Ogólnie o Hz
co to jest handel zagraniczny
HZ - odpłatna wymiana towarów lub usług z partnerami mającymi stałą siedzibę poza granicami państwa
jakiego typu mamy świadczenia
dewizowe i bezdewizowe
jakiego typu mamy transakcje
jednostronne (niezaliczane do Hz: darowizna, spadek, pomoc humanitarna) i dwustronne (o charakterze odpłatnym), klasyczne (eksport, import, handel tranzytowy) i specyficzne (licencje, franchising, leasing itp.)
co to jest dewiza
DEWIZA- to należności zagraniczne, którymi możemy dysponować przy pomocy czeków, weksli, akredytyw, inkasa itp.
wymień świadczenia dewizowe
czek - w rozliczeniach międzynarodowych jest zleceniem udzielonym zagranicznemu bankowi przez bank krajowy dokonania zapłaty okazicielowi czeku lub oznaczonej osobie określonej kwoty.
weksel - występuje w rozliczeniach dewizowych w funkcji płatniczej, ale pełni jednocześnie funkcję kredytową. Najczęściej wykorzystywane są weksle trasowane, tzn. eksporter wystawia "tratę", którą akceptuje importer, zobowiązując się jednocześnie do wykupu weksla.
b) zleceń uwarunkowanych (inkaso, akredytywa) warunek to np. otrzymanie towaru lub wysłanie towaru
akredytywa - polega na zleceniu swemu bankowi przez importera otwarcia akredytywy na rzecz eksportera w jego banku. Bank ten powiadamia eksportera o otwarciu akredytywy, a po spełnieniu warunków przez eksportera (najczęściej po dostarczeniu dokumentów stwierdzających wysłanie towaru) dokonuje uznania jego konta z otwartej akredytywy.
Należności z opiewające na waluty
Należności na rachunkach bieżących
wymień świadczenia bezdewizowe
rozliczenia bezdewizowe (offset, barter, clearing)
Rozliczenia wzajemne polegające na kompensowaniu należności bez potrzeby zapłaty w dewizach.
Najprostszą formą takich rozliczeń jest barter, czyli kompensata towarowa polegająca na wymianie towaru na towar.
Inną formą kompensaty należności jest clearing. W clearingu (bilateralnym) kompensowanie płatności wynikających z obrotów między podmiotami gospodarczymi dwóch krajów dokonuje się na zasadzie umowy płatniczej, której towarzyszy zazwyczaj umowa handlowa, określająca kontyngenty towarów (usług) mających być przedmiotem obrotów między obu krajami. Umowy płatnicze precyzują warunki oraz tryb rozliczeń i są zawierane zazwyczaj na okresy roczne. Rozliczenia kompensacyjne przeprowadzają banki centralne, specjalne instytucje rozrachunkowe albo wyznaczone banki komercyjne.
przedmioty obrotu w HZ ujecie wąskie i szerokie
wąskie znaczenie - odnosi się jedynie do dóbr materialnych sprzedawanych za granicą lub zakupywanych za granicą
szerokie znaczenie - obejmuje obroty majątkowo - kredytowe oraz obroty bieżące, na które składają się wymiana towarowa, zakup i sprzedaż za granicę usług, dóbr materialnych oraz zobowiązania wynikające z ruchu ludności poza granicę.
bilans płatniczy
BILANS PŁATNICZY- bilans obrotów bieżących i bilans obrotów kapitałowych
Bilans obrotów bieżących: bilans handlowy ( eksport i import towarowy).
Bilans usług ( transfery, dochody z inwestycji)
Bilans płatniczy stanowi zestawienie płatności przepływów finansowych związanych z kontaktami finansowymi z zagranicą.
co to jest wolny obszar celny
WOLNE OBSZARY CELNE
Są to miejsca, w których są składowane towary bez uprzedniego dokonywania odpraw celnych. Ceny tych towarów są niższe niż w rzeczywistości bo nie są obciążone opłata celną. Poddanie ich odprawie celnej zostanie dokonane w momencie wprowadzenia ich na teren obszaru celnego kraju do którego zostały zakupione. Zastępstwem wolnych obszarów celnych są sklepy wolnocłowe.
Wolne obszary celne - obszar, który jest wyraźnie wydzielony z większego obszaru celnego (ogrodzony, strzeżony, niezamieszkany); wydzielony obszar z granicy celnej, traktowany jako zagraniczny. Granica celna jest na zewn. wolnego obszaru celnego. Najczęściej powstają w portach lotniczych. Mogą być i są tworzone wewnątrz kraju. W Polsce taki obszar znajduje się w Gliwicach.
Przywóz z zagranicy do wolnego obszaru nie jest traktowany jako handel zagraniczny. Wywóz z obszaru traktowany juz jest jako handel zagraniczny.
Obszary są tworzone po to by ułatwić działalność gospodarczą związaną z handlem zagranicznym.
Nie można tam prowadzić handlu detalicznego. Ułatwione jest zawarcie transakcji gospodarczej.
Tam znajdują się przedsiębiorstwa przetwórcze, spedycyjne, zajmujące się transportem.
co to jest wymiana wewnątrz wspólnotowa
handel między krajami UE
jak w UE mówimy na import i eksport
handel między państwami UE to wewn. handel zagraniczny, wymiana wewnątrzwspólnotowa.
Zastąpiono nazwy podstawowych obrotów:
Eksport - dostawa wspólnotowa, wywóz
Import - nabycie wewnątrzwspólnotowe, przywóz
definicja Hz stosowana w pl. Statystyce (co obejmuje a czego nie)
Do handlu zagranicznego zaliczamy transakcje między rezydentami i nierezydentami:
- w wyniku których nastąpiła zmiana własności towarów- są głównie transakcje zakupu oraz sprzedaży towarów, zmiana własności towarów może nastąpić również w wyniku ich nieodpłatnego przekazy (darowizny, pomoc w naturze), jak również jako aporty rzeczowe wnoszone przez inwestorów zagranicznych lub jako leasing finansowy towarów (środków transportowych oraz maszyn i urządzeń)
- dotyczące obrotu uszlachetniającego- obroty te prezentowane są według wartości brutto, tj. jako wartość powierzonych do uszlachetniania towarów, a po uszlachetnianiu suma wartości powierzonych do uszlachetniania towarów oraz usługi uszlachetniania, tj. przetworzenia tych towarów
Statystyka handlu zagranicznego nie obejmuje m.in.:
a) usług, z wyjątkiem towarów dostarczanych w celu uszlachetnienia i po uszlachetnieniu
b) towarów będących przedmiotem tranzyty
c) towarów umieszczonych czasowo w składach celnych i w wolnych obszarach celnych (WOC)
d) towarów dopuszczonych czasowo do obrotu, poza obrotem uszlachetniającym
e) środków płatniczych i papierów wartościowych
f) towarów przeznaczonych dla placówek dyplomatycznych
g) zakupu oraz sprzedaży złota materialnego, dokonywane między bankami centralnymi
reguły pochodzenia towarów
Dwa rodzaje reguł:
a) preferencyjnego pochodzenia towarów- służą przyznaniu stawek preferencyjnych, obniżonych w stosunku do stawek autonomicznych czy też konwencyjnych, są to bardziej restrykcyjne reguły w porównaniu do reguł niepreferencyjnych
b) niepreferencyjnego pochodzenia towarów- służą określeniu zastosowania stawek celnych, tzw. autonomicznych (przez dany kraj) lub konwencyjnych (stawki będące wynikiem umów), są to reguły o charakterze ogólnym
reguły przetwarzania towarów
a) kryterium przetworzenia- znaczy stopień przetworzenia prowadzący do zmiany pozycji nomenklatury towarowej (celnej)
b) kryterium wartości dodanej (procentowości)- udział wkładu krajowego (koszty robocizny, surowców i materiałów krajowych), wynosi co najmniej pewien ustalony procent (najczęściej 50%)
kryterium wartości towarów
co to jest WTO
WTO - Światowa Organizacja Handlu |
Należą Do Niej Obecnie 151 Krajów, W Tym Kraje UE I Polska |
|
warunki prowadzenia Hz w UE
a) nie można dyskryminować towarów ze względu na kraj pochodzenia w stosunku do swojego kraju
b) nie można dyskryminować krajów z różnych rejonów
jakie mamy formy handlu? - wydruk mtg
Dokumenty
czy międzynarodowy samochodowy list przewozowy to dokument zestandaryzowany
tak
jakie funkcje i cechy ma międzynarodowy samochodowy list przewozowy
CMR stwierdza fakt zawarcia umowy o przewóz. Jest zobowiązaniem przewoźnika do dostarczenia przyjętej przesyłki wymienionemu w liście odbiorcy w określonym miejscu i czasie.
Obowiązki i uprawnienia stron regulowane są postanowieniami Konwekcji o Umowie Międzynarodowego Przewozu Drogowego Towarów CMR.
List CMR wystawia nadawca najczęściej w języku angielskim
co jest jego warunkiem ważności
ile egzemplarzy
Występuje w 4 egzemplarzach. 3 oryginały (nadawca, odbiorca, przewoźnik), kopia w celach kontrolnych.
jakie jest jego przeznaczenie
Elementy CMR
kto wypełnia CMR i ponosi za niego odpowiedzialność
przewoźnik
CMR- jest listem przewozowym w transporcie samochodowym.
CMR to dokument:
Imienny (na konkretną osobę),
Nieprzenośny (tzn. nie można przekazać do niego praw w drodze indosu lub cesji)
Wystawiany najczęściej przez przedstawiciela tej strony, która posiada gestię transportową.
SAMOCHODOWY LIST PRZEWOZOWY POWINIEN ZAWIERAĆ:
Miejsce i datę wystawienia
Nazwę i adres odbiorcy
Miejsce dostarczenia towaru, miejscowość, kraj
Załączone dokumenty: faktura, specyfikacja towarowa
Cechy i numery opakowań, liczbę sztuk opakowań
Wagę brutto w kg lub objętość w m³
Instrukcje nadawcy
Nazwy i adresy kolejnych przewoźników
Uwagi wszystkich przewoźników
Datę i miejsce wystawienia CMR
Podpis i stempel przewoźnika
(no i podobnie musisz sobie odpowiedzieć tez na inne dokumenty wedle tego prawda :)
rodzaje polis i ich cechy
rodzaje:
- imienne
- na okaziciela
- na zlecenie
lub:
- generalne- polisy zawierane przez osoby, które prowadzą wymianę międzynarodową z różnymi kontrahentami, realizują wiele transakcji, obejmuje ona wiele transakcji
odpisowe- ubezpieczony zgłasza wartość danej transakcji
obrotowe- założona jakaś pewna kwota, mogą dotyczyć tylko jednakowych towarów narażonych na ten sam rodzaj ryzyka
- jednostkowe- na podstawie której ubezpieczeniem objęty jeden rodzaj towaru
kto wystawia certyfikat ubezpieczeniowy i czy jest to papier wartościowy i czy jest to dokument imienny
kiedy wystawiamy notę pokrycia i czy jest to papier wartościowy i czy jest to dokument imienny
kto wystawia fakturę handlowa
eksporter
czy faktura handlowa może być w formie elektronicznej czy importer może faktury nie przyjąć
tak,
czy warunkiem ważności faktury handlowej jest podpis
tak
ile ma być oryginałów i kopii
Faktura powinna być wystawiona przynajmniej w dwóch egzemplarzach, przy czym jeden z nich jest oryginałem (który otrzymuje kupujący), a pozostałe kopiami i powinny być one odpowiednio oznaczone - z księgowego punktu widzenia kserokopia oryginału faktury (z napisem "oryginał") nie jest kopią faktury.
z czym musi być zgodna faktura
faktura powinna być zgodnie z kontraktem. Bowiem jest wystawiana w jego języku i na jego warunkach.
rodzaje faktur
prowizoryczna - nie podaje ostatecznej kwoty do zapłaty, towar jest dostarczany partiami (przy danej dostawie wystawiana jest faktura)
handlowa
pro forma - fikcyjna, ceny maja charakter orientacyjny, ma charakter informacyjny lub pełni role oferty
celna - dla potrzeb służb celnych lub kopia faktury handlowej
konsularna - na specjalnych blankietach, więcej informacji o produkcie, wiarygodności partnera, cenach towarów, wystawiana na prośbę importera
specyfikacja towarowa a packing list
SPECYFIKACJA TOWAROWA
Zawiera dane dotyczące:
Ilości
Asortymentu
Sposobu pakowania
Znakowanie towaru
Dołącza się ją do faktury handlowej, dokumentów przewozowych i dokumentów przekazywanych do banku.
Podstawą jej wystawienia jest kontrakt i zawarte w nim wymagania dotyczące treści specyfikacji.
PACKING LIST
Zawierają specyfikacje szczegółowe zawartości danego opakowania
Wystawiane są niezależnie od specyfikacji towarowej
Załączane są do specyfikacji towarowej i właściwych opakowań
czy konosament i kwit sternika to papier wartościowy?
Konosament TAK, kwit sternika NIE
czy posiadanie konosamentu daje prawo własności do towaru w nim wymienionego?
Tak
rodzaje cechy konosamentów
Rodzaje konosamentu; podział ze względu na:
a) rodzaj żeglugi:
- regularna (liniowa)- jest zawierana umowa o przewóz (nota bookingowa), nie ma zawartego odrębnego egzemplarza, warunki są nanoszone na formularz konosamentu
- nieregularna (czarterowa)- opiera się na indywidualnych umowach zwanych umowami czarterowymi (lub czarter partiami); umowa dotycząca wynajęcia statku bądź powierzchni załadunkowej; mamy zawartą odrębną umowę czarterową (zawarte warunki umowy), nie są zawarte w dokumencie warunki umowy, są dołączone do konosamentu
b) momentu wydania konosamentu:
- konosament załadowania- powszechnie stosowany (określany jako sheap on board/ on board)
- konosament przyjęcia towaru do załadowania- zobowiązanie do późniejszego załadowania na statek, nie ma informacji na temat nazwy statku, na który towar jest załadowany, nie ma również daty
c) sposób przenoszenia praw:
- na okaziciela- konosament, który nie ma określonego odbiorcy, to znaczy, że prawa wynikające z tego dokumentu następuje po wręczeniu
- imienne- powinien być przenoszony przez cesje prawne (w praktyce są przenoszone również poprzez indos- adnotacja naniesiona na dokument, w wyniku której przenoszone jest prawo na inną osobę)
- na zlecenie- są najbardziej popularne, najbardziej wygodne i najbezpieczniejsze, są to dokumenty w których jest podane miejsce odbiorcy (to order of/ to order)
d) klauzule jakie na konosamencie się znajdują bądź nie:
- czysty- konosament, który nie zawiera żadnych klauzul, lub zawiera ale nie mają one charakteru restrykcyjnego
- brudny (nieczysty)- nie jest uznawany jako pełnowartościowy papier (banki nie chcą akceptować tego typu dokumentów); konosament z klauzulami restrykcyjnymi (znajdują się na konosamencie wyraźne stwierdzenia wadliwości towaru a nie tylko przypuszczenia, np.: „skrzynie są używane” nie oznacza, że towar, opakowanie są w niewłaściwym stanie); w praktyce banki nadal nie chcą przyjmować konosamentów z jakimikolwiek adnotacjami
ilość kopii oryginałów
oryginał 3
różnice pomiędzy konosamentem a listem przewozowym
Konosament jest podstawowym dokumentem w transporcie morskim jest to dokument przewozowy.
Funkcje konosamentu:
· Jest potwierdzeniem przyjęcia ładunku do przewozu
· Jest papierem towarowym uprawniającym do dysponowania ładunkiem
· Stwierdza zawarcie umowy o przewóz i jej warunki
Inco
no i tam jeszcze o incotermsy ale to juz tam jakieś tylko podstawy
Incoterms 2000 składają się z 13 formuł:
EXW - EX WORKS z zakładu….oznaczone miejsce
FCA - FREE CARRIER franko, przewoźnik… oznaczone miejsce
FAS - FREE ALONGSIDE SHIP franko wzdłuż burty statku…oznaczony port załadunku
FOB - FREE ON BOARD franko statek… oznaczony port załadunku
CFR - COST AND FREIGHT koszt i fracht…oznaczony port przeznaczenia
CIF - COST, INSURANCE AND FREIGHT koszt, ubezpieczenie i fracht…. oznaczony port przeznaczenia
CPT - CARRIAGE PAID TO przewoźne opłacone do… oznaczone miejsce przeznaczenia
CIP - CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO przewoźne i ubezpieczenie opłacone do… oznaczone miejsce przeznaczenia
DAF - DELIVERY AT FRONTIER dostarczone na granicę…oznaczone miejsce
DES - DELIVERED EX SHIP dostarczone franko statek…oznaczony port przeznaczenia
DEQ - DELIVERED EX QUAY dostarczone franko nabrzeże….oznaczone miejsce przeznaczenia
DDU - DELIVERED DUTY UNPAID dostarczone, cło nieopłacone…oznaczone miejsce przeznaczenia
DDP - DELIVERED DUTY PAID dostarczone, cło opłacone…oznaczone miejsce przeznaczenia
Grupa E
Przygotowanie do wysyłki
Grupa loco
Pełna gestia transportowa importera
Sprzedający stawia towar do dyspozycji kupującego w punkcie wydania np. fabryce czy magazynie
EXW - ExWorks z zakładu…oznaczone miejsce
EXW - każdy rodzaj transportu |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
|
|
Grupa F
zasadnicze koszty przewozu nie opłacone
grupa franco
importer posiada gestię transportową od określonego punktu w kraju wysyłki
FCA - FREE CARRIER franko, przewoźnik… oznaczone miejsce
FCA - każdy rodzaj transportu |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
|
|
FAS - FREE ALONGSIDE SHIP franko wzdłuż burty statku…oznaczony port załadunku
FAS - transport morski |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
|
|
FOB - FREE ON BOARD franko statek… oznaczony port załadunku
FOB - transport morski |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
|
|
Grupa C
zasadnicze koszty przewozu opłacone
grupa franco
sprzedający posiadając gestię transportową zawiera umowę przewozu i ponosi jego koszt do określonego punktu w kraju przeznaczenia
ryzyko utraty lub uszkodzenia towaru związane z transportem od portu załadunku w gestii kupującego
CFR - COST AND FREIGHT koszt i fracht…oznaczony port przeznaczenia
podział ryzyka uszkodzenia towaru lub jego utraty następuje na linii nadburcia statku w porcie załadunku.
CFR - transport morski |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
|
|
CIF - COST, INSURANCE AND FREIGHT koszt, ubezpieczenie i fracht…. oznaczony port przeznaczenia
CIF - transport morski |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
|
|
CPT - CARRIAGE PAID TO przewoźne opłacone do… oznaczone miejsce przeznaczenia
CPT - każdy rodzaj transportu |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
|
|
CIP - CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO przewoźne i ubezpieczenie opłacone do… oznaczone miejsce przeznaczenia
CIP- każdy rodzaj transportu |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
ponosi ryzyko do momentu oddania towaru w pieczę przewoźnikowi
|
|
Grupa D
przybycie
grupa franco
sprzedający posiadając gestię transportową ma obowiązek dostarczenia towaru do określonego miejsca/portu przeznaczenia
DAF - DELIVERY AT FRONTIER dostarczone na granicę…oznaczone miejsce
DAF - transport samochodowy i kolejowy |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
|
|
DES - DELIVERED EX SHIP DES dostarczone franko statek…oznaczony port przeznaczenia
DES - transport morski |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
|
|
DEQ - DELIVERED EX QUAY dostarczone franko nabrzeże….oznaczone miejsce przeznaczenia
DEQ - transport morski |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
|
|
DDU - DELIVERED DUTY UNPAID dostarczone, cło nieopłacone…oznaczone miejsce przeznaczenia
DDU - każdy rodzaj transportu |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
|
|
DDP - DELIVERED DUTY PAID dostarczone, cło opłacone…oznaczone miejsce przeznaczenia
maksimum obowiązków sprzedającego
DDP - każdy rodzaj transportu |
|
Obowiązki sprzedającego (eksportera) |
Obowiązki kupującego (importera) |
|
|
Specyficzne formy wymiany
1. Obrót uszlachetniający -dalszym fazom procesu produkcji w celu zwiększenia jego wartości. (czynny i bierny)
2. Obrót nakładczy - wysyłka surowców materiałów itp. W celu wytworzenia danego produktu. (czynny i bierny)
3. Obrót reparacyjny - wysyłka towary zagranicę w celu jego naprawy (czynny i bierny)
Oferta - wiążąca propozycja sprzedaży towarów zawierająca prawa i te istotne warunki na których będzie realizowana dana transakcja.
- propozycja zawarcia kontraktu, skierowana jest do jednej lub więcej konkretnych osób, zawierająca dostatecznie dokładnie sprecyzowane istotne warunki przyszłej umowy (przedmiot umowy, ilość i cenę lub przesłanki do jej ustalenia.
- zobowiązanie oferującego w przypadku jej zaakceptowania.
Ma charakter wiążący z punktu widzenia oferenta.
Rodzaje ofert
Ogólna - ma formę listu akwizycyjnego, Jej celem jest zainteresować danym towarem.
Szczegółowa - zawarte są w niej wszystkie istotne informacje.
Wiążąca - jest ofertą szczegółową, która określa konkretne warunki na których może być zrealizowana dana transakcja.
Niewiążąca - ma charakter ogólny
Uzupełniająca - oferta, która określa zmianę tych warunków, które zostały umieszczone w ofercie pierwotnej (uaktualnienie lub uszczegółowienie do oferty ogólnej)
Z określonym terminem ważności - jasno precyzuje do którego momentu warunki ujęte w ofercie są ważne
Bez określonego terminu ważności - traktowana jako oferta otwarta. do 3 dni (faks, poczta elektroniczna), 7 dnie (droga listowa), ustnie i telefonicznie do zakończenia rozmowy.
Strona, która składa ofertę to oferent, adresat oferty to oblat.
Postępowanie po otrzymaniu oferty:
· Bezwarunkowe zaakceptowanie - odpowiedzią jest zamówienie,
· Akceptacja uwarunkowana - korespondencja warunków, może pojawić się kontroferta
· Odwołanie oferty -w sytuacji, w której informacja o jej odwołaniu dotrze do oblata szybciej niż oferta.
SWITCH FINANSOWY - zaangażowane 2 kraje (A,B i inny z poza porozumienia clearingowego. Jest to sprzedaż należności clearingowych w zamian za dewizy (walutę wymienialną)
· SWITCH TOWAROWY - zakup towarów w ramach transakcji clearingowych a następnie ich sprzedaż za walutę wymienialna. Sprzedaż dokonywana w kraju trzecim.
Switch finansowy polega na sprzedaży należności na rachunku clearingowym w danym państwie za waluty wymienialne kontrahentom z innego państwa. Switch towarowy oznacza zakup towarów za należności clearingowe w kraju, w którym te należności powstały, a następnie sprzedaż tych towarów kontrahentom z innych krajów za waluty wymienialne. Przypomina to w pewnym stopniu ukryte transakcje reeksportowe na rynki wolnodewizowe. Umowy clearingowe nie przewidują stosowania transakcji switchowych, lecz w praktyce transakcje te są stosowane. Zajmują się nimi zwykle firmy wyspecjalizowane w transakcjach switchowych, a niekiedy i banki.
W transakcjach switchowych występuje zwykle w stosunku do posiadacza należności clearingowych disagio, co oznacza, że posiadacz tych należności otrzymuje za walutę clearingową mniej wolnych dewiz, niż wynikałoby to z przeliczenia waluty clearingowej po kursie oficjalnym lub rynkowym. Przyczyną tego jest głównie fakt, że ceny towarów w obrocie clearingowym są zazwyczaj wyższe niż w handlu za wolne dewizy. Wynika to poniekąd stąd, że kupcy w krajach prowadzących rozliczenia clearingowe znajdują się w sytuacji przymusowej i skazani są na wzajemne obroty handlowe, gdyż nie posiadają nawet walut na zakupy wolnodewizowe i dlatego wzajemnie stosują ceny wyższe. U kupujących za wolne dewizy w transakcjach switchowych występuje natomiast zwykle dodatkowa korzyść, zwana agio, wynikająca z różnicy kursów walutowych.
Transakcje switchowe (ang. switch)
Ta technika handlu wymaga uczestnictwa przynajmniej trzech stron. W gruncie rzeczy jest ona nie tyle rodzajem handlu, co raczej specjalnym sposobem dokonania zapłaty. W zarysie funkcjonuje ona następująco:
Eksporter zgadza się sprzedać towary importerowi. Kupujący zwykle nie może, a właściwie nie chce dokonać zapłaty w walucie wymienialnej. Kupujący jest beneficjentem kredytu ulokowanego na specjalnym koncie kliringowym w kraju trzecim, dotyczącym usług świadczonych przezeń w ramach innej transakcji. Ten kredyt
nie może być przeniesiony poza kraj trzeci w formie waluty, ale może zostać użyty do zakupu towarów w tym kraju.
Importer deklaruje eksporterowi, że dokona zapłaty z kredytu na koncie kliringowym w kraju trzecim, płacąc wyższą cenę za towary lub usługi w celu zrekompensowania niewymienialności waluty kredytu.
Jeżeli sprzedający zgodzi się, to w następnej kolejności zatrudni specjalistę, kupca switchowego, który zakupi kwotę kredytu od sprzedającego po określonej niższej stawce.
Kupiec switchowy znajduje wówczas innego kupującego gotowego dokonać zakupu towarów z kraju trzeciego i uzyskuje te towary przy pomocy
kredytu.
Zysk kupca switchowego to różnica pomiędzy ceną zapłaconą przez niego za kredyt a ceną, jaką otrzyma za towary od znalezionego przez siebie kupca.
Joint venture
wspólne ryzyko; wspólne przedsięwzięcie sprowadzające się do powstania spółki z udziałem kapitału zagranicznego, której działalność może być prowadzona w formie spółki akcyjnej. Dla utworzenia tej spółki nie jest wymagane tzw. feasibility study.
Umowę o utworzeniu joint venture zawiera dwóch lub kilku partnerów, którzy zarządzają przedsiębiorstwem na podstawie podziału funkcji kierowniczych i ryzyka. We wspólnym przedsiębiorstwie łączy się kapitał miejscowy i zagraniczny, know-how partnerów i ich usługi. Partnerem może być firma prywatna i państwowa. Jest to dogodna forma partnerstwa ze względu na możliwości napływu walut obcych, rozszerzenia asortymentu produkcji na rynek wewnętrzny i na eksport, a także ze względu na ułatwienie dostępu do technologii zagranicznej i wdrożenie nowoczesnych metod zarządzania. Ponadto połączenie potencjałów finansowych, technicznych i kadrowych kilku partnerów stwarza nowe możliwości w zakresie dywersyfikacji i ekspansji a także obniża ryzyko polityczne i ekonomiczne.
Joint ventures zapewniają m.in. następujące korzyści:
uzyskanie dodatkowego źródła finansowania wybranych inwestycji;
zdobycie nowych doświadczeń technicznych, organizacyjnych i zarządczych przez wdrażanie nowoczesnej techniki, technologii i metod zarządzania;
zdobycie nowych źródeł zaopatrzenia oraz uzyskanie lepszej znajomości rynku zbytu;
skrócenie cyklu inwestycyjnego, okresu uruchamiania nowej produkcji oraz obniżenie kosztów wytwarzania.
Joint ventures mają też pewne wady. Wspólnicy mogą mieć różne zapatrywania co do strategii inwestowania, strategii marketingu, podziału zysku (np. na inwestycje czy na wypłatę dywidendy). Wspólna własność może też przeszkadzać przedsiębiorstwu ponadnarodowemu w realizacji określonej produkcji oraz prowadzeniu globalnej polityki marketingu.
alianse strategiczne (strategic alliances)
przymierza, sojusze strategiczne - porozumienia i sojusze różnych podmiotów działających na rynku, które mają doprowadzić do osiągania korzystnych dla wszystkich stron układów celów gospodarczych, dzięki wspólnemu zarządzaniu jakimś przedsięwzięciem lub dziedziną działalności. Alianse umożliwiają osiąganie następujących korzyści:
stworzenie przesłanek dla wykorzystania sposobności rynkowych pojawiających się na skutek nowych odkryć naukowych;
zmniejszenie kosztów w zakresie badań i rozwoju, przygotowanie nowego produktu, stworzenie nowych kanałów zbytu, stworzenie i przeszkolenie zespołu sprzedawców;
otwarcie firmie dostępu do zasobów marketingowych, technicznych i produkcyjnych, które byłyby inaczej niedostępne;
pobudzanie synergizmu, szczególnie w osiąganiu orientacji na klienta;
zmniejszenie ryzyka inwestowania w niepewnym otoczeniu;
osiągnięcie korzyści płynących z ekonomiki skali i efektu doświadczeń;
wspólnymi siłami pokonywanie bariery wejścia do nowego sektora lub na nowy geograficznie rynek;
osiągnięcie korzyści płynących z łączenia (krzyżowania) technologii i udostępniania sobie wynalazków bez konieczności kupowania licencji;
uzyskanie silnej pozycji w przetargach z odbiorcami i dostawcami oraz innymi organizacjami uczestniczącymi w procesie przesuwania produktu od jego wytwórcy do ostatecznego nabywcy;
poznanie mocnych i słabych stron swojego partnera, aby w przyszłości wykorzystać tę wiedzę w walce konkurencyjnej.
Uczestnicy aliansów mogą więc relatywnie mniejszym wysiłkiem inwestycyjnym poprawić pozycję konkurencyjną i skuteczniej rywalizować z innymi firmami, a także skuteczniej współpracować z firmami zagranicznymi
9