydatnego w ratownictwie wodnym		4
		3	Holowanie indywidualne i zespołowe			3
		4	Uwalnianie się od chwytów i objęć tonącego na lądzie, w wodzie płytkiej i głębokiej			1
		5	Wynoszenie ratowanego z wody i układanie do zabiegów ożywiania			1
		6	Prowadzenia akcji ratowniczej			4
		7	Posługiwanie się podręcznym sprzętem ratowniczym			3
		8	Posługiwanie się najczęściej spotykanymi jednostkami pływającymi			3
		9	Wykonywanie podstawowych prac bosmańskich	1
		10	Podstawowe wiadomości z dynamiki rzek i przybrzeżnych wód morskich	1
		11	Podstawowe wiadomości o zagrożeniach na wodach, w tym rozpoznanie, zapobieganie, postępowanie (akcja ratownicza) oraz zasady zachowania bezpieczeństwa w czasie powodzi	1
6		ZALICZENIA CZĄSTKOWE W TRAKCIE KURSU
	1	Wykonanie: bezpiecznego wejścia do wody pływania przez 60” przy użyciu rąk i nóg unoszenia się na wodzie przez 60” pływania przez 60” przy użyciu wyłącznie rąk pływania przez 60” przy użyciu wyłącznie nóg
		2			Przepłynięcie 50 m kraulem ratowniczym i 50 m żabką ratowniczą (z głową ponad powierzchnią wody)
		3			Przepłynięcie w ubraniu 50 m oraz zdjęcie ubrania na głębokiej wodzie
		4			Wykonanie skoków ratowniczych: rozkroczny wykroczny „na bombę”
		5			Ćwiczenie odwagi - wykonanie skoku z wysokości 3 m lub skoku z płynącej motorówki
		6			Zaliczenie uwalniania się od chwytów i objęć tonącego w wodzie głębokiej (3 losowo wybrane)
		7			Holowanie zmęczonego na dystansie 50 m
		8			Holowanie tonącego w wodzie płytkiej
		9			Wynoszenie i wyciąganie tonącego: po drabince, na dosiężny brzeg (indywidualnie i zespołowo) na biodrach sposobem strażackim
		10			Akcja ratownicza: indywidualna ze sprzętem (koło ratunkowe z linką i bez linki, pas ratowniczy typu „węgorz”, bojka SP) zespołowa akcja ratownicza (liny, szelki)
		11			Posługiwanie się podręcznym sprzętem ratowniczym (3 rzuty do celu znajdującego się w odległości 15 m)
		12			Wiosłowanie i manewrowanie łodzią wiosłową dwoma wiosłami
		13			Prowadzenie zabiegów RKO na urządzeniu do symulacji czynności reanimacyjnych
		14			Przepłynięcie 1500 m wg wymagań specjalnej karty pływackiej
		15			Przeprowadzenie symulowanej akcji ratowniczej
		16			Przepłynięcie stylem dowolnym dystansu 200 m w czasie nie przekraczającym 10' (minut)
7		EGZAMIN KOŃCOWY	1	1
	1	Sprawdzian wiedzy pisemny w formie testu	1
	2	Sprawdzian umiejętności: przepłynięcie dystansu 50 m stylem dowolnym w czasie poniżej 40” przepłynięcie pod lustrem wody 20 m po skoku ratowniczym wydobycie manekina lub trzech przedmiotów rozrzuconych w promieniu 3 m z głębokości 3 m w trakcie jednego nurkowania (start z wody) holowanie tonącego na dystansie 100 m (50 m sposobem żeglarskim, 25 m oburącz, 25 m jednorącz za żuchwę) przeprowadzenie pozorowanej akcji ratowniczej (skok, dopłynięcie, podpłynięcie, opanowanie tonącego, holowanie wynoszenie, zabiegi ożywiające)		1
Razem			14	36

* wg obowiązujących przepisów

UWAGA:
Praktyczny egzamin końcowy i zakończenie kursu powinno być przeprowadzone na wodach otwartych w jednym dniu.

VIII. WYKAZ ŚRODKÓW DYDAKTYCZNYCH

L.p.	Rodzaj sprzętu	Ilość (szt.)
1	Łódź ratownicza wiosłowa długości około 3 m	2
2	Łódź ratownicza na kąpieliska morskie np. typu „BL”	1
3	Rzutka rękawowa	15
4	Rzutka siatkowa	5
5	Koła ratunkowe	2
6	Bojka np. typu SP	15
7	Pas ratowniczy typu „węgorz”	5
8	Kołowrót z szelkami	2
9	Manekiny do nauki holowania	2
10	Deska ortopedyczna	1
11	Apteczka WOPR typu R-1	1
12	Sprzęt do nauki resuscytacji wraz z komputerem	1
13	Osobiste maseczki do wentylacji	16
14	Ekran	1
15	Rzutnik multimedialny	1
16	Laptop	1

UWAGA:

Środki na 15-to osobową grupę szkoleniową

IX. ALGORYTM CZYNNOŚCI INSTRUKTORA WOPR

1. Czynności administracyjne przed rozpoczęciem kursu:

1. Rejestracja kursu w biurze ZW WOPR wg karty zgłoszeniowej uwzględniającej planowaną ilość uczestników, kadrę instruktorską, termin i miejsce realizacji zajęć;

2. Pobranie z ZW WOPR opieczętowanego i zarejestrowanego dziennika zajęć, kart ewidencyjnych oraz zgłoszeń do ubezpieczenia;

3. Przeprowadzenie egzaminu wstępnego i zebrania organizacyjnego dla kandydatów
   na kurs;

4. Zapoznanie uczestników z programem i regulaminem kursu uwzględniającego nazwę, adres organizatora kursu, imiona i nazwiska kadry instruktorskiej w tym kierownika kursu, harmonogram zajęć i miejsca realizacji, wykaz sprzętu i wyposażenia niezbędnego do realizacji zajęć, cenę kursu, zakres usług objętych tą ceną, zasady kwalifikowania osób na kurs, ilość uczestników przypadających na prowadzącego;

5. Przedstawienie reguł zachowania się uczestników w czasie realizacji zajęć oraz zasady bezpieczeństwa, a dla kursów pobytowych również warunki zakwaterowania
   i wyżywienia;

6. Ubezpieczenie kursantów od następstw nieszczęśliwych wypadków na zasadach ogólnych;

7. Zapewnienie uczestnikom kursu warunków bezpieczeństwa, warunków sanitarno-higienicznych określonych w odrębnych przepisach i bazy szkoleniowej odpowiedniej dla formy prowadzonych zajęć;

8. Dopuszczenia do uczestnictwa w zajęciach wyłącznie osób posiadających zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do udziału w tych zajęciach
   lub składających podpisane własnoręcznie, a w przypadku osób niepełnoletnich przez przedstawiciela ustawowego, oświadczenie o zdolności do udziału w zajęciach;

9. Zebranie od uczestników wypełnionych kart ewidencyjnych ze zdjęciami i zgłoszeń do ubezpieczenia.

2. Czynności administracyjne po zakończeniu kursu:

1. Przekazanie kompletnej dokumentacji kursu. (dziennik kursu z zaświadczeniami lekarskimi, karty ewidencyjne ze zdjęciami oraz zgłoszenia do ubezpieczenia);

2. Rozliczenie finansowe w biurze ZW WOPR zgodnie z kalkulacjami kosztów kursu zatwierdzonymi przez ZW WOPR;

3. Pobranie opieczętowanych legitymacji z biura ZW WOPR i wręczenie ich absolwentom kursu na oficjalnej uroczystości ze złożeniem przyrzeczenia
   z podkreśleniem i zastosowaniem elementów symboliki organizacyjnej (sztandar, flaga, emblemat).

---