SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
spółką prawa handlowego, kapitałową
za zaciągnięte zobowiązania odpowiada w sposób nieograniczony majątkiem spółki
wspólnicy nie odpowiadają osobiście za zobowiązania spółki. (art. 151 § 4 k.h.)
dowolna, powinna zawierać: „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, „spółka z o.o.” lub „sp. z o.o.”. art. 160 § 1 k.h.
Rodzaj i źródło regulacji
kapitałowa, kodeks handlowy art. 151 - 300
utworzona przez jedną lub więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 151 § 1 k.h.)
Do powstanie spółki wymaga się (art. 163):
zawarcia umowy spółki (art.157) -pod rygorem nieważności - w formie aktu notarialnego
Akt założycielski powinien określać:
przedmiot działalności spółki,
wysokość kapitału zakładowego,
czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego,
zgodnie z art. 154 k.h., kapitał zakładowy powinien wynosić co najmniej 50000zł.
dzieli się on na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej (art. 154).
wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 500 zł. (art. 154 k.h.).
kapitał zakładowy (jak i cały majątek spółki) stanowi podstawę odpowiedzialności spółki wobec wierzycieli.
ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki,
wpisu do rejestru - charakter konstytutywny
obowiązek zarządu - zgłoszenie sądowi zawiązania się spółki
wniosku o wpis spółki do rejestru podpisanego przez członków zarządu
Zgłoszenie spółki do sądu rejonowego powinno zawierać (art. 166 § 1 k.h.):
firmę, siedzibę i adres spółki,
przedmiot działalności spółki,
wysokość kapitału zakładowego,
określenie, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
nazwiska, imiona i adresy członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki,
nazwiska, imiona i adresy członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli ustawa lub umowa spółki wymaga ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej,
jeżeli wspólnicy wnoszą do spółki wkłady niepieniężne, zaznaczenie tej okoliczności,
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
jeżeli umowa wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki, oznaczenie tego pisma.
Do zgłoszenia należy dołączyć (art. 166 § 2-3 k.h.):
podpisaną przez wszystkich członków zarządu listę wspólników z podaniem nazwiska i imienia lub firmy (nazwy) oraz liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich,
złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów członków zarządu.
indywidualne usunięcie niepożądanego wspólnika (art. 266 - 269 k.h.)
wymaga orzeczenia sądowego - na wniosek pozostałych wspólników, których udziały wynoszą więcej niż połowę kapitału zakładowego
warunek skuteczności orzeczenia sądowego - przejęcie udziałów wyłączonego wspólnika
niezłożenie zapłaty w terminie (ustalony przez sąd) pozbawia orzeczenie skuteczności i zobowiązuje do naprawienia szkody (art. 267 § 2 k.h.)
usunięcie wspólnika ze spółki z mocą wsteczną
udział - ogół praw i obowiązków wspólnika
księga udziałów - (art. 188 § k.h.), każdy z wspólników może przeglądać księgę udziałów
Posiadanie udziału (art. 157 k.h.) - akt założycielski
w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (art. 180 k.h.),
uzależnione od zgody spółki albo w inny sposób ograniczone (art.182§ 1k.h.)
nabywca odpowiada solidarnie wraz ze zbywcą za nie spełnione świadczenia należne spółce ze zbytego udziału lub zbytej części udziału (art. 186 § 1 k.h.)
przedstawienie spółce przez zainteresowanych dowodu przejścia bądź ustanowienia zastawu lub użytkowania
uprawnienia określone w umowie - udziały uprzywilejowane (art. 174 § 2 - 6 k.h.). np.: prawa głosu (tylko udziałów o równej wartości nominalnej,3 głosy na jeden udział), prawa do dywidend, sposobu uczestniczenia w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki.
Prawo do udziału w zysku - dywidendy (art. 191 - 198 k.h.)
prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego
zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów (jeśli umowa nie stanowi inaczej)
kwoty przeznaczone do podziału między wspólników nie mogą przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy
uprawnieni do dywidend na dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku
umowa spółki może upoważniać zarząd do wypłaty wspólnikom zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy, jeżeli spółka posiada wystarczające środki na wypłatę
Wspólnik, który wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki otrzymał wypłatę, obowiązany jest do jej zwrotu
Umorzenie udziału (art. 199 k.h.)
jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi,
umorzenie dobrowolne, umorzenie przymusowe, umorzenie bez wynagrodzenia
wymaga zgody uchwały zgromadzenia wspólników; uchwała powinna określać:
podstawę prawną umorzenia,
wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział,
wynagrodzenie nie może być niższe od wartości księgowej udziału,
umorzenie przymusowe - uzasadnienie,
umowa może stanowić, że udział ulega umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia
Prawa i obowiązki wspólników
Regulują przepisy kodeksu handlowego i akt założycielski spółki.
Prawa korporacyjne: prawo uczestniczenia i głosu na zgromadzeniu wspólników, prawo zaskarżenia uchwał, prawo kontroli
Prawa majątkowe - prawo udziału w zysku bilansowym (art.. 191 k.h.), prawo uczestniczenia w podziale zlikwidowanego majątku spółki (art.286 k.h.), prawo do wynagrodzenia za dostarczone spółce świadczenia niepieniężne (art. 158 k.h.), prawo zwrotu wpłat na udział w razie redukcji kapitału zakładowego, umorzenie udziałów z czystego zysku, nabycia przez spółkę własnych udziałów
Prawa indywidualne - wykonywane są samoistnie przez każdego wspólnika
Prawa mniejszości - wykonywane są przez wspólników posiadających co najmniej 1/10, 1/5 itp. część kapitału zakładowego; np.: żądanie zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia i umieszczenia pewnych spraw na porządku obrad, prawo zwołania zgromadzenia wspólników z upoważnieniem sądu
pokrycie udziału w gotówce lub aportami
dokonanie dopłat (wkładów), których podstawowym celem jest pomnożenie kapitału obrotowego spółki lub uzupełnienie strat w kapitale zakładowym (art. 177 - 179 k.h.)
wyrównanie ubytku w kapitale zakładowym, spowodowanym bezprawną wypłatą na rzecz członków spółki (art. 198 § 1 - 2 k.h.)
dokonywanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych, jeśli to wynika z aktu założycielskiego spółki, wynagrodzenie za takie świadczenie powinno być nawet wtedy, gdy spółka nie osiąga czystego zysku, jakkolwiek nie może ono przewyższać zwykłej ceny przyjętej w obrocie (art. 176 § 1 - 2 k.h.)
inne zobowiązania, np.: sprawowanie zarządu, nadzoru, udział w zgromadzeniach
główna funkcja - podejmowanie uchwał w sprawach przewidzianych przepisami kodeksu handlowego i umową spółki w drodze: głosowania na odbytym zgromadzeniu, głosowania pisemnego bez odbycia zgromadzenia
zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd (zwołać je może również rada nadzorcza lub komisja rewizyjna - art. 235 § 2 k.s.h. oraz wspólnicy reprezentujący co najmniej 1/10 kapitału zakładowego- art. 236)
2 rodzaje zgromadzenia wspólników: zwyczajne (powinno się odbyć w terminie 6 m-cy po upływie roku obrotowego), nadzwyczajne
przedmiotem obrad zgromadzenia zwyczajnego powinno być(art. 231 § 2-5):
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania z działalności spółki, sprawozdania finansowego przez zarząd spółki
podjecie uchwały o podziale zysku lub pokryciu straty
udzielenie absolutorium władzom spółki z wykonania przez nich obowiązków
przedmiotem obrad zgromadzenia zwyczajnego może być również (art. 228):
zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego części
nabycie i zbycie nieruchomości, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
zwołuje się listem poleconym lub pocztą kurierską, wysłanym co najmniej 2 tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników
zgromadzenie wspólników jest ważne bez względu na liczbę reprezentowanych na nim udziałów, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
na każdy udział o równej wartości nominalnej przypada jeden głos, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
wspólnicy mogą uczestniczyć w zgromadzenia wspólników i głosować przez pełnomocników (jeżeli ustawa lub umowa spółki nie zawierają ograniczeń)
pełnomocnikiem nie może być członek zarządu i pracownik spółki
uchwały zapadają bezwzględną większością głosów, jeśli umowa spółki nie stanowi inaczej (art.246)
m.in.: uchwały dotyczące zmiany umowy spółki, rozwiązania spółki lub zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części zapadają większością 2/3 głosów
uchwały dotyczące istotnej zmiany przedmiotu działalności spółki wymaga większości ¾ głosów
w przypadku, gdy bilans sporządzony przez zarząd wykaże stratę większą od sumy k. zapasowego i rezerwowego oraz ½ k. zakładowego, do powzięcia uchwały o rozwiązaniu spółki wystarczy bezwzględna większość głosów
głosowanie na zgromadzeniu jest jawne
tajne głosowanie - przy wyborach i nad wnioskami o odwołanie członków władz spółki lub likwidatorów, o pociągnięcie ich do odpowiedzialności oraz w sprawach osobowych i na żądanie uczestnika zgromadzenia
uchwały zgromadzenia powinno się wpisać do księgi protokołów i powinny być podpisane przez obecnych lub co najmniej przez przewodniczącego i osobę sporządzająca protokół
w protokole należy stwierdzić prawidłowość zwołania zgromadzenia wspólników i jego zdolność do powzięcia uchwał, wymienić powzięte uchwały, liczbę głosów oddanych za każda uchwałą i zgłoszone sprzeciwy. Należy dołączyć listę obecności z podpisami uczestników zgromadzenia.
uchwała wspólników może być zaskarżona przez wytoczenie powództwa przeciwko spółce o uchylenie uchwały jak również stwierdzenie nieważności uchwały sprzecznej z ustawą
(gdy jest sprzeczna z umową spółki bądź dobrymi obyczajami i godzi w interesy spółki lub ma na celu pokrzywdzenie wspólnika)
Pozew o uchylenie uchwały należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie 6 m-cy od dnia powzięcia uchwały.
w razie sporu sądowego spółkę reprezentować może zarząd, pełnomocnik ustanowiony uchwałą wspólników lub wyznaczony przez sąd kurator
organ wykonawczy - prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę
skład: 1 lub więcej członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników (chyba że umowa stanowi inaczej) spośród wspólników lub spoza ich grona
kadencja zarządu - 1 rok, chyba że umowa spółki stanowi inaczej (wówczas okres kadencji liczy się od dnia wyboru do zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników sprawozdania finansowego za ostatni pełny rok urzędowania)
członek zarządu może być w każdej chwili odwołany
prowadzenie spraw spółki i jej reprezentowanie obejmujące wszystkie czynności sądowe i pozasądowe spółki (art. 204 § 1)
przy zarządzie wieloosobowym sposób reprezentacji reguluje umowa spółki; jeśli umowa nie zawiera żadnych postanowień w tej sprawie, wówczas obowiązuje zasada reprezentacji łącznej, tj. do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu lub 1 członka z prokurentem
Każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki (art. 208 § 1-4)
Bez uprzedniej uchwały zarządu każdy członek zarządu może prowadzić sprawy nie przekraczające zakresu zwykłych czynności spółki.
W umowach i sporach między spółką a członkami zarządu spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnicy powołani uchwałą wspólników.
uchwały zarządu zapadają bezwzględną większością głosów
prawo do kontroli działalności spółki ma każdy wspólnik - indywidualne prawo kontroli - każdy wspólnik spółki ma prawo przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać na własny użytek bilans lub żądać od zarządu wyjaśnień
organy nadzorcze: rada nadzorcza i komisja rewizyjna (fakultatywne) (przynajmniej jeden z nich powinien być ustanowiony w spółkach, których kapitał zakładowy jest wyższy od 500.000 zł a wspólników jest więcej niż 25)
Członkiem rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej nie może być: członek zarządu, prokurent, likwidator, kierownik oddziału lub zakładu, zatrudniony w spółce główny księgowy, radca prawny lub adwokat lub inne osoby, które
podlegają bezpośrednio członkowi zarządu albo likwidatorowi.
skład - min. 3 członkowie powoływani i odwoływani uchwałą wspólników
kadencja - 1 rok, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
członkowie rady nadzorczej mogą być odwołani w każdym czasie
stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności
ocena sprawozdań zarządu z działalności spółki i sprawozdań finansowych pod względem rachunkowym i faktycznym (w tym porównywanie ich z księgami i dokumentami)
ocena wniosków zarządu dotyczących podziału zysku lub pokrycia straty
składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny
radzie nadzorczej oprócz ścisłego nadzoru przysługują również inne funkcje: zwoływanie zgromadzeń w razie opieszałości zarządu, zaskarżenie uchwał wspólników, reprezentacja spółki w sporach i umowach z członkami zarządu
umowa spółki może rozszerzać uprawnienia rady nadzorczej
każdy członek r. nadzorczej może osobno wykonywać prawo nadzoru
zadania komisji rewizyjnej - jak dla rady nadzorczej z tym, że zadaniem komisji jest badanie przede wszystkim sfery finansowej w działalności spółki
w spółce nie mającej rady nadzorczej umowa spółki może rozszerzyć obowiązki komisji rewizyjnej (art. 221§ 2)
na żądanie wspólnika lub wspólników posiadających co najmniej 1/10 kapitału zakładowego sad rejestrowy może powołać biegłego rewidenta (uprawniony on jest do badania sprawozdań finansowych w celu zbadania rachunkowości i działalności spółki)
wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru (wpis ma charakter konstytutywny)
zmianę umowy spółki zarząd zgłasza do sądu rejestrowego
uchwała wspólników zapada większością 2/3 głosów, a jeśli ma zwiększać świadczenia wspólników lub uszczuplać ich uprawnienia, przyznane poszczególnym wspólnikom - wymaga zgody wszystkich zainteresowanych
pod rygorem nieważności uchwała tego rodzaju powinna mieć formę aktu notarialnego
podwyższenie kapitału zakładowego przez: wpłaty na nowe udział, przeznaczenie środków z kapitału zapasowego lub kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku spółki, pierwszeństwo do objęcia nowych udziałów przysługuje dotychczasowym wspólnikom w stosunku do ich udziałów
obniżenie kapitału zakładowego (prowadzi do umorzenia udziałów lub do zmniejszenia ich wysokości)
uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna określać kwotę oraz sposób obniżenia kapitału
w razie niezgody wierzycieli na obniżenie kapitału, mogą oni wnieść sprzeciw w ciągu 3 m-cy od ogłoszenia uchwały. Wówczas muszą zostać zaspokojeni lub zabezpieczeni, a ci, którzy sprzeciwu nie zgłosili, traktowani są jako
zgadzający się na obniżenie kapitału.
obniżenie kapitału zakładowego zarząd zgłasza do sądu rejestrowego
ROZWIĄZANIE I LIKWIDACJA SPÓŁKI
rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru:
z przyczyn przewidzianych w umowie spółki
wskutek uchwały wspólników o rozwiązaniu spółki lub o przeniesieniu siedziby spółki za granicę
przez ogłoszenia upadłości spółki
inne przyczyny przewidziane prawem
w razie rozwiązania spółki powinna być przeprowadzona likwidacja (obligatoryjnie)
w czasie prowadzenia likwidacji spółka zachowuje osobowość prawną
podział likwidatorów ze względu na sposób ich stanowienia:
likwidatorzy ustawowi (zarządy spółek)
likwidatorzy powołani uchwałą wspólników
likwidatorzy powołani przez sąd
zakończenie postępowania likwidacyjnego następuje z chwilą całkowitego spieniężenia i podziału majątku między wspólników
podział majątku między wspólników po zaspokojeniu i zabezpieczeniu wierzycieli, następuje w proporcji do ich udziałów
likwidatorzy powinni zakończyć interesy bieżące spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki
likwidatorzy posiadają uprawnienia i obowiązki członków zarządu
po zakończeniu likwidacji i po zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników sprawozdania finansowego, likwidatorzy powinni zgłosić je sądowi rejestrowemu i z jednoczesnym wnioskiem o wykreślenie spółki z rejestru
w przypadku upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru. Wniosek o wykreślenie składa syndyk.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNOPRAWNA
Jeśli członkowie zarządu umyślnie lub przez niedbalstwo podali fałszywe dane w oświadczeniach, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego lub jego podwyższenie zostały przez wszystkich członków wniesione w całości, odpowiadają wobec wierzycieli spółki solidarnie ze spółką przez 3 ostatnie lata od dnia zarejestrowania spółki lub zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego.
Każdy, kto wbrew przepisom prawa wyrządził spółce szkodę, biorąc udział w tworzeniu spółki, jest zobowiązany do jej naprawienia.
Członkowie władz spółki i likwidator odpowiadają wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki
Jeżeli szkodę omówiona w ostatnich dwóch punktach wyrządziło kilka osób wspólnie, odpowiadają za szkodę solidarnie.